1, 2. Ọghọ vẹ mai Isẹri Jihova ma wo, kọ ẹvẹ who rri rie?

ỌGHỌ ologbo o rrọ kẹ ahwo buobu nọ a tẹ kẹ ae okẹ fiki oware jọ nọ a ru. Wọhọ oriruo, a kẹ ahwo jọ okẹ Ajiri nọ a re se Nobel Prize fikinọ a daoma ku ẹwhọ erẹwho ivẹ nọ i je fi-ẹmo họ nọ a ro wo emamọ usu kugbe ohwohwo. Rekọ ọghọ nọ ma wo u vi oyena kpekufiẹ, onọ ma rọ rrọ enyukọ nọ Ọghẹnẹ o vi re ma fi obọ họ kẹ ahwo zihe ruọ egbẹnyusu Ọghẹnẹ nọ ọ ma rai.

² Mai Isẹri Jihova ma wo ọghọ yena. Ọghẹnẹ avọ Jesu Kristi a vi omai nọ ma lẹ ahwo re a “za oma bru Ọghẹnẹ ze.” (2 Kọr. 5:20) Jihova ọ be rọ omai si ahwo bru ọyomariẹ. Enẹ ma sai ro fi obọ họ kẹ ima ahwo buobu no evaọ ekwotọ nọ i bu vi egba ivẹ gbe ikpe esa gbe isoi (235) wo emamọ usu kugbe Ọghẹnẹ jẹ rọ ere wo ẹruore uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ. (Tait. 2:11) Ma be rọ ọwhọ zizie ahwo nọ a gwọlọ re a nyaze te da “ame uzuazọ” ọvọvẹ. (Evia. 22:17) Fikinọ ma rri iruo nana ghaghae, jẹ be rọ osegboja ru iruo na, a sai se omai ahwo nọ a “rehọ oma rai kẹ iruo iwoma.” (Tait. 2:14) Joma ta kpahe oghẹrẹ nọ ọwhọ nọ ma re ro ru iruo iwoma o sai ro fi obọ họ kẹ omai si ahwo bru Jihova. Edhere jọ họ, ẹkwoma usiuwoma ota mai.

3. Eme ọwhọ “ogaga ỌNOWO” na u dhesẹ?

³ Aizaya 9:7 o ta kpahe oware nọ esuo Ọmọ Ọghẹnẹ o ti rugba, inọ: “Ogaga ỌNOWO Ogba-ẹmo o ti ro ru onana.” Oria ikere yena u dhesẹ ọwhọ hayo isiuru nọ Jihova ọ gwọlọ rọ wha esiwo se ahwo-akpọ. Ọwhọ nana nọ Jihova o wo na u dhesẹ vevẹ nọ ma rẹ rọ ajọwha, gbe udu mai kpobi ru iruo usiuwoma ota nọ ọ kẹ omai na. Ma tẹ be hae rọ ọwhọ  fi obọ họ kẹ ahwo re a riẹ Ọghẹnẹ u dhesẹ nọ ma be rọ aro kele Jihova. Fikiere, nọ ma rrọ ibe iruiruo Ọghẹnẹ na, kọ mai omomọvo ma gba riẹ mu no inọ ma rẹ dao ẹgba mai kpobi evaọ iruo usiuwoma ota na?—1 Kọr. 3:9.

4. Ẹvẹ Jesu o ro fi oriruo ọwhọ nọ a re ro ru iruo usiuwoma ota h’otọ?

⁴ Roro kpahe ọwhọ nọ Jesu o wo re. O fi obọdẹ oriruo akothiho h’otọ evaọ iruo usiuwoma ota na. Ghelọ ọwọsuọ ọgaga, Jesu ọ rọ ọwhọ ru iruo usiuwoma ota na rite okenọ o ro whu uwhu oja. (Jọn 18:36, 37) Nọ Jesu ọ riẹ nọ oke uwhu riẹ u t’otọ no, ọ dao ẹgba riẹ kpobi re ọ ruẹ nọ o fi obọ họ kẹ amọfa riẹ Jihova.

5. Ẹvẹ Jesu o ro ru lele ọtadhesẹ riẹ orọ ure ojo na?

⁵ Evaọ ukpe ọ 32 C.E., Jesu ọ kẹ ọtadhesẹ ọzae jọ nọ ọ jọ ọgbọ riẹ wo ure ojo nọ o mọ ibi hi evaọ ikpe esa soso. Nọ a ta kẹ ohwo nọ ọ rẹ ruẹrẹ ọgbọ na nọ o kie ure na fihọ otọ, ọ tẹ ta nọ jọ olori riẹ ọ kẹe oke re ọ tọ ure na wariẹ jẹ whẹ ezuzu fihọ iẹe. (Se Luk 13:6-9.) Evaọ oke yena, ilele jọ kakao ọvo i kurẹriẹ no. Rekọ wọhọ epanọ ọruẹrẹ-ọgbọ na o ru evaọ ọtadhesẹ Jesu na, Jesu ọ rehọ omoke nọ u kiọkọ kẹe, koyehọ oware wọhọ emerae ezeza na fi ẹgba họ iruo usiuwoma ota riẹ evaọ Juda gbe Perea. Emedẹ jọ taure o te ti whu, Jesu o weri fiki ahwo Ju nọ e gaviezọ kẹ ẹme riẹ rekọ nọ i kurẹriẹ hẹ.—Mat. 13:15; Luk 19:41.

6. Fikieme ma jẹ daoma vi epaọ anwẹdẹ kpobi evaọ iruo usiuwoma ota na?

⁶ Ma te roro kpahe epanọ urere na o kẹle te no, kọ u gbe fo nọ ma daoma vi epaọ anwẹdẹ kpobi evaọ iruo usiuwoma ota na? (Se Daniẹl 2:41-45.) Isẹri Jihova nọ ma rrọ na yọ uvẹ-ọghọ ulogbo. Evaọ akpọ na soso, mai ọvo họ ahwo nọ a be vuẹ amọfa uvi ẹruore nọ o rrọ ifue kẹ ebẹbẹ ahwo-akpọ. Kẹle na, aye jọ nọ o re kere obe-usi ọ ta nọ, onọ na, “Fikieme eware iyoma e be rọ via kẹ ahwo owoma?” u wo uyo ho. O rrọ uvẹ-ọghọ gbe iruo mai Ileleikristi re ma rehọ Ebaibol na k’iyo enọ itienana kẹ ahwo kpobi nọ a gwọlọ gaviezọ. Ma wo emamọ ẹjiroro nọ ma rẹ rọ “jọ jajaja” nọ ma bi ru iruo nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ omai na. (Rom 12:11) Avọ obufihọ Ọghẹnẹ, ma tẹ rọ ọwhọ ru iruo na u ti fi obọ họ kẹ ahwo riẹ je wo uyoyou kẹ Jihova.

7, 8. Ẹvẹ uzuazọ omarọkẹ o sae rọ wha orro se Jihova?

⁷ Wọhọ epanọ o jọ kẹ Pọl ukọ na, iruo usiuwoma ota e sae whaha omai owezẹ, yọ ma re tube ru ae avọ “ohọo” ẹsejọ dede. (2 Kọr. 6:5) Eme nana i gine dhesẹ ẹzi omarọkẹ, yọ e rẹ sae lẹliẹ omai kareghẹhọ ekobaro nọ e rehọ iruo usiuwoma ota rai karo ghelọ iruo nọ a bi ru re a rẹrote omarai. Roro kpahe imishọnare mai re, enọ ‘i ku oma rai fihotọ wọhọ udi-idhe’ re a sae ta usiuwoma evaọ erẹwho efa. (Fil. 2:17) Kọ ekpako ukoko mai nọ i bi ru iruo t’aso t’uvou, nọ e be tubẹ siọ emuọriọ gbe owezẹ ba ẹsejọ re a sae rẹrote uthuru Jihova? Ma wo inievo nọ e kpako no gbe enọ oma o ga ha, nọ e be daoma ziọ iwuhrẹ je kpohọ usiuwoma ota. Eva e rẹ were omai gaga nọ ma te roro te uzuazọ omarọkẹ nọ idibo Ọghẹnẹ nana a bi yeri. Omodawọ utioye o rẹ lẹliẹ ahwo ruẹ nọ iruo usiuwoma ota mai na e rrọ ghaghae.

⁸ Evaọ ileta nọ ọzae jọ nọ ọ rrọ Osẹri Jihova ha o kere se utu iyẹrẹ-enẹ nọ a re se Boston Target evaọ ẹwho Lincolnshire obọ United Kingdom, ọ ta nọ: “Ahwo a gbe bi se egagọ gboja ha . . . Eme ilorida-ichọche a bi ru? A be nya bru ahwo ho  evaọ iwou rai wọhọ epanọ Kristi o ru . . . O wọhọ nọ Isẹri Jihova ọvo họ utu egagọ nọ e be daezọ, a rẹ nya bru ahwo yọ a rehọ omarai kpobi kẹ ewhowho uzẹme na.” Evaọ akpọ nana nọ ahwo kpobi a be jọ gwọlọ isiuru obọrai na, uzuazọ omarọkẹ nọ ma bi yeri o be wha orro se Jihova Ọghẹnẹ.—Rom 12:1.

9. Eme ọ rẹ sai fi obọ họ kẹ omai ruabọhọ rọ ọwhọ ta usiuwoma na?

⁹ Rekọ eme ma re ru nọ o tẹ wọhọ nọ ọwhọ nọ ma wo kẹ iruo Uvie na o bi kiekpo? U re fi obọ họ kẹ omai nọ ma te roro kpahe eware nọ Jihova ọ be rọ iruo usiuwoma ota na rugba. (Se Ahwo Rom 10:13-15.) Re ahwo a sai wo uzuazọ o gwọlọ nọ a rẹ rọ ẹrọwọ se odẹ Jihova, rekọ a sai ru ere he ababọ usiuwoma nọ ma rẹ ta kẹ ae. Ma tẹ kareghẹhọ onana, u re ru omai rọ ọwhọ ruabọhọ iruo iwoma jẹ rọ osegboja whowho emamọ usi Uvie na.

10. Ẹvẹ ma sae rọ ta nọ emamọ uruemu mai u re si ahwo bru Jihova?

¹⁰ Ghelọ epanọ ọwhọ o wuzou ga te evaọ iruo usiuwoma ota na, oyena ọvo u re si ahwo bru Ọghẹnẹ hẹ. Emamọ uruemu Oleleikristi yọ oware ofa nọ u wuzou gaga re. Pọl o fiẹgba họ epanọ uruemu mai u wuzou te nọ o kere nọ: “Ma ru ohwo ọvo zoruẹ eva oware ovo ho, re a siọ iruo mai ba ẹfuọ.” (2 Kọr. 6:3) Emamọ ẹmeunu gbe uruemu mai i re fi erru họ iwuhrẹ Ọghẹnẹ, yọ u re ru egagọ Jihova si ahwo urru. (Tait. 2:10) Evaọ uzẹme, ẹsibuobu ma re yo kpahe emamọ owọ nọ ahwo a jẹ fiki emamọ uruemu Oleleikristi mai nọ a muẹrohọ.

11. Fikieme o rọ gwọlọ nọ ma lẹ je roro kpahe oghẹrẹ nọ u fo nọ uruemu mai u re kpomahọ amọfa?

¹¹ Nwanọ epanọ emamọ uruemu mai o rẹ sai ru ahwo jẹ emamọ owọ na, ere  ọvona o rẹ wha ekpehre iyẹrẹ ze nọ ma te bi dhesẹ ekpehre uruemu. Fikiere, nọ ma tẹ rrọ oria iruo, obọ uwou, hayo obọ isukulu, u fo nọ ma rẹ daoma whaha oware nọ amọfa a rẹ rọ ta eme iyoma kpahe uruemu gbe iruo usiuwoma ota mai. Ma tẹ be hae keke aro fihọ raha uzi, o rẹ wha okpẹtu ze. (Hib. 10:26, 27) Onana o rẹ wọ omai lẹ je roro kpahe oware nọ ma bi ru gbe oghẹrẹ nọ amọfa a bi rri omai. Nọ iruemu iyoma i bi vihọ na, ahwo nọ a wo eva ezi a ti “vuhu enọ ikiẹrẹe gbe iruimuomu, gbe ọnọ ọ be gọ Ọghẹnẹ gbe ọnọ ọ be gọ e he.” (Mal. 3:18) Ẹhẹ, re ma sai fi obọ họ kẹ ahwo kurẹriẹ bru Ọghẹnẹ, emamọ uruemu Oleleikristi mai u wuzou gaga.

12-14. Emamọ iyẹrẹ vẹ e rẹ sai noi ze nọ ma te bi thihakọ ukpokpoma evaọ iruo odibọgba na? Kẹ oriruo.

¹² Evaọ ileta nọ Pọl o kere se inievo obọ Kọrint, o dhesẹ vevẹ nọ ọ ruẹ uye ẹlahiẹ, oja-oriọ, ikpakpe, gbe uwou-odi. (Se 2 Ahwo Kọrint 6:4, 5.) Ebẹbẹ i te t’omai, akothiho mai o rẹ sai ru ahwo nọ a bi muẹrohọ omai jẹ uzẹme na rehọ. Wọhọ oriruo: Evaọ ikpe jọ nọ ikpemu, a jẹ gwọlọ kpe Isẹri Jihova kpobi nọ e rrọ Angola no. A te mu ọzae-avọ-aye jọ nọ a rrọ Isẹri Jihova gbe ahwo ọgba nọ a je kuomagbe ae kpohọ iwuhrẹ. A te koko ahwo ẹkwotọ na họ re a rri ughe nọ otu ọwọsuọ na ọ be rọ eviaviẹ fae bẹsenọ oma rai u ro muhọ ehwẹ. A fa eyae gbe emọfofa nọ e jọ usu rai, a re ohrọ ohwo ọvo ho. A ru onana re ohwo ọvo ọ gbẹ gaviezọ kẹ Isẹri Jihova ha. Rekọ nọ a fae no, ahwo buobu evaọ ẹwho na a tẹ nyabru Isẹri Jihova na inọ a gwọlọ uwuhrẹ Ebaibol. Onana o whaha iruo usiuwoma ota rai hi, yọ emamọ iyẹrẹ gbe eghale buobu i no rie ze.

¹³ Oriruo nana o dhesẹ epanọ u re fi obọ họ kẹ amọfa te nọ ma te dikihẹ ga ru lele ehrẹ Ebaibol. Ma sae jọ iroro mai ruẹ nọ ahwo buobu a kurẹriẹ bru Ọghẹnẹ fiki edikihẹ Pita avọ ikọ edekọ. (Iruẹru 5:17-29) Epọvo na re, ibe emọ-isukulu, ibe iruiruo, hayo ahwo uviuwou mai a rẹ sai kurẹriẹ nọ a tẹ ruẹ nọ ma dikihẹ ga kẹ oware uwoma.

¹⁴ Inievo mai jọ e be rẹriẹ ovao dhe ukpokpoma n’oke t’oke. Wọhọ oriruo, a mu inievo mai nọ i bu te udhuvẹ fihọ uwou-odi evaọ obọ Armenia fikinọ a whomahọ abọvo ho evaọ ẹme isuẹsu, yọ ẹsejọhọ a ti gbe mu efa fihọ uwou-odi evaọ obaro. A mu inievo mai nọ i bu te udhuvẹ gbe ikpegbisoi fihọ uwou-odi evaọ obọ Eritrea, yọ ejọ rai e kpako vrẹ ikpe udhosa no. A te je mu inievo mai nọ i bu te egba ihrẹ (700) fihọ uwou-odi evaọ obọ South Korea fiki ẹrọwọ rai. Nọ oware nana o rrọ otọ na o vrẹ ikpe udhosa no. Joma hae lẹ nọ ẹrọwọ inievo mai nọ a bi kpokpo evaọ erẹwho sa-sa o wha orro se Ọghẹnẹ je fi obọ họ kẹ ahwo nọ a you ẹrẹreokie dikihẹ kẹ egagọ uzẹme.—Ol. 76:8-10.

15. Kẹ oriruo oghẹrẹ nọ uruemu oruọzewọ mai o sai ro si ahwo ziọ egagọ uzẹme.

¹⁵ Ma te bi yeri uzuazọ oruọzewọ, o rẹ sai si ahwo ziọ egagọ uzẹme re. (Se 2 Ahwo Kọrint 6:4, 7.) Wọhọ oriruo, Oniọvo-ọmọtẹ jọ ọ jẹ hwa ugho omoto fihọ oria nọ a re fi ugho-itikẹte fihọ evaọ omoto na, ohwo jọ nọ ọ riẹ oniọvo na ọ tẹ ta kẹe nọ o du lahiẹ oma hwa ugho-itikẹte na fihọ iẹe he keme oria nọ ọ be nya u thabọ họ. Oniọvo na ọ ta kẹe nọ u fo nọ ọ rẹ hwosa na dede nọ oria nọ ọ be nya u thabọ họ. Ohwo na o te nwrotọ nọ o te oria nọ ọ be nya no. Edraiva na ọ tẹ nọ oniọvo-ọmọtẹ na nọ, “Kọ whẹ yọ Osẹri Jihova?” Oniọvo na ọ tẹ kuyo nọ, “Ee, fikieme whọ rọ nọ?” Edraiva na ọ tẹ ta nọ, “Me yo nọ wha jẹ ta ẹme kpahe ugho-itikẹte na, yọ mẹ riẹ nọ Isẹri Jihova  gbe umutho ahwo jọ ọvo a rrọ oruọzewọ, nọ e rẹ sai ru oware nọ who ru na.” Nọ emerae jọ e vrẹ no, ọzae jọ ọ tẹ jọ obọ Ọgwa Uvie yere oniọvo-ọmọtẹ na jẹ nọe nọ, “Kọ who vuhu omẹ? Mẹ họ edraiva nọ o je lele owhẹ t’ẹme ugho-itikẹte ẹdẹ na. Emamọ uruemu ra o lẹliẹ omẹ mu uwuhrẹ Ebaibol họ kugbe Isẹri Jihova no.” Uruemu oruọzewọ mai u re dhesẹ nọ mai yọ etausiuwoma nọ a re fievahọ.

16. Fikieme iruemu wọhọ uye-oruẹ-krẹkri, uyoyou, gbe ẹwo i re ro duobọte ahwo udu? Kẹ oriruo.

¹⁶ Ma te wo iruemu wọhọ uye-oruẹ-krẹkri, uyoyou, gbe ẹwo u re si ahwo bru Jihova re. Ahwo jọ nọ a bi muẹrohọ uruemu mai, a rẹ sae gwọlọ wuhrẹ kpahe Jihova, ẹjiroro riẹ, gbe idibo riẹ. Emamọ uruemu Ileleikristi uzẹme u wo ohẹriẹ gaga no orọ eviẹhọ ahwo nọ i se omarai eg’Ọghẹnẹ. Ilorida-ichọche jọ a fe diezọ no, a bi fru ikpichọche rai re jẹ rehọ igho na bọ ikpiwou, dẹ imoto eghaghae, osu-ichọche jọ dede o fi ẹkọdishọne họ uwou arakọ riẹ. Evaọ uzẹme, ibuobu nọ i bi se omarai Ileleikristi nẹnẹ a gwọlọ nọ a rẹ “kẹ ọvọvẹ” hẹ. (Mat. 10:8) Ukpoye, wọhọ ikpehre izerẹ Izrẹl oke anwae, a rẹ hwosa kẹ ai “re a te wuhrẹ,” yọ eware buobu nọ a bi wuhrẹ i no Ebaibol ze he. (Mae. 3:11) Iruemu eviẹhọ itiena i re si uvumọ ohwo bru Ọghẹnẹ hẹ.

17, 18. (a) Ẹvẹ ọkpọ iruemu Jihova nọ ma re dhesẹ e sae rọ wha orro sei? (b) Eme ọ be wọ owhẹ wo ọwhọ kẹ iruo iwoma?

¹⁷ Evaọ abọdekọ riẹ, iwuhrẹ Ileleikristi uzẹme gbe emamọ uruemu rai i re duobọte ahwo udu. Wọhọ oriruo, ẹdẹjọ nọ ọkobaro jọ ọ jẹ ta usiuwoma n’uwou ruọ uwou, aye-uku jọ nọ ọ kpako no ọ tẹ ta kẹe nọ ọ te sae gaviezọ họ. Aye na ọ ta nọ okenọ oniọvo na o kporo ẹthẹ na yọ ọyomariẹ ọ gadiẹ ehru evaọ obọ ikichini be gwọlọ nwene eke ukpẹ riẹ nọ o to. Oniọvo na ọ tẹ ta kẹe nọ, “u fo re whẹ ọvo who ru ei hi.” Ọkobaro na o te fi obọ họ kẹe nwene ukpẹ na, kẹsena ọ tẹ nyavrẹ. Okenọ a vuẹ ọmọzae aye na oware nọ o via, eva e were riẹ gaga te epanọ ọ jẹ rọ gwọlọ oniọvo na re o yere iei. Uwhremu na ọmọzae na o te mu uwuhrẹ Ebaibol họ.

¹⁸ Fikieme whọ rọ gbaemu nọ whọ rẹ ruabọhọ iruo iwoma? Ẹsejọhọ, fikinọ whọ riẹ nọ ma tẹ rọ ọwhọ ru iruo usiuwoma ota na je ru eware nọ e rọwokugbe oreva Ọghẹnẹ, o rẹ wha orro se Jihova je fi obọ họ kẹ amọfa wo esiwo. (Se 1 Ahwo Kọrint 10:31-33.) Uyoyou nọ ma wo kẹ Ọghẹnẹ gbe erivẹ mai u re ru omai dhesẹ emamọ uruemu je ru omai wo ọwhọ kẹ iruo usiuwoma ota na. (Mat. 22:37-39) Ma tẹ be rọ ọwhọ ru iruo iwoma, ma ti wo evawere enẹna. U re je ru nọ ma re ro rẹro okenọ ahwo-akpọ kpobi a te rọ ọwhọ gọ jẹ rehọ orro kẹ Ọnọ ọ ma omai, Jihova.