1. Fikinọ Jihova ọ ma omai tho ọyomariẹ, eware jọ vẹ ma rẹ sai ru?

ẸSIBUOBU ahwo a rẹ ta kpahe ọmọ nọ, “Whọ tẹ ruẹ e riẹ yọ whọ ruẹ ọsẹ riẹ no.” Emọ buobu i re gine tho esẹgbini rai gaga. O sae ginẹ jọ ere keme azẹ ọsẹgboni o kuomagbe nọ a ro yẹ ọmọ na. Rekọ obọ Jihova Ọsẹ obọ odhiwu mai na uzuazọ mai u no ze. (Ol. 36:9) Yọ u wo eware jọ nọ ma ro thoi, nọ ma rrọ emọ riẹ na. Ọ ma omai tho ọyomariẹ, fikiere ma wo areghẹ nọ ma re ro roro je vuhu oware mu. Ma te je wo isiuru nọ ma re ro wo egbẹnyusu jẹ yọrọ usu kugbe ahwo otiọye.—Emu. 1:26.

2. Eme ọ rẹ sai ru omai jọ usu kugbe Jihova?

² Jihova ọ rẹ sae jọ ogbẹnyusu ezi mai. Usu utioye na o rẹ sae lọhọ fiki uyoyou nọ Jihova o wo kẹ omai gbe ẹrọwọ nọ ma re fihọ iẹe avọ Ọmọ riẹ. Jesu ọ ta nọ: “Ọghẹnẹ o you akpọ na hrọ, ọ jẹ rehọ Ọmọvo riẹ kẹ, re kohwo kohwo nọ ọ rọwo riẹ o gbe vrẹ hẹ rekọ o re wo uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ.” (Jọn 3:16) Ahwo buobu a wo usu okpekpe kugbe Jihova evaọ okenọ u kpemu. Joma ta kpahe imava jọ evaọ usu rai.

3, 4. Ẹvẹ usu Abraham kugbe Jihova o jọ, kọ ẹvẹ orọ emọ Izrẹl kugbei o jọ?

³ Jihova o se ọsẹ-ode emọ Izrẹl na nọ, “Abraham,  ogbẹnyusu mẹ.” (Aiz. 41:8) A tẹ jẹ jọ obe 2 Iruẹru-Ivie 20:7 se Abraham ogbẹnyusu Ọghẹnẹ. Eme o ru rie lọhọ kẹ Abraham nọ o ro wo usu okpekpe utioye kugbe Ọghẹnẹ nọ ọ ma riẹ? Ẹrọwọ.—Emu. 15:6; se Jemis 2:21-23.

⁴ Evaọ oke ọsosuọ, Jihova ọ jọ Ọsẹ gbe Ogbẹnyusu kẹ emọ Abraham, orẹwho Izrẹl. Rekọ a ku usu yena fiẹ uwhremu na. Fikieme? Fikinọ a fi ẹrọwọ họ eyaa Ọghẹnẹ te urere he.

5, 6. (a) Ẹvẹ Jihova o ro zihe ruọ ogbẹnyusu ra? (b) Enọ vẹ u fo nọ ma rẹ nọ omamai?

⁵ Epanọ who wuhrẹ kpahe Jihova te, ere ẹrọwọ nọ who fihọ iẹe ọ te ga te, yọ uyoyou nọ who wo kẹe u ti dhe ẹgẹga re. Dai roro kpahe okenọ whọ rọ riẹ nọ Jihova ọ ginẹ rrọ, yọ whọ rẹ sai mu usu okpekpe kugbei. Who te je wuhrẹ nọ a yẹ omai kpobi avọ uzioraha fiki aghẹmeeyo Adamu. Who te ti vuhumu nọ ahwo-akpọ a hẹriẹ usu no Ọghẹnẹ no. (Kọl. 1:21) Kẹsena whọ tẹ ruẹ nọ Ọsẹ obọ odhiwu mai na o wo isiuru kpahe omai. Nọ ma wuhrẹ kpahe ọruẹrẹfihotọ nọ o ru re Jesu ọ rehọ uzuazọ riẹ dhe idhe kẹ omai no je fi ẹrọwọ họ idhe yena, ma te mu usu kugbe Ọghẹnẹ.

⁶ Ma te rri kpemu, ma sae nọ omamai nọ: ‘Kọ usu mẹ kugbe Ọghẹnẹ o be kpekpe vi epaọ anwẹdẹ? Kọ eva nọ me fihọ Jihova Ogbẹnyusu ọghaghae mẹ na, gbe uyoyou nọ me wo kẹe u bi dhe ẹgẹga?’ Omọfa jọ nọ ọ jọ usu okpekpe kugbe Ọghẹnẹ evaọ okenọ u kpemu họ Gidiọn. Joma ta kpahe iẹe je wuhrẹ no oriruo riẹ ze.

7-9. (a) Oware igbunu vẹ Gidiọn ọ rọ ẹro ruẹ, kọ eme o no rie ze? (Rri uwoho nọ o rrọ emuhọ uzoẹme na.) (b) Ẹvẹ ma sae rọ reawere usu okpekpe kugbe Jihova?

⁷ Gidiọn nọ ọ jọ oguẹdhọ ọ jẹ gọ Jihova okenọ ẹvohẹ ọ jọ orẹwho Izrẹl, nọ a ruọ Ẹkwotọ Eyaa na no. Obe Ibruoziẹ uzou avọ 6 o ta kpahe epanọ ukọ-odhiwu ọ rọ nyabru Gidiọn evaọ obọ Ofra. Evaọ oke yena, ahwo Midia a je kpokpo ahwo Izrẹl gaga. Fiki ukpokpoma nana, Gidiọn o te dhere je duwu eka evaọ akotọ umiudi re ọ sai si eka na no nọ ọ tẹ nwani duwu ai no. Nọ ukọ-odhiwu jọ ọ romavia kẹe je sei “ọzae ọgaga na,” u gbe Gidiọn unu, o te je roro sọ Jihova nọ o siwi emọ Izrẹl no obọ ahwo Ijipti na o bi ti gine fi obọ họ kẹ ae enẹna. Ukọ-odhiwu na ọ tẹ kẹ Gidiọn imuẹro inọ Jihova ọ be ginẹ thae uke.

⁸ Gidiọn o je roro sọ ọ te sai gine siwi “ahwo Izrẹl no obọ ahwo Midian.” Jihova ọ tẹ vuẹe vevẹ nọ: “Me re ti lele owhẹ jọ, who ve ti kpe ahwo Midian wọhọ omọvo.” (Ibr. 6:11-16) Ghele na, Gidiọn o gbe je roro kpahe oghẹrẹ nọ onana o te rọ lọhọ, fikiere ọ tẹ ta nọ Ọghẹnẹ o dhesẹ oka jọ kẹe. Muẹrohọ nọ evaọ ẹmeọta-kugbe nana kpobi, Gidiọn o je lele Jihova ta ẹme wọhọ ẹsenọ ọ be ruẹ e riẹ, keme ọ riẹ nọ Jihova ọ ginẹ rrọ.

⁹ Oware nọ o via lele onana u ru ẹrọwọ Gidiọn ga je ru ei si kẹle Jihova vi epaọ anwẹdẹ. Gidiọn o te there emu jẹ wọe kẹ ukọ-odhiwu na. Nọ ukọ-odhiwu na o dhe ọkpọ nọ ọ rrọ obọ riẹ te emu na, erae e tẹ lahwe jẹ mahe emu na, onọ o kẹ Gidiọn imuẹro nọ Jihova o gine vi ukọ-odhiwu yena ze. Ozọ u te mu Gidiọn, o te bo nọ: “Me vru no O Ọnowo ỌGHẸNẸ! Keme enẹna mẹ ruẹ ovao anjẹle ỌNOWO na.” (Ibr. 6:17-22) Kọ oware nana nọ o via na o raha usu nọ Gidiọn o wo kugbe Ọghẹnẹ? Vievie. Ukpoye, u ru Gidiọn riẹ je si kẹle Jihova vi epaọ anwẹdẹ kpobi. Ẹvẹ ma rọ riẹ onana? Fikinọ oware nọ o via na o wọ Gidiọn bọ agbada-idhe fihọ oria na, je se agbada-idhe na nọ, “ỌNOWO na họ Udhedhẹ.” (Se Ibruoziẹ  6:23, 24.) Ma te roro kpahe eware nọ Jihova o bi ru kẹ omai omomọvo, o rẹ kareghẹhọ omai nọ Jihova ginọ uvi Ogbẹnyusu. Olẹ nọ ma rẹ lẹ se Ọghẹnẹ ẹsikpobi u re ru udu kie omai vi je ru usu mai kugbei jọ kpekpekpe re.

10. Wọhọ epanọ o rrọ Olezi 15:3, 5, eme Jihova ọ gwọlọ mi omai otẹrọnọ ma rẹ jọ egbẹnyusu riẹ?

¹⁰ Re Jihova ọ sae jọ ogbẹnyusu mai, o gwọlọ nọ ma re ru eware jọ. Devidi ọ jọ Olezi avọ 15 ta kpahe eware nọ o gwọlọ mi omai re ma sae jọ enọ e rẹ rria uwoudhu Jihova, koyehọ re ma sae jọ ogbẹnyusu riẹ. (Ol. 15:1) Joma ta kpahe ivẹ evaọ usu eware nana, uruemu ọtaraha nọ ma rẹ whaha gbe uruemu oruọzewọ nọ ma re wo. Nọ Devidi ọ jẹ ta kpahe eware nana, o dhesẹ nọ ohwo nọ ọ rẹ rria uwoudhu Jihova “ọ rẹ rọ ẹrọo riẹ ru eviẹhọ họ . . . o [re] mi udi kpahọ uzou oruọzewọ họ.”—Ol. 15:3, 5.

11. Fikieme u ro fo re ma whaha ọtaraha?

¹¹ Devidi ọ jọ olezi ọfa jọ kẹ unuovẹvẹ nọ: “Yọrọ ẹrọo ra no umuomu.” (Ol. 34:13) Ma gbe ru onana ha, usu mai kugbe Ọsẹ obọ odhiwu mai u re godo. Ọtaraha yọ uruemu Setan nọ ọ rrọ ọwegrẹ Jihova. Odẹ na “Ẹdhọ” u no ẹme Griki ze nọ otofa riẹ o rrọ “ọta-ahwo-raha.” Ma tẹ be hai su ẹrọo mai evaọ okenọ ma be t’ẹme kẹ ohwo hayo kpahe amọfa, u re fi obọ họ sẹro usu mai kugbe Jihova. Onana u wuzou gaga, maero nọ u te kie kpahe ekpako gbe idibo iruiruo nọ e rrọ ukoko na.—Se Ahwo Hibru 13:17; Jud 8.

12, 13. (a) Fikieme u ro fo nọ ma jọ ahwo oruọzewọ ẹsikpobi? (b) Ẹvẹ uruemu oruọzewọ mai o rẹ sai kpomahọ amọfa?

¹² Uruemu oruọzewọ yọ oware jọ nọ a re ro vuhu idibo Jihova. Pọl ukọ na o kere nọ: “Wha hẹ lẹ olẹ kẹ omai, keme u mu omai ẹro nọ iroro mai e rẹ fuafo be guọlọ epanọ ma re ro ru eware na kpobi ziezi.” (Hib. 13:18) Fikinọ ma gba riẹ mu nọ ma re ru eware kpobi avọ oruọzewọ, ma re fru ibe Ileleikristi mai re he. Wọhọ oriruo, ma tẹ rehọ ae iruo, o gba omai họ nọ ma rẹ rẹrote ai jẹ hwosa kẹ ai wọhọ epanọ ma tamu. Mai Ileleikristi ma rẹ rọ eva efuafo yeri kugbe ahwo nọ a bi ru iruo kẹ omai gbe amọfa kpobi. Yọ otẹrọnọ ibe Oleleikristi mai ọ rehọ omai iruo, u fo re oyena u ru omai gwọlọ oghẹrẹ eware hayo uvẹ jọ sa mi ei hi.

¹³ Ẹsibuobu ahwo obọ akpọ nọ a ru eware kugbe Isẹri Jihova no a rẹ ta ẹme ezi rai. Wọhọ oriruo, ohwo jọ nọ o wuzou utu ekọmpene sa-sa nọ a kuomagbe bi ru iruo jọ o muẹrohọ nọ Isẹri Jihova a rrọ ahwo eme ivẹ hẹ. Ọ ta nọ: “Wha re ru oware kpobi nọ wha tamu.” (Ol. 15:4) Uruemu utioye na u re ru omai sẹro usu mai kugbe Jihova. U te no ere no, o rẹ jẹ wha ujiro se Ọsẹ oyoyou obọ odhiwu mai na.

14, 15. Ẹvẹ ma sai ro fi obọ họ kẹ ahwo nọ ma be hae nyaku evaọ etoke usiuwoma ota jọ egbẹnyusu Jihova?

¹⁴ Dede nọ ahwo buobu nọ ma rẹ nyaku evaọ etoke usiuwoma ota a rọwo nọ Ọghẹnẹ ọ rrọ, a rri rie wọhọ Ogbẹnyusu ezi rai hi. Ẹvẹ ma sai ro fi obọ họ kẹ ahwo otiọnana? Muẹrohọ ohrẹ nọ Jesu ọ kẹ ilele 70 riẹ okenọ o dhe ai imimava nyae ta usiuwoma, ọ ta kẹ ae nọ: “Kuwou kuwou nọ wha ruọ eva, wha kake ta nọ, ‘Udhedhẹ u te uwou onana!’ Otẹrọnọ ọmọ udhedhẹ ọ rọ etẹe, udhedhẹ rai u ve te i; rekọ ọ gbẹ riẹ hẹ u ve zihe bru owhai.” (Luk 10:5, 6) Ovuẹ mai u re si ahwo urru nọ ẹme mai ọ tẹ rrọ whẹtiẹ whẹtiẹ. Ma tẹ be hae ta ẹme enẹ kẹ  ahwo nọ a be make wọso omai, o rẹ sai rovie uvẹ fihọ nọ a rẹ rọ gaviezọ kẹ omai ẹdẹfa.

¹⁵ Ma tẹ nyaku ahwo nọ a wọ egagọ erue họ uzou hayo duomahọ iruemu ẹwho nọ e wọso izi Ebaibol, ma rẹ daoma lele ai ta ẹme whẹtiẹ whẹtiẹ ghele. U wo ahwo jọ nọ a gwọlọ wuhrẹ kpahe Ọghẹnẹ nọ ma be gọ fikinọ eware nọ e be via evaọ akpọ inẹnẹ e be dhae eva. Ma re dede ahwo otiọnana rehọ ziezi nọ a tẹ ziọ iwuhrẹ mai. Ma rẹ ruẹ iriruo ahwo otiọnana evaọ uzoẹme na, “Ebaibol na O re Nwene Uzuazọ Ohwo” nọ o be hae romavia n’oke t’oke evaọ emagazini mai na.

16. Ẹvẹ ma sae rọ ta nọ mai yọ egbẹnyusu gbe ibe-iruiruo Jihova?

¹⁶ Nọ ahwo a te bi ru iruo kugbe usu rai o rẹ jọ kpekpekpe. Ahwo nọ a roma mudhe kẹ Jihova kpobi a wo uvẹ-ọghọ nọ a rọ rrọ egbẹnyusu gbe ibe-iruiruo riẹ. (Se 1 Ahwo Kọrint 3:9.) Ma tẹ be hai kpohọ usiuwoma ota n’oke t’oke, ma rẹ riẹ oghẹrẹ nọ Ọsẹ obọ odhiwu mai na ọ rrọ vi epaọ anwẹdẹ. Ma rẹ ruẹ epanọ ẹzi ọfuafo riẹ o bi ro fi obọ họ kẹ omai ta usiuwoma Uvie na.

17. Ẹvẹ iwuhrẹ nọ ma be hae reawere rai evaọ etoke ikokohọ i ro dhesẹ nọ Jihova ginọ Ogbẹnyusu mai?

¹⁷ Epanọ ma ru iruo usiuwoma ota na te, ere ma te ruẹ nọ usu mai kugbe Jihova o be kpekpe te re. Wọhọ oriruo, ma be ruẹ epanọ Jihova ọ be rọ raha omaa otu nọ ọ be wọso omai. Dai roro kpohọ ikpe jọ nọ i kpemu. Kọ whọ gbẹ ruẹ idhere sa-sa nọ Ọghẹnẹ ọ be rọ sẹro mai? Oghẹrẹ nọ ọrigbo nọ o wo ẹrọwọ na ọ be rọ rehọ iwuhrẹ Ọghẹnẹ ko omai n’oke t’oke u bi gbe omai unu ọvo. Eware nọ a be hai wuhrẹ omai evaọ ikokohọ sa-sa i bi dhesẹ nọ Jihova, Ọsẹ oyoyou mai na ọ ginẹ riẹ ebẹbẹ gbe ẹgwọlọ mai. Uviuwou jọ o rọ evawere kere kpahe okokohọ ubrotọ jọ nọ a nya nọ: “Eme nọ a ru kpobi i duobọte omai udu. Ma ruẹ nọ Jihova o gine you omai gaga, ọ tẹ jẹ gwọlọ nọ eware i woma kẹ omai.” Ọzae-avọ-aye jọ nọ a no Germany kpohọ Ireland kẹ okokohọ ubrotọ ọrọ obọdẹ jọ a yere inievo na kẹ epanọ a ro dede ae omarai rehọ ziezi jẹ nabe rẹrote ae, a tẹ jẹ ta nọ: “Rekọ Jihova avọ Ovie riẹ nọ o ro mu, Jesu Kristi, ma mai yere. A zizie omai re ma jọ usu idibo Ọghẹnẹ nana nọ e rrọ akpọ-soso gọe evaọ okugbe ọvo na. Yọ ma be jẹ reawere okugbe nana evaọ egagọ Ọghẹnẹ kẹdẹ kẹdẹ. Eware nọ ma rọ ẹro ruẹ evaọ okokohọ nọ ma nya evaọ obọ Dublin na, e te hae kareghẹhọ omai uvẹ-ọghọ ulogbo nọ ma wo nọ ma bi ro  kuomagbe owhai gọ Ọghẹnẹ oride mai na.”

18. Enọ vẹ ma rẹ sae nọ omamai kpahe ẹmeọta-kugbe Jihova?

¹⁸ Nọ egbẹnyusu a tẹ be hae ta ẹme kugbe, usu rai u re dhe ẹgẹga. Ifonu gbe Itanẹte nọ a re ro vi iwou jẹ ta ẹme yọ oware nọ ahwo a bi ru gaga enẹna nọ ekọmputa e da oria kpobi fia na. Rekọ, ẹvẹ mai omomọvo ọ be hae ta ẹme kugbe Jihova Ogbẹnyusu ezi mai na te? Evaọ uzẹme, Jihova họ “Ọnọ o re yo elẹ.” (Ol. 65:2) Rekọ ẹvẹ ma be hai gine lele iei ta ẹme te evaọ olẹ?

19. Obufihọ vẹ ma wo otẹrọnọ o rrọ bẹbẹ kẹ omai re ma rovie eva mai kpobi kẹ Jihova evaọ olẹ?

¹⁹ O rrọ bẹbẹ kẹ inievo jọ re a ta oware nọ o ginẹ rrọ ae eva. Rekọ Jihova ọ gwọlọ nọ ma ta eva mai kpobi kẹe nọ ma tẹ be lẹ sei. (Ol. 119:145; Enu. 3:41) O tẹ make rọnọ ma riẹ ẹme nọ ma te ta ha nọ ma tẹ gwọlọ rovie eva mai kẹ Ọghẹnẹ evaọ olẹ, oware jọ o rẹ sai fi obọ họ kẹ omai. Pọl o kere se Ileleikristi obọ Rom nọ: “Ma sae be riẹ lẹ te epanọ ma hẹ lẹ te he, rekọ Ẹzi na ọvo ọ rọ omai ẹ lẹ kẹ, avọ imidio nọ a sae ta ha. Whaọ ọye nọ ọbe guọlọ otọ eva, ọ riẹ onọ Ẹzi ore roro, keme Ẹzi na ọ be lẹ kẹ erezi na kpobi epanọ oreva Ọghẹnẹ orọ.” (Rom 8:26, 27) Ma tẹ be hai roro didi kpahe eme nọ e rrọ obe Job, Ilezi, gbe Itẹ, u ti fi obọ họ kẹ omai rovie eva mai kpobi kẹ Jihova evaọ olẹ.

20, 21. Omosasọ vẹ ma rẹ sai wo no ẹme Pọl nọ ọ rrọ obe Ahwo Filipai 4:6, 7 ze?

²⁰ Nọ ma tẹ rẹriẹ ovao dhe ẹbẹbẹ, joma ru lele ohrẹ nọ ẹzi Ọghẹnẹ ọ wọ Pọl kere se inievo obọ Filipai, inọ: “Wha ruawa oware ovo ho; rekọ eva koware koware rọ olẹ gbe olẹ-ayare, te uyere-okẹ he ro ruẹ, nọ iyei epanọ whọ guọlọ kẹ Ọghẹnẹ.” Ma te lele Ogbẹnyusu ezi mai na ta ẹme kugbe enẹ, ma re wo omosasọ, keme Pọl o fibae nọ: “Re udhedhẹ Ọghẹnẹ nọ uvi eriariẹ kpobi, ote yọrọ eva gbe iroro rai eva Kristi Jesu.” (Fil. 4:6, 7) Ajọ ma rri uvẹ-ọghọ nọ ma sai ro wo “udhedhẹ Ọghẹnẹ” nọ u wo ibe he na ghaghae, onọ o rẹ ginẹ kpọ udu gbe ẹgba-iroro mai.

²¹ Olẹ u re ru omai wo emamọ usu kugbe Jihova. Fikiere ajọ ma “he dhe ẹlẹlẹ.” (1 Tẹs. 5:17) Jọ ewuhrẹ nana o fi obọ họ kẹ omai ru usu mai kugbe Ọghẹnẹ kpekpe, je ru ọtamuo mai ga inọ ma re ru oreva riẹ. Fikinọ Jihova ginọ Ọsẹ, Ogbẹnyusu gbe Ọghẹnẹ mai, ma bi wo eghale sa-sa no obọ riẹ ze. Ajọ ma hai roro didi kpahe eghale nana ẹsikpobi.