Ẹruorote Otu nọ Ọ Kpako No
“Emọ efofa mẹ wha joma you orọ ẹme-unu hu, hayo ẹrọo unu hu, rekọ eva eruo gbe eva uzẹme.”—1 JỌN 3:18.
1, 2. (a) Ebẹbẹ vẹ ahwo uviuwou buobu a rẹriẹ ovao dhe, kọ enọ vẹ e romavia? (b) Ẹvẹ esẹgbini avọ emọ a sae rọ ruẹrẹ oma kpahe kẹ ebẹbẹ nọ e rẹ romavia evaọ oke owho?
O RẸ kẹ uye gaga nọ whọ tẹ ruẹ nọ ọsẹgboni ra nọ a jẹ hai ru oware kpobi kẹ omarai vẹre na, a gbẹ be sae rẹrote omarai hi. O sae jọnọ ọsẹ hayo oni ra o kie wiri ọthọ, ọ kọ no uwou vrẹ fiki iroro riẹ nọ e gbẹ be gba te he, hayo edọkita ọ ta nọ o wo okpẹyao jọ. U te no ere no, o rẹ kẹ otu nọ ọ kpako no na uye gaga inọ a gbẹ be sae rẹrote omarai hi fiki owho. (Job 14:1) Eme ma rẹ sai ru kpahe onana? Kọ ẹvẹ ma sae rọ rẹrote ai?
2 Obe jọ nọ a kere kpahe epanọ a rẹ rọ rẹrote ahwo nọ a kpako no o ta nọ: “Dede nọ ahwo uviuwou a rẹ gwọlọ gbẹgwae kpahe oghẹrẹ nọ a te rọ rẹrote ọsẹgboni rai evaọ okenọ a tẹ kpako no ho, iviuwou nọ e ma omaa nana fihotọ a rẹ mae riẹ oghẹrẹ nọ a rẹ rẹrote ọnọ ọ kpako no.” Ma tẹ kareghẹhọ nọ ma sae whaha ebẹbẹ nọ owho o rẹ wha ze he, u re ru omai riẹ nọ omaa utioye na nọ a rẹ ma fihotọ u wuzou. Ma sai ru eware jọ rọ ruẹrẹ oma kpahe. Joma ta kpahe epanọ ahwo uviuwou a sai ro kuomagbe ma omaa kpahe ẹruorote otu nọ e kpako no.
OMA ORUẸRẸKPAHE KẸ “EDẸ IYOMA”
3. Eme o rẹ gwọlọ nọ ahwo uviuwou a ru nọ esẹgbini rai nọ e kpako no a gbẹ be sae rẹrote omarai hi? (Rri uwoho nọ o rrọ emuhọ uzoẹme na.)
3 Ahwo buobu a rẹ kpako te okenọ a gbẹ sae rọ rẹrote * A jẹ sae jiroro kpahe oghẹrẹ nọ omomọvo evaọ uviuwou na ọ sai ro wobọ evaọ ẹruorote na wọhọ epanọ ẹgba riẹ o mu. (Itẹ 24:6) Wọhọ oriruo, emọ jọ e sai fi obọ họ kẹ ọsẹgboni na ru oware kẹdẹ kẹdẹ, efa e sai vi ugho ze n’oke t’oke. U fo nọ ohwo uviuwou na kpobi ọ riẹ nọ o wo ẹkẹ iruo riẹ evaọ ẹme ẹruorote na yọ iruo yena e rẹ sai nwene nọ oke o be nyaharo na.
omarai hi, nọ o rẹ jọ gwọlọ nọ ohwo jọ o fi obọ họ kẹ ae. (Se Ọtausiuwoma Na 12:1-7.) Nọ esẹgbini nọ e kpako no a gbẹ be sae rẹrote omarai hi, o gwọlọ nọ te ai te emọ rai nọ i te ahwo no a rẹ gbẹgwae kpahe ẹgwọlọ rai, edhere nọ ọ mai woma nọ a rẹ rọ rẹrote ai, gbe oghẹrẹ nọ ohwo uviuwou na kpobi ọ sai ro wobọ evaọ ẹruorote na. Evaọ ẹgwae uviuwou utiona, o gwọlọ nọ ohwo kpobi ọ rẹ ta oware nọ o riẹe eva, maero kọ ọsẹgboni na. A sae jiroro sọ o te lọhọ re ọsẹgboni na a jọ orọ obọrai nọ ohwo jọ o te bi fi obọ họ kẹ ai.4. Nọ eware i te bi nwene, eme ahwo uviuwou a rẹ sai ru nọ u re fi obọ họ?
4 Nọ who bi mu ẹruorote ekpako soso họ na, daoma riẹ epanọ eware e rrọ kẹ ọsẹgboni ra nọ e kpako no na ziezi. Otẹrọnọ ọ be mọ ẹyao ọgaga jọ, daoma riẹ mi edọkita kpahe oghẹrẹ nọ oma na o te jọ nọ oke o be nyaharo na. (Itẹ 1:5) Kpohọ ọfisi egọmeti nọ o wo ọruẹrẹfihotọ ẹruorote ahwo nọ a kpako no. Daoma riẹ eruẹrẹfihotọ nọ ẹwho o wo nọ e rẹ sai ru iruo ẹruorote ra na lọhọ jẹ jọ ziezi. Nọ oke o be nyaharo na, uyero uviuwou na u ti nwene, onọ o rẹ sai ru ọkora ọgaga jọ owhẹ oma hayo ru nọ whọ gbẹ rọ riẹ onọ who re ru hu. O tẹ via ere, ta ẹme na kẹ ogbẹnyusu nọ who fievahọ. Yọ oware nọ o mai wuzou nọ who re ru họ, eva ra nọ whọ rẹ ta kẹ Jihova evaọ olẹ. Ọ rẹ sai ru udu t’owhẹ otọ, yọ onana u re fi obọ họ kẹ owhẹ thihakọ ẹbẹbẹ kpobi nọ whọ rẹriẹ ovao dhe.—Ol. 55:22; Itẹ 24:10; Fil. 4:6, 7.
5. Fikieme u ro woma re a ma omaa fihotọ kpahe epanọ a te rọ rẹrote esẹgbini nọ e kpako no?
5 Otu jọ nọ ọ kpako no avọ ahwo uviuwou rai a rẹ daoma riẹ eware jọ sa-sa kpahotọ. A rẹ sae jiroro sọ o te mai woma re ọsẹ hayo oni na ọ rria kugbe ọmọzae hayo ọmọtẹ riẹ jọ, sọ a rẹ rehọ iẹe kpohọ oria nọ a rẹ jọ rẹrote ekpako soso, hayo sọ a rẹ rọ ẹkwoma ọruẹrẹfihotọ ẹwho na jọ ru onana. Ahwo otiọnana a be kparo ruẹ ‘uye gbe ebẹbẹ’ nọ owho o rẹ wha ze, jẹ be ruẹrẹ oma kpahe kẹ ae. (Ol. 90:10) Rekọ iviuwou buobu a be ma omaa utiona fihotọ họ, fikiere nọ ebẹbẹ na e tẹ ze, a vẹ rọ okpakpa jiroro oware nọ a re ru. Ohwo jọ nọ ọ riẹ kpahe ẹruorote ekpako soso gaga ọ ta nọ: “Oke utionana yọ emamọ oke nọ a rẹ rọ jiroro itieye he.” Evaọ oke ugidi utiona, ofu o re dhe ahwo uviuwou na, yọ ẹwhọ ọ sae romavia. Rekọ evaọ abọdekọ riẹ, omaa nọ a rẹ ma kpahotọ u re ru nọ ahwo uviuwou a gbe ro wo uduama ha nọ ebẹbẹ e tẹ romavia.—Itẹ 20:18.
6. Ẹvẹ esẹgbini gbe emọ a sai ro wo erere nọ a te kuomagbe jiroro kpahe oria nọ esẹgbini na a te rria evaọ oke owho?
6 Ẹsejọhọ o te jọ owhẹ oma oghẹrẹ jọ re who lele ọsẹgboni ra ta kpahe oria nọ a te jọ hayo ohwo nọ a ti lele rria nọ a tẹ kpako no. Rekọ ahwo buobu a ta nọ iroro-ejẹ itienana i re fi obọ họ gaga uwhremu na. Fikieme? Fikinọ u re fi obọ họ nọ a jẹ ma omaa nọ u fo evaọ okenọ ahwo uviuwou na kpobi a bi ro yerikugbe whẹtiẹ whẹtiẹ na. A ruẹ nọ a tẹ be rọ ẹzi udhedhẹ gbe edhere owowou ta ọvuọ eva riẹ, u re ru nọ a je wo ọtamuo oware nọ a ti ru kpahotọ evaọ ẹruoke. O tẹ make rọnọ esẹgbini nọ e kpako no a gwọlọ nọ a rẹ jọ orọ obọrai te epanọ o rẹ lọhọ te kpobi, u re woma ghele re a lele uviuwou na jiroro oware nọ a gwọlọ nọ emọ na a ru nọ ẹbẹbẹ ọ tẹ romavia.
7, 8. Eware jọ vẹ o gwọlọ nọ ahwo uviuwou a rẹ rọ jiroro, kọ fikieme?
Ẹf. 6:2-4) Wọhọ oriruo, kọ who bi rẹro nọ ọmọ ra jọ ọ te rehọ owhẹ nyae rria kugbe uviuwou riẹ, manikọ oware ofa who bi rẹro riẹ? Kareghẹhọ nọ iroro ra e sai wo ohẹriẹ no oware nọ o rrọ emọ ra eva, yọ ohwo ọ rẹ sai nwene iroro riẹ idudhe he, makọ ọsẹ, oni hayo ọmọ, o rẹ rehọ oke.
7 Esẹgbini, wha daoma jọ evaọ etoke ẹmeọta-kugbe uviuwou na vuẹ emọ rai oware nọ wha gwọlọ, utho ugho nọ wha wo, gbe oghẹrẹ ẹruorote nọ wha gwọlọ. Oyena u re ru ae riẹ oware nọ a re ru okenọ wha gbẹ be sae rẹrote omarai hi fiki owho. A te gwọlọ ru lele ẹgwọlọ ra, jẹ daoma ru owhẹ jọ orọ obọra te epanọ o rẹ sae lọhọ te kpobi. (8 U fo nọ ohwo kpobi ọ riẹ nọ ẹmeọta-kugbe gbe omaa nọ a rẹ ma kpahotọ u re fi obọ họ whaha ebẹbẹ. (Itẹ 15:22) Onana o kẹre te iroro-ejẹ kpahe oghẹrẹ usiwo-imu sa-sa nọ e riẹ gbe onọ a te salọ. Evuẹ nọ e rrọ efọmo ọ Durable Power of Attorney (Obe-udu Amiunugu Rọkẹ Usiwo-Imu) na yọ igogo eware jọ nọ wha rẹ rọ jiroro evaọ etoke ẹmeọta-kugbe na. Ohwo kpobi o wo udu nọ ọ rẹ rọ riẹ oghẹrẹ nọ a gwọlọ ro siwi iei, o te je wo udu nọ ọ rẹ rọ rọwo hayo se nọ oghẹrẹ usiwo-imu na o gbẹ were iẹe he. Yọ ọ sai kere oghẹrẹ usiwo-imu nọ ọ gwọlọ fihọ Obe-udu Amiunugu Rọkẹ Usiwo-Imu na. Nọ uzi orẹwho na o tẹ kuvẹ riẹ, ohwo ọ rẹ sae salọ omọfa jọ nọ o fievahọ re ọ jọ ohwo-ẹro riẹ, ọnọ ọ rẹ ruẹ nọ a ru lele ẹgwọlọ riẹ nọ a kere fihọ efọmo na nọ ẹbẹbẹ ọ tẹ romavia. U fo nọ a re fotokọpi ebe nọ i wuzou kpahe usiwo-imu re ọyomariẹ gbe amọfa kpobi nọ a whobọhọ iẹe a wo ọvuọ ọriẹ fiki ariẹse he. Ahwo jọ a re fi ebe itienana kugbe ebe efa nọ i wuzou kẹ ai gaga, wọhọ obe uku-oghale, ishọranse, ebanke, ebe iruo rai, gbe ebe itieye efa.
AKOTHIHO EVAỌ OKENỌ INWENE E TẸ ROMAVIA
9, 10. Ebẹbẹ jọ vẹ e rẹ sae romavia nọ i re kpomahọ oghẹrẹ nọ a rẹ rọ rẹrote ọsẹgboni?
9 Ẹsibuobu, esẹgbini na avọ emọ na a rẹ jiroro inọ a kẹ ae uvẹ re a jọ orọ obọrai te epanọ o rẹ lọhọ te kpobi evaọ oke owho. Ẹsejọhọ, ae ọvo a be sai there emu, ru uwou rai fo, rehọ imu nọ edọkita ọ kẹ rai, jẹ sai lele ahwo ta ẹme. Onana u re dhesẹ kẹ emọ na inọ o nwane gwọlọ nọ a ru oware kpobi kẹ ọsẹgboni na ha. Rekọ nọ oke o be nyaharo na, o te gwọlọ nọ emọ na a fi obọ họ kẹ esẹgbini na, maero nọ o tẹ via nọ a gbẹ be sai no uwou kpohọ eki hi, hayo nọ a gbẹ be sae kareghẹhọ eware he.
10 Iroro nọ e rẹ gba te he, ọkora, ẹme nọ a re yo te he, ude nọ a rẹ ruẹ te he, gbe evẹ hayo isọ nọ e rẹ va ohwo abọ ẹsejọ yọ ebẹbẹ jọ nọ e rẹ sae romavia fiki owho, dede na a rẹ sai siwi eyao itienana jọ. Nọ ẹbẹbẹ otiọna jọ ọ tẹ romavia, u fo re a dhogbo fihọ iẹe ẹsiẹsiẹ. O gwọlọ nọ emọ na a rẹ Itẹ 3:27.
kaki ru oware jọ kpahe onana. Ẹsejọ u re te epanọ emọ a re ro mu oware nọ ọsẹgboni na a je ru kẹ omarai họ eruo. Re a ruẹse rẹrote ọsẹgboni na ziezi, emọ a rẹ sae jọ amiunugu rai, fi obọ họ kẹ ai kere evuẹ nọ a gwọlọ vi se amọfa, wọ ae họ omoto kpohọ oria nọ a gwọlọ nya kpobi, gbe iruẹru itieye na efa.—11. Eme emọ a rẹ sai ru re enwene nọ a ru kpahe ẹruorote ọsẹgboni ọ kake reria ae oma?
11 Otẹrọnọ ghele epanọ wha daoma te kẹhẹ oma u bi voro ọsẹgboni na ha, wha sai nwene oghẹrẹ nọ wha be rọ rẹrote ai hayo oria nọ a be rria. O te kake reria ọsẹgboni na oma nọ wha gbẹ nwani ru ohẹriẹ ulogbo fihọ oghẹrẹ nọ wha jẹ rọ rẹrote ae vẹre he. Otẹrọnọ wha be rria thabọ no ọsẹgboni rai, ẹsejọhọ u ti woma re ibe Oleleikristi hayo ohwo nọ ọ be rria kẹle ọsẹgboni na ọ hae wẹriẹ oria rai n’oke t’oke re ọ riẹ epanọ a rrọ jẹ jọ owhai riẹ. Kọ o sae jọnọ iruo emu-othere gbe orufuọ ọvo a jọ gwọlọ obufihọ? Kọ o sae jọnọ a te ru umutho eware jọ fihọ uwou na, u ti ru ei lọhọ nọ a te rọ nya no oria ruọ oria, họ omarai je ru eware itieye na efa? Ẹsejọhọ oware nọ o gwọlọ re ọsẹgboni na a jọ orọ obọrai họ, re ohwo jọ ọ hae nyaze uwou na ti fi obọ họ kẹ ae. Rekọ otẹrọnọ onana u ti kiehọ te ghele he fiki ozọ omonwa nọ ohwo na o te kpo no, wha sae gwọlọ ohwo jọ nọ ọ rẹ rria kugbe ai. Oghẹrẹ nọ ẹbẹbẹ na ọ rrọ kpobi kẹhẹ, wha daoma riẹ ọruẹrẹfihotọ nọ ọ rrọ ẹwho rai kẹ ẹruorote ekpako soso. *—Se Itẹ 21:5.
EPANỌ AHWO JỌ A BI RO RU EI
12, 13. Ẹvẹ emọ jọ a be rọ rehọ adhẹẹ kẹ jẹ rẹrote ọsẹgboni rai nọ e kpako no dede nọ a be rria thabọ no ae?
12 Emọ nọ i wo ọdawẹ a rẹ gwọlọ nọ eware i kiehọ ọsẹgboni rai oma. Udu u re te emọ na otọ nọ a tẹ riẹ nọ a be rẹrote ọsẹgboni rai ziezi. Rekọ fiki eware efa sa-sa, emọ buobu a be rria kẹle ọsẹgboni rai hi. Ahwo jọ nọ o rrọ enẹ kẹ, a rẹ rehọ oke eriosehọ no iruo nyai fi obọ họ kẹ ọsẹgboni rai ru eware nọ a gbẹ be sai ru enẹna ha. Nọ emọ a tẹ be hae rọ ifonu se ọsẹgboni, tubọ kẹdẹ kẹdẹ nọ o tẹ lọhọ, jẹ be hai vi ileta hayo rọ itanẹte vi uwou se ai, u re ru ai riẹ nọ emọ na a wo uyoyou kẹ ai.—Itẹ 23:24, 25.
13 Oghẹrẹ nọ o rrọ kpobi kẹhẹ, u fo nọ wha rẹ romatotọ roro kpahe oghẹrẹ ẹruorote ikẹdẹ kẹdẹ nọ u ti kiehọ kẹ ọsẹgboni rai. Ọsẹgboni rai a tẹ rrọ ukoko na yọ wha be rria kẹle ae he, wha nọ mi ekpako ukoko nọ a rrọ re a vuẹ owhai eware jọ nọ a roro nọ i ti fi obọ họ. Yọ wha hai fi ẹme na họ olẹ ẹsikpobi. (Se Itẹ 11:14.) O tẹ make rọnọ a rrọ ukoko ho, u fo nọ whọ rẹ “rehọ adhẹ kẹ ọsẹ avọ oni ra.” (Ọny. 20:12; Itẹ 23:22) Uzẹme riẹ họ, iroro evona iviuwou kpobi a ti wo kpahe ẹruorote ọsẹgboni hi. Emọ jọ a rẹ gwọlọ nọ ọsẹgboni rai ọ rria kugbe ae hayo kẹle oria nọ a be rria. Rekọ ẹsikpobi onana o rẹ lọhọ họ. Esẹgbini jọ a rẹ gwọlọ rria kugbe emọ rai nọ i wo uviuwou obọrai no ho. O rẹ were ae gaga re a jọ orọ obọrai, yọ a gwọlọ rọ uye bẹ emọ rai hi. Ejọ i wo ugho, yọ a rẹ gwọlọ hwosa ugho kpobi nọ a be rọ rẹrote omarai nọ a rrọ orọ obọrai na.—Ọtausi. 7:12.
14. Ebẹbẹ vẹ emọ nọ i bi fi obọ họ kẹ ọsẹgboni kẹdẹ kẹdẹ a rẹ sai wo?
14 Evaọ iviuwou buobu, o wọhọ nọ owha ẹruorote ọsẹgboni o be hae jọ ọmọ jọ ọvo uzou, ẹsejọhọ ọnọ ọ be rria kẹle ọsẹgboni na. Dede na, o gwọlọ nọ emọ na nọ e be rẹrote ọsẹgboni na a rẹ rẹrote iviuwou obọrai re. Oware nọ omomọvo ọ rẹ sai ru u wo umuo. Yọ eware e sai nwene kẹ ọmọ nọ ọ be rẹrote ọsẹgboni na, onọ o rẹ sai ru nọ uviuwou na u re ro nwene ọruẹrẹfihotọ nọ a ru kpahe ẹruorote na. O sae jọnọ iruo nọ ọmọ jọ evaọ uviuwou na
o bi ru evaọ ẹruorote ọsẹgboni na i bu hrọ. O tẹ rrọ ere, emọ nọ i kiọkọ na a sae ghale iruo na fihọ omarai.15. Eme a rẹ sai ru re oma o siọ ọnọ o bi ru oware kẹ ọsẹgboni kẹdẹ kẹdẹ na ba ẹrrọ vrẹta?
15 Otẹrọnọ ọsẹ hayo oni nọ ọ kpako no ọ be jọ ohwo nọ ọ be rẹrote ei na wẹ hẹ, o rẹ sai ru oma rrọ ohwo na. (Ọtausi. 4:6) Emọ nọ i wo ọdawẹ a rẹ gwọlọ rẹrote ọsẹgboni te epanọ o rẹ lọhọ te kpobi, rekọ o rẹ sae bẹ emọ na nọ ọsẹgboni na a tẹ be gwọlọ nọ a ru oware kpobi kẹ ae n’oke t’oke. O tẹ via enẹ, o gwọlọ nọ ohwo nọ ọ be rẹrote ai na ọ rẹ ta via re omọfa ọ sai fi obọ họ kẹe. Nọ omọfa jọ ọ tẹ be hai fi obọ họ re, u re woma viukpenọ a rẹ rọ okpakpa wọ ọsẹ hayo oni na kpohọ uwou nọ a rẹ jọ sẹro ekpako soso.
16, 17. Ebẹbẹ vẹ emọ a rẹ sae rẹriẹ ovao dhe evaọ ẹruorote esẹgbini nọ e kpako no, kọ ẹvẹ a sai ro thihakọ rai? (Rri ẹkpẹti na re, “Ẹruorote Fiki Edẹro.”)
16 O rẹ kẹ emọ uye gaga nọ a tẹ ruẹ ebẹbẹ nọ ọsẹgboni rai a bi wo fiki owho. Ẹsibuobu ofu o re dhe emọ buobu nọ e be rẹrote ọsẹgboni rai, yọ a rẹ jọ awawa, ọkọkora, tubẹ fo omarai dede. Ẹsejọ ọsẹgboni na a rẹ ta eme edada kẹ emọ na hayo dhesẹ nọ a wo edẹro kẹ oware nọ emọ na a bi ru hu. O tẹ rrọ ere, whọ nwani mu ofu hu. Ọgbaeriariẹ jọ ọ ta nọ: “Nọ oware jọ o tẹ be kẹ owhẹ uye, whọ faki ru hu wọhọ ẹsenọ o be kẹ owhẹ uye he, yọ who brukpe omara gbe he.” Ta ẹme na kẹ ọrivẹ-orọo ra, omọfa evaọ uviuwou na hayo ogbẹnyusu nọ who fievahọ. Nọ who te lele ai ta ẹme enẹ, who ti wo otoriẹ eware buobu nọ i ti fi obọ họ kẹ owhẹ thihakọ oware nọ o be kẹ owhẹ uye na.
17 O rẹ sai te oke nọ ahwo uviuwou na a gbẹ sae rọ kẹ ọsẹgboni nọ e kpako no na oghẹrẹ ẹruorote nọ a gwọlọ họ evaọ obọ uwou. O tẹ via ere, ahwo uviuwou na a sae jiroro sọ a rẹ rehọ ọsẹgboni na kpohọ oria nọ a rẹ jọ rẹrote ahwo nọ a kpako no. Oniọvo-ọmọtẹ jọ ọ jẹ hai weze bru oni riẹ enwenọ kẹdẹ kẹdẹ evaọ oria nọ a rẹ jọ rẹrote otu nọ ọ kpako no. Ọ ta kpahe uviuwou riẹ nọ: “Ma jẹ sae rẹrote oni mai ẹsikpobi hi wọhọ epanọ o gwọlọ. O jọ bẹbẹ kẹ omai taure ma te ti ku ei họ inọ ma rẹ rehọ iẹe kpohọ uwou nọ a rẹ jọ rẹrote otu nọ ọ kpako no. O jẹ kẹ omai uye inọ ẹro riẹ o ti vo omai gaga. Dede na, oghẹrẹ ẹruorote nana o mai kiehọ kẹe taure o te ti whu, yọ o were riẹ.”
18. Imuẹro vẹ otu nọ ọ be rẹrote ọsẹgboni rai ziezi a rẹ sai wo?
18 Nọ esẹgbini a be kpako na, ẹruorote rai ọ rẹ sae kẹ ohwo uye jẹ jọ bẹbẹ. Uzẹme riẹ họ, o nwani wo edhere ọvo jọ nọ a re ro ru onana ha. Ghele na, wha tẹ lẹ kpahe iẹe, jiroro na kugbe, ma omaa na fihotọ, je ru oware nọ wha rọwo fihọ, wha sae rẹrote esẹgbini rai nọ e kpako no ziezi. Wha te ru ere, eva e te were owhai inọ wha be rẹrote ọsẹgboni rai epanọ o gwọlọ. (Se 1 Ahwo Kọrint 13:4-8.) Maero na, o rẹ sai mu owhai ẹro nọ Jihova o ti ru udu kie owhai vi nọ wha be rọ adhẹẹ kẹ ọsẹgboni rai jẹ rẹrote ae ziezi na.—Fil. 4:7.
^ edhe-ẹme 3 Ẹsejọ uruemu ẹwho u re dhesẹ oghẹrẹ ẹruorote nọ esẹgbini a gwọlọ, gbe onọ emọ a rẹ salọ. Wọhọ epaọ uruemu ewho jọ, esẹgbini a rẹ gwọlọ rria kugbe emọ rai nọ i te ahwo no, nọ i tube wo uviuwou obọrai no dede.
^ edhe-ẹme 11 Otẹrọnọ ọsẹ hayo oni ra ọ rrọ orọ obọriẹ evaọ obọ uwou, wha ruẹ nọ ohwo jọ nọ wha fievahọ o wo ugodi nọ ọ sae rọ ruọ uwou na nọ oware jọ o tẹ via idudhe.