Ebaibol ọ jọ uvumọ oria ta ha inọ ukio nọ a rẹ jọ rehọ erae mahe ohwo nọ o whu o thọ.

Eria Ebaibol sa-sa e riẹ nọ i dhesẹ nọ ahwo a jẹ hae mahe ori hayo igbenwa ahwo nọ a whu no. (Jos. 7:25; 2 Irv. 34:4, 5) Ẹsejọhọ onana o sai dhesẹ nọ fiki epanọ ahwo nana a fo kẹ emamọ ukio ho a je ro tu erae họ ae. Rekọ orọnọ ẹsikpobi u re dhesẹ ere he.

Ikuigbe uwhu Sọl ovie na avọ emezae esa riẹ o kẹ imuẹro onana. Ae imane na a whu evaọ ẹmo nọ a je lele ahwo Filistia fi. Jonatan nọ ọ jọ ogbẹnyusu ọkpekpe Devidi ọ jọ usu emezae Sọl nọ i whu na. Okenọ ahwo Izrẹl nọ e gudu nọ e jẹ rria Jabẹsh-giliad a yo kpahe oware nọ o via na, a tẹ nyae wọ ori imane na jẹ rọ erae mahe ae, kẹsena a tẹ tọ igbenwa rai fihọ otọ. Uwhremu na, Devidi o jiri ahwo Izrẹl yena kẹ oware nọ a ru na.—1 Sam. 31:2, 8-13; 2 Sam. 2:4-6.

Ebaibol ọ ta nọ ẹkparomatha ọ te jọ, koyehọ Ọghẹnẹ ọ te kpare ohwo ọvona nọ o whu no na ziọ uzuazọ. Te a mahe ohwo nọ o whu no hayo a mahe riẹ hẹ, Jihova o wo ogaga nọ ọ rẹ rọ kpare iẹe ziọ uzuazọ avọ ugboma okpokpọ. Emoha Hibru esa nọ Nebukadneza ovie na ọ ta nọ a gbolo fihọ erae na a du dhozọ họ sọ Jihova ọ te sae kpare ae ze nọ erae na e tẹ make mahe ae zihe ruọ enwo. (Dan. 3:16-18) Ere ọvona Isẹri Jihova nọ a kpe je tu erae họ evaọ ega uye Nazi a dhozọ gbe he. Ebọmbo hayo eware itieye efa i kpe idibo Ọghẹnẹ buobu no, yọ a tubẹ ruẹ ugboma ejọ dede he. Ghele na, Jihova ọ te kpare ae ze.—Evia. 20:13.

Orọnikọ Jihova o re koko abọ sa-sa ugboma ohwo họ re ọ tẹ te kpare iẹe ze he. Onana u dhesẹ oma via evaọ oghẹrẹ nọ Ọghẹnẹ ọ be rọ kpare Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo kpohọ odhiwu. Wọhọ epanọ a ‘kpare Jesu evaọ oma ẹzi’ na, Oleleikristi ọvona nọ a rọ ẹzi wholo na Ọghẹnẹ ọ rẹ kpare ze, rekọ evaọ oma ẹzi. Uvumọ abọ ugboma iwo rai u re lele ai kpohọ odhiwu hu.—1 Pita 3:18; 1 Kọr. 15:42-53; 1 Jọn 3:2.

Orọnikọ oghẹrẹ nọ a ru ori ohwo nọ o whu no u re dhesẹ sọ a te kpare iẹe ze he, rekọ ẹrọwọ nọ o re fihọ Ọghẹnẹ inọ ọ rẹ sae kpare iẹe no uwhu ze gbe nọ o ti ru eyaa ẹkparomatha na gba. (Iruẹru 24:15) Uzẹme riẹ họ, ma nwane riẹ oghẹrẹ nọ Ọghẹnẹ ọ rọ kpare ahwo nọ a whu no ze evaọ oke nọ u kpemu hu gbe oghẹrẹ nọ o ti ro ru ere evaọ obaro. Dede na, ma fievahọ Jihova. Jesu nọ ọ kpare no uwhu ze o kẹ omai “imuẹro” ẹkparomatha na.—Iruẹru 17:31; Luk 24:2, 3.

Oghẹrẹ kpobi nọ Ileleikristi a gwọlọ ru ohwo rai nọ o whu no kẹhẹ, u fo nọ a roro kpahe oghẹrẹ nọ a rẹ jọ ẹwho rai ru, gbe oware nọ uzi egọmeti ẹwho na o ta kpahe iẹe. (2 Kọr. 6:3, 4) Fikiere, sọ a rẹ mahe ori hayo a rẹ mahe iẹe he, yọ ẹme obọ ohwo hayo ọrọ ahwo uviuwou ohwo nọ o whu na.