Kpohọ eme nọ e riẹ eva

Kpohọ oria eware nọ e riẹe eva

Epanọ Ma Sae rọ Rehọ Okugbe Ọvo Rẹriẹ Ovao Dhe Urere Akpọ Na

Epanọ Ma Sae rọ Rehọ Okugbe Ọvo Rẹriẹ Ovao Dhe Urere Akpọ Na

Mai yọ ekwakwa ugboma ọvo na.”—ẸF. 4:25, NW.

1, 2. Eme họ oreva Ọghẹnẹ kẹ otu nọ ọ be gọe, te emaha te ekpako?

KỌ WHẸ yọ uzoge? O tẹ rrọ ere, jọ u mu owhẹ ẹro nọ whọ rrọ ghaghae gaga nọ whọ rrọ ukoko akpọ-soso Jihova na. Evaọ erẹwho buobu, ahwo buobu nọ a be roma mudhe jẹ họ-ame evaọ ukoko na yọ izoge. O be kẹ omai uduotahawọ gaga inọ izoge buobu a bi kuomagbe otu nọ ọ gba riẹ mu nọ a rẹ gọ Jihova.

2 Nọ whọ rrọ uzoge na, kọ o rẹ were owhẹ re whọ jọ kugbe izoge efa? Ẹsejọhọ o rẹ were owhẹ. Eva e rẹ were omai nọ ma tẹ be zaharo kugbe ehwa mai. Dede na, ma make rrọ emaha hayo ekpako, hayo ma no eria sa-sa ze, Ọghẹnẹ ọ gwọlọ nọ ma gọe evaọ okugbe ọvo. Pọl ukọ na o kere nọ oreva Ọghẹnẹ họ “re ahwo kpobi a wo usiwo, re a ze te riẹ uzẹme na.” (1 Tim. 2:3, 4) Ma rẹ jọ obe Eviavia 7:9 ruẹ oghẹrẹ nọ a dhesẹ otu nọ ọ be gọ Ọghẹnẹ, enọ i no “erẹwho kpobi ze, erua gbe ahwo gbe erọo-unu.”

3, 4. (a) Oghẹrẹ ẹzi vẹ izoge buobu a bi dhesẹ evaọ akpọ na nẹnẹ? (b) Uruemu vẹ o rọwokugbe ẹme nọ ọ rrọ obe Ahwo Ẹfẹsọs 4:25?

3 Izoge nọ e be gọ Jihova i wo ohẹriẹ gaga no izoge akpọ na. Izoge buobu nọ e be gọ Jihova ha a bi yeri uzuazọ oriobọ, be tẹrovi epanọ a re ro wo oware nọ a gwọlọ t’obọ ọvo. Odẹ nọ ekiotọ-eriariẹ jọ a mu kẹ izoge nana họ, “Oge Mẹ.” Izoge na a be rọ osẹ gbe ẹmeọta rai dhesẹ ọjẹfiẹ nọ a wo kẹ ekpako na, enọ a rri wọhọ ahwo nọ oke rai o vrẹ no.

4 Ẹzi yena ọ da oria kpobi fia nẹnẹ. Fikiere, o gwọlọ nọ izoge nọ e be gọ Jihova a rẹ daoma gaga re a ruẹse whaha ẹzi otiọye na je rri eware epanọ Jihova o rri rai. Makọ evaọ ikpe-udhusoi ọsosuọ dede, Pọl ukọ na ọ ruẹ nọ u wuzou re ọ vẹvẹ ibe Ileleikristi riẹ unu re a whaha “ẹzi [nọ] o bi ru iruo eva emọ udu uyoma enẹna,” ẹzi nọ ọ ‘jẹ hẹ kpọ ae’ vẹre. (Se Ahwo Ẹfẹsọs 2:1-3.) Ma jiri izoge nọ e be whaha ẹzi ọyena je bi kuomagbe inievo ukoko na gọ Jihova. Uruemu utioye nọ a bi dhesẹ na o rọwokugbe ẹme nọ Pọl ọ ta inọ, “mai yọ ekwakwa ugboma ọvo na.” (Ẹf. 4:25, NW) Nọ ma be kẹle ekuhọ akpọ omuomu nana no na o mae rọ gwọlọ nọ ma rẹ jọ okugbe ọvo. Joma ta kpahe iriruo jọ evaọ Ebaibol na nọ i ti fiobọhọ kẹ omai ruẹ epanọ u wuzou te re ma talamu ohwohwo jẹ jọ okugbe ọvo.

A TALAMU OHWOHWO

5, 6. Eme ikuigbe Lọt avọ emetẹ riẹ i wuhrẹ omai kpahe ohwohwo nọ ma rẹ talamu?

5 Evaọ oke nọ u kpemu, Jihova ọ jẹ rọ evawere thọ idibo riẹ nọ a tẹ talamu ohwohwo evaọ etoke ẹbẹbẹ. Idibo Ọghẹnẹ nẹnẹ, te emaha te ekpako a rẹ sai wuhrẹ eware jọ no iriruo nọ e rrọ Ebaibol na ze. Oriruo jọ họ ọrọ Lọt.

6 Lọt avọ uviuwou riẹ a rẹriẹ ovao dhe okpẹtu ologbo okenọ Ọghẹnẹ ọ gbaemu nọ ọ rẹ raha okpẹwho Sọdọm nọ ae omarai a jẹ rria. Ikọ-odhiwu a kpakpa Lọt oma nọ ọ dhẹ kpobọ igbehru, inọ: “Wha dhẹ kẹ uzuazọ rai.” (Emu. 19:12-22) Lọt o ru epanọ a vuẹ riẹ na, yọ emetẹ ivẹ riẹ a kuomagbei dhẹ no okpẹwho na. Rekọ u yoma gaga inọ ezae nọ e sa emetẹ riẹ h’otọ a rọwo lele ai hi. Ẹme nọ Lọt ọ vuẹ egọ riẹ o jọ “wọhọ oware ijehwẹ” evaọ ẹro rai. Yọ oyena o wha uwhu se ai. (Emu. 19:14) Lọt avọ emetẹ riẹ nọ a kuomagbei ọvo a zọ.

7. Ẹvẹ Jihova o ro fiobọhọ kẹ ahwo Izrẹl fikinọ a jọ okugbe ọvo evaọ okenọ a je no Ijipti?

7 Roro kpahe oriruo ọfa jọ. Okenọ emọ Izrẹl a je no Ijipti, orọnikọ a ghale oma fihọ ẹkuẹko nọ ọvuọ ẹko riẹ a jẹ nya orai vrẹ hẹ. Yọ okenọ Mosis ọ “riẹ obọ riẹ ri obọ abade na” nọ Jihova ọ jẹ hẹriẹ iẹe no, orọnikọ ọyomariẹ avọ umutho ahwo jọ ọvo a fa vrabọ họ. Ukpoye, orẹwho na soso a nya abade na vrẹ avọ obufihọ Jihova. (Ọny. 14:21, 22, 29, 30) Aikpobi a jọ okugbe ọvo, yọ “ogbotu” ahwo jọ nọ a jọ ahwo Izrẹl he a kuomagbe ae re. (Ọny. 12:38) Ma sai roro vievie he inọ ahwo jọ evaọ usu rai, ẹsejọhọ utu izoge jọ a nya edhere ọfa nọ a roro nọ o mae kiehọ. Kọ o gbẹ hae jọ oware ugheghẹ o hẹ jọnọ a ru ere jẹ rọ ere si omarai no otọ ọthọwẹ Jihova?—1 Kọr. 10:1.

8. Ẹvẹ idibo Ọghẹnẹ a ro dhesẹ nọ a rrọ okugbe ọvo evaọ oke Jehoshafat?

8 Evaọ okenọ Jehoshafat ọ jọ ovie Izrẹl, idibo Ọghẹnẹ a rẹriẹ ovao dhe “ogbotu obuobu” ewegrẹ rai nọ e wọ ẹmo bru ae no ewho ekẹloma ze. (2 Irv. 20:1, 2) Rekọ u woma gaga inọ orọnikọ ẹgba obọrai idibo Ọghẹnẹ nana a rẹroso lele ai fiẹmo ho. Ukpoye a bo se Jihova kẹ obufihọ. (Se 2 Iruẹru-Ivie 20:3, 4.) Yọ orọnikọ oghẹrẹ nọ o were rai omomọvo a je ro bo se Jihova ha. Ebaibol na ọ vuẹ omai nọ: “Ezae Juda kpobi a te dikihẹ obaro ỌNOWO na, avọ emesese rai, gbe eyae rai gbe emọ rai.” (2 Irv. 20:13) Te emaha te ekpako nọ e jọ usu rai kpobi a rọ ẹrọwọ ru lele ekpakpọ Jihova, yọ Jihova ọ thọ rae no obọ ewegrẹ rai. (2 Irv. 20:20-27) Kọ onana o gbẹ rrọ emamọ oriruo epanọ idibo Ọghẹnẹ a rẹ rọ rehọ okugbe ọvo rẹriẹ ovao dhe ẹbẹbẹ?

9. Eme uruemu Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ u wuhrẹ omai kpahe okugbe nọ ọ rẹ jọ udevie idibo Ọghẹnẹ?

9 Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ a jọ okugbe ọvo re. Wọhọ oriruo, okenọ ahwo Ju gbe ahwo erẹwho efa a zihe ruọ Ileleikristi no, a jẹ roma kẹ “uwuhrẹ ahwo ikọ na avọ usu-ovo-onya, yọ a bẹre ebrẹdi gbe olẹ olẹ.” (Iruẹru 2:42) Okugbe nọ ọ jọ udevie rai u dhesẹ oma via vevẹ okenọ o mae jọ gwọlọ nọ a re fiobọhọ kẹ ohwohwo, koyehọ okenọ a rọ rẹriẹ ovao dhe ukpokpoma. (Iruẹru 4:23, 24) Kọ whọ gbẹ ruẹ nọ u wuzou gaga re ma jọ okugbe ọvo evaọ etoke ebẹbẹ?

WHA JỌ OKUGBE ỌVO NỌ ẸDẸ JIHOVA O BI SI KẸLE NA

10. Oke vẹ o te mae rọ gwọlọ nọ ma jọ okugbe ọvo?

10 Ma bi si kẹle etoke nọ ọ te jọ bẹbẹ gaga evaọ ikuigbe ohwo-akpọ. Joẹl ọruẹaro na o se etoke yena, “ẹdẹ ebi gbe uweri.” (Joẹl 2:1, 2; Zef. 1:14) O te jọ etoke nọ o jọ gwọlọ nọ idibo Ọghẹnẹ a rẹ jọ okugbe ọvo. Kareghẹhọ nọ Jesu ọ ta nọ: “Kuvie kuvie nọ o ghale oma riẹ, o rẹ te raha.”—Mat. 12:25.

11. Eme ọ rrọ obe Olezi 122:3, 4 nọ a sai ro dhesẹ idibo Ọghẹnẹ nẹnẹ? (Rri uwoho nọ o rrọ emuhọ uzoẹme na.)

11 O te ginẹ gwọlọ nọ ma jọ okugbe ọvo evaọ etoke okpẹtu nọ o bi ti te akpọ nana. A rẹ sae rọ oghẹrẹ nọ a bọ iwou Jerusalẹm oke anwae kẹle ohwohwo te ro dhesẹ okugbe ọvo nọ o te gwọlọ nọ ma rẹ rọ gọ Ọghẹnẹ evaọ oke yena. A bọ iwou yena kpekpe te epanọ ọso-ilezi na o ro dhesẹ Jerusalẹm wọhọ “okpẹwho nọ a bọ [kugbe, NW].” Onana u ru rie lọhọ nọ ahwo na a jẹ hẹ sae rọ thọ je fiobọhọ kẹ ohwohwo. U te no ere no, a rẹ sae jẹ rọ oghẹrẹ nọ iwou na e kẹle ohwohwo te dhesẹ okugbe nọ ahwo na a jẹ rọ gọ Ọghẹnẹ okenọ “erua ỌNOWO” na kpobi a te kokohọ kẹ egagọ Ọghẹnẹ. (Se Olezi 122:3, 4.) O gwọlọ nọ mai omamai ma rẹ jọ ‘okugbe ọvo’ re enẹna gbe evaọ etoke ẹbẹbẹ nọ ọ rrọ obaro tha na.

12. Eme o ti ru nọ ma te sae rọ zọ evaọ okenọ ewegrẹ Ọghẹnẹ a te rọ wọ ohọre bru omai ze na?

12 Fikieme ‘okugbe ọvo’ nọ ma rẹ jọ u ti ro wuzou gaga evaọ obaro? Obe Izikiẹl uzou avọ 38 o ta kpahe ohọre nọ “Gọg, nọ ọ rọ obọ otọ Magọg” ọ te wọ bru idibo Ọghẹnẹ ze. Ma rẹ kuvẹ vievie he re oware jọ o hẹriẹ omai no inievo mai evaọ oke yena. Yọ ma te rẹroso akpọ nana kẹ obufihọ họ. Ukpoye, u ti woma re ma si kẹle inievo ukoko na. Uzẹme riẹ họ, orọnikọ ukoko na nọ ma rẹ jọ ọvo u ti ru omai zọ họ. Ahwo kpobi nọ a se odẹ Jihova họ enọ Jihova avọ Ọmọ riẹ a ti siwi no okpẹtu yena. (Joẹl 2:32; Mat. 28:20) O make rrọ ere na, kọ o rrọ oware areghẹ re ma roro nọ Ọghẹnẹ o ti siwi otu nọ o keke aro fihọ hẹriẹ oma no udevie uthuru riẹ?—Mae. 2:12.

13. Eme izoge nọ e be gọ Ọghẹnẹ a rẹ sai wuhrẹ no eware nọ ma ta kpahe no na ze?

13 Kọ ma gbẹ ruẹ vevẹ no inọ o rrọ oware ugheghẹ re ma rọ aro kele izoge nọ i bi ru oware nọ u je rai na? Ma bi si kẹle oke nọ ma te rọ gwọlọ obufihọ ohwohwo gaga, te emaha te ekpako. Ẹhẹ, enẹna họ okenọ o mae gwọlọ nọ ma re wuhrẹ epanọ ma sae rọ jọ okugbe ọvo nọ u ti wuzou gaga evaọ obaro na.

“MAI YỌ EKWAKWA UGBOMA ỌVO NA”

14, 15. (a) Ẹjiroro vẹ Jihova o bi ro wuhrẹ emaha gbe ekpako re a jọ okugbe ọvo nẹnẹ? (b) Ohrẹ vẹ Jihova ọ kẹ omai nọ u re fiobọhọ kẹ omai jọ okugbe ọvo?

14 Jihova o bi fiobọhọ kẹ omai “rọ evevo gọ e.” (Zef. 3:8, 9) O bi wuhrẹ omai re ma sae jọ ahwo nọ a te rọkẹ ẹjiroro ebẹdẹ bẹdẹ riẹ. Eme ẹjiroro yena o kẹre te? Ọ gwọlọ nọ “eware kpobi nọ e rọ ehru gbe enọ e rọ akpọ, a wo okugbe ọvo eva [Kristi.]” (Se Ahwo Ẹfẹsọs 1:9, 10.) Ẹhẹ Jihova ọ gwọlọ nọ emama kpobi nọ e romakpotọ kẹe evaọ ehrugbakpọ a jọ okugbe ọvo, yọ o ti gine ru ai jọ ere. Whẹ uzoge, kọ onana u gbe fiobọhọ kẹ owhẹ ruẹ epanọ u wuzou te re whẹ avọ inievo nọ e rrọ ukoko Jihova wha jọ okugbe ọvo?

15 Jihova o bi wuhrẹ omai epanọ ma sae rọ jọ okugbe ọvo enẹna, keme ọ gwọlọ nọ ma jọ ere bẹdẹ bẹdẹ. Unuẹse buobu Ebaibol na ọ vuẹ omai nọ “ohwo ọ sẹro ohwo,” “ohwo ọ rehọ uyoyou oniọvo you ohwo,” ohwo ọ “sasa ohwo oma,” gbe nọ “ohwo ọ kpare ohwo.” (1 Kọr. 12:25; Rom 12:10; 1 Tẹs. 4:18; 5:11) Jihova ọ riẹ nọ Ileleikristi a gba ha, yọ onana o rẹ sae whae ze nọ o rẹ rọ jọ bẹbẹ re a jọ okugbe ọvo, fikiere o gwọlọ nọ mai “ohwo ọ rọ vrẹ ohwo.”—Ẹf. 4:32.

16, 17. (a) Eme họ ẹjiroro jọ nọ ma be hai ro kpohọ iwuhrẹ? (b) Eme izoge inẹnẹ a rẹ sai wuhrẹ no oriruo Jesu ze evaọ okenọ ọ jọ uzoge?

16 Jihova o te je ru ọruẹrẹfihotọ iwuhrẹ ukoko kẹ omai re ma jarai wuhrẹ epanọ ma rẹ rọ jọ okugbe ọvo. Ma be hai se eme uduotahawọ nọ e rrọ obe Ahwo Hibru 10:24, 25. Ẹjiroro jọ nọ ma be hai ro kpohọ iwuhrẹ nana họ, re “mai ohwo o he roro epanọ ọ rẹrọ jaja ọrivẹ riẹ oma, re o wo uyoyou, je ru iruo ezi kpobi.” Ẹjiroro ọfa nọ ma bi ro kpohọ iwuhrẹ họ re mai “ohwo ọ hẹ ta udu họ ohwo awọ, [re ma jẹ] riẹ nọ ẹdẹ na ọ kẹlino.”

17 Okenọ Jesu ọ jọ uzoge o dhesẹ nọ o rri ọruẹrẹfihotọ egagọ otiọna ghaghae. O lele ọsẹgboni riẹ kpohọ omakugbe egagọ jọ nọ ahwo buobu a nya evaọ okenọ ọ jọ ikpe 12. Nọ a je zihe kpo, ọsẹgboni riẹ a te mu ei họ ẹgwọlọ, rekọ orọnikọ o lele ehwa riẹ kọ vrẹ hẹ. Ukpoye, Josẹf avọ Meri a ruẹ e riẹ nọ o bi lele otu iwuhrẹ ta ẹme no Ikereakere na ze evaọ etẹmpol na.—Luk 2:45-47.

18. Ẹvẹ elẹ mai e sai ro ru okugbe nọ ọ rrọ udevie mai ga?

18 U te no uyoyou nọ ma rẹ daoma wo kẹ ohwohwo gbe iwuhrẹ ukoko nọ ma re ro ru okugbe nọ ọ rrọ udevie mai ga no, ma rẹ lẹ roro ohwohwo re. Nọ ma tẹ be hae fodẹ ugogo oware jọ kpahe inievo mai kẹ Jihova evaọ olẹ, u re dhesẹ nọ ma wo ọdawẹ kẹ ae. Orọnikọ Ileleikristi nọ e kpako no ọvo e rẹ sai ru onana ha. Otẹrọnọ whẹ yọ uzoge, kọ whọ be daoma rọ uvẹ sa-sa nana nọ i rovie fihọ na mu usu okpekpe kugbe inievo ukoko na? Nọ who te ru ere, u ti ru nọ who gbe ti ro wo usu ovuovo kugbe akpọ nana ha evaọ okenọ a te raha iẹe.

Mai kpobi ma rẹ sae lẹ roro inievo mai (Rri edhe-ẹme avọ 18)

OGHẸRẸ NỌ MA RE RO DHESẸ NỌ “MAI OMOMỌVO YỌ EKWAKWA NỌ E JẸHỌ OHWOHWO”

19-21. (a) Obọdẹ edhere vẹ ma bi ro dhesẹ nọ “mai omomọvo yọ ekwakwa nọ e jẹhọ ohwohwo”? Kẹ iriruo. (b) Eme who wuhrẹ no ogbo nọ inievo jọ a dhẹ evaọ etoke okpẹtu ze?

19 Idibo Jihova nẹnẹ a bi ru lele ẹme nọ ọ rrọ obe Ahwo Rom inọ: “Mai omomọvo yọ ekwakwa nọ e jẹhọ ohwohwo.” (Ahwo Rom 12:5, NW) Ma rẹ ruẹ imuẹro nana nọ okpẹtu ọ tẹ romavia. Evaọ amara Akpegbivẹ ọrọ ukpe 2011, owhe ologbo jọ o ku ukoliko Mindanao, evaọ obọ Philippine. Asohẹrioke ọvo, ame o te le iwou nọ i bu vrẹ idu udhuvẹ (40,000), yọ iwou inievo mai buobu e jọ usu rai. Rekọ uwou ogha nọ o rrọ orẹwho na o niyẹrẹ nọ, “taure ogbẹgwae ogbodhẹ a tẹ te dhogbo ze dede, yọ inievo mai nọ e rrọ eria efa sa-sa a mu ogbo họ ẹdhẹ ze no.”

20 Ere ọvona, okenọ ame abade o kpo ruọ ofẹ ovatha-ọre Japan fiki otọ nọ u nuhu evaọ abade, eware inievo mai buobu e raha. Uvumọ oware o raha kiọkọ kẹ otu jọ dede he. Oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ a re se Yoshiko nọ uwou riẹ o raha, ọ jẹ rria oria nọ o rehọ emaele 25 thabọ no Ọgwa Uvie. Ọ ta nọ: “U gbe omai unu uwhremu na nọ a vuẹ omai nọ ọsẹro okogho na avọ oniọvo-ọmọzae ọfa jọ a gwọlọ omai ze okiokiọ ẹdẹ nọ oware na o rọ via na.” O te fibae avọ unu ohwohwẹ nọ: “Eva e were omai gaga kpahe idhere sa-sa nọ ukoko na u ro fiobọhọ kẹ omai bọ usu mai kugbe Ọghẹnẹ ga. U te no ere no, a kẹ omai iwu ekpahe, eviẹ, ekpa gbe iwu nọ a re ro kiẹzẹ.” Oniọvo jọ evaọ ogbẹgwae ogbodhẹ na ọ ta nọ: “Inievo na a jẹ rọ okugbe ọvo no eria avọ eria Japan ze ti fiobọhọ kẹ ohwohwo. Inievo jọ dede e dhogbo no ugbo obọ America ze ti fiobọhọ. Nọ a nọ ae oware nọ a ro no ugbo obei ze ti fiobọhọ, a ta nọ, ‘Te omai te inievo obọ Japan ma rrọ okugbe ọvo, yọ a gwọlọ obufihọ.’” Kọ eva e gbẹ be were owhẹ inọ whọ rrọ ukoko utiona nọ ahwo riẹ a wo ọdawẹ kẹ ibe Ileleikristi rai enẹ? Jọ u mu owhẹ ẹro nọ Jihova o rri ẹzi okugbe otiọye na ghaghae.

21 Ẹzi otiọnana nọ ma re wo enẹna u ti fiobọhọ kẹ omai rọ okugbe ọvo rẹriẹ ovao dhe ebẹbẹ nọ e rrọ obaro tha, o tẹ make rọnọ a hẹriẹ omai no inievo mai nọ e rrọ abọfa akpọ na dede. Evaọ uzẹme, ẹzi otiọye na o bi wuhrẹ omai epanọ ma re ro fi ebẹbẹ nọ e rẹ sai te omai kparobọ nọ akpọ omuomu nana o bi te ekuhọ na. Oniọvo-ọmọtẹ obọ Japan jọ nọ a re se Fumiko nọ ofou ọwhibo ọ raha eware riẹ, ọ ta nọ: “Ekuhọ akpọ na ọ kẹle gaga no. O gwọlọ nọ ma rẹ ruabọhọ obọ nọ ma re fihọ kẹ ibe Ileleikristi mai nọ ma bi rẹro okenọ okpẹtu ọvuọvo ọ gbẹ te jọ họ na.”

22. Erere vẹ ma ti wo evaọ obaro fiki okugbe nọ ọ rrọ udevie mai enẹna?

22 Te emaha te ekpako nọ e be daoma epanọ a rẹ rọ jọ okugbe ọvo enẹna a bi ru oware nọ u ti fiobọhọ kẹ ae zọ evaọ okenọ a te raha akpọ omuomu nana nọ ohẹriẹ o da fia na. Ọghẹnẹ o ti siwi idibo riẹ wọhọ epanọ o ru evaọ okenọ u kpemu na. (Aiz. 52:9, 10) Hae kareghẹhọ nọ whọ te jọ usu ahwo nọ Ọghẹnẹ o ti siwi na nọ whọ tẹ be daoma jọ usu idibo riẹ nọ e be rọ okugbe ọvo gọe enẹna. Oware ofa jọ nọ u ti fiobọhọ kẹ omai họ, eware nọ ma wo t’obọ no nọ ma re rri ghaghae. Ma te ta kpahe onana evaọ uzoẹme nọ o rrọ aro na.