1. Eme Jọn ukọ na ọ tuduhọ Ileleikristi awọ nọ a roro kpahe, kọ fikieme?

ẸME Jọn ukọ na nọ ọ rrọ obe 1 Jọn 3:1 u fo ẹme nọ ma re roro didi kpahe. Nọ Jọn ọ ta nọ “rri epanọ uyoyou nọ Ọsẹ na o dhesẹ kẹ omai o rro te,” ọ jẹ tuduhọ Ileleikristi awọ re a roro kpahe oghẹrẹ uyoyou nọ Ọghẹnẹ o wo kẹ ae gbe epanọ uyoyou na u diwi te. Ma tẹ rọ ẹme Jọn na roro kpahe epanọ uyoyou Ọghẹnẹ o ginẹ rrọ, u ti ru uyoyou mai kẹ Ọghẹnẹ diwi vi epaọ anwẹdẹ je ru usu mai kugbei ga.

2. Fikieme o rọ rrọ bẹbẹ kẹ ahwo jọ re a vuhumu nọ Ọghẹnẹ o you rai?

² Dede na, ahwo jọ a roro nọ Ọghẹnẹ ọ sai you omai hi. A rri Ọghẹnẹ fihọ ohwo nọ ọ gwọlọ nọ a rẹ dhozọ riẹ je yoẹme riẹ ọvo. Yọ ẹsejọhọ fiki iwuhrẹ erue jọ nọ a riẹ notọ ze, a re roro nọ Ọghẹnẹ o you omai hi, yọ ma sai you rie gbe he. Evaọ abọdekọ riẹ, u wo amọfa nọ a rọwo nọ Ọghẹnẹ o you rai ghelọ oware kpobi nọ a ru kẹhẹ, te u woma hayo u yoma. Ewuhrẹ Ebaibol na o fiobọhọ kẹ owhẹ riẹ no inọ uyoyou o karo evaọ usu iruemu-aghae Jihova, gbe inọ uyoyou o wọ riẹ siobọno Ọmọ ọvo riẹ re o whu fiki izieraha mai. (Jọn 3:16; 1 Jọn 4:8) Dede na, oghẹrẹ nọ a rọ yọrọ owhẹ notọ ze gbe  oria nọ whọ jọ whẹro o sai kpomahọ epanọ who rri uyoyou Ọghẹnẹ.

3. Ugogo oware vẹ u re fiobọhọ kẹ omai wo otoriẹ uyoyou nọ Ọghẹnẹ o wo kẹ omai?

³ Nọ o rrọ ere na, idhere vẹ Jihova o ro you omai? Re ma riẹ uyo onọ yena, o gwọlọ nọ ma re wo otoriẹ oghẹrẹ nọ ma rrọ kẹ Jihova. Jihova họ Ọnọ ọ ma ahwo-akpọ kpobi. (Se Olezi 100:3-5.) Fikioye a rọ jọ Ebaibol na se Adamu “ọmọ Ọghẹnẹ,” yọ Jesu o wuhrẹ ilele riẹ nọ a se Ọghẹnẹ “Ọsẹ mai nọ ọ rrọ obọ odhiwu.” (Luk 3:38; Mat. 6:9) Nọ o rọnọ Jihova ọ kẹ omai uzuazọ na, ọye họ Ọsẹ mai; fikiere usu mai kugbei họ orọ Ọsẹ gbe emọ. Otọ ẹme na họ, Jihova o you omai wọhọ epanọ emamọ ọsẹ o re you emọ riẹ na.

4. (a) Ẹvẹ Jihova o ro wo ohẹriẹ no esẹ ahwo-akpọ? (b) Eme ma te ta kpahe evaọ uzoẹme nana gbe onọ o rrọ aro na?

⁴ Ahwo-akpọ a gba ha. Fikiere, ọsẹ ọ tẹ make daoma kẹhẹ, ọ sai dhesẹ ọkpọ uyoyou ọsẹ nọ Jihova o wo ho. Oja nọ esẹ ahwo jọ a gbe kẹ ae evaọ okenọ a jọ emaha o gbẹ be kẹ ae uye enẹna oke kpobi nọ a tẹ kareghẹhọ iẹe. Onana o rẹ da gaga. Jihova ọ rrọ oghẹrẹ ọsẹ otiọye he. (Ol. 27:10) Ma tẹ riẹ epanọ Jihova o you omai jẹ be daezọ mai te, u ti ru omai si kẹle iẹe vi epaọ anwẹdẹ. (Jem. 4:8) Evaọ uzoẹme nana, ma te ta kpahe idhere ene nọ Jihova o bi ro dhesẹ uyoyou riẹ kẹ omai. Evaọ uzoẹme nọ o rrọ aro na, ma vẹ te ta kpahe idhere ene nọ ma sai ro you rie zihe.

5. Eme Pọl ukọ na ọ ta kẹ ahwo Athẹns kpahe Ọghẹnẹ?

⁵ Okenọ Pọl ukọ na ọ jọ Athẹns evaọ Grisi, o muẹrohọ nọ emema edhọ sa-sa e vọ eria avọ eria, yọ ahwo na a rọwo nọ enana e be kẹ ae uzuazọ gbe eware nọ a gwọlọ. Onana o lẹliẹ Pọl ta kẹ ae nọ: “Ọghẹnẹ nọ ọ ma akpọ na gbe eware kpobi nọ e rrọ eva riẹ . . . ọ be kẹ ahwo kpobi uzuazọ gbe ẹwẹ gbe eware kpobi. . . . Ẹkwoma riẹ ma ro wo uzuazọ, be nya jẹ be rria.” (Iruẹru 17:24, 25, 28) Avro ọ riẹ hẹ, uyoyou o wọ Jihova kẹ omai “eware kpobi” nọ ma gwọlọ re ma sae jọ uzuazọ. Roro kpahe oware nọ onana u dhesẹ.

6. Ẹvẹ oghẹrẹ nọ Ọghẹnẹ ọ ma akpọ na u ro dhesẹ nọ o you omai? (Rri uwoho nọ o rrọ emuhọ uzoẹme na.)

⁶ Roro kpahe akpọ nọ Jihova ọ ma nọ ọ “rehọ . . . kẹ emọ ahwo” na. (Ol. 115:15, 16) Ekiotọ-eriariẹ a raha igho gbidigbidi no be jọ idadeghe na kiẹ gwọlọ oria ofa nọ o wọhọ otọakpọ mai na. Dede nọ a duku ikogho efa buobu nọ e wọhọ akpọ na no, a re te jọ ọvuọvo rai ruẹ eware nọ o gwọlọ re ohwo ọ sae jọ uzuazọ họ. Akpọ mai na ọ rrọ oghẹrẹ sa evaọ usu emama Ọghẹnẹ kpobi. Roro kpahe onana, evaọ usu ikogho sa-sa gbidigbidi nọ e rrọ ẹko-isi mai nọ a re se Milky Way na gbe efa buobu, akpọ mai na ọvo Jihova ọ ma evaọ oghẹrẹ nọ ahwo-akpọ a sae rọ rriae, ọ tẹ jẹ whẹ erru họ iẹe je ru ei epanọ ma sae rọ jariẹ avọ ufuoma. (Aiz. 45:18) Onana u dhesẹ nọ Jihova o gine you omai gaga.—Se Job 38:4, 7; Olezi 8:3-5.

7. Ẹvẹ oghẹrẹ nọ Ọghẹnẹ ọ ma omai u ro dhesẹ nọ o gine you omai?

⁷ Dede nọ Jihova ọ ma akpọ owowoma otiọna kẹ omai, ọ riẹ nọ onana ọvo o sai ru omai wo evawere gbe evevọwẹ hẹ. Nọ ọmọ ọ tẹ riẹ nọ ọsẹgboni riẹ a you rie jẹ be kẹe ovao, ẹsiẹe udu u re ro ki ei vi. Jihova ọ ma ohwo-akpọ evaọ uwoho riẹ, fikiere ma sae riẹ nọ o te you omai jẹ be daezọ mai, yọ ma sae je you  rie zihe re. (Emu. 1:27) Ofariẹ, Jesu ọ ta nọ: “Eva e were enọ e riẹ nọ u fo re a riẹ Ọghẹnẹ.” (Mat. 5:3) Jihova nọ ọ rrọ Ọsẹ oyoyou na, “ọ be kẹ omai eware kpobi nọ ma be reawere rai,” te enọ ma be rọ rẹrote omamai gbe enọ i wobọ kugbe egagọ riẹ.—1 Tim. 6:17; Ol. 145:16.

8. Fikieme “Ọghẹnẹ ọtẹruo” na ọ sai ro you omai?

⁸ Esẹ a you emọ rai yọ a rẹ gwọlọ thọ ae re a siọ ae ba ẹviẹhọ hayo esuthọ. Dede na, esẹgbini buobu a be sae kẹ emọ rai emamọ ọkpọvio ho keme ae omarai a gbolaro kẹ izi Ọghẹnẹ nọ e rrọ Ebaibol na. Ẹsibuobu onana o rẹ wha idhọvẹ ze. (Itẹ 14:12) Evaọ abọdekọ riẹ, Jihova yọ “Ọghẹnẹ ọtẹruo” hayo uzẹme na. (Ol. 31:5) O you emọ riẹ yọ o rẹ were iẹe re ọ kẹ ae elo uzẹme na nọ o rẹ kpọ ae evaọ kabọ kabọ uzuazọ, maero kọ evaọ eware nọ i wobọ kugbe egagọ riẹ. (Se Olezi 43:3.) Uzẹme vẹ Jihova o dhesẹ via no, kọ ẹvẹ onana u ro dhesẹ nọ o you omai?

9, 10. Ẹvẹ Jihova o ro dhesẹ nọ o you omai ẹkwoma uzẹme na nọ o dhesẹ via (a) kpahe omariẹ? (b) kpahe omai?

⁹ Orọ ọsosuọ, Jihova o dhesẹ uzẹme na via kpahe ọyomariẹ. O dhesẹ odẹ-oma riẹ kẹ omai, onọ o romavia vi odẹ ofa kpobi evaọ Ebaibol na. Jihova ọ tẹ rọ enẹ si kẹle omai, re ma ruẹse riẹe. (Jem. 4:8) Jihova o te je dhesẹ iruemu-aghae riẹ kẹ omai, koyehọ oghẹrẹ Ọghẹnẹ nọ ọ rrọ. Eware nọ ma rẹ rọ ẹro ruẹ evaọ idadeghe na i bi dhesẹ areghẹ gbe ogaga Ọghẹnẹ via, Jihova omariẹ ọ tẹ be jẹ jọ Ikereakere na dhesẹ uvi ẹdhoguo riẹ via, maero kọ uyoyou riẹ nọ u wo ibe he na. (Rom 1:20) Jihova ọ wọhọ ọsẹ nọ o wo ẹgba gbe areghẹ gaga, rekọ nọ ọ rrọ ziezi jẹ rrọ yoyou, onọ u ru rie lọhọ nọ emọ riẹ a sai ro wo usu okpekpe kugbei.

¹⁰ Fiki ewoma mai, Jihova o te je dhesẹ uzẹme na via kpahe omai, oyehọ ọnyaba mai evaọ ọruẹrẹfihotọ riẹ. Onana u re fiba udhedhẹ nọ o rrọ uviuwou erugbakpọ riẹ na, nọ o rẹ rọ jọ kpatiẹ. Ma jọ Ebaibol na wuhrẹ nọ ohwo-akpọ o wo udu nọ o re ro su omobọ riẹ hẹ, re ọ jọ oriẹ sa ababọ Ọghẹnẹ nọ ọ rẹ kpọe. Ma te je wuhrẹ nọ o te gbolaro kẹ uzẹme nana, o rẹ wha ekpehre iyẹrẹ ze. (Jeri. 10:23) Onana u wuzou gaga rọkẹ ewoma mai. Ma te vuhu udu-esuo Ọghẹnẹ mu, ẹsiẹe ma sai ro wo udhedhẹ gbe okugbe. Jihova o gine you omai gaga nọ o ro dhesẹ uzẹme nana via.

11. Eyaa Jihova vẹ i dhesẹ nọ Jihova o you omai je wo ọdawẹ kẹ omai?

¹¹ Ọsẹ nọ ọ rrọ wowou o re roro gaga kpahe epanọ emọ riẹ e te jọ evaọ obaro, keme ọ gwọlọ nọ a re yeri emamọ uzuazọ. Rekọ u yoma gaga inọ ahwo buobu a riẹ oware ovo kpahe obaro ho, yọ a be raha oke rai kpobi le eware nọ erere rai ọ rẹ tọ họ. (Ol. 90:10) Mai idibo Ọghẹnẹ ma ruẹ nọ Jihova o you omai keme ọ ya eyaa obọdẹ uzuazọ kẹ omai kpahe obaro. Onana u bi ru omai yeri uzuazọ nọ u wo uvi ẹjiroro.

12. Ẹvẹ ohrẹ gbe ọkpọvio nọ Jihova ọ kẹ Keni avọ Barọk u ro dhesẹ nọ o wo uyoyou gbe ọdawẹ kẹ ae?

¹² “Fikieme whọ jẹ rọ ofu emuo avọ ovao usihọ? Orọnikọ whọ riẹ ru-oyo, a gbe he mi akpẹwẹ ra? . . . dao re whọ va [emuemu] abọ.” (Emu. 4:6, 7) Onana o  jọ obọdẹ uthubro ẹruoke, gbe ọkpọvio nọ o fo. Enẹ Jihova ọ rọ vẹvẹ Keni unu evaọ okenọ ọ ruẹ nọ Keni o mu owọ uyoma jọ họ ẹjẹ no. U yoma gaga nọ Keni ọ jẹ unuovẹvẹ na rehọ họ, yọ uye u te rie fiki onana. (Emu. 4:11-13) Barọk nọ ọ jọ okere-obe Jerimaya, ofu o dhe rie okejọ avọ oma nọ o lọhọ e riẹ fiki ẹbẹbẹ jọ. Jihova ọ tẹ kẹe ohrẹ nọ u fiobọhọ kẹe ruẹ ẹbẹbẹ riẹ na vevẹ. Wo ohẹriẹ no Keni, Barọk ọ jẹ ohrẹ Jihova rehọ, yọ onana u siwi uzuazọ riẹ.—Jeri. 45:2-5.

13. Fikieme Jihova ọ rọ kuvẹ re edawọ i te idibo riẹ nọ i wo ẹrọwọ?

¹³ Pọl ukọ na o kere nọ: “Ahwo nọ Jihova o you ọ rẹ whọku, ẹhẹ, ọ rẹ fa ohwo kpobi nọ ọ rehọ wọhọ ọmọ.” (Hib. 12:6) Dede na, orọnikọ uye-okẹ ọvo họ ọwhọkuo ho. Ọwhọkuo ọ rrọ oghoghẹrẹ. A gbiku idibo Ọghẹnẹ sa-sa nọ i wo ẹrọwọ fihọ Ebaibol na, enọ e ruẹ uye ebẹbẹ ilogbo ẹsejọhọ re o jọ ọwhọkuo kẹ ae, yọ onana u wuhrẹ i rai obọdẹ oware jọ. Kareghẹhọ Josẹf, Mosis, gbe Devidi. A rrọ usu ahwo nọ a mae jọ Ebaibol na gbiku uzuazọ rai vevẹ. Ma te se kpahe oghẹrẹ nọ Jihova ọ rọ jọ kugbe ai evaọ etoke edawọ rai kpobi, gbe epanọ Jihova ọ rehọ e rai ruiruo te u re fiobọhọ kẹ omai riẹ ziezi inọ Jihova o gine you je wo ọdawẹ kẹ idibo riẹ.—Se Itẹ 3:11, 12.

14. Nọ Jihova ọ tẹ whọku omai, ẹvẹ ma sae rọ ta nọ uyoyou o bi dhesẹ kẹ omai na?

¹⁴ Ọwhọkuo nọ Jihova ọ rẹ kẹ u re fiobọhọ kẹ omai riẹ abọfa uyoyou riẹ. Nọ Jihova ọ tẹ whọku ahwo nọ a ruthọ, a jẹ jowọ lele ọwhọkuo na je kurẹriẹ, ‘ọ rẹ rehọ vrẹ ae’ evaọ edhere ologbo. (Aiz.  55:7) Eme onana u dhesẹ? Devidi ọ rọ ẹme nana dhesẹ epanọ Jihova ọ rẹ rọ vrẹ te inọ: “Ọ be rehọ izieraha ra kpobi vrẹ owhẹ, je siwi ẹyao ra kpobi ọnọ o bi si uzuazọ ra no ẹraha, jẹbe rehọ ohrọ gbe uyoyou riẹ tuwu owhẹ, wọhọ epanọ ovatha-ọre ri te ukiediwo riẹ u thabọ na, jẹ ruere o si eware iyoma mai no omai.” (Ol. 103:3, 4, 12) Ajọ ma hae jẹ ohrẹ Jihova rehọ ẹsikpobi, makọ te ọwhọkuo riẹ re ma hae jowọ nọ u fo. Ma hae kareghẹhọ nọ onana yọ odhesẹvia uyoyou ulogbo nọ o wo kẹ omai.—Ol. 30:5.

15. Eme u dhesẹ nọ idibo Jihova a rrọ ghaghae kẹe?

¹⁵ Evaọ uzẹme, oware jọ nọ o roja gaga kẹ ọsẹ oyoyou họ, epanọ ọ rẹ rọ sẹro jẹ thọ uviuwou riẹ no enwoma. Ere ọvona Jihova Ọsẹ obọ odhiwu mai na ọ rrọ. Ọso-ilezi na ọ ta kpahe Jihova nọ: “[Ọ] be sẹro uzuazọ erezi na; ọye o bi siwi ai no obọ ahwo omuomu.” (Ol. 97:10) Roro kpahe oriruo jọ. Ohwo ọvo ọ rrọ họ nọ ọ rẹ rehọ ibiaro riẹ zaharo! Oghẹrẹ nọ ibiaro e ghare kẹ omai te na, ere idibo Jihova a rrọ ghaghae kẹe. (Se Zekaraya 2:8.) Jihova ọ rẹ rehọ idibo riẹ zaharo ho!

16, 17. Dhesẹ idhere jọ nọ Jihova ọ rọ thọ jẹ sẹro idibo riẹ no, makọ evaọ oke mai na.

¹⁶ Edhere jọ nọ Jihova ọ be rọ thọ idibo riẹ họ, ẹkwoma ikọ-odhiwu. (Ol. 91:11) Evaọ aso ọvo, ukọ-odhiwu jọ o kpe egbaẹmo Asiria nọ i bu te idu ẹgba-ọvo gbe udhone gbe isoi (185,000), enọ e jẹ wọ ẹmo ziọ Jerusalẹm, jẹ rọ ere siwi idibo Ọghẹnẹ. (2 Iv. 19:35) Ukọ-odhiwu o siwi Pita ukọ na avọ Pọl gbe amọfa no uwou odi. (Iruẹru 5:18-20; 12:6-11) Jihova ọ be thọ omai re evaọ oke mai na. Oniọvo nọ ehri ukoko o vi kpohọ uwou ogha Africa jọ, ọ niyẹrẹ nọ esuo-ohrowo gbe ozighi egagọ e raha orẹwho yena kpobi no. A be jọ orẹwho na họre, tho eware, gba ahwo du, je kpe ahwo. Ghele na, ibe Oleleikristi mai ọvuọvo ọ re te jọ ozighi nana whu hu, dede nọ ekọ gbe eyero rai buobu e raha no fiki onana. Okenọ a nọ inievo mai nana epanọ a rrọ, a ta ohwohwẹ inọ: “Eware e rrọ ziezi, ma yere Jihova!” A ruẹ imuẹro nọ i dhesẹ nọ Ọghẹnẹ o you rai.

¹⁷ U wo oke jọ nọ Jihova ọ kuvẹ no re ewegrẹ a rehọ uzuazọ odibo riẹ nọ o you, wọhọ epanọ o via kẹ Stivin. Dede na, Jihova ọ rẹ thọ idibo riẹ kpobi ẹkwoma unuovẹvẹ ẹruoke nọ ọ rẹ kẹ ae kpahe eghẹ Setan. (Ẹf. 6:10-12) Ọ be rọ Ebaibol na gbe ebe nọ ukoko riẹ u bi kere ro fiobọhọ kẹ omai vuhu uzẹme na mu kpahe eviẹhọ efe, ighe ozighi gbe ọfariẹ-ogbe, itanẹte nọ a re ro ruiruo thọthọ gbe eware itieye na efa buobu. O rrọ vevẹ, Jihova Ọsẹ oyoyou na, ọ be thọ jẹ sẹro idibo riẹ.

18. Ẹvẹ uyoyou nọ Jihova o wo kẹ owhẹ na o rrọ owhẹ oma?

¹⁸ Nọ ma ta kpahe obọdẹ idhere jọ nọ Jihova o bi ro dhesẹ uyoyou riẹ kẹ omai no na, oma u bi ru omai wọhọ epanọ u ru Mosis. Nọ Mosis o roro kpahe etoke uzuazọ riẹ kpobi evaọ egagọ Jihova, ọ ta nọ: “Jọ evaọ irioke rehọ uyoyou ra vọ eva mai, re ma ghọghọ eva ewere omai eva edẹ mai kpobi.” (Ol. 90:14) Uvẹ-ọghọ ulogbo o rrọ nọ ma ro vuhu uyoyou Jihova mu jẹ be rọ ẹro ruẹ epanọ o bi ro dhesẹ uyoyou nana kẹ omai nẹnẹ, a rẹ ruẹ obọ oghale riẹ hẹ. Wọhọ Jọn ukọ na, oma o be wọ omai bo nọ: “Rri epanọ uyoyou nọ Ọsẹ na o dhesẹ kẹ omai o rro te!”—1 Jọn 3:1.