“WHỌ ruẹrẹ oma kpahe no?” Kọ a nọ owhẹ onọ yena no ẹdẹjọ?— O tẹ rrọ ere, ohwo nọ ọ nọ owhẹ onọ yena ọ jẹ gwọlọ riẹ sọ whọ ruẹrẹ oma kpahe. Wọhọ oriruo, o sae jọnọ oware nọ ọ be nọ owhẹ na họ: ‘Kọ ebe uwuhrẹ ra e rrọ owhẹ obọ? Kọ who se oria uwuhrẹ ra no?’ Wọhọ epanọ ma be te ruẹ na, Timoti ọ ruẹrẹ oma kpahe.

Timoti o wo ẹzi unevaze re. Kọ whọ riẹ oware nọ oyena u dhesẹ?— Okenọ a zizie Timoti re o ru iruo Ọghẹnẹ, o dhesẹ ọkpọ ẹzi ọrọ odibo Ọghẹnẹ ọfa jọ, ọnọ ọ ta nọ: “Mẹ na! Vi omẹ.” (Aizaya 6:8) Fikinọ ọ ruẹrẹ oma kpahe, yọ u no rie eva ze re o ru iruo na, uzuazọ Timoti o wha evawere ilogbo sei. Kọ whọ gwọlọ yo iku riẹ?—

A yẹ Timoti evaọ Listra, nọ o rehọ emaele buobu thabọ no Jerusalẹm. Oniode riẹ Lọis gbe oni riẹ Yunisi a jẹ hai se Ikereakere na ziezi. Nọ Timoti ọ gbẹ jọ ọmaha dede a ro mu ei Ẹme Ọghẹnẹ họ ewuhrẹ.—2 Timoti 1:5; 3:15.

O wọhọ nọ okenọ Timoti ọ gbẹ jọ ikpe ikpegbọ, okioye Pọl ukọ na avọ Banabas a rọ ziọ Listra evaọ erẹ usiuwoma ota ọsosuọ rai. O wọhọ nọ oke nana oni Timoti gbe oniode riẹ a ro zihe ruọ Ileleikristi. Kọ whọ gwọlọ yo iku uye nọ o bẹ Pọl avọ Banabas?— Ahwo nọ a mukpahe Ileleikristi, a rehọ itho fi Pọl bẹsenọ o ro kie, a te si ei ototọ kpohọ otafe ẹwho na. A roro nọ o whu no.

Ahwo nọ a jẹ uwuhrẹ Pọl rehọ a tẹ dhẹ ze, wariẹe họ je kru rie kpama. Okiokiọ riẹ, Pọl avọ Banabas a te no Listra, rekọ u kri hi a tẹ wariẹ zihe ziọ ẹwho na. Evaọ oke yena, Pọl ọ tẹ kẹ ovuẹ jọ nọ ọ jọ ta kẹ ilele na nọ: “Udevie ikpokpoma buobu ma rẹ nya vrẹ ruọ uvie Ọghẹnẹ.” (Iruẹru 14:8-22) Kọ whọ riẹ otọ eme Pọl yena?— Onana u dhesẹ nọ amọfa a ti kpokpo ahwo  nọ a be gọ Ọghẹnẹ. Pọl o kere se Timoti okiofa nọ: ‘Ahwo kpobi nọ a guọlọ uzuazọ Ọghẹnẹ uyero a ti wo ukpokpoma.’—2 Timoti 3:12; Jọn 15:20.

Nọ Pọl avọ Banabas a no Listra, a te zihe kpo. Emera jọ e vrẹ no, Pọl ọ tẹ rehọ Saelas gboma, a tẹ nyae ta udu họ ilele ekpokpọ nọ i kurẹriẹ awọ evaọ eria nọ Pọl ọ jọ ta usiuwoma vẹre. Eva e were Timoti gaga nọ ọ ruẹ Pọl nọ ọ wariẹ zihe ziọ obọ Listra! Eva e tubẹ were iẹe thesiwa nọ Pọl avọ Saelas a ta kẹe nọ o lele ai. Ọ rọwo. U no rie eva ze nọ o re lele ai.—Iruẹru 15:40–16:5.

Aimasa a tẹ wọ owọ erẹ, a rọ owotọ nya ugbothabọ, kẹsena a tẹ ruọ okọ. Nọ a bi kpahe no, a tẹ nya owotọ kpohọ ẹwho nọ a re se Tẹsalonika evaọ Grisi. Ahwo buobu a jọ etẹe zihe ruọ Ileleikristi. Rekọ eva e dha ahwo jọ, a te koko họ re a họre ai. U ru nọ uzuazọ Pọl, Saelas gbe Timoti o rọ jọ ọza, fikiere a te no etẹe kpohọ Bẹria.—Iruẹru 17:1-10.

Pọl ọ jẹ ruawa kpahe ilele ekpokpọ nọ e jọ Tẹsalonika na, fikiere o te vi Timoti zihe kpohọ obei. Kọ whọ riẹ oware nọ o ro vi ei zihe?— Pọl ọ ta kẹ Ileleikristi obọ Tẹsalonika uwhremu na nọ: “Re ọ ruẹrẹ owhai họ eva orọwọ rai, ọ vẹ jẹ hrẹ owhai.” Kọ whọ riẹ oware nọ Pọl o ro vi Timoti, ọmoha gheghe, kpohọ oria imuozọ utioye?— Whaọ, ahwo nọ a wọso ai na a riẹ Timoti tere he, yọ u no rie eva ze nọ ọ rẹ nya. Oyena o gwọlọ udu! Eme o no onya riẹ na ze? Nọ Timoti o zihe bru Pọl ze, ọ tẹ vuẹe epanọ ẹrọwọ inievo obọ Tẹsalonika na ọ ga te. Fikiere Pọl o te kere se ai nọ: “Ma wo eva awere kpahe owhai.”—1 Ahwo Tẹsalonika 3:2-7.

Timoti o lele Pọl ru iruo Ọghẹnẹ rite ikpikpe nọ i lele i rie. A te mu Pọl fihọ uwou-odi evaọ Rom, kẹsena Timoti nọ o no uwou-odi ze obọ na, ọ tẹ nyae jọ kugbe Pọl. Evaọ uwou-odi na, Pọl o te kere ileta se inievo obọ Filipai, ẹsejọhọ avọ obufihọ Timoti. Pọl ọ ta nọ: ‘Me rẹro nọ me ti vi Timoti bru owhai tha obọna keme me wo ohwo ọvo wọhọ iẹ he, nọ o wo ẹrọwọ te enẹ nọ ọ rẹ te gbodibo kẹ owhai ziezi.’—Ahwo Filipai 2:19-22; Ahwo Hibru 13:23.

A gbe du nọ họ sọ eme yena e were Timoti eva! Pọl o you Timoti gaga fikinọ ọ ruẹrẹ oma kpahe, u te je noi eva ze re ọ gbodibo. Ma rẹro nọ who ti ru epọvo na re.