Efe nọ O No Obọ Ọghẹnẹ Ze

KỌ WHO te wo ẹrọwọ, be gọ Ọghẹnẹ ziezi, o re ru owhẹ fe? O sae jọ ere, rekọ ẹsejọhọ oghẹrẹ efe nọ who rẹro riẹ hẹ. Roro kpahe Meri, oni Jesu. Ukọ-odhiwu nọ a re se Gebriẹl ọ roma via kẹe jẹ vuẹe inọ ọ rrọ ohwo nọ Ọghẹnẹ o “ri aro gaga,” yọ o bi ti dihọ je yẹ Ọmọ Ọghẹnẹ. (Luk 1:28, 30-32) Dedena ọ jọ ọdafe he. Nọ Meri o yẹ Jesu no, eware nọ ọ wha nyai ru akpẹwẹ họ “irueruẹ ivẹ, hayo ilekuku ivẹ,” eware nọ a kẹ uvẹ nọ iyogbe a sai ro dhe idhe kẹ Jihova.—Luk 2:24; Iruo-Izerẹ 12:8.

Kọ fikinọ Meri ọ jọ oyogbe u dhesẹ nọ Ọghẹnẹ ọ ghale riẹ hẹ? O rrọ ere he, ukpoye okenọ Meri ọ nyae ruẹ Ẹlizabẹt, omoni riẹ, “Ẹzi Ẹri ọ tẹ vọ Ẹlizabẹt, ọ tẹ va gaga nọ, ‘Who wo oghale eva udevie eyae [Meri], ubi edhede ra u wo oghale.’” (Luk 1:41, 42) Meri o wo uvẹ-ọghọ nọ ọ rọ jọ oni Ọmọ oyoyou Ọghẹnẹ evaọ otọakpọ.

Jesu omariẹ ọ jọ ọdafe he. Orọnikọ a yẹe evaọ uviuwou oyogbe ọvo ho, rekọ evaọ edẹ uzuazọ riẹ kpobi evaọ otọakpọ ọ jọ oyogbe. Ọ ta kẹ ọzae jọ nọ ọ jẹ gwọlọ jọ olele riẹ inọ: “Iruakọ i wo ighogho, emevra obọ ehru a wo iwou; rekọ Ọmọ ohwo o wo oria nọ ọ rẹ rọ uzou riẹ kpaha ha.” (Luk 9:57, 58) Dedena, oware nọ Jesu Kristi o ru nọ ọ rọ ziọ otọakpọ u ru nọ ilele riẹ a sai ro wo efe ologbo. Pọl ukọ na o kere nọ: “Fiki rai o te zi yogbe, re wha rọ fiki ọbẹwẹ riẹ fe.” (2 Ahwo Kọrint 8:9) Oghẹrẹ efe vẹ Jesu ọ kẹ ilele riẹ? Kọ didi oghẹrẹ efe ọ be kẹ nẹnẹ?

Oghẹrẹ Efe Vẹ?

Efe ekwakwa akpọ na o rẹ sae jọ odawọ kẹ ẹrọwọ ẹsibuobu, keme ohwo nọ o fe ọ rẹ sai fi eva họ igho riẹ viukpọ Ọghẹnẹ. Jesu ọ ta nọ: “Ẹvẹ o rẹ bẹ te re enọ i fe e ruọ uvie Ọghẹnẹ!” (Mak 10:23) Fikiere, u muẹro inọ orọnikọ efe ekwakwa akpọ na Jesu ọ kẹ ilele riẹ hẹ.

Evaọ uzẹme, ibuobu Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ a jọ iyogbe. Nọ ọzae jọ nọ a yẹ ko ọ yare ae ugho, Pita ọ ta kẹe nọ: “Idọlọ-efuafo avọ igoru, me wo ovuovo ho; rekọ onọ me wo mẹ rẹte kẹ owhẹ; evaọ odẹ Jesu Kristi e Nazarẹt, nya.”—Iruẹru Ikọ Na 3:6.

Eme ọ Jemis olele na i dhesẹ re inọ iyogbe e mai bu ukoko Ileleikristi na. O kere nọ: “Wha kezọ, imoni iyoyou mẹ. Ogbẹrọnọ Ọghẹnẹ ọ sanọ ahwo nọ a rọ iyogbere evaọ akpọ na re a fe eva orọwọ, a jẹjọ ere-uku uvie na nọ ọye ọ kpokpa riẹ kẹ enọ i you rie?” (Jemis 2:5) Ofariẹ, Pọl ukọ na ọ ta re inọ orọnikọ ibuobu nọ ‘i wo areghẹ akpọ na’ hayo enọ “i wo ogaga” hayo enọ i “no emamọ uyẹ ze,” eye a se ziọ ukoko Ileleikristi na ha.—1 Ahwo Kọrint 1:26.

 Otẹrọnọ efe ekwakwa akpọ na Jesu ọ kẹ ilele riẹ hẹ, kọ oghẹrẹ efe vẹ? Evaọ ileta nọ Jesu ọ rọ ẹkwoma eruẹaruẹ kẹ Jọn ukọ na kere se ukoko obọ Smaena, ọ ta nọ: “Mẹ riẹ ukpokpoma ra gbe uvuhu ra (rekọ yọ owhẹ ofe ghele).” (Eviavia 2:8, 9) Dedenọ Ileleikristi obọ Smaena a jọ iyogbe, a wo efe nọ o vi isiliva gbe igoru. A fe efe orọ ẹgbakiete gbe ẹrọwọ nọ a fi họ Ọghẹnẹ. Ẹrọwọ yọ oware aghare keme “orọnọ [ahwo] kpobi a wo ẹrọwọ họ.” (2 Ahwo Tẹsalonika 3:2) Ahwo nọ a kare ẹrọwọ yọ iyogbe evaọ aro Ọghẹnẹ.—Eviavia 3:17, 18.

Efe nọ Ẹrọwọ Ọ rẹ Wha Ze

Oghẹrẹ vẹ ẹrọwọ ọ rọ rrọ oware aghare? Ahwo nọ a fi ẹrọwọ họ Ọghẹnẹ a re wo erere no “efe ewoma riẹ avọ akothiho” ze. (Ahwo Rom 2:4) A re je wo “ẹrọvrẹ eware iyoma” hayo izieraha rai fiki ẹrọwọ nọ a fihọ idhe ẹtanigbo Jesu. (Ahwo Ẹfẹsọs 1:7) Ofariẹ, a re wo areghẹ nọ “ẹme Kristi” ọ rẹ kẹ enọ i wo ẹrọwọ. (Ahwo Kọlọsi 3:16) Fikinọ a rẹ lẹ se Ọghẹnẹ avọ ẹrọwọ, “udhedhẹ Ọghẹnẹ nọ uvi eriariẹ kpobi” o rẹ sẹro idu gbe iroro rai, kẹ ae evevọwẹ gbe evawere.—Ahwo Filipai 4:7.

U te no eghale nana no, ahwo nọ a fi ẹrọwọ họ Ọghẹnẹ ẹkwoma Ọmọ riẹ Jesu Kristi, a wo ẹruore uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ. Ahwo a riẹ eme Jesu Kristi nana ziezi: ‘Ọghẹnẹ o you akpọ na hrọ, ọ jẹ rehọ Ọmọvo riẹ kẹ, re kohwo kohwo nọ ọ rọwo riẹ o gbe vrẹ hẹ rekọ o re wo  uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ.’ (Jọn 3:16) Ẹruore ọghaghae yena o re mu ohwo ẹro viere nọ o te wo eriariẹ egbagba kpahe Ọsẹ na gbe Ọmọ na, keme Jesu ọ ta nọ: “Onana họ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ, re a riẹ owhẹ nọ whẹ ọvo họ uvi Ọghẹnẹ, gbe Jesu Kristi ọnọ who vi.”—Jọn 17:3.

Dedenọ eghale abọ-ẹzi Ọghẹnẹ ọ rẹ mae kẹ, irere efa gbe ududhomẹno i re lele iei re. Roro kpahe oriruo Dalídio nọ ọ rrọ Brazil. Taure o te ti wuhrẹ kpahe ẹjiroro Ọghẹnẹ, ọ jẹ hae da idi vrẹ-oma. Onana o jẹ wha ebẹbẹ fihọ uviuwou riẹ. Ofariẹ, u ru nọ ugho o gbẹ jẹ daji ei obọ họ. Kẹsena Isẹri Jihova a te mu ei Ebaibol họ ewuhrẹ, ọ tẹ te ruẹ enwene ologbo evaọ uzuazọ riẹ.

Emamọ eware nọ Dalídio o wuhrẹ no Ebaibol na ze i te ru ei si obọ no iruemu iyoma riẹ. Ẹnyaharo abọ-ẹzi nọ o ru u te epanọ ọ rọ ta nọ: “Mẹ jẹ hai no uwou-idieda ruọ uwou-idieda nyae da idi, rekọ enẹna usiuwoma ota o be wọ omẹ no uwou ruọ uwou.” Enẹna ọ rrọ ọtausiwoma oke-kpobi. Orọnikọ ugboma riẹ ọvo inwene nọ o ru na i ru woma no ho, rekọ u ru nọ ugho o be sae rọ daji ei obọ. Dalídio ọ ta nọ: “Ugho nọ mẹ jẹ hae raha kẹ idi vẹre, enẹna mẹ be rehọ iẹe fi obọ họ kẹ amọfa nọ a wo ẹbẹbẹ hayo dẹ eware nọ mẹ gwọlọ.” O te je wo emamọ egbẹnyusu no evaọ udevie ahwo nọ a se eware abọ-ẹzi gboja wọhọ ọyomariẹ. Enẹna Dalídio o wo udhedhẹ iroro gbe evevọwẹ nọ o rẹro rai ẹdẹvo ho taure o te ti wuhrẹ kpahe Ọghẹnẹ.

Renato yọ omọfa jọ nọ ẹrọwọ nọ o fihọ Jihova Ọghẹnẹ o wha eghale buobu se no. Nọ whọ tẹ ruẹ ovao riẹ nọ o rrọ ohwohwẹ avọ evawere nẹnẹ, whọ rẹ riẹ hẹ inọ oke jọ nọ o vrẹ ọ jẹ hai roro inọ akpọ o kie rie thọ. Oni riẹ ọ dhẹ siẹe ba nọ ọ nwani yẹe hotọ no. Oni riẹ ọ wọ riẹ họ evaọ ẹkpa fihọ otọ akpala, avọ oma riẹ nọ eware e bẹre gbe uwohi riẹ nọ a ri bru hu. Eyae ivẹ jọ nọ e jẹ nya vrẹ a tẹ ruẹ ẹkpa na evaọ otọ akpala na nọ o bi nuhu. A te je roro inọ ohwo jọ ọ gba ọmọ ubusu họ ẹkpa fihọ etẹe. Nọ a te ruẹ inọ kpakọ ọmọ nọ a yẹ obọ a wọ họ ẹkpa fihọ etẹe, a tẹ wọe ovovẹrẹ kpohọ ẹsipito jọ nọ ọ mae kẹle.

Ọjọ evaọ usu eyae ivẹ na yọ omọvo Isẹri Jihova, ọ tẹ vuẹ Rita, aye ọfa nọ ọ rrọ omọvo Isẹri Jihova re kpahe ọmọ na. Rita o yẹ emọ thọwa unuẹse buobu no, ọmọtẹ ọvuọvo o yẹ daji obọ. Ọ gwọlọ wo ọmọzae, fikiere o te ru oware nọ uzi o gwọlọ nọ ọ rọ rehọ Renato wọhọ ọmọ obọriẹ.

Nọ Renato ọ gbẹ jọ ọmaha, Rita ọ vuẹ riẹ inọ ọye họ oni riẹ dẹẹ hẹ. Rekọ o you rie jẹ rọ ẹro tei ziezi, ọ tẹ jẹ daoma rehọ izi Ebaibol ro wuhrẹ iẹe. Nọ ọ be kpako na, o te ti wo isiuru kpahe Ebaibol na. Yọ eroro kpahe edhere igbunu  nọ ọ sae rọ zọ na, u bi ru ei yere Ọghẹnẹ ẹsikpobi. Irui i re noi aro ze oke kpobi nọ o te bi se eme Devidi ọso-ilezi na, inọ: “Ọsẹ gbe oni mẹ a [tẹ] se omẹ, Ọnowahwo o re ti kru omẹ rehọ.”—Olezi 27:10.

Re o ro yere Ọghẹnẹ kẹ eware kpobi nọ o ru kẹe no, Renato ọ tẹ họ-ame evaọ 2002, ukpe nọ u lele i rie o te zihe ruọ ọtausiuwoma oke-kpobi. Rite enẹna ọ re riẹ ọsẹ hayo oni riẹ dẹẹ hẹ, yọ ẹsejọhọ ọ te riẹ ae viere he. Dedena, okẹ nọ o mae ghare Renato obọ họ, uvẹ-ọghọ nọ ọ rọ riẹ Jihova je fi ẹrọwọ họ iẹe wọhọ Ọsẹ oyoyou.

Ẹsejọhọ whọ gwọlọ wo usu okpekpe kugbe Ọghẹnẹ, onọ o rẹ sai ru uzuazọ ra woma ziezi. Uvẹ nọ a re ro wo usu utioye kugbe Jihova Ọghẹnẹ gbe Ọmọ riẹ Jesu Kristi u rovie fihọ kẹ ahwo kpobi—te edafe te iyogbe. Ẹsejọhọ, u ti ru owhẹ wo efe ekwakwa akpọ họ, rekọ o te kẹ owhẹ udhedhẹ iroro gbe evevọwẹ nọ igho akpọ na soso e rẹ sae kẹ owhẹ hẹ. Ẹme Itẹ 10:22 na ginọ uzẹme: “Oghale ỌNOWO na u re ru ohwo họ ọdafe, o re ku enuobro kugbe ei hi.”

Jihova Ọghẹnẹ o wo ọdawẹ kẹ ahwo nọ a be gọe: “O whọ hae yo ijaje mẹ, udhedhẹ ra o hae jọ wọhọ ethẹ, ẹrẹreokie ra ọ hae jọ wọhọ ẹkporo abade.” (Aizaya 48:18) Yọ ọ ya eyaa inọ enọ e be rọ eva efuafo gọe a ti wo eghale buobu: “Osohwa omaurokpotọ avọ ozodhẹ ỌNOWO na họ efe, adhẹẹ gbe uzuazọ.”—Itẹ 22:4.

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 5]

Dedenọ a jọ iyogbe, uviuwou nọ a jo yẹ Jesu u wo eghale Ọghẹnẹ

[Ẹme nọ a fi ẹgba họ nọ ọ rrọ ẹwẹ-obe avọ 6]

Ẹrọwọ nọ a re fihọ Ọghẹnẹ o rẹ wha udhedhẹ, evevọwẹ, gbe evawere ze