Eware Nọ E Rẹ Wha Evawere Ze Uviuwou

Nọ Ọrivẹ-Orọo Ọ tẹ Rrọ Uyero nọ O Gwọlọ Ẹruorote Obọdẹ

Anwẹnọ a rọ jọ obọ ẹsipito ruẹ nọ me wo ẹyao ewhọloma, ọzae mẹ ọvo ọ be kokọ nọ ma be rọ rẹrote uwou na. Rekọ ọ be vuẹ omẹ kpahe araha mai vievie he. Fikieme ọ gbẹ jomẹ riẹ epanọ araha uwou na ọ be nya ha? U mu omẹ ẹro nọ eware e rrọ gaga kẹe evaọ abọ ugho, te epanọ o bi ro roro nọ ọ tẹ jomẹ riẹ, me ti bru uduama.—Nancy. *

ORỌO o rẹ wha use-abọ lele oma, a gbe du ta ha epanọ use-abọ riẹ o rẹ ga te nọ ọrivẹ-orọo jọ o te wo ẹyao nọ o bi siotọ. * Kọ whọ be rẹrote ọrivẹ-orọo ra nọ ẹyao o kru fihotọ? O tẹ rrọ ere, kọ enọ nana jọ e be kẹ owhẹ idhọvẹ: ‘Ẹvẹ mẹ te sae rọ wọ owha na otẹrọnọ ẹyao ọrivẹ-orọo mẹ na ọ ga vienẹ? Ẹvẹ mẹ te sai ru onana krite, nọ mẹ ọvo ọ te rẹrote ọrivẹ mẹ, there emu, ru ẹfuọ uwou jẹ kọ okọ nọ ma rẹ rọ re eva vọ? Fikieme ẹyao ọnana o je kie oyoyou mẹ viukpọ omẹ?’

Evaọ abọdekọ riẹ, otẹrọnọ whẹ họ ọnọ ọ be mọ na, ẹsejọhọ whọ sae nọ inọ: ‘Ẹvẹ mẹ sai ro rri oma mẹ avọ adhẹẹ kpakiyọ mẹ be sae rẹrote ewha-iruo mẹ hẹ? Kọ eva e gbẹ be dha ọrivẹ-orọo mẹ fiki ẹyao mẹ na? Kọ evawere mai wọhọ imava-orọo u re no?’

U yoma kẹhẹ, erọo jọ e fa no fiki ebẹbẹ nọ ẹyao nọ o bi siotọ ọ wha ze. Dedena orọnikọ onana u dhesẹ hẹ inọ ẹyao ọ te raha orọo ra.

Erọo buobu e be tọ jẹ be wereva ghelọ ẹyao nọ o bi siotọ. Wọhọ oriruo, roro kpahe ọzae-avọ-aye nọ a re se Yoshiaki avọ Kazuko. Omonwa ugbegbe-uke u ru nọ Yoshiaki ọ gbẹ be sae rọ kpare obọ kpare owọ họ, ajokpanọ omọfa o re fi obọ họ kẹe. Kazuko ọ ta nọ: “Oware kpobi ọzae mẹ ọ jọ gwọlọ obufihọ. Fikinọ mẹ be hai ru oware kpobi kẹe, u ru nọ uriohọ, ẹkoko, gbe igbabọ mẹ e be rọ da omẹ, te epanọ me bi ro kpohọ ẹsipito n’oke t’oke fiki ezuoma nọ e be kẹ omẹ uye. Mẹ ruẹ no inọ iruo ẹruorote omọfa o rẹ whọlọ ohwo oma.” Ghelọ epanọ uyero na o ga te na, Kazuko ọ ta nọ: “Onana o lẹliẹ uyoyou mai kẹ ohwohwo ga vi epaọ ọsosuọ no.”

Evaọ otọ iyero itieye na, ugogo oware vẹ o rẹ sae wha evawere ze? Imava-orọo nọ e rehọ orọo rai ghaghae a re rri ẹyao nọ o te ọjọ wọhọ ẹbẹbẹ nọ o te aimava na, orọnikọ ọnọ ọ be mọ na ọvo ho. Onana o rrọ ere keme nọ ẹyao o te te ọjọ, u re kpomahọ aimava  na, dedenọ evaọ edhere sa. A jọ obe Emuhọ 2:24 dhesẹ usu okpekpe nana nọ o rẹ jọ udevie ọzae-avọ-aye inọ: ‘Ọzae ọ rẹ se ọsẹ gbe oni riẹ ba, ọ vẹ gbalọ aye riẹ, a vẹ jọ uwo ovo.’ Fikiere, nọ ẹyao ọ tẹ be rọ ọrivẹ-orọo jọ gbotọ, u fo re aimava na a ruiruo kugbe rọ ovao dhe ẹbẹbẹ na.

Ofariẹ, ọkiẹriwo o dhesẹ inọ imava-orọo nọ e be yọrọ emamọ usu evaọ etoke ẹbẹbẹ ẹyao nọ o bi siotọ a jẹ uyero na rehọ je bi wuhrẹ idhere nọ a sai ro kiakọ riẹ. Eware nana jọ nọ i fi obọ họ kẹ ae no na i tho ithubro aghare nọ e rrọ Ebaibol na. Roro kpahe eware esa nana nọ e rẹ sai fi obọ họ.

Wha Wo Ọdawẹ kẹ Ohwohwo

Obe Ọtausiuwoma Na 4:9 o ta nọ: “Imava i woma vi omọvo.” Fikieme? Owọ avọ 10 o ta nọ ‘ọjọ o te kie, ọdekọ ọ rẹ kpare ọrivẹ riẹ.’ Kọ whọ be ‘kpare ọrivẹ ra’ ẹkwoma eme ujiro nọ whọ be hae ta kẹe?

Kọ wha sae ruẹ idhere nọ wha re ro fi obọ họ kẹ ohwohwo? Ọzae jọ nọ a re se Yong, ọnọ okie o kie abọjọ oma aye riẹ, ọ ta nọ: “Mẹ be daoma rọ edhere kpobi rẹrote aye mẹ avọ ororokẹ. Ẹsikpobi nọ uruame u te bi siomẹ, o rẹ jomẹ oma inọ ẹsejọhọ uruame u bi si aye mẹ re. Nọ mẹ tẹ gwọlọ kọ wariẹ omojọ, mẹ rẹ nọe sọ ọ gwọlọ kuomagbe omẹ. Ma be ruẹ uye edada na je thihakọ uyero na kugbe.”

Evaọ abọdekọ riẹ, otẹrọnọ whẹ họ ọnọ ọ be mọ nọ a be rẹrote na, kọ u wo eware jọ nọ oma na o rẹ sae kẹ owhẹ uvẹ ru ababọ ẹyao na nọ whọ rẹ rrariẹ? O tẹ rrọ ere, oyena o rẹ sai ru owhẹ rri adhẹẹ fi omara jẹ ta udu họ ọrivẹ-orọo ra awọ ruabọhọ ẹruorote ra.

Ukpenọ who re roro nọ whọ riẹ edhere nọ ọ mai woma nọ who re ro fi obọ họ kẹ ọrivẹ-orọo ra, kọ whọ gbẹ nọe oware nọ o te mae jọ obufihọ kẹe? Nancy, ọnọ ma fodẹ evaọ obọ emuhọ na ọ vuẹ ọzae riẹ uwhremu na epanọ o be kẹe uye te inọ ọzae na ọ be jẹe riẹ araha ugho uviuwou na ha. Enẹna ọzae na ọ be hae vuẹe epanọ araha rai ọ be nya.

DAO ONANA: Kere idhere jọ fihotọ, enọ who roro nọ ọrivẹ-orọo ra ọ sai ro ru owha ra vori, jẹ ta kẹe nọ o kere epọvo na fihotọ kpahe owhẹ re. Kẹsena, wha vẹ rehọ ebe na kẹ ohwohwo rri. Whai imava na wha vẹ salọ ọvuọ edhere ọvo hayo ivẹ jọ nọ wha rẹ sai gine fihọ iruo.

U Fo re Wha Wo Omaa nọ O Rrọ Owowa

Solomọn ovie owareghẹ na o kere nọ: “Koware koware kpobi . . . ọvuọ oke riẹ.” (Ọtausiuwoma Na 3:1) Dedena, o sae jọ bẹbẹ ẹsejọ re a nya lele omaa nọ o rrọ owowa fikiọ ẹbẹbẹ nọ ẹyao nọ o bi siotọ ọ rẹ sae wha fihọ omaa uviuwou. Eme wha rẹ sai ru rọ ruẹ nọ wha nya lele omaa nọ o rrọ owowa te epanọ o rẹ lọhọ te kpobi?

N’oke t’oke, whai imava wha sai ru oware ofa jọ kugbe nọ u re si iroro rai no ẹyao na. Kọ wha sai gbe ru eware jọ nọ wha jẹ hae reawere rai kugbe taure ẹyao na ọ tẹ te ze? O gbẹ rrọ ere he, kọ wha sai roro ku eware ekpokpọ jọ nọ wha rẹ sai ru kugbe enẹna? O sae jọ oware osese wọhọ obe nọ wha re se kẹ ohwohwo hayo oware nọ o dina rrọ use-abọ wọhọ ẹvẹrẹ ọkpokpọ owuhrẹ. Wha te bi ru eware kugbe wọhọ epanọ ẹyao na ọ kẹ uvẹ te, o te lẹliẹ ọgbakugbe rai ọrọ “uwo ovo” nọ wha rrọ na ga ziezi—o rẹ jẹ lẹliẹ evawere rai vihọ.

Oware ofa nọ o rẹ sai fi obọ họ kẹ owhai ru eware owowa họ omakugbe amọfa. Ebaibol na e jọ Itẹ 18:1 ta nọ: “Ọnọ ọ hẹriẹ oma ọ gwọlọ nọ ọye ọvo ọ rẹ jọ, re o mukpahe oziẹ okiẹrẹe kpobi.” Kọ whọ jọ etenẹ Ebaibol na muẹrohọ inọ oma usino amọfa u re kpomahọ iroro ohwo yoyoma? Rekọ omakugbe amọfa n’oke t’oke o rẹ sasa udu ra, je fi obọ họ kẹ owhẹ wo iroro ejaja. Kọ whọ sae kake jowọ na re who zizie ohwo jọ ziọ uwou ra?

Ẹsejọ o rẹ jọ bẹbẹ kẹ ohwo nọ ọ be rẹrote ọrivẹ-orọo riẹ re o ru eware owowa. Ejọ i re ru iruo bu hrọ, onọ o rẹ rọ ẹmẹrera whọlọ ae  oma, jẹ rọ ere si ẹyao se omarai. Ukuhọ riẹ, a gbẹ sae ruẹ ẹgba rọ rẹrote ọrivẹ rai nọ a you gaga na ha. Fikiere, whọ tẹ be rẹrote ọrivẹ-orọo ra nọ ọ be mọ, who gbabọkẹ oma ra ha. Ruẹrẹ oke họ nọ whọ rẹ hai ro ru eware jọ rọ sasa oma ra. * Ahwo jọ a ruẹ no inọ o rẹ lẹliẹ udu kie ai vi nọ a tẹ be hae ta idhọvẹ rai kẹ ogbẹnyusu nọ a fi eva họ, ọnọ ọ rrọ ọzae hayo aye wọhọ ae omarai.

DAO ONANA: Kere ebẹbẹ nọ whọ be rẹriẹ ovao dhe evaọ ẹruorote ọrivẹ-orọo ra fihọ obe. Kẹsena, who ve kere eware nọ whọ sai ru ro fi ai kparobọ hayo thihakọ rai. Ukpenọ who re rri ebẹbẹ na ruaro, nọ omara inọ, ‘Edhere vẹ ọ mae lọhọ je kiehọ nọ mẹ sai ro ru uyero na vori kẹ oma mẹ?’

Daoma Yọrọ Eriwo Owoma

Ebaibol na e vẹvẹ omai unu inọ: “Whọ ta enẹ hẹ, nnọ, ‘Keme oke anwae u je woma vi enẹna?’” (Ọtausiuwoma Na 7:10) Fikiere, whaha iroro na inọ uzuazọ ra o hai woma vi enẹ ogbẹrọ ẹyao na ha. Kareghẹhọ inọ evaọ akpọ nana, ohwo kpobi o wo eware jọ nọ i re mi ei evawere ẹsejọ. Oware nọ u re fi obọ họ kẹ owhẹ họ, eware nọ whọ rẹ rehọ epanọ whọ rue rai jẹ gwọlọ edhere nọ whọ rẹ rọ wereva.

Eme ọ rẹ sai fi obọ họ kẹ owhẹ avọ ọrivẹ-orọo ra evaọ abọ nana? Wha hae ta kpahe eghale jọ nọ wha wo no evaọ uzuazọ. Wha tẹ ruẹ nọ oma na o dina vori, o make kawo kẹhẹ, jọ onana o kẹ owhai evawere. Wha fi ẹro họ eware jọ nọ wha re rẹro rai, je fi itee jọ họ kugbe nọ wha rẹ sai le tobọ.

Ọzae-avọ-aye jọ nọ a re se Shoji avọ Akiko a fi ohrẹ obehru na họ iruo avọ emamọ iyẹrẹ nọ i no rie ze. Nọ a ruẹ nọ Akiko o wo ẹyao ọnyokpa ọgaga jọ, a te no iruo usiuwoma ota oke-kpobi nọ a jọ no. Kọ onana o kẹ rai uye? A gbe du ta ha. Dedena, Shoji ọ rọ ohrẹ nana kẹ ohwo kpobi nọ ọ rrọ uyero utiona inọ: “Whọ vioja eware nọ whọ gbẹ be sai ru hu ro whrehe udu ra ha. Kru udu ga, whọ rehọ iẹe nọ u re kẹ owhai no ho. O tẹ make rọnọ wha wo irẹro inọ uyero na u ti woma ẹdẹjọ, tẹrovi epanọ wha rẹ rọ rẹriẹ ovao dhe uyero rai obọnana. Rọkẹ omẹ, onana o gwọlọ nọ mẹ rẹ tẹrovi aye mẹ gbe epanọ me re ro fi obọ họ kẹe.” Efihiruo ohrẹ yena o rẹ sai fi obọ họ kẹ owhẹ re otẹrọnọ ọrivẹ-orọo ra ọ rrọ uyero nọ o gwọlọ ẹruorote obọdẹ.

[Oruvẹ-obotọ]

NỌ OMA RA NỌ . . .

Eme o mae gwọlọ nọ mẹ avọ ọrivẹ-orọo mẹ ma re ru obọnana?

▪ Hai dhe ẹme ẹtẹta kpahe ẹyao na

▪ Hae kpọ iroro no ẹmeọta kpahe ẹyao na ẹsejọ

▪ Ruawa hrọ họ

▪ Wo ọdawẹ kẹ ohwohwo vi epaọ ọsosuọ

▪ Gwọlọ oware jọ nọ o rẹ kẹ omai imava evawere, nọ u re si iroro mai no ẹyao na

▪ Hai kuomagbe amọfa

▪ Fi itee họ kugbe nọ ma re le

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 18]

Re wha sai yeri uzuazọ owowa, kọ wha gbẹ momaa aroza omawere jọ nọ wha rẹ sae jọ wobọ kugbe?