Eware Nọ E Rẹ Wha Evawere Ze Uviuwou

Ẹyọrọ Emọ Re A Jọ Uvi Ahwo

George: * “K’owọwọ k’owọwọ oware ovona o rẹ via. Michael, ọmọzae mẹ nọ ọ rrọ ikpe ene ọ rẹ nya siọ ekwakwa arozaha riẹ ba uwou na whọhọ whọhọ. Mẹ jẹ hae daoma ru ei re ọ kwa ekwakwa na n’otọ taure o te ti kiẹzẹ. Rekọ Michael o ve bi muofu, ru edo jẹ vare. Ẹsejọ, uzou u re dhomẹ te epanọ mẹ rẹ rọ va ku ei, rekọ onana u re fiba evedha mai imava. Mẹ rẹ gwọlọ nọ oke ekiẹzẹ o jọ oke evawere. Fikiere, mẹ vẹ kpairoro vrẹe; mẹ ọvo mẹ vẹ kwa eware na n’otọ.”

Emily: “Ẹbẹbẹ na o muhọ okenọ o jọ bẹbẹ kẹ Jenny, ọmọtẹ ikpe ikpegbesa mẹ re o wo otoriẹ oware jọ nọ iticha rai ọ gwọlọ nọ a ru evaọ ogha uwuhrẹ jọ. Jenny ọ viẹ auwa ọsoso nọ o no isukulu ze ẹdẹ yena. Mẹ ta udu họ iẹe awọ inọ ọ yare iticha na re o ru oware na vẹ kẹe, rekọ ọ tẹ ta kẹ omẹ nọ iticha na ọ geva gaga, inọ ọ sae nọe uvumọ onọ họ fiki ozọ. Kiọkọ omojọ me thihi kpobọ isukulu na bru iticha na, jẹ ta akpọ riẹ kẹe. Mẹ rehọ e riẹ nọ ohwo ọvo o wo udu nọ o re ro ru ọmọtẹ ezi mẹ na eva dha ha!”

KỌ ỌKPỌ oware nọ o via kẹ George gbe Emily na o via kẹ owhẹ no ẹdẹjọ? Wọhọ eyewọ yena, o rẹ kẹ ahwo buobu idhọvẹ re a ruẹ inọ ọmọ rai o bi lele ẹbẹbẹ jọ muabọ hayo oware jọ u ru nọ ọ gbẹ be rọ wereva ha. O rrọ ẹkoma ohwo-akpọ re a daoma thọ emọ rai. Dede na, iyero nọ ma jọ obehru ta ẹme te na i rovie uvẹ fihọ kẹ esẹgbini yena nọ a re ro wuhrẹ emọ rai uvi uwuhrẹ kpahe ẹruorote owha-iruo. Uzẹme, oghẹrẹ uwuhrẹ nọ ọmọ ikpe ene ọ rẹ sai wuhrẹ no oware ze o sai wo ohẹriẹ no onọ ọmọ ikpe ikpegbesa ọ rẹ sai wo.

Uzẹme riẹ họ, orọnikọ ẹsikpobi whọ te hae jọ kugbe ọmọ ra jẹ thọe no ebẹbẹ hẹ. Evaọ ẹdẹjọ, ọmọ ọ te nyasiọ ọsẹ gbe oni riẹ ba, ọ vẹ te ‘wọ’ owha-iruo obọriẹ. (Ahwo Galesha 6:5; Emuhọ 2:24) Re emọ e sae wọ owha-iruo obọrai, o gwọlọ nọ esẹgbini a re fiẹro họ epanọ a re ro wuhrẹ emọ rai re a jọ uvi ahwo nọ i wo  ẹzi ẹruorote, jẹ kare oriobọ. Oyena yọ okolo iruo ho!

U woma kẹhẹ, esẹgbini a wo obọdẹ oriruo Jesu nọ a rẹ raro kele evaọ oghẹrẹ nọ o yeri kugbe ilele riẹ. Jesu ọ jọ ọyewọ họ. Rekọ ẹjiroro nọ ọ rọ salọ ilele riẹ je wuhrẹ ai họ, re u fi obọ họ kẹ ae wha iruo na haro, makọ okenọ o te zihe kpohọ odhiwu no. (Matiu 28:19, 20) Oghẹrẹ nọ Jesu ọ kparobọ evaọ ewuhrẹ ilele riẹ na họ utee nọ ọyewọ kpobi o rẹro inọ o ti wo tobọ evaọ ẹyọrọ emọ riẹ re a jọ uvi ahwo. Roro kpahe ugogo eware esa jọ evaọ oriruo nọ Jesu o fihotọ kẹ eyewọ.

Fi “Oriruo” Hotọ kẹ Emọ Ra Nọ Jesu ọ kẹle ubrobọ ekuhọ uzuazọ otọakpọ riẹ no, ọ ta kẹ ilele riẹ nọ: “Mẹ kẹ owhai oriruo no, re wha ru epanọ me ru kẹ owhai na re.” (Jọn 13:15) Epọvo na re, o gwọlọ nọ esẹgbini a re dhesẹ oware nọ ẹruorote owha-iruo o rrọ vevẹ kẹ emọ rai, a vẹ jẹ rọ oriruo wuhrẹ ai.

Nọ omara nọ: ‘Kọ mẹ be hae rọ evawere ta ẹme kpahe ẹruorote owha-iruo mẹ ẹsikpobi? Kọ mẹ be hae ta kpahe evawere nọ me bi wo evaọ obọ-ufihọ kẹ amọfa? Manikọ mẹ be hai bruenu ẹsikpobi jẹ be rọ oma mẹ wawọ ahwo nọ o wọhọ nọ uzuazọ o dina lọhọ kẹ?’

Uzẹme, ohwo-akpọ ọ gba ha. Ẹsejọ iruo nọ e vọ omai abọ e rẹ sai ginẹ lẹliẹ oma lọhọ omai. Rekọ oriruo ra ọ sae jọ edhere nọ o mai woma nọ whọ sai ro fi obọ họ kẹ emọ ra ruẹ epanọ osegboja evaọ ẹruorote owha-iruo ohwo u wuzou te.

DAO ONANA: O tẹ lọhọ, hae rehọ ọmọ ra lele oma ẹsejọ kpohọ oria iruo ra re ọ ruẹ oware nọ who bi ru rọ ruẹ ugho rọ rẹrote uviuwou na. Nọ whọ tẹ be nyai ru oware kẹ ohwo nọ ọ gwọlọ obufihọ, hae rehọ ọmọ ra lele oma ẹsejọ. Ukuhọ riẹ, wha ve gbiku omawere nọ wha wo no iruo yena ze.—Iruẹru Ikọ Na 20:35.

Who Rẹro Mi Emọ Ra Vrẹta Ha Jesu ọ riẹ inọ o te rehọ oke re ilele riẹ a te ti te ziezi kẹ ewha-iruo sa-sa nọ o rẹro riẹ mi ai. Ọ ta kẹ ae ẹdẹjọ nọ: “Me wo eware buobu nọ mẹ hẹ ta kẹ owhai, rekọ wha sae wha ae enẹna ha.” (Jọn 16:12) Jesu ọ wọ owha-iruo kẹ ilele riẹ ẹsiẹsiẹ hẹ ababọ obufihọ ọyomariẹ. Ukpoye, ọ raha oke kugbe ai ziezi ro wuhrẹ ai eware buobu. Okenọ ọ ruẹ nọ a te ziezi no ọvo Jesu o ro vi ae kpohọ iruo nọ ọ kẹ rai.

Epọvo na re, o rrọ oware orimuo ho re eyewọ a kẹ emọ rai ewha-iruo ekpako soso kpakiyọ a ri te ere oruo ho. O make rrọ ere na, nọ emọ e be kpako na, u fo nọ eyewọ a rẹ kẹ emọ rai iruo nọ a rẹ sai ru. Wọhọ oriruo, o gwọlọ nọ eyewọ a re wuhrẹ emọ rai epanọ a re ro ru omarai fuafo, ru ubrukpẹ rai kpatiẹ, jọ ahwo nọ a re koko oke, jẹ raha ugho avọ areghẹ. Nọ ọmọ o te mu isukulu họ no, ọsẹgboni a re fi obọ họ kẹ ọmọ na rri iruo isukulu riẹ wọhọ owha-iruo nọ u wuzou nọ o gba riẹ họ nọ ọ rẹ rẹrote.

O gwọlọ nọ iruo ọvo esẹgbini a rẹ kẹ emọ rai hi. O gwọlọ nọ a re fi obọ họ kẹ emọ na evaọ omodawọ rai. George, ọsẹ nọ ma ta ẹme te evaọ obọ emuhọ na o vuhumu inọ oware jọ nọ o wha riẹ ze nọ eva e jẹ hae rọ dha Michael ọmọ riẹ kpahe ẹkwa n’otọ ekwakwa erozaha riẹ họ, o rri nọ iruo na e rro vi ei abọ. George ọ ta nọ: “Ukpenọ me re do ku Michael inọ ọ kwa eware arozaha riẹ n’otọ, mẹ jẹ daoma wuhrẹ iẹe edhere jọ nọ ọ rẹ rọ kwae.”

Oghẹrẹ vẹ dẹẹ o ro ru ei? George ọ ta nọ: “Orọ ọsosuọ, me fi ugogo oke họ k’owọwọ k’owọwọ nọ ọ rẹ rọ kwa eware arozaha na n’otọ. Oke na u te te, me ve kuomagbei ruẹrẹ eria sa-sa uwou na họ unọjọ utọjọ. Me te ru ei fihọ oware arozaha, wọhọ use-abọ, re ma riẹ ohwo nọ ọ rẹ kaki ru no. Onana u te ti zihe ruọ usu eware nọ ma re ru re ma te ti kiẹzẹ. Mẹ ya eyaa kẹ Michael inọ ọ tẹ sae ruẹrẹ ekwakwa na họ ẹruoke, me re fiba oria obe nọ me re se kẹe re o te kiẹzẹ. Rekọ o gbe ru ei vẹrẹ hẹ, oria obe nọ me re se kẹe u gbe tulo ho.”

DAO ONANA: Rọ oma totọ roro kpahe oware nọ who roro nọ emọ ra a sai ru rọ lẹliẹ eware nya ziezi evaọ uwou na. Nọ omara nọ,  ‘Kọ u wo eware jọ nọ emọ mẹ ọvo e rẹ sai ru kẹ omarai rekinọ me gbe bi ru kẹ ae?’ O tẹ rrọ ere, se emọ ra gboma ru eware itieye na bẹsenọ whọ rẹ ruẹ nọ ae ọvo a riẹ epanọ a re ru ai. Vuẹ ae vevẹ inọ oware jọ u re no oghẹrẹ nọ a rẹrote owha-iruo rai ze, te ewoma hayo uye-okẹ. Kẹsena, who ve ru oware nọ whọ ya eyaa riẹ na nọ a tẹ riẹ ru hayo kẹ ae uye nọ whọ ta na nọ a gbe ru epanọ whọ ta ha.

Kẹ Ugogo Ekpọvio Wọhọ owuhrẹ owoma kpobi, Jesu ọ riẹ inọ edhere nọ ọ mai woma nọ ohwo o re wo wuhrẹ oware họ ẹkwoma eruo oware na. Wọhọ oriruo, nọ Jesu ọ ruẹ nọ u te ẹruoke na no, o te vi ilele riẹ “imimava, karo kpohọ kiwhre kiwhre nọ ọ rẹ te nya.” (Luk 10:1) Dede na, o vi rai vrẹ ababọ ohrẹ nọ ọ kẹ rai hi. Taure o te ti vi ai vrẹ, ọ kẹ rai ugogo ithubro kpahe oware nọ a re ru. (Luk 10:2-12) Nọ ilele na a zihe ze avọ emamọ iyẹrẹ, Jesu o jiri rai jẹ ta udu họ ae awọ. (Luk 10:17-24) O dhesẹ nọ ọ jẹ omodawọ rai rehọ je fi eva họ ae.

Nọ emọ ra a te bi ru oware jọ nọ o rrọ bẹbẹ kẹ ae, eme who re ru? Kọ whọ rẹ gwọlọ gbẹ edhere nọ whọ rẹ rọ wọ iruo nọ emọ ra a rẹ dhozọ riẹ no ai uzou, gwọlọ rọ ere whaha ae omovuọ hayo ozọ inọ a te riẹe ru hu? Ẹsejọhọ oware ọsosuọ nọ o rẹ ziọ owhẹ iroro họ epanọ whọ rẹ rọ “thọ” ọmọ ra hayo ru oware na kẹe.

Rekọ roro kpahe onana: Ẹsikpobi nọ who te mu okpakpa rọ oghẹrẹ jọ “thọ” emọ ra, didi oware who bi wuhrẹ ae na? Kọ whọ be rọ ere dhesẹ nọ who fi eva họ ae, inọ whọ riẹ nọ a rẹ sai ru oware ziezi? Manikọ whọ be rọ ere dhesẹ kẹ ae nọ who gbe bi rri rai wọhọ emọ eboba nọ e rẹ sai ru oware ovuọvo kẹ omarai hi?

Wọhọ oriruo, eme Emily nọ ma ta ẹme te ẹsiẹ na o ru kpahe ẹbẹbẹ ọmọtẹ riẹ na? Ukpenọ ọyomariẹ ọ nya bru iticha na, o ku riẹ họ inọ Jenny ọvo ọ nyae ta ẹme na kugbe iticha riẹ. Emily avọ Jenny ọmọtẹ riẹ a kuomagbe kere enọ fihotọ kẹ Jenny nọ ọ te wha kpohọ isukulu. Kẹsena a tẹ jiroro ẹruoke nọ Jenny ọ rẹ rọ ruẹ iticha na. Aimava a tubẹ ta ẹme na kẹ ohwohwo ro dhesẹ oghẹrẹ nọ ọmọ na o ti ro fi ẹme na h’otọ kẹ iticha na. Emily ọ ta nọ: “Jenny o te ti wo uduowha nọ o re ro lele iticha riẹ t’ẹme, yọ iticha na o jiri rie rọkẹ ẹme na nọ ọ wọ bru ei na. Eva e were Jenny gaga—yọ oyena o lẹliẹ eva Jenny were omẹ gaga re.”

DAO ONANA: Kere use-abọ jọ nọ ọmọ ra ọ rẹriẹ ovao dhe obọnana fihotọ. Kẹsena evaọ abotọ use-abọ na, who ve kere oware nọ whọ rẹ sai ru ro fi obọ họ kẹ ọmọ na fi use-abọ na kparobọ ababọ “ẹthọ” hayo oware na nọ whọ rẹ rọ obọ ra ru kẹe. Lele ọmọ ra keria re wha ta kpahe oghẹrẹ nọ ọ sai ro fi ẹbẹbẹ na kparobọ. Ta kẹe nọ who fi eva họ iẹe inọ ọ te sai fi ẹbẹbẹ na kparobọ.

Whọ tẹ be hae thọ ọmọ ra no eruo eware nọ e rrọ bẹbẹ kẹe ẹsikpobi, yọ whọ be whaha iẹe ewuhrẹ epanọ ọ sai ro fi ise-abọ kparobọ evaọ uzuazọ. Ikpoye, fi obọ họ kẹ emọ ra wo udu nọ a sae rọ rẹriẹ ovao dhe use-abọ nọ o roma via. Ẹkwoma ere oruo yọ whọ be kẹ ae obọdẹ okẹ jọ nọ o mae ghare evaọ uzuazọ.

[Oruvẹ-obotọ]

NỌ OMA RA NỌ . . .

▪ Kọ me bi rẹro mi emọ mẹ vrẹta?

▪ Kọ mẹ be hae vuẹ emọ mẹ je dhesẹ kẹ ae oware nọ u fo nọ a re ru re a ruẹse kparobọ?

▪ Dẹvẹ kẹle me jiri ọmọ mẹ hayo ta udu họ iẹe awọ?