Kpohọ eme nọ e riẹ eva

Kpohọ oria eware nọ e riẹe eva

O Wo Omosasọ no Obọ Ọghẹnẹ Riẹ Ze

O Wo Omosasọ no Obọ Ọghẹnẹ Riẹ Ze

Rọ Aro Kele Ẹrọwọ Rai

O Wo Omosasọ no Obọ Ọghẹnẹ Riẹ Ze

NỌ OKE u bi siarohọ na yọ Elaeja ọ be dhẹ evaọ udevie oso na. Ọ te dhẹ ugbo thethabọ re o te ti te Jezril, yọ ọ gbẹ rrọ ọmoha ha. Dede na, ọ be dhẹ ababọ oma nọ o be rrọe, keme “obọ ỌNOWO na” o jọ kugbei. O ri wo oghẹrẹ erri otiọna ẹdọvo ho. Ma be ta na, ọ dhẹ siawọ thethabọ vi enyenya erọ akẹkẹ ovie nọ ọ wọ Ehab ovie na no!—1 Ivie 18:46.

Enẹna, Elaeja ọ dhẹ siọ Ehab ovie na ba obemu no thethabọ, yọ obonọ ọ be dhẹ nya u gbe ri thethabọ. Dae jọ iroro ra ruẹ Elaeja nọ oso ọ be fa ovao nọ ọ be maharo je bi ririe ame-oso no ovao na, nọ ọ be dhẹ je bi roro kpahe oware urirẹ nọ o via evaọ uzuazọ riẹ ẹdẹ yena. Avro ọ riẹ hẹ, o jọ ẹdẹ obokparọ kẹ Ọghẹnẹ Elaeja, Jihova, gbe egagọ uzẹme. Enẹna, Ugbehru Kamẹl, oria nọ Jihova ọ jọ rọ edhere igbunu rehọ Elaeja kpomovuọ họ egagọ Ebale oma na, onọ ofou o hwere fihọ o rrọ ugbo evaọ emu. A fere eruẹaro Ebale via wọhọ eviẹwẹ, a te kpe ai keme a gine fo uwhu. Kẹsena Elaeja ọ tẹ lẹ se Jihova re o vi oso ze ro ku ẹbẹbẹ uvo ogaga nọ o rrọ otọ anwọ ikpe esa gbe ubro na họ. Oso ọ tẹ ginẹ rrọ! *1 Ivie 18:18-45.

Nọ Elaeja ọ be jọ oso dhẹ ugbo emaele ikpegbizii kpohọ Jezril na, ẹsejọhọ ọ jẹ jọ eva riẹ roro inọ eware e te nwai kiehọ. Inọ, Ehab o ti nwene! Inọ, avọ oware nọ ọ rọ ẹro ruẹ no na, u muẹro nọ o ti siobọno egagọ Ebale, whọku aye riẹ, Jezibẹl, jẹ siọ idibo Jihova ba ẹwọso.

Nọ eware e tẹ be riẹ nya, ohwo o re rẹro ewoma ọfa. Ma rẹ sai rẹro nọ eware i ti dhe ewewoma kẹ omai, tube roro nọ ebẹbẹ nọ e be mae k’omai idhọvẹ i kuhọ no. Otẹrọnọ Elaeja o wo iroro itieye, o rrọ oware nọ u re gbe omai unu hu, keme ọyomariẹ yọ “ohwo wọhọ epanọ marọ na.” (Jemis 5:17) Rekọ ebẹbẹ Elaeja i ri tube muhọ dede he. Uzẹme riẹ họ, u bi ti kri hi, ozọ u ti mu Elaeja thesiwa, oma o te jẹ lọhọ iẹe te epanọ ọ te rọ lẹ inọ o dhugbe whu. Eme ọ wha onana ze? Kọ ẹvẹ Jihova o ro fi obọ họ kẹ ọruẹaro riẹ nana wariẹ bọ ẹrọwọ riẹ ga je wo aruọwha? Joma ruẹ.

Oware nọ O Rẹro Riẹ Hẹ

Nọ Ehab o kpo te uwou-uvie riẹ evaọ obọ Jezril no, kọ o dhesẹ via nọ o nwene udu no, inọ o mu ozọ Ọghẹnẹ họ ẹdhẹ no? Ma se nọ: “Ehab ọ tẹ vuẹ Jezibẹl eware kpobi nọ Elaeja o ru, gbe epanọ ọ rọ rehọ ọgbọdọ kpe eruẹaro na kpobi.” (1 Ivie 19:1) Muẹrohọ inọ evaọ ẹme Ehab kpahe oware nọ o via ẹdẹ yena, o dhunu te Ọghẹnẹ Elaeja ha, Jihova. Fikinọ ọ kare orimuo abọ-ẹzi, ubiẹro ohwo-akpọ Ehab o ro rri eware igbunu nọ e via ẹdẹ yena—o se rai nọ eware nọ “Elaeja o ru.” O rrọ vevẹ, Ehab o ri wo ozodhẹ Jihova Ọghẹnẹ hẹ. Kọ ẹvẹ Jezibẹl nọ ofu ọ da eva fia na o ru?

Eva e dha riẹ t’uke! Avọ ofu, o te vi uwou se Elaeja nọ: “Jọ edhọ na i ru omẹ yoma viere, otẹrọnọ me gbe ru uzuazọ ra wọhọ omọvo rai jọ eva oke utiona odẹ notha ha.” (1 Ivie 19:2) Onana o jọ obọ-oya inọ ọ te siẹe ba ekpe he. Ẹme na họ, Jezibẹl o duwu iyei inọ ọyomariẹ o re whu otẹrọnọ o gbe kpe Elaeja ẹdẹ yena rọ kioja eruẹaro Ebale, ẹdhọ riẹ na ha. Dai roro epanọ oma o jọ Elaeja nọ ọ rọwo no owezẹ ze evaọ omoria nọ ọ jọ jẹ wezẹ aso yena evaọ Jezril nọ okposo ọ jẹ rrọ na—je yo ovuẹ imuozọ yena nọ ọwhovuẹ aye-ovie na ọ wha sei. Ẹvẹ ovuẹ na u kpomahọ iẹe?

Elọhoma gbe Ozọ E Da Riẹ Oma Fia

Otẹrọnọ Elaeja o je roro vẹre inọ ohọre kugbe egagọ Ebale na u kuhọ no, obọnana ọ tẹ ruẹ inọ kpakọ ere he. Jezibẹl ọ gbẹ b’akọ h’otọ. O kpe ibe egegagọ Elaeja buobu no, whaọ, obọnana o wọhọ nọ ọyomariẹ u te na. Ebaibol ọ vuẹ omai nọ: “Ozọ u te mu ei.” Kọ o sae jọnọ Elaeja ọ jọ iroro ruẹ oghẹrẹ uwhu oja nọ Jezibẹl o wo họ iroro kẹe? Otẹrọnọ Elaeja o je roro kpahe oware utioye, u re gbe omai unu hu inọ udu u no rie awọ. Oghẹrẹ kpobi nọ o jọ, Elaeja ọ “dhẹ kẹ uzuazọ riẹ.”—1 Ivie 18:4; 19:3.

Orọnikọ Elaeja ọvo họ ohwo nọ o wo ẹrọwọ nọ ozọ u mu hu. Pita ukọ na o wo ọkpọ ozọ utioye re ikpe buobu evaọ obaro. Wọhọ oriruo, okenọ Jesu o ru nọ Pita o ro kuomagbei jẹ nya evaọ ehru ame, ukọ na o te je ‘rri ofou na.’ Udu u te je bru rie, o te muhọ ediwi. (Matiu 14:30) Oriruo Pita avọ Elaeja na i wuhrẹ omai obọdẹ oware jọ. Ma tẹ gwọlọ yọrọ uduowha, ma rẹ kuvẹ vievie he re iroro mai i kpohọ eware nọ i re ru ozọ mu omai. O gwọlọ nọ ma rẹ tẹrovi ọnọ ọ rrọ Ehri ẹruore gbe ogaga mai.

“U Te No”

Ozọ o lẹliẹ Elaeja dhẹ rri ofẹ ẹkpẹlobọ ukiediwo-ọre, ugbo emaele udhone gbikpe kpohọ Biẹsheba, ẹwho nọ ọ kẹle uwhru orọ ofẹ obọze ovatha-ọre Juda. Ọ nya siọ odibo riẹ ba etenẹ, ọyọvo o te kpobọ udhude. Ikuigbe na e ta nọ ọ “nya onya okpẹdẹ,” fikiere ma rẹ sae jọ iroro mai ruẹ Elaeja nọ ọ ruọ edhere evaọ ohiohiẹ, yọ ẹsejọhọ ọ wha emu lele oma ha. Avọ ọkora, gbe ozọ nọ o be wọe dhẹ, ọ be nya ọvo evaọ otọ okpakpakre udhude na evaọ uvo ogaga na. Nọ ọre o bi kiediwi na, oma o tẹ te lọhọ Elaeja no. Fikinọ oma o lọhọ e riẹ kpobi no, ọ tẹ keria otọ ure jọ—oria ovo nọ a rẹ sae rọ oma da evaọ udhude nọ u riama fihọ na.—1 Ivie 19:4.

Elaeja ọ tẹ lẹ olẹ ohwo nọ akpọ ọ bẹ t’unu no. Ọ yare nọ uwhu o nyaze. Ọ ta nọ: “Me woma vi esẹ mẹ hẹ.” Ọ riẹ nọ esẹ-ode riẹ i zihe ruọ igbegbe avọ ẹkpẹ no evaọ uki, a gbẹ sai ru oware ovo ho. (Ọtausiuwoma Na 9:10) Elaeja o rri omariẹ nọ o gbe fioka gbe he. Agbẹta nọ o ro bo nọ: “U te no.” O wọhọ ẹsenọ ọ be nọ inọ, Eme me gbe bi yeri uzuazọ kẹ?

Kọ u re gbe omai unu inọ ọruẹaro Ọghẹnẹ ọ sai wo elọhoma itieye? Ijo, u re gbe omai unu hu. A ta kpahe idibo Ọghẹnẹ jọ avọ eyae rai evaọ ikuigbe Ebaibol na nọ a jọ ọkora oke jọ te epanọ a rọ gwọlọ nọ uwhu u kpe ai—Rebeka, Jekọp, Mosis, gbe Job a jọ usu ahwo nana.—Emuhọ 25:22; 37:35; Ikelakele 11:13-15; Job 14:13.

Nẹnẹ, ma be rria “oke ẹbẹbẹ,” fikiere u re gbe omai unu hu inọ ahwo buobu, makọ idibo Ọghẹnẹ nọ i wo ẹrọwọ a re wo ọkora ẹsejọ. (2 Timoti 3:1) Whọ tẹ ruẹ nọ whọ rrọ otọ uyero obẹbẹ utioye na, raro kele oriruo Elaeja evaọ abọ nana: Horie eva ra kẹ Ọghẹnẹ. Jihova họ “Ọghẹnẹ omosasọ kpobi.” (2 Ahwo Kọrint 1:3) Kọ ọ kẹ Elaeja omosasọ?

Jihova Ọ Kẹ Ọruẹaro Riẹ Ẹgba

Ẹvẹ who roro nọ o jọ Jihova oma nọ o rri otọ no obọ odhiwu ze jẹ ruẹ ọruẹaro riẹ nọ o you gaga na nọ o kiẹzẹ otọ ure evaọ udhude be lẹ nọ uwhu o nyaze ti kpei? Onana o bẹ ẹriẹ hẹ. Nọ owezẹ u mu Elaeja vrẹ no, Jihova o te vi ukọ-odhiwu bru ei ze. Ukọ-odhiwu na o te dhobọte Elaeja rọ ẹmẹrera rọwo iẹe no owezẹ ze jẹ ta kẹe nọ: “Kparoma re whọ re emu.” Elaeja o te ru ere, keme ukọ-odhiwu na o fi ekiekia eroro gbe ame h’otọ kẹe. Kọ o tube yere ukọ-odhiwu na? Oware nọ ikuigbe na e ta ọvo họ, ọruẹaro na ọ re ekiekia na jẹ da ame na kẹsena ọ tẹ wariẹ wezẹ vrẹ. Kọ o sae jọnọ oma o whọlọ e riẹ te epanọ ọ gbẹ sai wo ẹgba ta ẹme he? Oghẹrẹ kpobi nọ o jọ, ukọ-odhiwu na ọ wariẹ rọwo iẹe orọ avivẹ, ẹsejọhọ nọ oke o ke no. Ọ tẹ wariẹ ta kẹ Elaeja nọ, “Kparoma re whọ re emu,” kẹsena o te fibae nọ, “ogbẹrọ erehe onya na o te jọ bẹbẹ kẹ owhẹ.”—1 Ivie 19:5-7.

U woma kẹhẹ, avọ obufihọ Ọghẹnẹ, ukọ-odhiwu na ọ riẹ obonọ Elaeja o bi kpohọ. Ọ tẹ jẹ riẹ inọ Elaeja ọvo ọ te sae rọ ẹgba obọriẹ nya onya na ha. O rrọ oware omosasọ re ma gọ Ọghẹnẹ nọ ọ riẹ itee mai gbe utho ẹgba mai vi omai dede! (Olezi 103:13, 14) Ẹvẹ emu yena ọ kẹ Elaeja ẹgba te?

Ma se nọ: “Ọ kparoma ọ tẹ re emu, jẹ da ame, ọ tẹ rehọ ogaga emu ọyena nya udhe ẹdẹ uvẹ gbe udhe aso uvẹ kpohọ Horẹb ugbehru Ọghẹnẹ.” (1 Ivie 19:8) Wọhọ epaọ Mosis nọ ọ rria uzuazọ oware wọhọ ikpe-udhusoi akwa ezeza nọ i kpemu gbe Jesu nọ ọ jọ otọakpọ oware wọhọ ikpe-udhusoi akwa ikpe nọ oke Elaeja o vrẹ no, Elaeja ọ re emu hu evaọ edẹ udhuvẹ gbe aso udhuvẹ. (Ọnyano 34:28; Luk 4:1, 2) Emu yena nọ ọ re na u ku ebẹbẹ riẹ kpobi họ họ, rekọ o kẹ riẹ ẹgba evaọ edhere igbunu. Dai roro epanọ o jọ nọ ọkpako soso yena ọ be nya evaọ udhude yena nọ ulo edhere o jọ họ na, n’ẹdẹ t’ẹdẹ, n’oka t’oka, ri bọo oware wọhọ amara gbe ubro soso!

Jihova ọ be kẹ idibo riẹ ẹgba nẹnẹ re, orọnikọ ẹkwoma emu igbunu jọ họ, rekọ ẹkwoma edhere nọ o vi ere. Ọ be rọ emu abọ-ẹzi ko idibo riẹ. (Matiu 4:4) Ebaibol na gbe ebe nọ a romatotọ kere rọkẹ uwuhrẹ Ebaibol nọ ma re ro wuhrẹ kpahe Ọghẹnẹ e rẹ kẹ omai ẹgba abọ-ẹzi. Emu abọ-ẹzi nana o rẹ nwani ku ebẹbẹ mai kpobi họ họ, rekọ o rẹ sai fi obọ họ kẹ omai thihakọ ebẹbẹ nọ o rẹ sae wọhọ nọ a sai thihakọ rai hi. U re je su kpohọ “uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ.”—Jọn 17:3.

Elaeja ọ nya oware wọhọ emaele udhusoi akuava (200) bẹsenọ o ro te Ugbehru Horẹb, oria nọ Jihova Ọghẹnẹ ọ jọ rọ ẹkwoma ukọ-odhiwu roma via kẹ Mosis evaọ etuetue nọ ọ jẹ to, nọ Jihova ọ jọ reọvọ Uzi na kugbe emọ Izrẹl uwhremu na. Elaeja ọ tẹ jọ etẹe ruẹ eghogho-utho nọ o wohọ.

Epanọ Jihova Ọ rọ Sasa Ọruẹaro Riẹ Oma jẹ Bọe Udu Ga

Evaọ Horẹb, “ẹme” Jihova, ẹsejọhọ ẹkwoma ukọ-odhiwu, o te bru Elaeja ze inọ: “Elaeja, eme whọ rọ etenẹ ruẹ?” O wọhọ nọ onọ na u do wowolẹ keme Elaeja ọ rehọ e riẹ wọhọ uzizie nọ o re ro horie eva riẹ. O gine horie eva riẹ! Ọ ta nọ: “A be re omẹ ihri gaga fiki ỌNOWO na, Ọghẹnẹ Ogbaẹmo; keme ahwo Izrẹl a se ọvọ ra ba no, a tẹ raha egbada ra no, a tẹ rehọ ọgbọdọ kpe eruẹaro ra no; mẹ oma mẹ ọvo, me kiọkọ; dede yọ a be gwọlọ omẹ kpe.” (1 Ivie 19:9, 10) O tẹ kawo, ẹme Elaeja na o dhesẹ eware esa jọ nọ e be wha elọhoma riẹ na ze.

Orọ ọsosuọ, o jọ Elaeja oma nọ iruo riẹ kpobi ivrẹvru. Ghelọ ikpe buobu nọ ọ dadamu egagọ Jihova, be rọ odẹ Ọghẹnẹ gbe egagọ riẹ karo vi oware ofa kpobi, Elaeja ọ ruẹ nọ eware i bi dhe eyeyoma. Ahwo na a gbẹ kare ẹrọwọ jẹ be ghẹmeeyo, yọ egagọ erue i bi vihọ. Orọ avivẹ, Elaeja o roro nọ ọyọvo ọ rrọ abọ. Ọ ta nọ: “Mẹ oma mẹ ọvo, me kiọkọ,” wọhọ ẹsenọ ọyọvo họ ohwo nọ o kiọkọ evaọ orẹwho na soso nọ ọ gbẹ be gọ Jihova. Orọ avesa, ozọ u je mu Elaeja. A kpe ibe eruẹaro riẹ buobu no, yọ ọ jọ eva riẹ roro nọ ọye u te na. Ẹsejọhọ o lọhọ kẹ Elaeja ha re ọ ta eme nana via, rekọ ọ kuvẹ re omorro hayo omovuọ u ru ei fare unu hu. Elaeja o fi emamọ oriruo h’otọ kẹ idibo Ọghẹnẹ ẹkwoma eva riẹ nọ o horie kẹ Jihova evaọ olẹ.—Olezi 62:8.

Eme Jihova o ru kpahe ozọ gbe ọdawẹ Elaeja na? Ukọ-odhiwu na ọ ta kẹ Elaeja nọ o dikihẹ unu eghogho-utho na. O ru ere dedenọ ọ riẹ oware nọ o be te via ha. Ofou ọgaga o te muhọ! Edo riẹ o re di ohwo ezọ, keme ofou na ọ ga te epanọ ọ jẹ rọ bẹre igbehru gbe itho. Dae jọ iroro ra ruẹ Elaeja nọ ọ be daoma rọ abọ di ovao je kru ewu ọgbẹgbẹdẹ oviẹ-arao riẹ na mu oma nọ ofou na o bi fo rie kpenẹ avọ enẹ na. Yọ ọ be jẹ daoma epanọ ọ rẹ rọ dadawọ muotọ, keme otọ na soso u je nuhu! O ri ti dhidhi aro vi ziezi hi na, erae egaga e tẹ roma via, onọ u ro nọ ọ rọ dhẹ zihe rueva eghogho utho na fiki erri ọgaga erae na.—1 Ivie 19:11, 12.

Evaọ eware nana kpobi na, ikuigbe na e ta k’omai nọ Jihova ọ jọ udevie eware idudu nana nọ e jẹ romavia na ha. Elaeja ọ riẹ nọ Jihova yọ ọghẹnẹ omama jọ nọ a rẹ rọ ẹro ruẹ evaọ obọ odhiwu hayo otọakpọ họ wọhọ Ebale, ọnọ eruẹaro riẹ a je jiri wọhọ “Ọnọ ọ rẹ wha Ẹgho,” hayo ọghẹnẹ oso. Jihova họ Ehri ogaga idudu nọ o rrọ ehrugbakpọ na, rekọ o kpehru vi eware kpobi nọ ọ ma thethabọ. Makọ idhiwu nọ ma be ruẹ na e rẹ sae gba Ọghẹnẹ hẹ! (1 Ivie 8:27) Kọ ẹvẹ eware nọ e via na kpobi i ro fi obọ họ kẹ Elaeja? Kareghẹhọ nọ ọ be dhozọ no vẹre. Nọ Jihova, Ọghẹnẹ nọ o wo ogaga erumeru utiona ọ tẹ rrọ abọ riẹ, Ehab gbe Jezibẹl a te oware ovo ho nọ Elaeja ọ jẹ dhozọ rai!—Olezi 118:6.

Nọ erae na e to vrẹ no, oria na o tẹ fọ rirẹ, kẹsena Elaeja o te yo “uru okakao jọ.” Urru na o ta kẹ Elaeja nọ ọ wariẹ ta eva riẹ, o te gine ru ere, horie eva riẹ orọ avivẹ. * Ẹsejọhọ oyena u ru udu tei otọ viere. Rekọ avro ọ riẹ hẹ, Elaeja o tube gbe wo omosasọ rono eme efa nọ “uru okakao” na o wariẹ ta kẹe ze. Jihova ọ kẹ Elaeja imuẹro inọ iruo riẹ e rrọ ivrẹvru hu. Evaọ oghẹrẹ vẹ? Ọghẹnẹ o rovie eware efa via kpahe ẹjiroro riẹ orọ ohọre kugbe egagọ Ebale evaọ Izrẹl. O rrọ vevẹ, iruo Elaeja e rrọ ivrẹvru hu, keme ẹjiroro Ọghẹnẹ ọ gbẹ be nyaharo ababọ oware ovo nọ o be whaha iẹe. Ofariẹ, Elaeja o ti gbe wo abọ evaọ ẹjiroro yena, keme Jihova ọ gbẹ kẹe iruo efa gbe oghẹrẹ nọ o ti ro ru ei.—1 Ivie 19:12-17.

Kọ ẹvẹ kpahe iroro nọ Elaeja o je wo inọ ọyọvo o kiọkọ na? Jihova o ru eware ivẹ kpahe oyena. Orọ ọsosuọ, ọ ta kẹ Elaeja inọ jọ ọ rọ Elaesha mu wọhọ ọruẹaro nọ ọ te rehọ ẹta riẹ evaọ obaro. Elaesha nọ ọ jọ ọmaha kẹ Elaeja na ọ te jọ ethabọ gbe ofiobọhọ kẹe evaọ ikpe buobu. Oyena o kẹ riẹ omosasọ gaga. Orọ avivẹ, Jihova ọ ta eme uduotahawọ nana kẹe: “Mẹ . . . se ahwo idu ihrẹ ba eva Izrẹl enọ ere rehọ ighilawọ rai digwẹ kẹ Ebale he, gbe kunu kunu nọ o re viọlọ iẹ he.” (1 Ivie 19:18) Elaeja ọvo o kiọkọ vievie he. U muẹro nọ o sasa e riẹ udu nọ o yo kpahe ahwo idu ihrẹ yena nọ i kru ẹrọwọ nọ e wọso egagọ Ebale na. Ahwo nana a ti wo erere no edikihẹ gbe ẹrọwọ ọgaga Elaeja ze, oriruo riẹ ọrọ edikihẹga kẹ egagọ Jihova evaọ etoke odawọ utioye. Avro ọ riẹ hẹ, Elaeja o wo omosasọ ulogbo no eme ọwhovuẹ Jihova na ze, “uru okakao” Ọghẹnẹ riẹ na.

Wọhọ Elaeja, ogaga igbunu nọ u dhesẹ oma via evaọ emama o rẹ sai gbe omai unu, yọ u gine te oware nọ u re gbe omai unu. Emama i dhesẹ ogaga Ọmemama na via vevẹ. (Ahwo Rom 1:20) O be gbẹ were Jihova re ọ rọ ogaga riẹ nọ o basa ha na fi obọ họ kẹ idibo riẹ nọ i wo ẹrọwọ. (2 Iruẹru-Ivie 16:9) Dede na, Ẹme riẹ Ebaibol na họ ugogo edhere nọ ọ be rọ ta ẹme kẹ omai. (Aizaya 30:21) Ebaibol na ọ wọhọ “uru okakao” yena, nọ Jihova ọ bẹ rọ kpọ omai nẹnẹ, whọku omai, ta udu họ omai awọ, jẹ be kẹ omai imuẹro uyoyou nọ o wo kẹ omai.

Kọ Elaeja ọ jẹ omosasọ nọ Jihova ọ kẹ riẹ evaọ Ugbehru Horẹb na rehọ? Ẹhẹ, ababọ avro! Ọ tẹ nwane wariẹ ruabọhọ iruo, wọhọ ọruẹaro udu nọ o wo ẹrọwọ nọ ọ wọso egagọ erue. Ma tẹ jẹ eme Ọghẹnẹ nọ a rọ ẹgba ẹzi riẹ kere na rehọ, onọ o rẹ kẹ “odiri gbe eri” na, ma te sae rọ aro kele ẹrọwọ Elaeja.—Ahwo Rom 15:4.

[Oruvẹ-obotọ]

^ edhe-ẹme 4 Rri uzoẹme na, “O Dikihẹ kẹ Egagọ Uzẹme” evaọ Uwou-Eroro ọ January-March 2008, gbe “He Watched, and He Waited” (O Rri, Ọ tẹ jẹ Hẹrẹ) evaọ Uwou-Eroro April 1, 2008 (ọrọ Oyibo).

^ edhe-ẹme 29 O sae jọnọ omama ẹzi nọ o ta “ẹme ỌNOWO” nọ a jọ obe 1 Ivie 19:9 fodẹ na, ọye ọvona o wo “uru okakao” na. Evaọ owọ awọ 15, a ta ọvo nọ “ỌNOWO na” ọ ta ẹme. Onana o rẹ sae kareghẹhọ omai omama ẹzi nọ Jihova o ro su emọ Izrẹl evaọ obọ udhude, ọnọ Ọghẹnẹ ọ ta kpahe nọ: “Odẹ mẹ o riẹ uzou.” (Ọnyano 23:21) Uzẹme, ma sae nwane suobọhọ ohwo nọ ọ ta ẹme na dẹẹ he, rekọ o rrọ oware nọ ma re muẹrohọ inọ taure Jesu ọ tẹ ziọ otọakpọ, ọ jọ “Ẹme na,” Ọtota obọdẹ nọ ọ jẹ wha evuẹ se idibo Jihova.—Jọn 1:1.

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 19]

Jihova ọ ghale Elaeja evaọ edhere ologbo, te oke nọ eware i kiehọ gbe oke ẹbẹbẹ

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 20]

Nọ ọ jọ otọ ọyawọ, Elaeja o horie eva riẹ kẹ Jihova

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 21]

Jihova ọ rọ ogaga ulogbo riẹ sasa Elaeja oma jẹ bọe ga