Eware Nọ E Rẹ Wha Evawere Ze Uviuwou

Eme Who re Ru nọ Ọmọ Ikpe Ikpegbọ Ra Ọ tẹ Ta nọ Ọ Gbẹ Gwọlọ Jọ Egagọ Ra Ha?

Nọ izoge buobu a tẹ be rro n’otọ ze, a rẹ gwọlọ jọ egagọ nọ ọsẹgboni rai a jọ yọrọ ae. (2 Timoti 3:14) Rekọ izoge jọ a rẹ gwọlọ jọ egagọ na ha. Eme who re ru otẹrọnọ ọmọ ra nọ ọ be rro n’otọ ze ọ ta nọ ọ gbẹ gwọlọ jọ egagọ ra ha? Uzoẹme nana u dhesẹ oware nọ Isẹri Jihova a be hai ru evaọ otọ uyero utioye na.

“Mẹ gbẹ gwọlọ jọ egagọ ọsẹgboni mẹ hẹ. Egagọ rai e bẹ omẹ no.”—Cora, ikpe 18. *

WHO vuhumu inọ a be jọ egagọ ra wuhrẹ uzẹme na kpahe Ọghẹnẹ. U mu owhẹ ẹro re inọ Ebaibol na u bi dhesẹ edhere uzuazọ nọ ọ mai woma kẹ ahwo. Fikiere, onana o rẹ lẹliẹ owhẹ gwọlọ rọ eware nọ whọ rọwo ro wuhrẹ ọmọ ra. (Iziewariẹ 6:6, 7) Rekọ eme who re ru nọ ọmọ na o gbe bi kru egagọ Ọghẹnẹ ga ha evaọ okenọ o bi te ohwo no? Eme who re ru otẹrọnọ eware nọ who wuhrẹ i riẹ nọ e jẹ were iẹe evaọ oke emaha e gbẹ be were iẹe enẹna ha?—Ahwo Galesha 5:7.

Otẹrọnọ o be via kẹ owhẹ ere, whọ nwani ku ei họ vẹrẹ hẹ inọ whẹ yọ ekpehre ọsẹgboni. Wọhọ epanọ ma te ruẹ na, eware efa jọ e rẹ sae whae ze. Rekọ riẹ onana: Nọ ọmọ ra ọ tẹ ta nọ ọ gbẹ gwọlọ jọ egagọ ra ha, oghẹrẹ nọ who ro lele iei ta ẹme u re dhesẹ sọ u ti fi obọ họ kẹe kru egagọ na ga hayo no egagọ na. Whọ tẹ ta kẹ ọmọ na inọ o te no egagọ ra whai imava wha ti whuẹ, koyehọ ẹmo wha bi ti fi na—yọ ẹsejọhọ whọ te sae kparobọ họ.—Ahwo Kọlọsi 3:21.

O rẹ mai woma re ma ru lele ohrẹ Pọl na. Ọ ta nọ: “Odibo Ọnowo na ọ rẹ guọlọ ẹwhọ họ, rekọ ọ rẹ re ohrọ ohwo kpobi, ọ rẹ guọlọ jọ uvi owuhrẹ avọ akọthiho.” (2 Timoti 2:24) Ẹvẹ whọ rẹ sai ro dhesẹ nọ who te “uvi owuhrẹ” otẹrọnọ ọmọ ra ọ ta nọ ọ gbẹ gwọlọ jọ egagọ ra ha?

Dhesẹ Orimuo

Orọ ọsosuọ, daoma riẹ eware nọ e be whai ze nọ ọmọ ra o je bi wo iroro itieye na. Wọhọ oriruo:

▪ Kọ o riẹe oma inọ ọ rrọ goli evaọ ukoko Ileleikristi na? “Fikinọ mẹ gwọlọ wo egbẹnyusu, me te si kẹle ibe-emọ isukulu mẹ buobu, yọ evaọ ikpe buobu onana u kpomahọ ẹnyaharo mẹ evaọ ukoko na. Fiki ekpehre egbẹnyusu nọ me wo, onana u kpe isiuru nọ me wo kẹ egagọ Ọghẹnẹ, yọ  obọnana mẹ be vioja riẹ.”—Lenore, nọ ọ rrọ ikpe 19.

▪ Kọ ọ rẹ dhomovuọ, onọ u bi ru ei bẹbẹ kẹe re ọ ta eware nọ ọ jọ egagọ riẹ rọwo kẹ amọfa? “Nọ mẹ gbẹ jọ isukulu, udu o jẹ hai bru omẹ re mẹ ta eware nọ mẹ jọ egagọ mẹ rọwo kẹ ibe-emọ eklase mẹ. Ozọ o jẹ hai mu omẹ inọ a ti rri omẹ wọhọ ohwo nọ ọ wọ egagọ h’uzou. Ibe-emọ eklase mẹ a jẹ hai si usu no ohwo kpobi nọ o wo ohẹriẹ no ai, yọ mẹ gwọlọ nọ a ru omẹ ere he.”—Ramón, nọ ọ rrọ ikpe 23.

▪ Kọ o rri nọ re a koko izi nọ e rrọ rọkẹ Ileleikristi o ga hrọ? “Rọkẹ omẹ, o wọhọ ẹsenọ eyaa uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ nọ e rrọ Ebaibol na e rrọ obehru uwou-ehru, yọ mẹ tubẹ kẹle oria nọ a rẹ rọ gadiẹ kpohọ obehru na dede he; me thabọ no etẹe gaga. Ozọ nọ mẹ rẹ rọ gadiẹ kpehru u bi mu omẹ, yọ onana o be lẹliẹ ẹrọwọ mẹ kiekpotọ.”—Renee, nọ ọ rrọ ikpe 16.

Lele Ọmọ Ra Ta Ẹme re Whọ Riẹ Iroro Riẹ

Ẹbẹbẹ vẹ o sae jọnọ ọmọ ra ọ be rẹriẹ ovao dhe? Re whọ riẹ, o gwọlọ nọ whọ rẹ nọe. Rekọ yọroma re whọ siẹe ba ẹnọ evaọ oghẹrẹ nọ o rẹ lẹliẹ eva dhae. Ukpoye, ru lele ohrẹ nọ o rrọ obe Jemis 1:19, nọ o ta nọ: “He yo vẹrẹ, [whọ] vẹ rọ ẹrera ruọ ẹme-ọta, je muofu ẹrera.” Romatotọ gaviezọ kẹe. Dhesẹ “ithihakọ gbe ona ewuhrẹ,” wọhọ epanọ who re ru nọ omọfa nọ ọ rrọ ohwo uviuwou ra ha o te bi lele owhẹ ta ẹme.—2 Timoti 4:2.

Wọhọ oriruo, otẹrọnọ ọmọ ra ọ gbẹ gwọlọ nọ o re kpohọ iwuhrẹ ukoko ho, daoma riẹ sọ oware ofa jọ oye o be lẹliẹe wo iroro itieye na. Tẹzẹ iẹe re ọ ruẹse ta kẹ owhẹ. Evaọ oriruo nọ ọ rrọ obotọ na, ọsẹ na ọ sae riẹ oware nọ o be kẹ ọmọ riẹ idhọvẹ hẹ keme edhere nọ o ro lele ọmọ na ta ẹme o kiehọ họ.

Ọmọ na: Mẹ gbẹ gwọlọ kpohọ ewuhrẹ vievie he.

Ọsẹ na: [avọ uvou evedha] Whẹ nọ emejọ, whọ gbẹ gwọlọ kpohọ ewuhrẹ?

Ọmọ na: Iwuhrẹ na e vẹso omẹ no.

Ọsẹ na: Ere o r’owhẹ oma kpahe Ọghẹnẹ? Whọ be ta nọ egagọ Ọghẹnẹ e vẹso owhẹ no? Dazigbe! Nọ whọ gbẹ rrọ otọ mẹ na, who re kpohọ ewuhrẹ hrọ—te o were owhẹ hayo o were owhẹ hẹ.

Ọghẹnẹ ọ gwọlọ nọ esẹgbini a wuhrẹ emọ rai kpahe ọyomariẹ gbe inọ emọ i re yoẹme enọ i yẹ rai. (Ahwo Ẹfẹsọs 6:1) Rekọ o gwọlọ nọ who re ru ọmọ ra re ọ riẹ ẹjiroro iwuhrẹ ukoko mai, re o ru uzẹme na họ ọriẹ. O tẹ lọhọ, fi obọ họ kẹe vuhumu inọ o re wo irere buobu no iwuhrẹ ukoko na ze gbe inọ ọ rẹ rọ ere dhesẹ nọ o you Jihova.

Whọ te sai fi obọ họ kẹ ọmọ ra ziezi otẹrọnọ whọ daoma riẹ oware nọ o be lẹliẹe gwọlọ no egagọ ra. Wọhọ oriruo, muẹrohọ oghẹrẹ nọ u fo nọ ọsẹ na ọ hae rọ ta ẹme kugbe ọmọ na re ọ riẹ oware nọ o be kẹ ọmọ na idhọvẹ.

Ọmọ na: Mẹ gbẹ gwọlọ kpohọ ewuhrẹ vievie he.

Ọsẹ na: [avọ uvou uwowolẹ] Mọmẹ, ta k’omẹ, eme be k’owhẹ uye?

Ọmọ na: Iwuhrẹ na e vẹso omẹ no.

Ọsẹ na: Evaọ uzẹme, nọ ohwo ọ tẹ keria oria ovo auwa ọvo hayo euwa ivẹ o rẹ sae bẹ. Ivie ta k’omẹ, eme o be mae k’owhẹ idhọvẹ evaọ iwuhrẹ ukoko na?

Ọmọ na: Mẹ riẹ hẹ. Mẹ gwọlọ jọ omẹ sa ọvo.

Ọsẹ na: Kọ ere o rrọ egbẹnyusu ra oma re?

Ọmọ na: Me gbe wo uvumọ ogbẹnyusu hu.  Anwẹnọ ogbẹnyusu ẹzi mẹ ọ rọ kwa se omẹ ba na, me gbe wo ohwo nọ mẹ rẹ ta eva mẹ kẹ hẹ. Otu mẹ a wo ọvuọ egbẹnyusu riẹ nọ a gbẹ be wereva kugbe. Rekiyọ mẹ ọvo mẹ rrọ goli.

Ẹkwoma ọmọ na nọ ọsẹ na ọ tẹzẹ re ọ ta eva riẹ evaọ oriruo nana, u fi obọ họ kẹ ọsẹ na wo otoriẹ uzedhe oware nọ o be kẹ ọmọ na idhọvẹ, koyehọ ọkora. Ofariẹ, oghẹrẹ nọ ọsẹ na o ro lele ọmọ na ta ẹme o lẹliẹ ọmọ na fi eva họ ọsẹ riẹ, je ru ei lọhọ nọ ọmọ na ọ rọ ta eva riẹ kẹ ọsẹ na.—Rri ẹkpẹti na  “Romatotọ Gaviezọ Kẹ Ọmọ Ra”

Nọ oke o be nyaharo na, izoge buobu a rẹ wereva fikinọ a fi ezadhe nọ i je zihe ai kpemu evaọ egagọ Ọghẹnẹ kparobọ, yọ onana o rẹ bọ ẹrọwọ rai ga. Roro kpahe Ramón, ọmoha nọ ma ta kpahe evaọ obehru na, ọnọ udu o jẹ hai bru re ọ ta eware nọ ọ jọ egagọ riẹ rọwo kẹ ibe-emọ isukulu riẹ. Uwhremu na, Ramón ọ ruẹ nọ kpakọ o rẹ kẹ uduama te epanọ ọ jẹ hai roro na ha, o tẹ make rọnọ a bi sei ẹkoko. Ọ ta nọ:

“Evaọ ẹdẹjọ, ọmọ isukulu mẹ jọ o je se omẹ ẹkoko fiki egagọ mẹ. Onana o ginẹ lẹliẹ udu bru omẹ keme mẹ ruẹ nọ emọ-eklase na kpobi a bi yo ẹkoko nọ ọmọ na o bi se omẹ na. Kẹsena, mẹ tẹ gbaudu nọe re ọ ta kẹ omẹ kpahe eware nọ ọ jọ egagọ riẹ rọwo. Rekọ u gb’omẹ unu gaga inọ onọ nọ mẹ nọ riẹ na o lẹle riẹ nuhu vi omẹ. Onana o lẹliẹ omẹ vuhumu inọ izoge buobu a rọwo eware nọ a be jọ egagọ rai wuhrẹ, rekọ a wo otoriẹ eware nọ a rọwo na ha. Eva e were omẹ nọ, mẹ rẹ sai dhesẹ eware nọ mẹ jọ egagọ mẹ rọwo vevẹ kẹ ohwo kpobi nọ ọ nọ omẹ. Uzẹme riẹ họ, nọ o tẹ ziọ ẹme egagọ, emọ-eklase mẹ họ enọ u fo nọ a re brudu orọnikọ omẹ hẹ.”

DAO ONANA: Daoma tẹzẹ ọmọ ra re ọ ta epanọ o riẹe oma inọ ọye yọ Oleleikristi. Nọe inọ, irere vẹ i re te ohwo nọ ọ rrọ Oleleikristi? Ezadhe jọ vẹ Oleleikristi ọ rẹ rẹriẹ ovao dhe? Kọ irere nọ Oleleikristi o re wo i bu vi ezadhe na? Ọ tẹ ta nọ irere na e mai bu, nọe inọ, evaọ oghẹrẹ vẹ? (Mak 10:29, 30) Whọ sae ta kẹ ọmọ na re o kere epanọ o roro fihọ obe; jọ ọ ghale obe na kpohọ abava—o re kere ezadhe na fihọ ofẹ ẹkpẹlobọ, o ve kere irere na fihọ ofẹ obọze. Ọ tẹ be jọ obe na ruẹ eware nọ o kere na u re fi obọ họ kẹe vuhu ẹbẹbẹ riẹ je ruiruo kpahe iẹe.

Ẹgba-Iroro Ọmọ Ra

Esẹgbini gbe ahwo nọ a riẹ kpahe ẹvori ohwo-akpọ ziezi a ruẹ nọ oghẹrẹ nọ emọ eboba i re roro u wo ohẹriẹ gaga no oghẹrẹ nọ emọ nọ e vrẹ ikpe ikpe no a re roro. (1 Ahwo Kọrint 13:11) Emọ eboba a re roro kpahe eware egaga ha, rekọ emọ nọ e vrẹ ikpe ikpegbọ no a re roro kpahe eware ididi. Wọhọ oriruo, a rẹ  sai wuhrẹ ọmọboba inọ Ọghẹnẹ họ ọnọ ọ ma eware kpobi. (Emuhọ 1:1) Rekọ ọmọ ikpe-ikpegbọ ọ rẹ sai roro didi kpahe enọ wọhọ: ‘Ẹvẹ mẹ rọ riẹ inọ Ọghẹnẹ ọ rrọ? Fikieme Ọghẹnẹ nọ ọ rrọ yoyou ọ jẹ kuvẹ kẹ emuemu? Kọ ginẹ uzẹme inọ Ọghẹnẹ ọ rrọ no emuhọ ze?’—Olezi 90:2.

Whọ rẹ sai roro nọ ọmọ ikpe-ikpegbọ ra o mu ẹrọwọ họ esino Ọghẹnẹ no evaọ okenọ o te mu enọ itienana họ ẹnọ. Rekọ uzẹme riẹ họ, enọ itieye na e rẹ sai fi obọ họ kẹe bọ ẹrọwọ nọ o wo fihọ Ọghẹnẹ ga. Onana yọ uzẹme keme enọ yọ oware jọ nọ u wuzou nọ o rẹ sai fi obọ họ kẹ Oleleikristi wo ẹnyaharo evaọ egagọ Ọghẹnẹ.—Iruẹru Ikọ Na 17:2, 3.

Ofariẹ, ọmọ ikpe-ikpegbọ ra o bi wuhrẹ epanọ ọ sae rọ rehọ ẹgba iroro riẹ ro ruiruo. (Ahwo Rom 12:1, 2) Yọ onana u ti fi obọ họ kẹe wo otoriẹ “okẹkẹe, gbe uthethei, gbe ekpehru gbe ekodo” ọrọ iwuhrẹ Ileleikristi na. (Ahwo Ẹfẹsọs 3:18) Enẹna họ oke nọ o mae roja re who fi obọ họ kẹ ọmọ ikpe-ikpegbọ ra roro kpahe eware nọ ọ rọwo na, re ọ sai wo uvi otoriẹ rai.—Itẹ 14:15; Iruẹru Ikọ Na 17:11.

DAO ONANA: Rehọ ọmọ ikpe-ikpegbọ keria re wha ta ẹme kpahe eware jọ nọ i wuzou gaga nọ o sae jọnọ wha bi gbolaro kẹ anwẹdẹ. Wọhọ oriruo, ta kẹe re o roro kpahe enọ wọhọ: ‘Eme ọ kẹ omẹ imuẹro inọ Ọghẹnẹ ọ rrọ? Eware jọ vẹ e kẹ omẹ imuẹro inọ Ọghẹnẹ ọ be daezọ mẹ? Fikieme mẹ rọ rọwo inọ izi Ọghẹnẹ nọ me re koko e rẹ wha irere se omẹ?’ Yọroma re whọ siọ eriwo ra ba ẹgbahọ ọmọ na. Ukpoye, fi obọ họ kẹe re o wo otoriẹ eware nana kẹ omobọriẹ. Oyena u ti ru ei lọhọ kẹe re ọ bọ ẹrọwọ riẹ ga.

Fi Obọ Họ Kẹe Rọwo

Ebaibol ọ ta kpahe Timoti ọmoha na inọ o wo otoriẹ ikere efuafo na no “anwọ oke emaha ze.” Ghele na, Pọl ukọ na ọ tuduhọ Timoti awọ inọ: ‘Ruabọhọ eware nọ who wuhrẹ jẹ rọwo na.’ (2 Timoti 3:14, 15) Wọhọ Timoti, o sae jọnọ whọ be rọ Ẹme Ọghẹnẹ wuhrẹ ọmọ ikpe-ikpegbọ ra no emaha ze. Rekọ enẹna, o gwọlọ nọ who re fi obọ họ kẹe wo otoriẹ iwuhrẹ yena kẹ omobọriẹ jẹ rọwo ae.

Obe na Questions Young People Ask—Answers That Work, Uko 1, o ta nọ: “Nọ ọmọ ikpe-ikpegbọ ra ọ gbẹ rrọ otọ ra na, who wo udu nọ whọ rẹ rọ ta họ iẹe obọ inọ ọ nya lele iruẹru abọ-ẹzi nọ wha fihọ. Utee ra họ re who fi obọ họ kẹe wo uyoyou kẹ Ọghẹnẹ, orọnikọ re o ru oware jọ nọ ọ riẹ otọ riẹ hẹ hẹ.” Nọ who te wo oyena họ iroro, whọ te sai fi obọ họ kẹ ọmọ na “dikihẹ ga eva orọwọ” na, yọ oyena u ti zihe ruọ ẹkoma uzuazọ riẹ. *—1 Pita 5:9.

[Oruvẹ-obotọ]

NỌ OMARA NỌ . . .

▪ Eme me re ru otẹrọnọ ọmọ mẹ ọ ta nọ ọ gbẹ gwọlọ jọ egagọ mẹ hẹ?

▪ Nọ ọmọ mẹ ọ tẹ ta ẹjiroro riẹ kẹ omẹ, ẹvẹ ithubro nọ e rrọ uzoẹme nana e sai ro fi obọ họ kẹ omẹ nọ mẹ gbẹ vare ku ei hi?

[Ẹkpẹti nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 19]

Kọ A rẹ Gba Emọ Rai Họ Egagọ Rai?

Ọrue nọ ahwo a bi gu: Esẹgbini nọ e rrọ Isẹri Jihova a rẹ gba emọ rai họ egagọ rai.

Uzẹme ẹme na: Esẹgbini nọ e rrọ Isẹri Jihova a be daoma wuhrẹ emọ rai re a wo uyoyou kẹ Ọghẹnẹ, wọhọ epanọ Ebaibol ọ ta nọ esẹgbini a re ru. (Ahwo Ẹfẹsọs 6:4) Rekọ esẹgbini nana a riẹ inọ, nọ ọmọ na ọ tẹ rro te ohwo no, ọyọvo ọ te jiroro na kẹ omariẹ sọ ọ rẹ jọ egagọ yena hayo o re kpohọ egagọ efa.—Ahwo Rom 14:12; Ahwo Galesha 6:5.

[Ẹkpẹti/Uwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 20]

Romatotọ Gaviezọ Kẹ Ọmọ Ra

 Re whọ sai lele ọmọ ra nọ ọ rrọ ikpe-ikpegbọ ta ẹme o rẹ sae gwọlọ odiri mi owhẹ. Rekọ whọ te ruẹ nọ odiri ra na o kiehọ nọ ọmọ na o te mu eva họ erovie kẹ owhẹ no. Ọmọtẹ ikpe 16 jọ ọ ta nọ: “Evaọ aso ẹdẹjọ nọ me je lele ọsẹ mẹ ta ẹme, mẹ vuẹ riẹ inọ me wo ogbẹnyusu ọmọzae jọ gbe evie evuẹ Itanẹte nọ mẹ be hae lẹlẹ jọ ta ẹme kugbe amọfa. Mẹ vuẹ riẹ re inọ mẹ jẹ te lẹlẹ dhẹ no uwou mai na no. Rekọ o do ku omẹ hẹ evaọ etoke nọ o ro lele omẹ ta ẹme na kpobi. Mẹ riẹ ọsẹ ọfa nọ ọ rẹ sai ru onana ha, ọnọ ọ rẹ keria kugbe ọmọtẹ riẹ dhedhẹ dede nọ ọmọtẹ na ọ vuẹ riẹ inọ avọ ọmọzae jọ a viọlọ unu, gbe inọ a bi vi uwou se ohwohwo ẹsikpobi. Onana o lẹliẹ omẹ fi eva họ ọsẹ mẹ inọ mẹ rẹ sae vuẹe oware kpobi. Mẹ riẹ inọ obọ ọ ginẹ gwọlọ fihọ kẹ omẹ.”

[Ẹkpẹti nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 21]

Epanọ Ọkohrẹ O Woma Te

Evaọ ẹsejọ, uzoge o re wo ẹnyaharo nọ omọfa nọ ọ rrọ ohwo uviuwou riẹ hẹ ọ tẹ tuduhọ iẹe awọ. Kọ whọ riẹ ohwo jọ nọ ọ jọ ukoko na kru oma ga ziezi nọ whọ gwọlọ nọ ọmọ ra ọ raro kele? Ta kẹ ohwo yena re ọ hae raha oke kugbe ọmọ na. Orọnikọ who bi ru onana re whọ sai gele owha-iruo ra n’uzou ho. Roro kpahe Timoti. O wo erere no oriruo Pọl ukọ na ze gaga, yọ Pọl o wo erere no usu riẹ kugbe Timoti ze re.—Ahwo Filipai 2:20, 22. *

[Oruvẹ-obotọ]