“A Rọ E rọ Akpọ na Ha”

“Akpọ na o . . . mukpahe ae, fiki epanọ a rọ e rọ akpọ na ha.”—JỌN 17:14.

Oware nọ U Dhesẹ: Fikinọ Jesu ọ rrọ ọrọ akpọ na ha, o siomano esuo-ohrowo gbe ozighi nọ i je titi evaọ oma ahwo oke yena. Ọ ta nọ: “Uvie mẹ ohẹ jọ orọ akpọ na, idibo mẹ e hẹ họre kẹ omẹ re a se omẹ ba ẹrehọ kẹ ahwo Ju; rekọ enẹna uvie mẹ orọ etenẹ hẹ.” (Jọn 18:36) Yọ ọ ta kẹ ilele riẹ inọ a whaha oghẹrẹ eme gbe iruemu sa-sa nọ Ebaibol o mukpahe.—Matiu 20:25-27.

Epanọ Ileleikristi Ikpe-Udhusoi Ọsosuọ A ro Ru Lele Onana: Ọzae jọ nọ a re se Jonathan Dymond, nọ o re kere ebe nọ e ta kpahe egagọ, ọ ta nọ Ileleikristi ọsosuọ a “se inọ a re dhomahọ [ẹmo] ho, ghelọ uye kpobi nọ u re noi ze, makọ ẹkoko, uwou-udi nọ a re fi ai họ hayo uwhu dede.” U no rai eva ze inọ a rẹ ruẹ uye viukpenọ a re dhomahọ ẹmo-ofio. Izi nọ a je koko i te je ru ai wo ohẹriẹ no amọfa. A ta kẹ Ileleikristi inọ: “U gbe rai unu epanọ wha gbe bi kuoma gbe ai evaọ uruemu ọfariẹ rai hi, a tẹ be poviẹ owhai.” (1 Pita 4:4) Ogbiku nọ a re se Will Durant ọ ta nọ uruemu ezi nọ Ileleikristi a je dhesẹ o jẹ “kẹ ahwo oke yena nọ i se edhegọ gbe omaweromẹ gboja gaga na uye.”

Amono A bi Ru Lele Onana Nẹnẹ? Fikinọ Ileleikristi a se inọ a re dhomahọ ẹmo ho, obe na New Catholic Encyclopedia, o ta nọ: “O thọ gaga re ohwo ọ se inọ o re dhomahọ ẹmo-ofio ho.” Uzoẹme jọ nọ a kere fihọ obe-usi jọ o ta kpahe iyẹrẹ jọ nọ ukoko nọ a re se African Rights o nẹ, onọ o ta kpahe ẹmo nọ a fi evaọ Rwanda evaọ ukpe 1994, inọ ichọche na kpobi a dhomahọ ẹmo nana, “u te no Isẹri Jihova no.”

Evaọ okenọ ẹmo Nazi nọ a jọ kpe ahwo gbidi gbidi na ọ romavia, iticha isukulu jọ ọ vioja inọ, “utu hayo ukoko ovuovo o sae gbaudu ta nọ eware nọ a ru na i yoma ha, eware wọhọ ọrue nọ a gu ruru ahwo, oja nọ a gbe kẹ ahwo, ahwo nọ a kpe, gbe eware iyoma efa nọ e via.” Rekọ nọ iticha na o weze kpohọ oria nọ a re se United States Holocaust Memorial Museum nọ a rẹ jọ sẹro eware anwae evaọ obọ America, ọ tẹ ta uwhremu na inọ: “Mẹ ruẹ uyo onọ mẹ no.” Ọzae na ọ ruẹ vuhumu inọ Isẹri Jihova a kru ẹrọwọ rai evaọ oke ẹmo na ghelọ oja ogaga nọ a gbe kẹ ae.

Kọ ẹvẹ kpahe izi nọ Isẹri Jihova a bi koko? Emagazini ichọche Kathọlik jọ evaọ obọ America o ta nọ: “Izoge buobu evaọ ichọche Kathọlik a siọ iwuhrẹ ichọche nọ e ta nọ o thọ re imava e rria kugbe ababọ orọo [gbe] imava nọ e re rọo ho nọ e rẹ wezẹ kugbe. Emagazini na ọ wariẹ ẹme nọ ozerẹ ichọche jọ ọ ta inọ: “Ahwo buobu nọ mẹ be ruẹ a be rria kugbe taure a tẹ te rọo, me roro nọ a tẹ ghale iẹe, ahwo udhuvẹ gbe ikpe a bi ru ere evaọ oria nọ ahwo udhusoi a rrọ.” Obe na The New Encyclopædia Britannica o ta nọ Isẹri Jihova “a rẹ sẹro oma rae jẹ yọrọ uruemu ẹfuọ.”