Wọhọ epanọ ma jọ uzoẹme nọ o vrẹ na ta na, oware nọ o mae jọ Jesu oja họ, ovuẹ “usiuwoma uvie Ọghẹnẹ.” (Luk 8:⁠1) Ọ jẹ rọ ẹgba riẹ kpobi nya ẹkwotọ Izrẹl soso wariẹ re o wuhrẹ ahwo kpahe Uvie Ọghẹnẹ. A rẹ jọ ebe usiuwoma na, Matiu rite Jọn ruẹ eria nọ Jesu ọ jọ ta kpahe Uvie na unuẹse nọ u bu vi udhusoi (100) soso. Eria nana yọ eria nọ Jesu ọvo ọ jọ rrọ unu riẹ ta kpahe Uvie na, rekọ enana yọ umutho eme jọ ọvo nọ ọ ta kpahe Uvie na.​—⁠Jọn 21:⁠25.

Kọ fikieme Uvie na o rọ jọ Jesu oja tere evaọ okenọ ọ rọ jọ otọakpọ? Oware jọ nọ o wha riẹ ze họ, Jesu ọ riẹ nọ Ọghẹnẹ ọ salọ e riẹ no re ọ jọ osu Uvie na. (Aizaya 9:6; Luk 22:​28-30) Rekọ, orọnikọ fiki ogaga gbe orro nọ Jesu o ti wo oye o soriẹ nọ ọ jẹ rọ ta kpahe Uvie na ha. (Matiu 11:29; Mak 10:​17, 18) Oware ofa jọ o riẹ nọ o jẹ lẹliẹ Jesu ta kpahe Uvie na. Ugogo oware nọ Jesu ọ jẹ rọ ta kpahe Uvie Ọghẹnẹ * họ, fiki oware nọ Uvie na u ti ru kẹ ahwo nọ o you, koyehọ Ọsẹ obọ odhiwu riẹ gbe ahwo-akpọ nọ a yoẹme.

Jesu o you Ọsẹ obọ odhiwu riẹ gaga. (Itẹ 8:30; Jọn 14:31) Fikiere ọ be rọ aro kele iruemu Ọsẹ riẹ, iruemu wọhọ, uyoyou, ọdawẹ, gbe ẹdhoguo-okiẹrẹe. (Iziewariẹ 32:4; Aizaya 49:15; 1 Jọn 4:⁠8) Uzẹme riẹ họ, ọrue nọ a be ta kpahe Ọsẹ riẹ inọ ọ be daezọ ahwo-akpọ họ gbe nọ ọye ọ be wha uye-oruẹ ze na, o be kẹ Jesu uye gaga. Onana yọ oware jọ nọ o jẹ lẹliẹ Jesu “vuẹ ovuẹ usiuwoma uvie na,” keme ọ riẹ nọ Uvie na o tẹ ze no, u ti ru odẹ Ọsẹ riẹ fo. (Matiu 4:23; 6:​9, 10) Ẹvẹ u ti ro ru odẹ Ọsẹ riẹ fo?

Jihova ọ te rọ ẹkwoma Uvie na ru inwene ilogbo nọ e te wha eghale se ahwo-akpọ kpobi. Ọghẹnẹ o “ti ririe irui kpobi no aro” ahwo-akpọ nọ a yoẹme kẹe. Jihova o ti si oware kpobi nọ o be wha oviẹ ze n’otọ, kẹsena “uwhu o gbẹte jọ ofa ha, hayo kọ uweri hi, hayo oviẹ hẹ, hayo edada ọvuọvo ho.” (Eviavia 21:​3, 4) Ọghẹnẹ ọ vẹ te rọ ẹkwoma Uvie na si uye-oruẹ ahwo-akpọ kpobi n’otọ. *

 Agbẹta nọ Jesu ọ jẹ rọ rehọ ọwhọ ta usiuwoma Uvie na! Ọ riẹ nọ Uvie na u ti dhesẹ epanọ Ọsẹ riẹ o wo ogaga gbe ọdawẹ te kẹ ahwo-akpọ. (Jemis 5:11) Jesu ọ tẹ jẹ riẹ nọ Uvie na o te wha erere se amọfa nọ o you, koyehọ ahwo-akpọ nọ a yoẹme.

Jesu ọ jẹ rria obọ odhiwu kugbe Ọsẹ riẹ taure ọ tẹ te ziọ otọakpọ. Ẹkwoma Jesu, Ọsẹ na ọ rọ ma eware kpobi, te ehrugbakpọ na gbe eware kpobi nọ e rrọ eva riẹ. (Ahwo Kọlọsi 1:​15, 16) Evaọ usu eware nana kpobi nọ a ma na, “emọ ahwo” koyehọ ahwo-akpọ họ emama nọ e mae were Jesu.​—⁠Itẹ 8:⁠31.

Uyoyou nọ Jesu o wo kẹ ahwo-akpọ họ oware nọ o jẹ wọe ta usiuwoma. Jesu o ru rie vẹ kẹ ahwo inọ oware nọ o wọ riẹ ziọ otọakpọ họ, re ọ “vuẹovuẹ emamọ usi” na kẹ iwhrori. (Luk 4:18) Orọnikọ unu ọvo Jesu ọ jẹ rọ ta nọ o re fiobọhọ kẹ ahwo ho. N’oke t’oke, o je ru eware nọ i dhesẹ nọ o gine you ahwo-akpọ. Wọhọ oriruo, evaọ okejọ nọ ogbotu ahwo a kokohọ re a gaviezọ kẹ iwuhrẹ Jesu, “ohrọ rai o tẹ riẹe, o te siwi otu rai jọ nọ ejẹ mọ.” (Matiu 14:14) Nọ ọzae jọ nọ ọ jẹ mọ oti o dhesẹ nọ o fi ẹrọwọ họ Jesu jẹ rọwo nọ Jesu ọ sai siwi iei, uyoyou o wọ Jesu siwi iei. Ọ ta kẹ ọzae na nọ: “O ruẹ omẹ, a ru owhẹ fo.” (Luk 5:​12, 13) Nọ Jesu ọ ruẹ Meri nọ o bi weri fiki oniọvo riẹ Lazarọs nọ o whu, Jesu “o te dimẹ eva ẹzi, ọ tẹ rọ ẹrova,” kẹsena, “ọ tẹ viẹ.” (Jọn 11:​32-36) Jesu o te ru oware jọ nọ u gbe ahwo unu gaga. Ọ tẹ kpare Lazarọs nọ o whu te edẹ ene no na ziọ uzuazọ.​—⁠Jọn 11:​38-44.

Jesu ọ riẹ nọ obọ nọ o fihọ kẹ ahwo yena yọ oware ubroke gheghe, keme ahwo nọ o siwi na a te wariẹ mọ, yọ enọ ọ kpare ziọ uzuazọ na a te wariẹ whu. Jesu ọ tẹ jẹ riẹ nọ Uvie Ọghẹnẹ họ oware nọ o te wha ifue ebẹdẹ bẹdẹ ze. Fiki oyejabọ nọ Jesu o gbe je ro ru iruo igbunu ọvo ho na; ukpoye ọ jẹ rọ ọwhọ “vuẹ ovuẹ usiuwoma uvie na.” (Matiu 9:35) Iruo igbunu nọ o ru na yọ ẹmẹvo orọ oware nọ Uvie Ọghẹnẹ u ti ru evaọ akpọ na soso kẹle na. Rri eyaa nọ Ebaibol na ọ ya kpahe epanọ oke yena o te jọ.

•  Ẹyao ọ gbẹ te jọ họ.

  “Kẹsena aro enọ itu i veti rovie, ezọ enọ i di i veti rovie; Kẹsena ọmo o veti duola wọhọ uyo, ẹrọo ọnọ o dienu ọ rẹte so ole oghọghọ.” Ofariẹ, “Ohwo ọvo nọ ọ be ria eva riẹ nọ ọ rẹte ta [nọ], ‘Mẹ be mọ’, ọ rọ họ.”​—⁠Aizaya 33:24; 35:​5, 6.

• Uwhu o gbẹ te jọ họ.

  “Ikiẹrẹe e rẹ te rehọ otọ na reuku, a vẹ jẹ ria ae bẹbẹ.”​—⁠Olezi 37:⁠29.

  Ọ te “lọ uwhu no ri bẹdẹ, Ọnowo na ỌGHẸNẸ o veti ririe irui oviẹ no aro rai.”​—⁠Aizaya 25:⁠8.

• A te kpare ahwo nọ a whu no zihe ziọ uzuazọ.

  ‘Enọ e rrọ eva uki kpobi i ti yo urru riẹ, a vẹ te nya via.’​—⁠Jọn 5:​28, 29.

  ‘Ẹkparomatha . . . ọ rẹ te jariẹ.’ ​—⁠Iruẹru Ikọ 24:⁠15.

• Ohwo kpobi o ti wo ọvuọ uwou riẹ je wo emamọ iruo.

  “A rẹ te bọ iwou a vẹ ria ae tọ, a rẹ te kọ ọgbọ-evaene a vẹ re ibi riẹ. A gbẹ te bọ iwou no re omọfa ọ ria e he, a gbẹ te kọ no re omọfa ọ re he. . . . Esanọ mẹ na a rẹ te re erere iruo abọ rai krẹkri.”​—⁠Aizaya 65:​21, 22.

•  Ẹmo ọ gbẹ te jọ họ.

  ‘Ọye o ru akpọ na kpobi nọ ẹmo o [ti ro] serihọ ri te oka akpọ’ na.​—⁠Olezi 46:⁠9.

  “Orẹwho o gbẹ te wọ ẹmo bru orẹwho ho, hayo wuhrẹ kpahọ ẹmo-ofio ofa ha.”​—⁠Aizaya 2:⁠4.

• Emu ọ te da oria kpobi fia.

  “Kẹsena otọ o vẹ te kẹ ẹvi riẹ, Ọghẹnẹ Ọghẹnẹ mai, ọ rẹ te ghale omai.”​—⁠Olezi 67:⁠6.

  “Jọ ibi i vihọ eva otọ na; jọ ofou o fou eva ehru igbehru.”​—⁠Olezi 72:⁠16.

• Uvuhu o te gbẹ jọ họ.

  “Enọ e guọlọ obọufihọ e [te gbẹ] thọrọ ẹro ho.” ​—⁠Olezi 9:⁠18.

  “Okenọ oruori o se rie, o re si yei, ere re, o re siwi oyogbere gbe ọnọ o wo ọthuke he. Ọ be re ohrọ eyẹlẹ gbe iruori, o te bi siwi uzuazọ iruori.”​—⁠Olezi 72:​12, 13.

Who te roro kpahe eware yena nọ Uvie na u ti ru, kọ whọ gbẹ ruẹ oware nọ o soriẹ nọ Jesu o ro se Uvie na gboja tere na? Evaọ okenọ Jesu ọ jọ otọakpọ, o ro riẹ re ọ ta usiuwoma Uvie na kẹ ohwo kpobi nọ ọ gwọlọ gaviezọ, keme ọ riẹ nọ Uvie na họ ifue ebẹbẹ kpobi nọ ma be rẹriẹ ovao dhe nẹnẹ na.

Kọ eyaa Ebaibol na kpahe Uvie na e were owhẹ? Otẹrọnọ e were owhẹ, ẹvẹ whọ sai gbe ro wuhrẹ kpahe Uvie na? Kọ eme who re ru re whọ sae reawere eghale nọ Uvie na o te wha ze? Uzoẹme nọ o rrọ obaro na o te kẹ iyo enọ nana.