Nọ a siọ ebọmbo na ba egbolo no, me te lele oni mẹ nọ ọ jẹ nyae gwọlọ ogbẹnyusu ọkpekpe riẹ jọ. Rekọ o da omai gaga nọ ma riẹ nọ o whu evaọ okenọ a je gbolo ebọmbo na. Nọ edẹ jọ e vrẹ no, a tẹ wariẹ mu ebọmbo họ ẹsa. Fikiere ọsẹ mẹ ọ tẹ wọ omẹ fihọ ọkpọ ebasikoro riẹ ovovẹrẹ, ọ tẹ dhẹ no ẹwho na kpohọ ugbothabọ jọ.

 Ẹmo Akpọ Avivẹ ọ wha ọraha ze evaọ Italy yọ ahwo a ruẹ uye gaga. Rite enẹna mẹ rẹ gbẹ kareghẹhọ oke yena. Rekọ oware nọ o mai fiobọhọ kẹ omẹ no evaọ uzuazọ họ, no anwọ emaha mẹ ze, mẹ rrọ udevie ahwo nọ a be gọ Jihova nọ a you rie gaga.

Uzẹme na Yọ Obọdẹ Okẹ

 Evaọ ezi ekpahe 1936, emerae jọ taure a te ti yẹ omẹ, ọsẹ mẹ avọ ọzae jọ nọ a re se Vincenzo Artusi a je ru iruo evaọ eria nọ itreni e rẹ dhẹ. Oke yena yọ Vincenzo ọ re họ-ame he, rekọ eware nọ o je wuhrẹ evaọ Ebaibol na e jẹ were iẹe gaga. Ẹsikpobi nọ a tẹ be tọ ekpalekpa-ame no edhere nọ itreni e rẹ dhẹ, Vincenzo o re gbiku kẹ ọsẹ mẹ kpahe eware nọ o bi wuhrẹ evaọ Ebaibol na.

 O raha oke he ọsẹ mẹ o te ti vuhumu nọ eware nọ Vincenzo ọ jẹ vuẹe na ginọ uzẹme. Tei te umutho ahwo jọ evaọ ẹwho Faenza, a tẹ gwọlọ nọ a re gbe wuhrẹ Ebaibol na. Evaọ oke yena, fiki epanọ egọmeti o je kpokpo Isẹri Jihova te, a gbẹ jẹ sai kuomagbe ru ewuhrẹ hẹ. Yọ a tẹ ruẹ obe Isẹri Jihova evaọ uwou ohwo a re mu ohwo na. Isẹri Jihova jọ e tubẹ jọ uwou-odi. Fikiere ọsẹ mẹ avọ inievo na efa a tẹ jẹ hai kokohọ iwou nọ i siomano nọ i thabọ no ẹwho na omojọ, re a se Ebaibol na je wuhrẹ ebe ukoko na nọ a wo. Ofariẹ, koka koka ọsẹ mẹ ọ jẹ hai koko ahwo uviuwou mai họ re ma wuhrẹ Ebaibol na.

Emamọ Oriruo Inievo na U Fiobọhọ kẹ Omẹ

 Evaọ 1943, a te siobọno enwenọ Isẹri Jihova kpobi nọ a mu fihọ uwou-odi. Oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ a siobọno re họ, Maria Pizzato. Ọ jẹ rria ofẹ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre Italy. Nọ o je kpo, ọ tẹ wezẹ uwou mai asohẹrioke. Maria o fiobọhọ kẹ Isẹri Jihova gaga evaọ Italy. Evaọ oke yena uwou ogha Switzerland o jẹ hae rẹrote iruo usi uwoma ota na evaọ Italy. Oniọvo nana ọ jẹ hai ru nọ ebe ukoko na nọ a jẹ hai vi ze, i je ro te inievo na obọ, yọ ọye a jẹ hai lele ta ẹme. Dede nọ ọ jọ wọhọ ohwo nọ oma riẹ o ga ha, Maria o wo udu gaga. Nọ ẹmo na o kuhọ no, ọ jẹ hai weze ziọ Faenza ẹsejọ, yọ eva e jẹ hae were omai gaga oke kpobi nọ ọ nya ze.

 Oniọvo-ọmọtẹ ọfa jọ nọ ọ rẹ thọrọ omẹ ẹro ho họ Albina Cuminetti. Nọ mẹ jọ uzoge, oniọvo-ọmọtẹ nana ọ jẹ hae rria ofẹ jọ evaọ uwou nọ ma jẹ jọ ru ewuhrẹ. Oke yena ọ kpako no yọ ọ jọ aye-uku. Ọ jọ ọgbaẹmo-aro (nọ a bi se ọkobaro oke-kpobi enẹna) evaọ Italy evaọ ubrobọ emuhọ etoke ikpe 1920. Albina o gbiku buobu kẹ omẹ kpahe iruo usi uwoma ota na evaọ etoke ikpe yena!

 Albina o wo ebe gbe eware ukoko na jọ nọ i kri no. Ẹdẹ jọ mẹ tẹ jọ uwou riẹ ruẹ ekrọso nọ a ru etu fihọ nọ Emọ-Uwuhrẹ Ebaibol na (odẹ nọ a je se Isẹri Jihova oke yena) a jẹ hae sa fihọ ewu. Fikinọ mẹ riẹ nọ ekrọso yọ oware nọ u muhọ no egagọ erue ze, u gbe omẹ unu gaga, mẹ tẹ dina hwẹ. Albina ọ tẹ vuẹ omẹ oware jọ nọ o rẹ thọrọ omẹ ẹro ho. Ọ ta ẹme nọ ọ rrọ obe Zẹkaraya 4:10 na kẹ omẹ inọ: “Who du rri ẹdẹ nọ eware i ro muhọ omomoto vo ho!”

 Ẹme yena nọ ọ ta na u wuhrẹ omẹ obọdẹ oware jọ. O make rọnọ Emọ-Uwuhrẹ Ebaibol oke yena a nwani wo otoriẹ uzẹme na vevẹ hẹ, u fo nọ mẹ rẹ gbẹ kẹ ae adhẹẹ ghele. Ofariẹ, fikinọ ebe ukoko na kpobi a fa fihọ ẹvẹrẹ Italy no ho oke yena, o jẹ rehọ oke re inievo na jọ a tẹ te riẹ kpahe eware nọ ukoko na u nwene. Rekọ Jihova o rri oma nọ inievo na a jẹ dawo ghaghae, yọ ere u fo nọ me re rri rai re.

 Dede nọ Albina ọ rehọ ikpe buobu vi omẹ, o rẹ were omẹ re me lele iei ta ẹme ẹsikpobi. Tei te Maria gbe inievo-emetẹ efa a gọ Jihova je kru ẹrọwọ rai ghelọ ukpokpoma ọgaga nọ o te rai, yọ mẹ gwọlọ nọ mẹ rẹ rọ aro kele emamọ oriruo rai. Eva e were omẹ inọ mẹ jọ kugbe inievo nana.

Iruo Ebẹtẹle Yọ Okẹ

 Evaọ ezi ivo 1955, me kpohọ okokohọ “Triumphant Kingdom” evaọ obọ Rom. Mẹ gbe inievo efa buobu nọ i no erẹwho efa ze ma rọ uvẹ yena weze kpohọ Ebẹtẹle. Mẹ tẹ ta kẹ omamẹ nọ, ‘O hae were omẹ re mẹ jọ etenẹ na ru iruo!’

 Evaọ edẹ 18 Akpegbivẹ, 1955, mẹ tẹ họ-ame. Oke yena mẹ gbẹ jọ isukulu, rekọ mẹ gba riẹ mu nọ me re ru iruo odibọgba oke-kpobi na. Evaọ 1956, me te kpohọ okokohọ jọ nọ a ru evaọ okpẹwho Genoa. A te ru owhowhovia inọ a gwọlọ ahwo nọ a rẹ fialoma ze ti ru iruo evaọ Ebẹtẹle. Rekọ oniọvo nọ o no obọ uwou ogha ze ọ tẹ ta nọ a gwọlọ inievo-emetẹ hẹ.

 Uwhremu na, mẹ tẹ vuẹ ọsẹro okogho mai nọ a re se Piero Gatti a kpahe eware nọ mẹ gwọlọ ru evaọ egagọ Ọghẹnẹ. Oniọvo nana nọ o wo ajọwha usi uwoma gaga na ọ tẹ vuẹ omẹ nọ, “Mẹ te vuẹ inievo na sọ a sae rọ owhẹ mu ọkobaro obọdẹ.”

 Oke o be nya na, a te kere ileta no obọ uwou ogha ze se omẹ. Me je roro nọ a te vuẹ omẹ nọ mẹ sai mu iruo ọkobaro họ, rekọ ere o jọ họ. Ukpoye a vuẹ omẹ inọ me fi odẹ hotọ kẹ iruo Ebẹtẹle!

 Me kpohọ Ebẹtẹle evaọ amara Ọvo 1958. Evaọ oke yena, ahwo nọ a re ru iruo evaọ Ebẹtẹle a rẹ vrẹ ahwo ikpegbivẹ hẹ. A tẹ ta kẹ omẹ re me fiobọhọ kẹ inievo ivẹ jọ nọ i bi ru iruo efafa evaọ uwou ogha na. Iruo nọ e jọ otọ i bu wumuo ho, yọ me ri ru iruo efafa ẹdẹvo ho. Rekọ Jihova o fiobọhọ kẹ omẹ, yọ iruo na e were omẹ gaga uwhremu na.

 Nọ ukpe ọvo gbe emerae eree e vrẹ no, a te nwene ahwo nọ a bi ru iruo evaọ ẹko-iruo efafa na, fikiere a te vi omẹ kpohọ iruo ọkobaro. O jọ omẹ oma oghẹrẹ jọ keme oke yena iruo Ebẹtẹle e jẹ were omẹ gaga. Nọ oke o be nya na, me te ti rri iruo ọkobaro na wọhọ okẹ nọ u no obọ Jihova ze.

Inievo nọ Ma Gbẹ jẹ Ta Usi Uwoma A Jọ Obọdẹ Okẹ

 Evaọ Azie 1, 1959, me te mu iruo ọkobaro obọdẹ họ evaọ okpẹwho Cremona. Mẹ avọ oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ o no obọ Denmark ze ma gbẹ jẹ ta usi uwoma kugbe. Odẹ riẹ Doris Meyer. Ọ rọ imikpe jọ vi omẹ rekọ ọ jọ ọkobaro nọ o wo onaa ziezi, yọ mẹ jẹ daoma rọ aro kele iei. Doris ọ riẹ epanọ a re mu ẹme họ kugbe ohwo, ozọ o rẹ kake mu ei hi, yọ ọ rẹ daoma ru oware kpobi re ọ sae ta usi uwoma. O gwọlọ nọ ma re wo udu keme mẹ avọ iẹe ọvo họ Isẹri Jihova nọ e jọ okpẹwho na soso.

 Doris ọ kake rehọ omẹ ziọ Cremona, ọ tẹ haya uwou jọ nọ ma sae jọ ru ewuhrẹ. Nọ ozerẹ ichọche Katọlik ẹwho na ọ ruẹ epanọ ma be ta usi uwoma je zizie ahwo kpohọ iwuhrẹ mai, eva e tẹ dhae gaga, ọ tẹ be jọ obọ ichọche vẹvẹ ahwo riẹ unu inọ a gbẹ gaviezọ kẹ omai hi.

 Ẹdẹ jọ, a tẹ rehọ omai kpobọ ogba ipolisi evaọ ẹwho na. Ipolisi na a fi omai họ uwou-odi hi rekọ a ta kẹ Doris nọ o no Cremona keme ọrara ọ jọ. Uwhremu na o te zihe kpobọ Denmark yọ ọ gbẹ jẹ daoma evaọ egagọ Jihova.

 U kri hi, a te vi oniọvo-ọmọtẹ ọfa jọ nọ a re se Brunilde Marchi ziọ Cremona. Brunilde ọ rẹ ta ẹme wolẹ, uruemu riẹ o rẹ were owhẹ, yọ usi uwoma ota o rẹ were iẹe gaga. Ma te mu ahwo buobu Ebaibol na họ ewuhrẹ, yọ ejọ i je wo ẹnyaharo gaga.

 Me yere Jihova rọkẹ uvẹ nọ me wo nọ mẹ rọ jọ usu ahwo nọ a mu iruo usi uwoma ota na họ evaọ Cremona. Ikoko isoi eye e rrọ okpẹwho na enẹna!

A Wariẹ Zizie Omẹ Kpohọ Ebẹtẹle

 Nọ mẹ rria Cremona te enwenọ ikpe ivẹ no, a te se omẹ no obọ uwou ogha ze. Iruo efafa buobu e rrọ otọ. A gwọlọ fa eware nọ a ti ro ru okokohọ “United Worshipers” nọ a ti ru evaọ edẹ ezeza, evaọ Ahrẹ 1961. Fikiere a tẹ wariẹ zizie omẹ kpohọ Ebẹtẹle. Eva e were omẹ gaga, me te duola! Me te zihe kpohọ Ebẹtẹle evaọ Ava 1, 1961.

 Me je ru iruo evaọ euwa buobu kẹdẹ kẹdẹ, rekọ me rri rie fihọ uvẹ ulogbo re mẹ rrọ oke mẹ kpobi fa ebe ukoko na. Emerae nọ ma je ro ru iruo na e dhẹ vẹrẹ gaga, ma je ti rri hi oke okokohọ na o te no.

 Evaọ okokohọ na, a te ru owhowhovia inọ a be te fa Ebaibol Efafa Akpọ Ọkpokpọ ọrọ Ikereakere Griki Ileleikristi Na fihọ ẹvẹrẹ Italy. Mẹ tẹ ta kẹ omamẹ nọ, ‘O tẹ rrọ ere koyehọ iruo buobu e be tha.’ Yọ ere o ginẹ jọ. Inievo na a tẹ ta kẹ omẹ nọ mẹ gbẹ jọ Ebẹtẹle. Ebẹtẹle mẹ gbẹ rrọ rite enẹna, yọ o vrẹ ikpe udhosa no!

Obọdẹ Okẹ Ọfa nọ U No Obọ Jihova Ze

 Anwọ ikpe buobu nọ mẹ be rọ gọ Jihova na, me wo ọzae he. Me rri onana fihọ okẹ nọ u no obọ Jihova ze. Orọnikọ mẹ be ta nọ mẹ gwọlọ rọo ho ho. Makọ evaọ oke jọ dede, awa inọ me ri wo ọzae he u je ti kpe no. Fikiere mẹ tẹ lẹ se Jihova. Mẹ riẹ nọ Jihova ọ riẹ oware nọ o mai woma kẹ omẹ vi omọfa kpobi. Mẹ yare e riẹ inọ o fiobọhọ kẹ omẹ riẹ oware nọ o te mai woma kẹ omẹ.

 Eria Ebaibol jọ nọ i duobọte omẹ gaga họ, obe Matiu 19:11, 12 gbe 1 Ahwo Kọrint 7:8, 38. Me yere Jihova nọ o ro fiobọhọ kẹ omẹ wo otoriẹ eria ikere nana je ru udu te omẹ otọ. Mẹ vioja iroro nana nọ mẹ jẹ na vievie he, yọ eva e were omẹ nọ dede nọ mẹ rọo ho, mẹ rọ ẹgba mẹ kpobi ru iruo kẹ Jihova.

 Anwọ ikpe nana ze na, mẹ ruẹ inwene buobu nọ a ru no evaọ ẹko-iruo efafa (Translation Department). Ukoko Jihova o be rọ ekọmputa avọ eware ekpokpọ nọ i bi kieze gbe “ame-ivie erẹwho na” efa ro ru iruo, yọ onana u bi ru nọ iruo na e be rọ nyaharo ziezi. (Aizaya 60:16) Inwene nana i ru nọ okugbe ọ rọ rrọ ukoko na evaọ akpọ na soso. Wọhọ oriruo, evaọ 1985, oke ovona a je ro siobọno Uwou-Eroro Na evaọ ẹvẹrẹ Italy gbe Oyibo. Enẹna, ma wo ividio gbe ebe buobu evaọ evẹrẹ sa-sa evaọ jw.org, yọ oke ovona nọ a bi ro siobọno ọrọ Oyibo a bi ro siobọno ai. Jihova o bi ru nọ okugbe ọ rọ rrọ udevie ahwo riẹ keme ọ be ruẹ nọ a wo emu ẹme riẹ evaọ ẹruoke.

 Me te rri eware nọ Jihova o ru kẹ omẹ no, mẹ rẹ ta nọ o you omẹ gaga. O ru nọ mẹ sae rọ jọ ọkobaro obọdẹ re me fiobọhọ kẹ amọfa si kẹle iẹe. O ru nọ mẹ sai ro ru iruo evaọ Ebẹtẹle, oria nọ mẹ jọ mu egbẹnyusu kugbe oghẹrẹ ahwo sa-sa te emaha te ekpako. Oye ọvo ho, o ru rie lọhọ nọ oni mẹ ọ rọ họ-ame okenọ ọ jọ ikpe udhosa gbe eree. Me rri onana fihọ oghale ulogbo. Me bi rẹro okenọ mẹ te wariẹ ruẹ e riẹ gbe ahwo uviuwou mai efa okenọ a te kpare enọ e rrọ uki ekareghẹhọ ze.—Jọn 5:28, 29.

 Mẹ be rọ ọwhọ rẹro eware nọ Jihova o ti ru kẹ idibo riẹ evaọ obaro, okenọ o ti “ru eware kpobi họ ekpokpọ.” (Eviavia 21:5) Oware jọ nọ mẹ riẹ họ, Jihova ọ te gbẹ hai ku eghale riẹ ku omai, ọ te kẹ omai “okẹ uwoma kpobi gbe okẹ ogbagba kpobi.”—Jemis 1:17.