Ẹdẹ jọ evaọ amara Aria 1967, nọ mẹ jọ ukpe ọvo gbe emerae ezeza, ifiva ọgaga o te kru omẹ. Nọ mẹ kpama evaọ ohiohiẹ okiokiọ riẹ, awọ mẹ e tẹ be lọhọ omẹ. Fikiere a te ru etẹste kẹ omẹ evaọ ọspito jọ evaọ okpẹwho Freetown, evaọ Sierra Leone nọ ma jẹ rria. A ta nọ me wo ẹyao Polio, ẹyao nọ ọ rẹ lẹliẹ ohwo ko, maero kọ emaha nọ e rrọ ikpe isoi kpotọ. A tẹ wọ omẹ kpohọ oria usiwo jọ nọ a re jo wholo awọ mẹ, rekọ e ga ghele he. Ẹmẹrera na, awọ na e tẹ ko no, fikiere mẹ gbẹ jẹ sai dikihẹ hayo nya onya ha. Ọsẹ mẹ ọ jẹ hae ta ẹsikpobi nọ mẹ yọ “ubro ohwo” fikinọ mẹ ko awọ. Fiki epanọ mẹ jẹ hai si evaọ otọ, me je rri omamẹ nọ me fioka ha.

 Ahwo iviuwou efa a jẹ rria ighẹ nọ mẹ avọ oni mẹ ma jọ, yọ a yogbe gaga wọhọ omai. Dede nọ eva mẹ e jẹ hae were ahwo na, mẹ gwọlọ nọ ọsẹ mẹ o re you omẹ, rekọ o you omẹ hẹ. Ahwo jọ a roro nọ ẹyao mẹ na yọ ẹyao gheghe he, rekọ erieda i bi kpokpo omẹ na. Ahwo jọ a jẹ ta kẹ oni mẹ nọ ọ wọ omẹ nyai fihọ unuẹthẹ ahwo nọ a rẹ rẹrote emọ nọ e ko, re ọ nyasiọ omẹ ba etẹe. A ta nọ o te ru ere, uye mẹ o te gbẹ bẹe he. Rekọ oni mẹ ọ rọwo ho, ukpoye, ọ jẹ daoma rẹrote omẹ.

 Fikinọ mẹ sai dikihẹ hayo nya onya ha, esi me je si evaọ otọ. Rekọ fikinọ abọ gbe awọ gheghe me bi ro si evaọ otọ, emela i re ru fihọ omẹ oma keme eria buobu e rẹ hiẹ no. Re mẹ siọ oma ba ẹnwa, me te je ku iwu nọ i wo okpa họ. Ofariẹ, mẹ tẹ jẹ hai ku isilipase họ abọ mẹ re e seba ẹhiẹ no. Uwhremu na, a te ku ire ekpakpala ivẹ jọ kẹ omẹ nọ mẹ rẹ rọ abọ mẹ kpahe. Nọ me te bi si, mẹ rẹ kaki fi ekpala ire na họ otọ evaọ obaro, mẹ vẹ rọ abọ nẹ ae, me ve si oma mẹ kẹle ae. Kẹsena mẹ vẹ wọ awọ mẹ ziọ aro, yọ onana o rẹ lẹliẹ uke da omẹ. Nọ me te ru enẹ no, mẹ vẹ wariẹ fi ekpala ire na họ otọ evaọ obaro, mẹ vẹ wariẹ ru epọvo na. Uye riẹ o ga wumuo ho. Enẹ nọ me je ro si na o jẹ hae lẹliẹ igbabọ gbe ikoko da omẹ. Fikinọ uye o rẹ bẹ omẹ gaga nọ me te bi si, mẹ rẹ kaki no ighẹ nọ ma jẹ rria na kpohọ otafe he. Mẹ jẹ sai kpohọ isukulu hu, yọ mẹ jẹ hae sae zaharo kugbe emaha efa ha. Fikiere mẹ jẹ ruawa kpahe epanọ mẹ te sae rọ rẹrote omamẹ nọ oni mẹ o te whu no.

 Mẹ tẹ lẹ se Ọghẹnẹ re o fiobọhọ kẹ omẹ, re me gbe zihe ruọ ohwo nọ ọ rẹ yare eware he. Mẹ riẹ nọ me te si kẹle iẹe, re mẹ gọe evaọ edhere nọ ọ gwọlọ, ọ te rẹrote omẹ. Fikiere ẹdẹ jọ evaọ 1981, dede nọ o lọhọ kẹ omẹ hẹ, mẹ tẹ rọ udugaga no ighẹ na ruọ otafe re me kpohọ ichọche jọ nọ ọ rrọ iyẹrẹ nọ ma jẹ rria na. Fiki oghẹrẹ nọ ahwo a je rri omẹ, oma o jẹ vuọ omẹ. Pastọ ichọche na o dede omẹ rehọ họ, yọ ọ whọku oni mẹ fikinọ ọ kẹ omẹ uvẹ re mẹ keria akpala nọ amọfa a hwa ugho fihọ. Mẹ tẹ jiroro nọ me re gbe zihe kpohọ ichọche na ha.

 Ohiohiẹ ẹdẹ jọ evaọ 1984, nọ mẹ jọ ikpe ikpegberee, mẹ tẹ gadiẹ kpohọ oria nọ mẹ rẹ jọ kẹdẹ kẹdẹ evaọ obọ uwou ehru jọ nọ o rrọ ighẹ na. Mẹ rẹ keria abotọ unwido rri ahwo nọ a be nyavrẹ evaọ obọ otafe. Rekọ gheghe gheghe, mẹ tẹ jiroro nọ mẹ rẹ gadiẹ zihe kpobọ otọ nyae keria evaọ ighẹ na, yọ ẹsibuobu oria nana o rẹ jọ fọfọ. Nọ me te etẹe, mẹ tẹ ruẹ ezae ivẹ jọ nọ a be ta usi uwoma no uwou ruọ uwou. A tẹ ta usi uwoma kẹ omẹ kpahe epanọ Ọghẹnẹ o ti ro ru akpọ na woma evaọ obaro gbe epanọ me ti ro wo omokpokpọ. A te se obe Aizaya 33:24 gbe Eviavia 21:3, 4 kẹ omẹ. Kẹsena a tẹ kẹ omẹ obe na Reawere Uzuazọ Otọakpọ Bẹdẹ Bẹdẹ!, yọ a ta nọ a ti zihe ze re a wuhrẹ omẹ Ebaibol na.

 Nọ a wariẹ zihe ze, a tẹ vuẹ omẹ nọ a te ta kẹ imishọnare jọ nọ ọ nyaziọ ẹwho na obọ nọ a re se Pauline re ọ hae nyaze ti wuhrẹ omẹ. A gine ru ere, yọ usu mẹ avọ Pauline o jọ kpekpekpe wọhọ usu oni gbe ọmọ. Oni mẹ ọ jẹ hae tuduhọ omẹ awọ re me se ewuhrẹ na gboja. Pauline nọ o je wuhrẹ omẹ na ọ jọ wọhọ “oni ọkpokpọ” kẹ omẹ. Ọ jọ wowou, ọ jẹ hai dhesẹ uyoyou gbe odiri kẹ omẹ, ọ jẹ hai fiobọhọ kẹ omẹ gaga, yọ ọ jẹ hae nọ kpahe epanọ eware e rrọ kẹ omẹ. O wuhrẹ omẹ epanọ a re se obe. Obe Ikuigbe Ebaibol Mẹ o ro wuhrẹ omẹ kpahe Jihova, ọsẹ oyoyou nọ mẹ gwọlọ nọ me re wo anwẹdẹ na.

 Eware nọ me wuhrẹ evaọ Ebaibol na e lẹliẹ eva were omẹ gaga. Ẹdẹ jọ mẹ tẹ nọ Pauline sọ mẹ sai lele iei kpohọ ewuhrẹ Isẹri Jihova nọ a jẹ hai se Uwuhrẹ Obe Ukoko. a Uwou Osẹri Jihova nọ a je kokohọ ru ewuhrẹ na ọ kẹle uwou mai. Pauline o te yo nọ Ee. Evaọ Edivẹ-Oka, ọ tẹ nyaze te hẹrẹ omẹ re mẹ họ jẹ ruẹrẹ oma kpahe, re mẹ avọ iẹe ma gbe kpohọ ewuhrẹ na. Ohwo jọ ọ tẹ ta kẹ omẹ nọ mẹ ta kẹ Pauline re o se omoto ze re ọ wọ omẹ nya, rekọ mẹ tẹ ta nọ, “Mẹ ọvo mẹ te rọ ekpala ivẹ mẹ na si te obei.”

 Nọ u te okenọ mẹ avọ iẹe ma te rọ ruọ edhere no, oni mẹ gbe amọfa nọ a be rria ighẹ na a te dikihẹ bi rri omai ozozọ. Nọ me je no unuẹthẹ mai kpobọ igeti ighẹ na, ahwo nọ ma gbẹ be rria ighẹ na a te bi bo kẹ Pauline nọ, “Ẹgba whọ be gbae họ kpohọ ewuhrẹ na!”

 Pauline ọ tẹ nọ omẹ nọ, “Jay, kọ whọ gwọlọ kpohọ ewuhrẹ na?” Mẹ tẹ ta kẹ omamẹ nọ uvẹ nana mẹ sai ro dhesẹ nọ me fievahọ Jihova. (Itẹ 3:5, 6) Me te yo nọ “Ee! Mẹ ọvo mẹ jiroro nọ me re kpohọ ewuhrẹ na.” Ahwo nọ ma gbẹ rrọ ighẹ na a tẹ fọ rirẹ je bi rri omai ọvo, yọ o gbẹ jẹ kẹ ae uye he nọ ma jẹ nya kpobọ igeti na. Nọ mẹ be nwani no ighẹ na ruọ otafe, aikpobi a tẹ koyẹ kẹ omẹ.

 Ewuhrẹ na o were omẹ gaga ẹdẹ yena! O lẹliẹ oma sasa omẹ! Ohwo kpobi o dede omẹ rehọ. Ohwo ọvo o rri omẹ nyenyenye he. Udu u te omẹ otọ ziezi. Fikiere mẹ jẹ hai kpohọ ewuhrẹ na ẹsikpobi. U kri hi, mẹ tẹ nọ Pauline sọ mẹ sai kpohọ ewuhrẹ nọ a be hai ru evaọ obọ Ọgwa Uvie na. Uvuhu o jọ omẹ oma, fikiere iwu ivẹ gbe isilipase ọvo me wo. Rekọ mẹ riẹ nọ me te ku ae họ kpohọ ewuhrẹ, a ti le omẹ hẹ. Yọ a gine le omẹ hẹ.

 Re mẹ sai te obọ Ọgwa Uvie na, o gwọlọ nọ mẹ rẹ “nya” kpobọ oka iyẹrẹ nọ ma jẹ rria na, kẹsena mẹ vẹ jọ etẹe ruọ omoto kpobọ Ọgwa Uvie na. Inievo na a vẹ rọ abọ wọ omẹ ruọ eva Ọgwa Uvie na.

 Nọ mẹ ruẹ epanọ Jihova o woma te no na, mẹ tẹ gwọlọ nọ me re ru ei họ oria adhẹzọ mẹ. Mẹ tẹ jiroro nọ me re kpohọ ewuhrẹ ẹsikpobi. (Olezi 34:8) Evaọ ezi iso, taure me te ti te obọ ewuhrẹ, oma mẹ kpobi o rẹ vo jẹ vọ avọ ọloho. Fikiere me re nwene iwu mẹ evaọ obọ Ọgwa Uvie. Rekọ me rri rie nọ eware yena kpobi i te oware ovo ho!

 A gbiku mẹ fihọ 1985 Yearbook of Jehovah’s Witnesses. Nọ oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ a re se Josette, nọ ọ be rria Switzerland o se kpahe iku omẹ, u duobọtei gaga. Fikiere o te vi ebasikoro nọ a rẹ rọ obọ thahe nọ o wo awọ asa se omẹ. Ebasikoro na o wo ekpe nọ o ruru etẹ na ọvuọvo re ọloho ọ gbẹ frẹ ku omẹ oma ha. Onana o fiobọhọ kẹ omẹ nọ mẹ jẹ sai ro kpohọ oria nọ mẹ gwọlọ nya ababọ omovuọ. Ebasikoro mẹ na ọ jẹ were emaha gaga, yọ a ta nọ eva e rẹ were ae nọ a tẹ ruẹ omẹ nọ mẹ be dhẹe. Jihova avọ ukoko riẹ a wọ omẹ no otọ no, yọ o rrọ omẹ oma nọ mẹ yọ ovie aye nọ a be kẹ adhẹẹ orọnikọ ọnọ a bi rri nyenyenye he.

 O jọ lọlọhọ kẹ omẹ re me si kẹle Jihova keme me je yeri uzuazọ ọfuafo no vẹre yọ me je yeri uzuazọ okpohwo ho. Ebasikoro mẹ na u ru rie lọhọ nọ mẹ jẹ sai ro kpohọ usi uwoma. Fikiere evaọ edẹ 9 amara Aria, 1986, mẹ tẹ họ-ame. Ame-ọhọ o nwene uzuazọ mẹ, keme o wọhọ ẹsenọ a wọ omẹ no otọ fihọ oria nọ o mai woma. Eva e were omẹ vi epaọ anwẹdẹ kpobi, keme Jihova o zihe ruọ ọsẹ mẹ no yọ o you omẹ gaga. Me te je wo inievo buobu evaọ ukoko na nọ a you omẹ jẹ be rẹrote omẹ. Fikiere me gbe rri omamẹ nọ me fioka ha ha.

 Nọ me je roro kpahe epanọ mẹ sae rọ hwosa kẹ Jihova rọkẹ eware iwoma kpobi nọ o ru kẹ omẹ no, mẹ tẹ gwọlọ nọ mẹ rẹ jọ ọkobaro, rekọ mẹ riẹ epanọ mẹ te sai ro ru ei hi. (Olezi 116:12) Mẹ tẹ lẹ kpahe iẹe, mẹ tẹ jiroro nọ me re muhọ. Me muhọ evaọ ẹdẹ ọsosuọ amara Ọvo, 1988, yọ mẹ gbẹ rrọ ọkobaro rite enẹna. Jihova ọ ghale omẹ gaga no evaọ iruo ọkobaro na! Me wo inievo-emezae gbe erọ emetẹ nọ a bi fiobọhọ kẹ omẹ re mẹ sai ru euwa mẹ gba kamara kamara. Yọ mẹ ruẹ epanọ Jihova ọ be hae rọ rehọ ẹzi ọfuafo riẹ fiobọhọ kẹ omẹ.—Olezi 89:21.

 Nọ me mu ọkobaro họ no, mẹ tẹ jẹ hai kpohọ usi uwoma ẹsikpobi, yọ onana u je fiobọhọ kẹ awọ mẹ dede nọ e gbẹ jẹ lọhọ omẹ. Oke jọ o vrẹ no, me te kpohọ ọspito jọ re a hai wholo awọ mẹ na, je ru eware nọ e rẹ lẹliẹ ae ga. Rekọ enọso jọ evaọ ọspito na ọ tẹ ta kẹ omẹ nọ me du lahiẹ omamẹ hẹ, keme anọ me ti whu kẹle. Nọ enọso ọfa jọ evaọ ọspito na ọ ta oghẹrẹ ẹme ọvo na kẹ omẹ, udu u te whrehe omẹ, o gbẹ ruọ omẹ oma ha. Fikiere me te kpo, mẹ tẹ lẹ se Jihova re o fiobọhọ kẹ omẹ thihakọ uyero mẹ na, re me je ru eware nọ i re ru awọ mẹ ga.

 Usi uwoma nọ mẹ jẹ nya na yọ edhere ọvo jọ nọ Jihova o ro fiobọhọ kẹ omẹ. Ẹsikpobi nọ me kpohọ usi uwoma, oma mẹ o rẹ jọ jajaja. Nọ ikpe jọ e vrẹ no, enọso jọ evaọ usu enọso nọ e ta kẹ omẹ nọ me ti whu kẹle na, ọ tẹ ruẹ omẹ nọ ọ jẹ nya aro Ọgwa Uvie mai vrẹ. Akpọ o gbe rie unu gaga inọ mẹ gbẹ rrọ uzuazọ!

 Ghelọ uyero mẹ na, mẹ daoma ruẹ nọ me wobọ ziezi evaọ egagọ Jihova. Inievo na a je jiri omẹ fiki ọwhọ nọ me wo gbe epanọ mẹ be hae rọ ziọ ewuhrẹ evaọ ẹruoke. Mẹ rẹ kake ziọ ewuhrẹ re me yere inievo na je lele ae ta ẹme re mẹ riẹ epanọ eware e rrọ kẹ ae.

 Mẹ dawo no jẹ ruẹ vevẹ nọ Jihova o woma, yọ Jihova ọ ghale omẹ gaga no. Eva e were omẹ gaga nọ mẹ sai ro fiobọhọ kẹ imasa te epanọ a rọ họ-ame. Omọvo rai jọ họ oniọvo-ọmọtẹ nọ a re se Amelia. Uwhremu na o kpohọ isukulu Giliad, eklase avọ udhozeza gbe ikpegbihrẹ (137). Me kpohọ Isukulu Ekobaro unuẹse buobu no, yọ mẹ sae ta nọ isukulu na yọ oghale ulogbo nọ u no obọ Jihova ze! Jihova o ru nọ eva e be rọ were omẹ evaọ uzuazọ, yọ me gbe bi rri omamẹ hẹ inọ me fioka ha. Enẹna ahwo a rẹ kẹ omẹ adhẹẹ. Oma o gbẹ be vuọ omẹ hẹ fiki uyero mẹ na. Me wo emamọ egbẹnyusu buobu evaọ ukoko na, orọnikọ evaọ okpẹwho Freetown nọ mẹ be rria na ọvo ho rekọ evaọ akpọ na soso.

 Enwenọ ikpe udhuvẹ e vrẹ no na anwẹnọ me ro wuhrẹ kpahe akpọ ọkpokpọ nọ Ọghẹnẹ ọ ya eyaa riẹ na, akpọ nọ oghẹrẹ ẹyao ọvo ọ te jọ họ. Mẹ riẹ nọ eyaa yena e te seba erugba ha, yọ onana o be tuduhọ omẹ awọ ẹsikpobi re mẹ hẹrẹ bẹsenọ i re rugba. Mẹ be rọ odiri hẹrẹ keme mẹ riẹ nọ Jihova, Ọghẹnẹ mẹ, ọ te raha oke he. (Maeka 7:7) Fikinọ me bi thihakọ hẹrẹ, Jihova ọ ghale omẹ gaga no. Jihova o fiobọhọ kẹ omẹ nọ mẹ sai ro thihakọ ebẹbẹ buobu nọ i te omẹ no. Ẹsikpobi o re fiobọhọ kẹ omẹ evaọ ẹruoke riẹ. Eva e rẹ were omẹ ẹsikpobi yọ ovao mẹ o rẹ jọ ohwohwẹ, keme a wọ omẹ no otọ nọ mẹ jẹ hae jọ si kpohọ oria nọ o mai woma nọ me rẹro riẹ vẹre he.