A tẹ ghale inievo nọ e rrọ iruo odibọgba oke-kpobi nọ e be fa ebe mai kpohọ abakpe, abọ azeza gbọ soso ae a be jọ iwou efafa nọ e rrọ Ebẹtẹle he ru iruo. Fikieme u ro woma re a jọ eria itieye na fa ebe mai? Kọ eme efefafa a re ro ru iruo rai re iruo na e sae riẹ nya ziezi evaọ eria itieye na? Kọ eria nana nọ a be jọ fa ebe mai na o be lẹliẹ eme na vẹ ziezi?

 Iwou efafa na i bi fiobọhọ gaga, keme o wha riẹ ze nọ inievo mai nọ e be fa ebe mai na a be rọ rria kugbe ahwo nọ a be jẹ ẹvẹrẹ na. Oniọvo nọ a re se Karin nọ ọ rrọ usu inievo nọ e be fa ebe mai fihọ ẹvẹrẹ Low German ọ ta nọ: “Anwẹnọ ma rọ kwa kpohọ uwou efafa mai nọ o rrọ Cuauhtémoc, Chihuahua, evaọ Mexico na, ẹsikpobi ma be jẹ ẹvẹrẹ Low German na. Mai efefafa na ma rẹ jẹe kẹ ohwohwo. Ma tẹ rrọ usi uwoma, ma rẹ jẹ ẹvẹrẹ na. Ma te kpobọ eki ma rẹ jẹ tae re. Ẹvẹrẹ na ma be ta kẹdẹ kẹdẹ. Ma re tube yo ehare nọ ahwo a re bru evaọ ẹvẹrẹ na nọ ma ri yo kẹle he. Yọ oghẹrẹ nọ ahwo a be ta ẹvẹrẹ na enẹna, ere ma be rọ fa ebe mai.”

 Oniọvo nọ a re se James nọ ọ rrọ usu ahwo nọ a be fa ebe mai fihọ ẹvẹrẹ Frafra evaọ obọ Ghana ọ ta nọ o rẹ dina kẹe uye ẹsejọ inọ ọ gbẹ be rria kugbe inievo obọ Ebẹtẹle he. Rekọ ọ ta re inọ: “Uwou efafa nọ me bi jo ru iruo na o were omẹ gaga. Ẹvẹrẹ nọ ma be fa ebe mai fihọ na ọye ma be rọ ta usi uwoma, yọ ahwo a bi yo usi uwoma gaga. Enana kpobi e be were omẹ eva.”

 Eme inievo na a re roro kpahe nọ a tẹ be jiroro oria nọ uwou efafa o rẹ jọ? Oniọvo nọ a re se Joseph nọ o bi ru iruo evaọ Ẹko-Iruo Ebabọ Akpọ-Soso nọ o rrọ Warwick, evaọ obọ New York, U.S.A. ọ ta nọ: “Ẹbẹbẹ jọ nọ ma bi wo họ, a jọ eria jọ wo ikpẹ ẹlẹtriki hi, ejọ i wo ame he. Eria efa i wo itanẹte he, kpakiyọ itanẹte a re ro vi ebe nọ a be te fa na se ai. Fikiere nọ ma tẹ be jiroro oria nọ uwou efafa o rẹ jọ, ma re rri eria sa-sa nọ a be jọ jẹ ẹvẹrẹ na, ma vẹ salọ oria nọ o te mai woma.”

 Ẹsibuobu a re fi ọfisi efafa na họ Ọgwa Okokohọ, Ọgwa Uvie, hayo uwou imishọnare. Efefafa na a vẹ hai no oria nọ a be rria ziọ etẹe ti ru iruo. Onana o rẹ rehọ ugho tere he, yọ o rẹ rehọ oke krẹkri re a tẹ te ma omaa nana ha. Otẹrọnọ oria utioye nọ a re fi ọfisi efafa họ o riẹ hẹ, ukoko na o sae ta nọ a dẹ uwou jọ nọ inievo na a rẹ rria gbe oria nọ a re jo ru iruo rai. Otẹrọnọ evaọ oke ofa a ruẹ nọ a te sae gbẹ jọ etẹe ru iruo na ha, a sae zẹ uwou na no, a vẹ rọ igho na ru oware ofa nọ u wuzou.

 Evaọ ukpe iruo 2020, ma rehọ edọla (erọ U.S.) 13 million rọ dẹ eware sa-sa nọ a re ro ru iruo evaọ iwou efafa nana nọ e rrọ Ebẹtẹle he na. A dẹ ekọmputa, eware nọ a re fihọ ekọmputa ro ru iruo, gbe eware nọ a rẹ rọ rekọdo. A hwa ugho kẹ ekọmpene nọ e rẹ kẹ omai itanẹte, jẹ dẹ eware efa nọ inievo na a re ro ru iruo rai. Ugho nọ a rẹ rọ dẹ ekọmputa gbe eware efa nọ omọvo o re ro ru iruo u re bu te oware wọhọ edọla (erọ U.S.) 750. A rẹ jẹ dẹ eware jọ fihọ eva ekọmputa na nọ i re fiobọhọ kẹ inievo na ru iruo rai. U wo oware ofa nọ a re se Watchtower Translation System nọ a re fihọ ekọmputa nọ u re fiobọhọ kẹ ae ru iruo na ziezi jẹ ruẹ ividio gbe ebe mai nọ a re ro ru iruo na.

 A re je vi eware nọ a rẹ rọ rekọdo se efefafa re a sae rekọdo evaọ oria nọ a bi jo ru iruo na. Eware nana nọ a rẹ rọ rekọdo na i fiobọhọ gaga evaọ oke nọ ẹyao COVID-19 o ro muhọ evo gaga na. Efefafa na a wha eware nana nọ a rẹ rọ rekọdo na kpobọ uwou re a gbẹ hae rekọdo eware nọ a fa no gbe ividio.

 Inievo nọ e be rria kẹle iwou efafa na a rẹ nyaze ti fiobọhọ. Ejọ i re se ebe nọ a fa no sọ i vẹ ziezi. Efa i re ru eria na fo hayo ruẹrẹ eware nọ e raha. Oniọvo-ọmọzae jọ nọ a re se Cirstin nọ o re ru iruo evaọ uwou efafa ẹvẹrẹ Afrikaans nọ o rrọ Cape Town, evaọ South Africa ọ ta nọ: “Iwhowho-uvie gbe ekobaro oke-kpobi buobu a rẹ nyaze ti fiobọhọ kẹ omai ru eware sa-sa.”

 Iruo nana e were inievo nọ e be hae nyaze ti fiobọhọ na gaga. Oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ ọ rẹ nyaziọ uwou efafa jọ ti fiobọhọ ọ ta nọ ẹsikpobi nọ ọ nyaze uwou efafa na ti ru iruo, o rẹ wọhọ nọ o “wo ẹbẹbẹ hẹ.” Inievo jọ a rẹ jẹ nyaze uwou efafa na te rekọdo eware kẹ omai. Oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ a re se Juana nọ ọ rrọ usu inievo nọ e be fa ebe mai fihọ ẹvẹrẹ Totonac evaọ ubrotọ Veracruz, obọ Mexico ọ ta nọ: “Obọnana nọ ma be rria kẹle ewho nọ a be jọ jẹ ẹvẹrẹ mai na, o gbẹ be bẹ inievo na ha re a nyaze te rekọdo ebe gbe ividio mai.”

 Kọ obọnana nọ efefafa na a be rria oria nọ a be jọ jẹ ẹvẹrẹ rai na, u bi fiobọhọ kẹ ae fa eme na vẹ ziezi? Ee. Ima ahwo buobu nọ a bi se ebe mai a ruẹ nọ u bi gine fiobọhọ. Oniọvo nọ a re se Cédric nọ ọ rrọ usu ahwo nọ a be fa ebe mai fihọ ẹvẹrẹ Kongo evaọ obọ Democratic Republic of Congo ọ ta nọ: “Inievo jọ a jẹ hae ta nọ Kongo obọ uwou ogha a be rọ fa ebe mai, keme oghẹrẹ nọ ahwo a be ginẹ ta ẹvẹrẹ na dẹẹ oye ma je kere he. Rekọ enẹna inievo na a be hae ta nọ nwanọ oghẹrẹ nọ ahwo a be ta ẹme ma be rọ fa ebe mai.”

 Oniọvo nọ a re se Andile nọ ọ rrọ usu inievo nọ e be fa ebe mai fihọ ẹvẹrẹ Xhosa evaọ obọ South Africa o yo ọkpọ eme itieye na no re. Ọ ta nọ: “Ahwo buobu a vuẹ omai nọ a muẹrohọ nọ oghẹrẹ nọ ma be fa eme na enẹna u nwene no. Makọ emaha nọ e jẹ hai se Uwou-Eroro Oyibo vẹre, ọrọ Xhosa a bi se enẹna. Ebaibol Efafa Akpọ Ọkpokpọ orọ ẹvẹrẹ mai nọ a wariẹ fa na, ọ be were ae gaga keme oghẹrẹ nọ ahwo a be ta ẹme enẹna a rọ fae.”

 Ẹvẹ ma be sae rọ ruẹ ugho bọ iwou efafa na, rẹrote ai, jẹ rẹrote inievo nọ e be jarai ru iruo? Okẹ unevaze rai ma be sai ro ru onana, te enọ wha be jọ donate.pr418.com kẹ.