Emọ nọ i te ahwo no ae a rẹ rẹrote esẹgbini rai nọ e kpako no. Ebaibol na ọ ta nọ emọ nọ i te ahwo no a rẹ “kaki wuhrẹ iruo egagọ rai [nọ] i te rai erukẹ uviuwou rai, gbe ejọ nọ a re ru kẹ esẹ gbe ini rai; keme onana họ onọ Ọghẹnẹ o re miẹ.” (1 Timoti 5:4, Ebaibol Ẹri Na) Nọ emọ nọ i te ahwo no a tẹ be rẹrote esẹgbini rai nọ e kpako no, yọ uzi nọ Ọghẹnẹ o jie evaọ Ebaibol a bi koko na inọ a rọ ọghọ kẹ ọsẹgboni rai.—Ahwo Ẹfisọs 6:2, 3.

 Ebaibol ọ nwane fodẹ epanọ ma sae rọ rẹrote esẹgbini mai nọ e kpako no dẹẹ hẹ. Rekọ a gbiku idibo Ọghẹnẹ nọ e rẹrote esẹgbini rai fihọ Ebaibol na nọ ma rẹ sai wuhrẹ no ze. Ma rẹ sae jẹ jọ Ebaibol na ruẹ ehrẹ jọ nọ i re fiobọhọ kẹ omai rẹrote esẹgbini mai nọ e kpako no.

•  Ẹvẹ idibo Ọghẹnẹ jọ nọ a gbiku rai fihọ Ebaibol na a rọ rẹrote ahwo uviuwou rai nọ e kpako no?

•  Ehrẹ vẹ e rrọ Ebaibol na nọ e rẹ sai fiobọhọ kẹ omai rẹrote esẹgbini mai nọ e kpako no?

•  Kọ Ebaibol na ọ ta nọ uwou ọsẹgboni nọ e kpako no na hayo uwou emọ rai ọvo a sae jọ rẹrote ai?

 Idhere sa-sa a ro ru onana keme oghẹrẹ ovona eware e jọ kẹ ae he.

•   Obonọ Josẹf ọ jẹ rria o thabọ gaga no obonọ Jekọp ọsẹ riẹ nọ ọ kpako no ọ jẹ rria. Fikiere nọ Josẹf ọ ruẹ nọ ọ sae rẹrote ọsẹ riẹ, ọ tẹ ta kẹ ọsẹ riẹ nọ jọ ọ kwa ziọ obonọ ọ rrọ. Kẹsena ọ tẹ kẹe oria nọ ọ rẹ rria, ọ tẹ jẹ ko ẹe jẹ rẹrotei.—Emuhọ 45:9-11; 47:11, 12.

•   Rut ọ kwa lele oniọrọo riẹ kpohọ orẹwho riẹ, yọ o kru obọ ga ziezi re ọ sae rẹrotei.—Rut 1:16; 2:2, 17, 18, 23.

•   Taure Jesu o te ti whu, ọ ta kẹ ukọ riẹ jọ inọ ọ rẹrote Meri oni riẹ. Oke yena o wọhọ nọ Josẹf ọzae riẹ o whu no.—Jọn 19:26, 27. a

 Ẹsejọ, re a rẹrote esẹgbini nọ e kpako no, okolo iruo ho. Rekọ ma rẹ sae jọ Ebaibol na ruẹ ehrẹ jọ nọ e rẹ sai fiobọhọ kẹ enọ e be rẹrote ai.

•   Rọ ọghọ kẹ ọsẹgboni ra.

   Oware nọ Ebaibol na ọ ta: “Rọ ọghọ kẹ ọsẹ ra avọ oni ra.”—Ọnyano 20:12.

   Ẹvẹ ma sai ro lele ohrẹ nana? Edhere jọ nọ ma sae rọ rehọ ọghọ kẹ esẹgbini mai nọ e kpako no họ, ma rẹ kẹ ae uvẹ re a ru eware jọ nọ ae ọvo a rẹ sai ru kẹ omarai. O tẹ lọhọ, jọ ae ọvo a fodẹ oghẹrẹ nọ a gwọlọ nọ a rọ rẹrote ai. Kẹsena who ve ru oware kpobi nọ whọ rẹ sai ru ro fiobọhọ kẹ ae. Ere who re ro dhesẹ nọ whọ be kẹ ae ọghọ.

•   Daoma riẹ epanọ eware e rrọ kẹ ae re whọ jẹ hae rọvrẹ rai.

   Oware nọ Ebaibol na ọ ta: “Otoriẹ udidi nọ ohwo o wo u re hrẹ ofu riẹ kpotọ, yọ erru o rrọ kẹe re ọ kpairoro vrẹ oware nọ a ru rie thọ.”—Itẹ 19:11.

   Ẹvẹ ma sai ro lele ohrẹ nana? Otẹrọnọ ọsẹ hayo oni ra nọ ọ kpako no ọ ta ẹme jọ nọ ọ da owhẹ hayo o ru oware jọ nọ u dhesẹ nọ obọ kpobi nọ who bi fihọ kẹe o be dae ẹro ho, nọ omara nọ, ‘Ẹvẹ o hae te jọ omẹ oma otẹrọnọ mẹ họ ọnọ ọ kpako te enẹ no na?’ Whọ tẹ be daoma riẹ oghẹrẹ nọ eware e rrọ ae oma jẹ be rọvrẹ rai, whọ te whaha eware nọ i re ru eva dha ae.

•   Nọ mi amọfa.

   Oware nọ Ebaibol na ọ ta: “Omaa o rẹ raha nọ a gbẹ nọ mi amọfa ha, rekọ a rẹ sai ru oware, nọ ekohrẹ i te bu.”—Itẹ 15:22.

   Ẹvẹ ma sai ro lele ohrẹ nana? Daoma kiẹ kpahe ẹyao nọ ọ be kẹ ọsẹgboni ra uye gbe oware nọ egọmeti a ru nọ a re ro fiobọhọ kẹ ahwo nọ e kpako no evaọ oria rai. Lele amọfa nọ a be rẹrote esẹgbini rai nọ e kpako no ta ẹme. Otẹrọnọ who wo inievo, wha daoma gba ẹgwae uviuwou re wha ta oghẹrẹ nọ wha sae rọ rẹrote ọsẹgboni na, wha vẹ jẹ ghale iruo na.

•   Riẹ umuo nọ ẹgba ra o te.

   Oware nọ Ebaibol na ọ ta: “Ohwo nọ ọ riẹ umuo nọ ọ rẹ nyaba o wo areghẹ.”—Itẹ 11:2.

   Ẹvẹ ma sai ro lele ohrẹ nana? Kareghẹhọ nọ ohwo ọvo o wo ẹgba gbe oke nọ ọ sai ro ru oware kpobi nọ ọ gwọlọ ru hu. Fikiere o te nwane lọhọ tere he re whọ ginẹ rẹrote ọsẹgboni ra te epanọ whọ gwọlọ. Otẹrọnọ who rri nọ owha na o gbẹdẹ kẹ owhẹ ga hrọ, whọ sae ta kẹ ahwo uviuwou ra hayo amọfa re a fiobọhọ.

•   Rẹrote omara re.

   Oware nọ Ebaibol na ọ ta: “Ọzae ọvo o re mukpahe ugboma obọriẹ hẹ, rekọ ọ rẹ kuọ oma na je rri rie ghaghae.”—Ahwo Ẹfisọs 5:29.

   Ẹvẹ ma sai ro lele ohrẹ nana? U gine fo nọ whọ rẹ rẹrote ọsẹgboni ra nọ e kpako no. Rekọ kareghẹhọ nọ, u fo nọ whọ rẹ rẹrote omara re, gbe ahwo uviuwou ra otẹrọnọ whọ rọo no. Hae re emu da oma ziezi. Daoma hai serihọ ziezi jẹ wezẹ ziezi. (Ọtausiuwoma Na 4:6) O tẹ lọhọ, jọ omọfa ọ hai nwene owhẹ ẹsejọ. Who te ru eware nana oma ra o te ga ziezi nọ whọ be rẹrote ọsẹgboni ra nọ e kpako no na.

 Ebaibol na ọ kẹ ohrẹ ọvuọvo dẹẹ hẹ nọ u dhesẹ nọ uwou ọsẹgboni nọ e kpako no na hayo uwou emọ rai ọvo a sae jọ rẹrote ai. Iviuwou jọ a jiroro nọ a rẹ rẹrote ọsẹgboni rai nọ e kpako no evaọ uwou. Rekọ ẹsejọ o rẹ sai te epanọ a rẹ rọ ta nọ a rẹ rehọ ai kpohọ oria nọ a rẹ jọ rẹrote ahwo nọ e kpako no. O tẹ were owhai, wha sai ru ere otẹrọnọ wha wo eria itieye na evaọ oborai. U ti woma re whai uviuwou na soso wha keria jiroro onọ o mai woma.—Ahwo Galesha 6:4, 5.