“Keme ẹme ọvo nọ Ọghẹnẹ ọ ta nọ ọ rẹ sai ru hu o rrọ họ.”—Luk 1:37, Efafa Akpọ Ọkpokpọ.

 “Keme oware ovuovo nọ o rẹ bẹ Ọghẹnẹ eruo orọ họ.”—Luk 1:37, Ebaibol Ẹri Na.

 Ọghẹnẹ Erumeru na ọ rẹ sai ru eware nọ ahwo-akpọ a roro nọ e rrọ bẹbẹ. Oware ovo o rẹ sae whaha Ọghẹnẹ oware nọ ọ ta hayo nọ ọ gwọlọ ru hu.

 Evaọ ẹvẹrẹ ọsosuọ nọ a ro kere Ebaibol na, a sae rehọ “eme” nọ e rrọ obe Luk 1:37 na dhesẹ ẹme nọ o no unu Ọghẹnẹ ze. A sae jẹ rehọ ae dhesẹ orugba oware nọ Jihova a Ọghẹnẹ ọ ta. Fikinọ ẹme Ọghẹnẹ ọ rẹ seba erugba ha, a rẹ sae jẹ fa eme nọ e rrọ Luk 1:37 na enẹ: “Eyaa Ọghẹnẹ e rẹ seba erugba ha,” hayo “Oware ovo nọ o rẹ bẹ Ọghẹnẹ eru o rrọ họ.” Otofa ọvona eme Griki ọsosuọ nọ a kaki ro kere eme na i wo re: Ẹme hayo eyaa Ọghẹnẹ ọvo ọ rẹ seba erugba ha, keme oware ọvo nọ o rẹ bẹ Ọghẹnẹ eru o rrọ họ.—Aizaya 55:10, 11.

 A jọ eria buobu evaọ Ebaibol na ta ọkpọ ẹme nana kpahe eyaa Ọghẹnẹ. Wọhọ oriruo, Jihova ọ rehọ ukọ-odhiwu riẹ ya eyaa kẹ Sera aye Abraham inọ o ti dihọ dede nọ ọ kpako no. Ọghẹnẹ ọ tẹ nọ inọ: “Kọ oware jọ o rẹ bẹ Jihova eru?” (Emuhọ 18:13, 14) Nọ Job o roro didi kpahe eware nọ Ọghẹnẹ ọ ma no, ọ tẹ ta nọ: “Oware ovo nọ who wo họ iroro inọ who ti ru nọ whọ rẹ sai ru hu o rrọ họ.” (Job 42:2) Okenọ ilele Jesu a je roro nọ a te sai ru oware nọ Ọghẹnẹ ọ gwọlọ họ, Jesu ọ tẹ ta kẹ ae nọ “Ọghẹnẹ ọ rẹ sai ru eware kpobi.”—Matiu 19:25, 26. b

 Ukọ-odhiwu nọ a re se Gebriẹl ọye ọ ta eme nọ e rrọ Luk 1:37 na kẹ ọmọtẹ kọkọ ahwo Ju jọ nọ a re se Meri. Gebriẹl ọ ta kẹe nọ o ti yẹ “Ọmọ Ọnọ Ọ Mai Kpehru na,” yọ o “re se odẹ riẹ Jesu.” Ọmọ na ọ te jọ Ovie Uvie Ọghẹnẹ, ọnọ o ti su bẹdẹ bẹdẹ.—Luk 1:26-33; Eviavia 11:15.

 Meri ọ tẹ nọ ukọ-odhiwu na epanọ oware nọ ọ ta na o te rọ ginẹ via keme o wo ọzae he yọ ọ ta nọ “ọzae o bi lele omẹ wezẹ hẹ.” (Luk 1:34, 35) Gebriẹl ọ tẹ ta kẹe nọ Ọghẹnẹ ọ te rehọ ẹzi ọfuafo riẹ ru onana. Evaọ oke yena, Jesu ọ jọ omama ẹzi evaọ obọ odhiwu. Fikiere Jihova ọ tẹ rehọ ẹzi ọfuafo riẹ ru re Meri o dieva Jesu họ. (Jọn 1:14; Ahwo Filipai 2:5-7) Enẹ Meri ọ rọ rehọ edhere igbunu dihọ. Re ukọ-odhiwu na ọ sai fiobọhọ kẹ Meri fievahọ Ọghẹnẹ inọ o wo ogaga nọ ọ sai ro ru onana, ọ tẹ ta kẹe nọ Ẹlizabẹt omoni riẹ o dieva ọmọzae họ no re “evaọ oke owho riẹ.” Ẹlizabẹt avọ ọzae riẹ Zẹkaraya a wo ọmọ họ keme Ẹlizabẹt ọ jọ ọga. (Luk 1:36) Ọmọzae nọ a yẹ na ọye o zihe ruọ Jọn Ọhọahwo-Ame na, ọnọ a jọ Ebaibol na ruẹaro kpahe iruo usi uwoma ota riẹ.—Luk 1:10-16; 3:1-6.

 Gebriẹl ukọ-odhiwu na ọ tẹ ta eme nọ e rrọ obe Luk 1:37 na, ẹsejọhọ fiki Meri avọ Ẹlizabẹt. Eme yena e kẹ idibo Jihova imuẹro inọ ọ te hai ru eyaa riẹ kpobi gba. Eyaa riẹ jọ nọ o ti rugba họ, ọ te rehọ Uvie riẹ raha egọmeti ahwo-akpọ no, Uvie riẹ na u ve ti su otọakpọ na soso. Jesu họ ovie Uvie na, yọ esuo riẹ o ti kiẹrẹe.—Daniẹl 2:44; 7:13, 14.

 Rri ividio ọkpẹkpẹe nana re whọ ruẹ eware nọ e rrọ obe Luk.