Ọzae na ọ keria otọ, yọ ela hayo eruẹso nọ e rẹ da gaga e vọ riẹ oma kpobi, no uzou riẹ rite evawọ riẹ. Dae rehọ iẹe nọ whọ be ruẹ ọzae nana nọ ọ keria goli, o gbuzou họ otọ, ikoko riẹ i zulẹ họ ofẹ ọvo, yọ o tube wo ẹgba ọvo nọ ọ be sai ro le inyẹ nọ i bi ghoi hi. Ọ keria enwo fiki uweri ogaga nọ o rrọ iẹe oma, yọ oware nọ ọ be sai ru kpobi họ, ẹwẹ othẹ nọ ọ be rọ fọrọ oma riẹ nọ ela e vọ na. Ọzae nana nọ ohwo kpobi ọ jẹ hae kẹ adhẹẹ na, o gbe fioka ha evaọ aro ahwo. Egbẹnyusu riẹ, erivẹ riẹ, gbe imoni riẹ kpobi a dhẹ siọ iẹe ba no. Ahwo a be rehọ iẹe jijehwẹ, makọ emaha dede. Ọzae na o bi roro nọ Jihova, Ọghẹnẹ riẹ o kiuke ku ei no re, rekọ o rrọ ere vievie he.—Job 2:8; 19:18, 22.

Ọzae nọ ma bi gbiku riẹ na họ Job. Ọghẹnẹ ọ ta kpahe iẹe nọ: “Ohwo ọvo nọ ọ wọhọ e riẹ ọ rrọ otọakpọ na ha.” (Job 1:8) Ikpe-udhusoi buobu e make vrẹ no, Jihova ọ ta nọ Job ọ rrọ usu ezae nọ i kiẹrẹe.—Izikiẹl 14:14, 20.

Kọ eware e jọ gaga kẹ owhẹ no ẹdẹjọ hayo oware okpẹtu o via kẹ owhẹ no? Iku Job e te kẹ owhẹ omosasọ gaga. Iku na i ti je ru owhẹ riẹ obọdẹ uruemu jọ nọ u fo nọ odibo Ọghẹnẹ kpobi o re wo, oyehọ ẹgbakiete. Ohwo nọ ọ gbakiete ọ rẹ romakẹ Ọghẹnẹ riẹriẹriẹ, o re gbe ru oreva Ọghẹnẹ o tẹ make rọnọ eware e rrọ gaga kẹe. Joma wuhrẹ no eware nọ e via kẹ Job ze.

U muẹro nọ Mosis họ ohwo nọ o kere iku Job na evaọ okenọ Job o whu no. Ẹzi ọfuafo na o fiobọhọ kẹ Mosis gbiku eware jọ nọ e via evaọ obọ odhiwu orọnikọ enọ e via kẹ Job evaọ otọakpọ obonẹ ọvo ho.

Evaọ emuhọ iku na, Job ọ jọ ohwo nọ o je yeri emamọ uzuazọ, nọ ọ jẹ reakpọ kuoma. Ọ jọ ọdafe evaọ ẹkwotọ Ọz, nọ o sae jọ nọ o jọ ofẹ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre Arebia. Ọ jọ ohwo nọ a riẹ ziezi, nọ a jẹ kẹ adhẹẹ. Job ọ jẹ hai ru ọghọ kẹ ahwo nọ akpọ ọ be bẹ je fiobọhọ kẹ enọ i wo ahwo nọ a re fiobọhọ kẹ ae he. Job avọ aye riẹ a yẹ emọ ikpe. Mai wuzou na, Job o se egagọ Ọghẹnẹ gboja. Ọ rẹ gwọlọ ru oware nọ o rẹ were Jihova ẹsikpobi, wọhọ epanọ imoni riẹ Abraham, Aiziki, Jekọp, gbe Josẹf a ru. Wọhọ esẹ-orua yena, Job ọ jọ wọhọ ozerẹ kẹ uviuwou riẹ, ọ jẹ hai dhe idhe kẹse kẹse fiki emọ riẹ.—Job 1:1-5; 31:16-22.

Ẹsiẹvo na, iku na e tẹ rọ iroro mai kpobọ odhiwu. A vuẹ omai oware nọ o via evaọ obọ odhiwu, onọ Job ọ riẹ hẹ. Ikọ-odhiwu Jihova nọ i bi ru oreva riẹ a kokohọ aro riẹ, kẹsena Setan ukọ-odhiwu ọwọsuọ na ọ tẹ ruọ udevie rai. Jihova ọ riẹ nọ Setan o mukpahe Job ọzae okiẹrẹe na, fikiere nọ Ọghẹnẹ ọ jẹ ta ẹme kẹ Setan, ọ fodẹ ẹgbakiete Job nọ a rẹ ruẹ obọ riẹ hẹ na. Setan ọ tẹ gbaudu ta kẹ Ọghẹnẹ nọ: “Kọ gheghe Job ọ be rọ dhozọ Ọghẹnẹ? Kọ who di ogba wariẹe họ avọ uwou riẹ gbe oware kpobi nọ o wo?” Setan o mukpahe ohwo kpobi nọ o bi kru ẹgbakiete riẹ. Fikinọ ahwo otiọye na a rọ omarai kpobi kẹ Jihova Ọghẹnẹ, a bi dhesẹ via nọ Setan ginọ ohwo ovivie nọ o wo uyoyou hu. Oyejabọ nọ Setan ọ be rọ ta nọ fiki emamọ eware nọ Job o bi wo no obọ Ọghẹnẹ ze ọ be rọ gọe. Setan ọ tẹ ta nọ, a te mi ei eware nana kpobi, Job ọ te la Jihova eka evaọ iraro riẹ.—Job 1:6-11.

Job ọ riẹ hẹ inọ Jihova ọ kẹ riẹ uvẹ-ọghọ ulogbo jọ, onọ o re ro dhesẹ Setan fihọ ọtọrue. Ọghẹnẹ ọ kẹ Setan uvẹ re o mi Job eware kpobi nọ o wo. Job omariẹ ọvo Setan ọ rẹ rọ obọ te he. Fikiere avọ ọwhọ, Setan o te mu ọraha omuomu riẹ họ. Evaọ okpẹdoke ọvo, eware okpẹtu buobu e via kẹ Job unọjọ utọjọ. A dhẹze te vuẹe nọ erao riẹ kpobi i whu muotọ no, te iruẹ, eketekete, igodẹ gbe ekamẹle riẹ kpobi. Mai yoma na, a kpe idibo riẹ nọ e jẹ rẹrote erao na. Odibo riẹ jọ ọ dhẹze te vuẹe nọ “erae nọ i no obọ Ọghẹnẹ ze,” ẹsejọhọ elo egbrara, i kpe idibo na jọ. Taure Job o te ti wo otoriẹ oware nọ o be via na, inọ idibo riẹ buobu i whu no o te je zihe ruọ oyogbe no, oware ofa nọ o mai tube yoma o tẹ via. Emọ ikpe riẹ i kokohọ uwou oniọvo ọkpako rai kpobi, ẹsiẹvo na ofou ọgaga ọ tẹ tehe uwou na, uwou na u te kie ruru ai, aikpobi a te whu.—Job 1:12-19.

O rrọ bẹbẹ re ma riẹ oghẹrẹ nọ o jariẹ oma. Job ọ bẹre iwu riẹ, bru eto uzou riẹ, o te kie fihọ otọ. Job ọ tẹ ta nọ Ọghẹnẹ họ ọnọ ọ kẹ riẹ eware na, yọ Ọghẹnẹ họ ọnọ ọ rehọ e rai. Uzẹme riẹ họ, Setan ọ nabe rọ areghẹ ruẹrẹ eware na kpobi họ wọhọ ẹsenọ uye na u bi no obọ Ọghẹnẹ ze. Ghele na, Job ọ la Ọghẹnẹ eka ha, wọhọ epanọ Setan ọ ta nọ Job o ti ru. Ukpoye, Job ọ ta nọ: “Jọ a gbe jiri odẹ Jihova.”—Job 1:20-22.

Eva e dha Setan gaga, rekọ ọ jọ etẹe serihọ họ. Ọ wariẹ ziọ aro Jihova evaọ okenọ ikọ-odhiwu a ro kokohọ aro riẹ. Jihova ọ tẹ wariẹ jọ iraro Setan jiri Job rọkẹ ẹgbakiete riẹ nọ o kru ghelọ eware okpẹtu nọ Setan ọ wha sei. Setan ọ tẹ kpahe kẹe nọ: “Ohọroma rọkẹ ohọroma. Ohwo o re siobọno eware nọ o wo kpobi fiki uzuazọ riẹ. Rekọ, re onana u nwene, rriẹ obọ ra re whọ tehe ugbonwa riẹ avọ uwo-oma riẹ, ọ te la owhẹ eka evaọ iraro ra.” U mu Setan ẹro nọ Job o te kie ẹyao, ọ te la Ọghẹnẹ eka. Jihova o fievahọ Job ziezi, fikiere ọ tẹ kuvẹ re Setan o ru Job kie ẹyao, thakpinọ Setan o re kpe Job no ho ọvo.—Job 2:1-6.

U kri hi, Job o te kie ẹyao wọhọ epanọ ma ta evaọ obọ emuhọ na. Uweri nọ aye riẹ ọ rrọ, a rẹ ruẹ unu gbiku riẹ hẹ. Emọ ikpe riẹ i whu ku ei, whaọ obọnana ọzae riẹ o kie okpẹyao, be reoja yọ u wo oware ovo nọ aye na ọ rẹ sai ru kpahe iẹe he. Avọ edada egaga, aye na o te bo nọ: “Kọ who gbe bi kru ẹgbakiete ra gaga? La Ọghẹnẹ eka re who whu!” Akpọ o gbe Job unu nọ o yo onana keme aye oyoyou riẹ na ọ re ta oghẹrẹ eme itiena ẹdẹvo ho. Ọ rehọ eme aye riẹ na wọhọ eme ohwo nọ ọ riẹ onọ o bi ru hu. Ghele onana kpobi, ọ rọwo la Ọghẹnẹ eka ha. Ọ ta ekpehre ẹme ọvo nọ o jọ uzioraha ha.—Job 2:7-10.

Kọ whọ riẹ nọ iku uzẹme nana kpahe oja nọ Job ọ re na i kiekpahe owhẹ re? Muẹrohọ nọ ota uyoma nana nọ Setan ọ bọwo Job na u kpomahọ ahwo-akpọ kpobi. Setan ọ ta nọ: “Ohwo o re siobọno eware nọ o wo kpobi fiki uzuazọ riẹ.” Ẹme nọ Setan ọ be ta na họ, ohwo ọvuọvo ọ sai kru ẹgbakiete riẹ hẹ! Ọ be ta nọ who gine you Ọghẹnẹ no eva ze he, inọ whọ te siọ Ọghẹnẹ nọ uzuazọ ra o tẹ rrọ ọza. Setan ọ be ta nọ whẹ yọ ohwo oriobọ wọhọ ọyomariẹ! Kọ whọ te gwọlọ dhesẹ nọ Setan yọ ọtọrue? Mai kpobi ma wo uvẹ nọ ma re ro ru onana. (Itẹ 27:11) Joma ta kpahe ebẹbẹ efa nọ i te Job.

Ezae esa jọ nọ e riẹ Job, nọ a jọ Ebaibol na se egbẹnyusu hayo egbẹrioma riẹ a te ti yo nọ ebẹbẹ i te rie. Kẹsena a tẹ nya bru ei re a sasa iẹe oma. Nọ a kparo ruẹ Job evaọ ugbo, a vuhu i rie he. Ọ be rova avọ edada, ovioma riẹ kpobi u bi no fiki emela, whọ rẹ riẹ nọ Job ọye vievie he. Ezae esa na, Ẹlifaz, Bildad gbe Zofa a tẹ be faki ru wọhọ ẹsenọ a bi weri kẹ Job gaga. A ku enu oviẹ, jẹ whẹ ẹkpẹ fihọ uzou rai. Kẹsena a tẹ keria ẹkpẹ kẹle Job, jẹ fọ kpoko. Oka soso taso tuvo a keria gba Job, ababọ ẹme nọ o no rai unu ze. Ma du roro nọ onana nọ a fibo na yọ edhere nọ a be rọ sasa Job oma ha keme a be tubẹ nọe oware ovo kpahe ẹbẹbẹ riẹ hẹ. Oware nọ a be ruẹ ọvo họ, edada egaga nọ e rrọ Job oma, onọ ohwo kpobi ọ rẹ sae ruẹ vevẹ.—Job 2:11-13; 30:30.

Uwhremu na Job o te tube mu ẹme họ ẹta. Avọ edada, ọ tẹ bọwo ẹdẹ nọ a ro yẹi ehao. Ọ tẹ jẹ fodẹ oware jọ nọ o be mae lẹliẹe rova. Job o je roro nọ Ọghẹnẹ họ ọnọ ọ be wha uye riẹ ze! (Job 3:1, 2, 23) Dede nọ ẹrọwọ Job ọ gbẹ jọ gaga, ọ gwọlọ omosasọ. Rekọ nọ egbẹnyusu riẹ na a mu ẹme họ ẹta, Job ọ tẹ ruẹ nọ okenọ a ro fibo o mai tube woma.—Job 13:5.

Ẹlifaz nọ o wọhọ nọ ọye ọ mae kpako evaọ usu imasa na, je tube vi Job thethabọ họ ọnọ ọ kaki mu ẹme họ. U gbe kri hi, imava nọ i kiọkọ a te je mu ẹme họ ẹta. Ma sae ta nọ ọkpọ eme Ẹlifaz nọ i wotọ họ ezae ivẹ nana a jẹ ta re. O sae wọhọ nọ eme jọ nọ ezae nana a ta e nwani yoma ha, keme a jẹ ta eme nọ ahwo buobu a rẹ ta kpahe Ọghẹnẹ, wọhọ oriruo, inọ Ọghẹnẹ ọ rrọ ruaro, ọ rẹ kẹ ahwo omuomu uye, jẹ ghale ahwo owoma. Rekọ no emuhọ eme rai vrẹ, o rrọ vevẹ nọ a wo ọdawẹ kẹ Job hu. Ẹlifaz ọ jẹ rọ ẹghẹ ta nọ, otẹrọnọ Ọghẹnẹ ọ rrọ wowoma yọ ọ rẹ kẹ ahwo oyoma uye, kọ eme ma rẹ sae ta kpahe Job nọ ọ be ruẹ uye obọnana? Ogbẹrọnọ eware iyoma jọ nọ o ru ọ be ruẹ uye rai na?—Job 4:1, 7, 8; 5:3-6.

Job ọ rọwo kugbe eme rai na vievie he. Ọ siọ eme na thahe thahe. (Job 6:25) Rekọ ẹme nọ ezae esa nana a wariẹ ta u dhesẹ nọ u mu rai ẹro gaga inọ Job o ru eware iyoma jọ nọ ọ be ko dhere; inọ eware iyoma nọ e via kẹe na i fo kẹe. Ẹlifaz ọ ta nọ Job o wo omorro, ohwo omuomu, yọ o wo ozodhẹ Ọghẹnẹ hẹ. (Job 15:4, 7-9, 20-24; 22:6-11) Zofa ọ ta kẹ Job nọ jọ o siobọno emuemu jẹ siọ omaweromẹ uzioraha ba. (Job 11:2, 3, 14; 20:5, 12, 13) Ẹme nọ Bildad ọ ta o te je yoma thesiwa. Ọ ta nọ o sae jọ nọ emezae Job a thọ uzi jọ, fikiere uwhu nọ a whu na u fo kẹ ae.—Job 8:4, 13.

Ezae nana nọ e be ta ogbẹta na a te je ru oware nọ o mai tube yoma. A ta eme nọ i dhesẹ nọ a se ẹgbakiete Job gboware ovo ho, jẹ tubẹ ta nọ u fioka ha re ohwo-akpọ o kru ẹgbakiete riẹ. Nọ Ẹlifaz o mu ẹme riẹ họ, o gbiku imuozọ jọ kpahe omama ẹzi jọ nọ ọ ruẹ evaọ eruẹaruẹ. Oware nọ Ẹlifaz o wo otoriẹ riẹ no idhivẹri nọ ọ romavia kẹe na ze u yoma gaga. Ọ ta nọ Ọghẹnẹ o “fievahọ idibo riẹ vievie he, yọ ọ be jọ oma ikọ-odhiwu riẹ gwọlọ oruthọ.” Otọ ẹme riẹ na họ, ohwo-akpọ ọ sai ru Ọghẹnẹ eva were he. Ẹme yena ọ thọ gaga. Uwhremu na Bildad ọ tẹ ta nọ ẹgbakiete Job o fioka ha evaọ aro Ọghẹnẹ, wọhọ epanọ ẹgbakiete ohoi o fioka evaọ aro riẹ hẹ na.—Job 4:12-18; 15:15; 22:2, 3; 25:4-6.

Kọ whọ jẹ daoma sasa ohwo nọ edada egaga e rrọ oma no ẹdẹ jọ? Onana o lọhọ tere he. Rekọ oghẹrẹ nọ egbẹnyusu eviẹhọ Job a rọ ta ẹme kẹe o rẹ sai wuhrẹ omai eware buobu, maero kọ eme nọ u fo nọ ma rẹ ta vievie he. Evaọ eme nọ ezae esa nana a ta kuku otọ na gbe eme eviẹhọ rai kpobi na, a tube dhesẹ ọdawẹ hayo se odẹ Job dede he! A daezọ edada nọ e rrọ Job oma ha gbe epanọ a rẹ rọ ta eme ọbọga kẹe. * Fikiere, otẹrọnọ ohwo nọ who you ọ rrọ uweri, daoma ta eme iwowolẹ nọ e rẹ bọe ga je ru nọ oma o rẹ rọ sasa iẹe. Fiobọhọ kẹ ohwo na wo ẹrọwọ ọgaga gbe udu, re o je fievahọ Ọghẹnẹ inọ o ti dhesẹ uwowou ulogbo gbe ohrọ-oriọ kẹe je bru uvioziẹ. Ere Job ọ hai ti ru o hae jọ nọ egbẹnyusu riẹ uye o be bẹ na. (Job 16:4, 5) Kọ eme Job o ru nọ ezae nana a jẹ ta nọ ẹgbakiete riẹ o fioka ha?

Whaọ uweri ogaga o jọ Job oma no taure a te ti mu eme nana kpobi họ ẹta. No emuhọ ẹme rai na ze, Job ọ rọwo nọ ẹsejọ ọ rẹ ta “eme izuehọ” gbe “eme ohwo nọ uye o be bẹ.” (Job 6:3, 26) O sae ginẹ jọ ere, keme edada nọ e rrọ iẹe oma, okolo ho. U te no ere no, ọ jẹ ta eme nana keme o wo otoriẹ oware nọ o be via na ha. Fikinọ eware okpẹtu nọ e via kẹe avọ uviuwou riẹ na e via idudhe unọjọ utọjọ, yọ e jọ wọhọ eware igheghe he, Job o je roro nọ obọ Jihova i no ze. Job ọ riẹ kpahe ẹme nọ Setan ọ ta fihotọ evaọ obọ odhiwu hu, fikiere orithọ u ru rie ta eme jọ.

Ghele na, Job ọ jọ ọzae nọ o wo ẹrọwọ ọgaga. Whọ rẹ ruẹ ẹrọwọ riẹ vevẹ evaọ eme nọ ọyomariẹ ọ ta kẹ ezae nana. Ọ ta eme nọ e rrọ uzẹme, eme iwoma, nọ e rẹ sasa omai oma nẹnẹ. Oghẹrẹ nọ ọ rọ ta kpahe eware igbunu nọ Ọghẹnẹ ọ ma, u mu urirẹ. Whọ rẹ nwane ruẹ nọ ababọ obufihọ Ọghẹnẹ, ọ rẹ sae ta eme nana kpobi hi. Wọhọ oriruo, Job ọ ta nọ Jihova “o fi otọakpọ na họ ehru oware ovo ho.” O rehọ egba-eriariẹ ikpe buobu re a tẹ te kiẹ onana via. * (Job 26:7) Job ọ tẹ jẹ ta kpahe ẹruore nọ ọyomariẹ o wo, yọ ẹruore yena ezae oke anwae efa nọ i wo ẹrọwọ a wo re. U mu Job ẹro nọ ọ tẹ maki whu dede, Ọghẹnẹ ọ te kareghẹhọ iẹe, ẹro riẹ o ti voi, uwhremu na ọ vẹ te kpare iẹe ziọ uzuazọ.—Job 14:13-15; Ahwo Hibru 11:17-19, 35.

Kọ ẹvẹ kpahe ẹme ẹgbakiete na? Ẹlifaz avọ egbẹnyusu ivẹ riẹ edekọ na a ta nọ ẹgbakiete ohwo-akpọ o fioka ha evaọ aro Ọghẹnẹ. Kọ Job ọ rọwo eme imuomu yena? Vievie! Job ọ kẹ imuẹro nọ Ọghẹnẹ o rri ẹgbakiete ghaghae. Ọ ta kpahe Jihova ududu nọ: ‘O ti vuhu ẹgbakiete mẹ mu.’ (Job 31:6) U te no ere no, Job ọ ruẹ vevẹ nọ ezae esa na a be gwọlọ rọ iroro ethọthọ rai ru re o siobọno ẹgbakiete riẹ. Onana u ru nọ Job ọ rọ ta ẹme riẹ nọ ọ mai theri. Nọ ọ ta re no ezae esa na a gbẹ ruẹ ẹme ọvo ta ha.

Job o vuhumu nọ eware nọ o bi ru kẹdẹ kẹdẹ i re dhesẹ ẹgbakiete riẹ via. Fikiere ọ tẹ ta kpahe eware iwoma sa-sa nọ o bi ru. Wọhọ oriruo, ọ kẹnoma kẹ oghẹrẹ ẹdhọgọ kpobi; ọ rọ uwowou lele ahwo yeri je bru ọghọ họ ae oma; o rri orọo riẹ ghaghae jẹ kẹnoma kẹ ọfariẹ-ogbe; maero na, ọ romakẹ Jihova Ọghẹnẹ uzẹme na riẹriẹriẹ. Agbẹta nọ Job ọ rọ rehọ eva riẹ kpobi ta nọ: “Bẹsenọ me re whu, me re siobọno ẹgbakiete mẹ hẹ!”—Job 27:5; 31:1, 2, 9-11, 16-18, 26-28.

Kọ ẹgbakiete o wuzou kẹ owhẹ wọhọ epanọ o rrọ kẹ Job? O sae jọ lọlọhọ re ohwo ọ ta nọ o bi kru ẹgbakiete riẹ, rekọ Job ọ ruẹ nọ unu ọvo ma rẹ rọ tae he rekọ ma rẹ rọ uruemu dhesẹ iẹe via. Ma te bi yoẹme kẹ Ọghẹnẹ je ru oware nọ o rẹ were iẹe kẹdẹ kẹdẹ makọ evaọ oke obẹbẹ yọ ma bi dhesẹ nọ ma rọ omamai kpobi kẹ Ọghẹnẹ. Ma te bi yeri oghẹrẹ uzuazọ utioye, u ti ru eva were Jihova je kpomovuọ họ Setan nọ ọ rọ ọwegrẹ riẹ na oma, wọhọ epanọ Job o ru evaọ okenọ u kpemu. Onana họ edhere nọ ọ mai woma nọ ma rẹ rọ rehọ aro kele ẹrọwọ Job.

Iku Job e jọ etenẹ kuhọ họ. Oware nọ o mai wuzou o thọrọ e riẹ ẹro, fikiere oware nọ o jariẹ oja họ epanọ o re ro dhesẹ omariẹ fihọ ohwo kiẹrẹe viukpọ Ọghẹnẹ. O gwọlọ nọ a rẹ kpọ iroro riẹ vi je fiobọhọ kẹe rri eware epanọ Ọghẹnẹ o bi rri rai. Whaọ Job ọ gbẹ rrọ edada egaga avọ uweri, nọ o jọ gwọlọ nọ a rẹ sasa iẹe oma. Eme Jihova o ti ru ro fiobọhọ kẹ ọzae nana nọ o wo ẹrọwọ je bi kru ẹgbakiete riẹ na? Ma te jọ uzoẹme ofa ta kpahe onana.