ENỌ IZOGE NA
Ẹvẹ Mẹ Sai ro Ru Ihomwhọko Kpobi nọ A Kẹ Omẹ?
“Ihomwhọko e rẹ sai kru ohwo fihotọ rite ughọjọ ovo aso. Evaọ oke utionana, nyai kiẹzẹ nyai kiẹzẹ ọvo oma na o rẹ ta kẹ owhẹ.”—David.
“Ẹdẹjọ me ru ihomwhọko rite ighọjọ ene gbabọ irioke re me te ti kiẹzẹ, mẹ tẹ kpama evaọ ighọjọ ezeza re mẹ wọ owọ isukulu. Eva ọvo e jẹ dha omẹ evaọ ẹdẹ yena!”—Theresa.
Kọ whọ be hai roro nọ ihomwhọko nọ a be kẹ owhẹ i bu hrọ? Otẹrọnọ ere o rrọ kẹ owhẹ, eware nọ ma te ta evaọ uzoẹme nana i ti fiobọhọ kẹ owhẹ.
Fikieme iticha a be hae rọ kẹ emọ-isukulu ihomwhọko?
Eware jọ nọ ihomwhọko e rẹ sai fiobọhọ kẹ owhẹ ru họ . . .
i re ru owhẹ riẹ obe ziezi
i re fiobọhọ kẹ owhẹ wuhrẹ epanọ whọ sae rọ jọ emamọ ohwo ẹdẹfa
i re fiobọhọ kẹ owhẹ riẹ epanọ whọ rẹ rọ rehọ oke ra ru iruo ziezi
i re fiobọhọ kẹ owhẹ riẹ oware nọ a jọ obọ eklase wuhrẹ owhẹ ziezi a
“Iticha e rẹ kẹ emọ-isukulu rai ihomwhọko re a ruẹ nọ emọ na a kareghẹhọ oware nọ a wuhrẹ i rai na ziezi viukpenọ ọ rẹ nwane thọrọ ae ẹro nọ a te te uwou no.”—Marie.
Esọmo gbe oghẹrẹ iwuhrẹ itieye efa nọ a rẹ jọ ru ikelakele na, i re fiobọhọ kẹ owhẹ wuhrẹ epanọ a re ro ku ebẹbẹ họ. Yọ wọhọ epanọ egba-eriariẹ e ta, onana u re ru nọ ẹvori ra o re ro ru iruo ziezi. Fikiere ihomwhọko i re fiobọhọ kẹ ẹvori ra!
Rekọ o tẹ make rọnọ whọ be nwane ruẹ erere ọvo nọ o bi no ihomwhọko nọ who bi ru ze he, riẹ nọ ihomwhọko yọ oware nọ whọ rẹ seba eru hu. Uzẹme riẹ họ, whọ rẹ sae salọ họ inọ unu ihomwhọko jọ ọvo whọ gwọlọ ru. Rekọ who te ru eware nọ ma be te fodẹ na, ẹsejọhọ u ti ru nọ ihomwhọko e gbẹ te rehọ oke ra ga hrọ họ.
Eware jọ nọ e rẹ sai fiobọhọ kẹ owhẹ
Who te roro nọ oke o be hai te owhẹ ru ihomwhọko ra ha, ẹsejọhọ oware nọ u fo nọ who re ru họ, whọ rẹ ruẹrẹ oke nọ who bi ro ru ihomwhọko na họ ziezi orọnikọ who re fi bae he. Dawo eware nọ ma be te fodẹ na.
Oware 1: Ma omaa fihotọ. Ebaibol ọ ta nọ: “Omaa ohwo nọ o re kru obọ ga, o rẹ riẹ nya hrọ.” (Itẹ 21:5) Koko ebe gbe eware kpobi nọ who ti ro ru ihomwhọko na họ re nọ who je muhọ no who gbe dhe ẹkpẹkpama ha.
U te no ere no, gwọlọ oria nọ edo ọ rrọ họ nọ oma o rẹ sae jọ dhẹ owhẹ ziezi nọ who bi se obe na. Ahwo jọ a rẹ jọ oria nọ o rrọ fọfọ evaọ uwou rai nọ ikpẹ e be jọ lo ziezi ru ihomwhọko rai. Rọkẹ amọfa jọ, nọ a te no uwou rai kpohọ oria ofa jọ nọ u dhẹ oma, ẹsiẹe obe o rẹ rọ ruọ ae uzou.
“Who te wo obe hayo ekalẹnda nọ who re kere eware isukulu nọ who ti ru fihọ, u re fiobọhọ kẹ owhẹ. Nọ whọ tẹ be sae riẹ eware isukulu nọ u fo nọ who re ru gbe oke nọ u fo nọ who re ro ru ae, u re ru eware lọhọ kẹ owhẹ.”—Richard.
Oware Avọ 2: Ruẹrẹ ihomwhọko ra na họ othotha. Ebaibol ọ ta nọ: “Jọ eware kpobi e nya . . . lele ọruẹrẹfihotọ.” (1 Ahwo Kọrint 14:40) Fikiere, jiroro ihomwhọko nọ whọ te kaki ru jẹ ruẹrẹ ae họ othotha vrẹ ere.
Enọ e mae ga ahwo jọ a rẹ gwọlọ ro muhọ. Rekọ amọfa a rẹ gwọlọ rọ elọlọhọ muhọ, nọ oware na o jẹ ruọ ae oma ziezi no, o vẹ kẹ ae ẹgba nọ a re ro ru egaga na. Fikiere salọ ọnọ whọ riẹ nọ o re kiehọ kẹ owhẹ.
“U re gine fiobọhọ kẹ owhẹ nọ who te kere eware nọ who ti ru fihotọ, re whọ riẹ eware nọ u fo nọ who re ru gbe oghẹrẹ nọ who ti ro ru ai othotha. Oyena u re ru nọ ozọ ihomwhọko u gbe ro mu owhẹ hẹ.”—Heidi.
Oware Avọ 3: Mu ihomwhọko na họ eru. Ebaibol ọ ta nọ: “Wha goma iruo, wha moyẹlẹ hẹ.” (Ahwo Rom 12:11) Whọ kuvẹ re eware efa e rehọ oke nọ who re ro ru ihomwhọko ra ha.
Ohwo o te wo uruemu “me ti me ti,” oke o rẹ sae vae abọ hayo u ve ru nọ o re ro ru ihomwhọko na ọwhọwhọ, ukuhọ riẹ o gbe wo emake nọ u fo nọ o re wo ho. Rekọ whọ tẹ kaki mu ei họ eru, eware e rẹ riẹ nya ziezi yọ u re ru nọ awa ihomwhọko na o gbe ro kpe owhẹ no ho.
“Ẹsikpobi nọ me te no isukulu ze jẹ nwani mu ihomwhọko mẹ họ hayo kaki mu oware ofa kpobi nọ a kẹ omẹ họ eru, u re ru nọ mẹ gbẹ rọ ruawa evaọ oke ofa ha, me ve je wo oke nọ me re ro ru eware efa ghele.”—Serina.
OWARE JỌ NỌ WHỌ RẸ SAI RU: Fi uzedhe oke jọ họ nọ who re ro ru ihomwhọko ra re who je ru ei evaọ oke yena kẹdẹ kẹdẹ. Oyena u ti fiobọhọ kẹ owhẹ riẹ epanọ whọ rẹ rọ kpọ omara je ru oware nọ u fo nọ who re ru ẹsikpobi.
Oware Avọ 4: Tẹrovi oware nọ who bi ru na. Ebaibol ọ ta nọ: “Tẹrovi obaro ọvo.” (Itẹ 4:25) Re whọ sai ru lele ohrẹ nana, o gwọlọ nọ whọ rẹ kuvẹ hẹ re eware wọhọ ifonu e rehọ iroro ra no oware nọ who bi ru na.
Who te siobọno ihomwhọko nọ who bi ru, whọ jẹ be jọ itanẹte gwọlọ eware hayo rọ ifonu vi iwou se ahwo, u re ru nọ whọ gbẹ sai ro ru ihomwhọko na re evaọ ẹruoke he. Rekọ whọ tẹ tẹrovi ei, u ti ru nọ whọ te gbẹ rọ jọ awawa ha, who ve je wo oke nọ who re ro ru eware efa.
“Ifonu, ekọmputa, igemu, gbe etẹlẹvishọno, i re ru nọ who gbe ro fi iroro ra họ oware nọ who bi se he. Oware nọ o be hai fiobọhọ kẹ omẹ họ, me re furie ifonu gbe eware itieye efa nọ mẹ riẹ nọ e rẹ sai si iroro mẹ no obe nọ me bi se na.”—Joel.
Oware Avọ 5: Who ru vrẹ oma ha. Ebaibol ọ ta nọ: “Wha ru re ahwo kpobi a ruẹ nọ wha wo iroro.” (Ahwo Filipai 4:5) Who te ru ihomwhọko na te oria jọ no, serihọ nọ o tẹ gwọlọ ere. Whọ sae kpama nya wariẹ omojọ hayo ru eware itieye na efa re uzou na o dina dhẹ.
Rekọ whọ tẹ ruẹ nọ ihomwhọko nọ who bi ru e be hai gine bu vrẹta, whọ sae ta kẹ iticha ra. A tẹ ruẹ nọ whọ be ginẹ dawo utho ẹgba ra rekọ o be lọhọ kẹ owhẹ hẹ, ẹsejọhọ a gbẹ te kẹ owhẹ bu te ere he.
“Whọ kuvẹ hẹ re awa ihomwhọko o kpe owhẹ no. Dawo utho ẹgba ra kpobi. Ihomwhọko u te oware nọ whọ rẹ rọ fiki riẹ jọ ọkọkora jẹ fiunu ẹsikpobi hi.”—Julia.
Enọ jọ nọ whọ rẹ nọ omara:
Eware vẹ me ti ro ru ihomwhọko mẹ na?
Oke vẹ o mai woma nọ me re ro ru ihomwhọko mẹ?
Oria vẹ mẹ sae jọ ru ihomwhọko nọ ohwo hayo oware ovo o rẹ jọ kpokpo omẹ hẹ?
Ẹvẹ mẹ sae rọ whaha uruemu “me ti me ti”?
Eware jọ vẹ e rẹ sai ru nọ me gbe ro ru ihomwhọko mẹ re evaọ ẹruoke he?
Eme mẹ rẹ sai ru re ifonu gbe eware itieye efa i gbe si iroro mẹ no ihomwhọko nọ me bi ru hu?
Eme me re ru re o gbẹ bẹ omẹ no ho nọ me te bi ru ihomwhọko?
OWARE JỌ NỌ U FO NỌ WHỌ RẸ KAREGHẸHỌ: Ruẹ nọ who wo otoriẹ eware nọ a be ta nọ who ru evaọ ihomwhọko na ziezi. Oware jọ u gbe vẹ owhẹ ẹro ho, nọ iticha ra taure who te ti no isukulu kpo.
a Obe na School Power, onọ Jeanne Schumm o kere a rehọ eme nana no ze.