“Evaọ okenọ mẹ gbẹ jọ isukulu, nọ ọmọ jọ ọ tẹ be ya-oma nọ o lele ohwo jọ wezẹ, emọ nọ i kiọkọ a vẹ be gwọlọ epanọ a rẹ rọ rehọ aro kele iei. Ohwo kpobi ọ rẹ gwọlọ ru eware nọ ehwa riẹ a bi ru.”​—Elaine, 21.

 Kọ u wo oke jọ nọ whọ rọ gwọlọ lele ọmọtẹ hayo ọmọzae wezẹ fikinọ who roro nọ ohwo kpobi o bi ru ere?

 Kọ u wo oke jọ nọ ọmọtẹ hayo ọmọzae nọ who you ọ jẹ gwọlọ tẹzẹ owhẹ re who lele iei wezẹ?

 O tẹ rrọ ere, uzoẹme nana u ti fiobọhọ kẹ owhẹ ru oware nọ u fo nọ ehwa ra a tẹ be gwọlọ tẹzẹ owhẹ re who lele ọmọzae hayo ọmọtẹ jọ wezẹ, hayo nọ isiuru obọra e tẹ be gwọlọ wọ owhẹ ru ere.

•  Eriwo ọthọthọ gbe uzẹme ẹme na

•  Oware nọ o rẹ sai fiobọhọ kẹ owhẹ

•  Ẹme nọ ehwa ra a ta

 ERIWO ỌTHỌTHỌ: Ohwo kpobi o wo ohwo jọ nọ o bi lele wezẹ (mẹ ọvo o wo ha na).

 UZẸME ẸME NA: Evaọ ọkiẹriwo jọ nọ a jọ kiẹ izoge nọ e rrọ ikpe 18 riwi, izoge ivẹ evaọ usu esa a ta nọ a lele ohwo jọ wezẹ no. Koyehọ otẹrọnọ izoge udhusoi a kiẹriwi na, izoge ọgba evaọ usu rai a ri lele ohwo ọvo wezẹ hẹ. Onana u dhesẹ nọ orọnọ “ohwo kpobi” ọye o lele ohwo wezẹ no ho.

 ERIWO ỌTHỌTHỌ: Nọ imava nọ a be nyusu a tẹ wezẹ kugbe ohwohwo, ẹsiẹ usu rai o rẹ mae ga.

 UZẸME ẸME NA: Emezae jọ a rẹ gwọlọ ta ẹme nana re a sae viẹ ọmọtẹ nọ a bi lele nyusu họ re a lele iei wezẹ. Rekọ ere o ginẹ rrọ họ. Oware nọ o rẹ mae via ẹsibuobu họ, ọmọzae ọ rẹ fa usu no ọmọtẹ nọ o te lele iei wezẹ no, yọ onana o rẹ da ọmọtẹ na gaga, keme o roro nọ ọmọzae na o you rie yọ ọ te sae dhẹ se iẹe ba ha. a

 ERIWO ỌTHỌTHỌ: Ebaibol na o mukpahe owezẹ ọzae-avọ-aye.

 UZẸME ẸME NA: Ebaibol na ọ ta emamọ ẹme kpahe owezẹ ọzae-avọ-aye. Rekọ Ebaibol na ọ ta vẹvẹ nọ ọzae-avọ-aye nọ a rọo no ọvo ae a rẹ wezẹ kugbe.​—Emuhọ 1:28; 1 Ahwo Kọrint 7:3.

 ERIWO ỌTHỌTHỌ: Whọ sai wo evawere he nọ whọ tẹ be hai ru oware kpobi nọ Ebaibol na ọ ta.

 UZẸME ẸME NA: Whọ rẹ mai wo evawere nọ whọ tẹ hẹrẹ bẹsenọ whọ rẹ rọo no taure who te ti lele ọzae hayo aye ra wezẹ. Nọ ọmọtẹ avọ ọmọzae a te lele ohwohwo wezẹ yọ a re rọo ho, onana o rẹ wha awaruọ ze, a rẹ vioja riẹ uwhremu na, yọ ọjọ ọ sae dhẹ siọ ọjọ ba.

 Uzẹme ẹme na họ: Ohwo ọvuọvo nọ ọ hẹrẹ bọwo okenọ ọ rẹ rọo no taure o te ti lele ọzae hayo aye riẹ wezẹ nọ ọ vioja riẹ uwhremu na ọ riẹ hẹ. Rekọ ahwo buobu nọ a lele ọmọtẹ hayo ọmọzae wezẹ no taure a tẹ te rọo, a vioja riẹ uwhremu na.

•   Jọ u mu owhẹ ẹro nọ oware nọ u kiehọ who bi ru na. Ebaibol na ọ ta nọ ahwo nọ a kpako, koyehọ “enọ i wuhrẹ ẹgba orimuo rai no . . . a sai vuhu oware uwoma gbe uyoma.” (Ahwo Hibru 5:14) Fikinọ u mu rai ẹro nọ oware nọ u kiehọ a bi ru na, ahwo nọ a kpako evaọ iroro a rẹ nwane rọ aro kele ehwa rai ru oware kpobi nọ a bi ru hu.

   “Mẹ be hae daoma ẹsikpobi re me ru oware nọ u fo re mẹ sae jọ emamọ ohwo, yọ mẹ rẹ kẹnoma kẹ oware kpobi nọ o rẹ sae raha odẹ mẹ.”​—Alicia, 16.

   Roro kpahe onana: Oghẹrẹ vẹ whọ gwọlọ nọ ahwo a rẹ riẹ owhẹ? Kọ whọ gwọlọ raha emamọ odẹ nọ who wo fikinọ whọ gwọlọ ru eva were omọvo jọ?

•   Roro kpahe uye nọ u ti noi ze. Ebaibol na ọ ta nọ: “Oware kpobi nọ ohwo ọ be kọ, oye o ti vu re.” (Ahwo Galesha 6:7) Roro kpahe epanọ uzuazọ ra hayo ọrọ ohwo nọ o kiọkọ na ọ te jọ nọ whọ tẹ rọwo lele iei wezẹ. b

   “Nọ imava nọ a re rọo ho a tẹ wezẹ kugbe, udu o sai brukpe ae, a sae vioja riẹ uwhremu na, ọjọ ọ sai tube roro nọ ohwo nọ o kiọkọ na o you rie he, yọ ọmọtẹ na ọ sai dihọ hayo ọjọ ọ sae wha ẹyao fihọ ọdekọ oma.”​—Sienna, 16.

   Roro kpahe onana: Obe jọ nọ a re se Sex Smart ọ nọ inọ: “Otẹrọnọ egbẹnyusu ra a be ta kẹ owhẹ nọ who ru eware nọ e rẹ sai wha uye se owhẹ, kọ oghẹrẹ egbẹnyusu itieye u fo nọ who re gine lele nyusu? Kọ oghẹrẹ egbẹnyusu itieye u fo nọ whọ rẹ gaviezọ kẹ re a kẹ owhẹ ohrẹ kpahe eware nọ i gine wuzou evaọ uzuazọ?”

•   Daoma rorote ziezi. Oware ovo o thọ kugbe owezẹ ọzae-avọ-aye he. Ebaibol na ọ tubẹ ta nọ owezẹ ọzae-avọ-aye yọ oware nọ ahwo nọ a rọo no a rẹ reawere riẹ.​—Itẹ 5:18, 19.

   “Owezẹ ọzae-avọ-aye yọ oware jọ nọ o rẹ lẹliẹ uzuazọ were. Ọghẹnẹ ọ gwọlọ nọ ma reawere riẹ, rekọ o rrọ rọkẹ ahwo nọ a rọo no ọvo.”​—Jeremy, 17.

   Roro kpahe onana: Oke kpobi nọ whọ rọo, whẹ avọ ọzae hayo aye ra wha sae wezẹ kugbe. Whọ te reawere riẹ te ẹgwọlọ ra yọ who ti wo ebẹbẹ nọ ma fodẹ no vẹre na ha.