Nọ ọzae-avọ-aye a te bi viẹro ku ohwohwo, yọ a fievahọ ohwohwo ho, orọo na o rẹ tọ họ. Ẹvẹ whọ sae rọ whaha ihri-eriọ nọ u fo ho?

Ma te ta kpahe eware nana

•  Eme họ ihri-eriọ?

•  Eme ọ rẹ lẹliẹ ohwo re ihri nọ u fo ho?

•  Ẹvẹ whọ sae rọ whaha ihri-eriọ?

•  Nọ ọzae hayo aye ọ tẹ be re ihri

•  Eware jọ nọ wha rẹ sae ta kpahe

 Eme họ ihri-eriọ?

 Ẹme na “Ihri-eriọ” u wo otofa buobu. Evaọ uzoẹme nana, ma te rọ ihri-eriọ dhesẹ oghẹrẹ nọ ọzae hayo aye o re ru nọ ọjọ ọ tẹ ruẹ ọzae hayo aye riẹ nọ o bi wo isiuru kẹ omọfa, hayo nọ omọfa o te bi wo isiuru kẹ ọjọ evaọ usu rai. Onana o sae lẹliẹ ohwo roro nọ omọfa o bi ti mi ei ọzae hayo aye riẹ no. O tẹ via ere, kiyọ oghẹrẹ ihri-eriọ utioye na o thọ họ. Orọo họ oware nọ o gba ọzae-avọ-aye kugbe, fikiere a rẹ daoma gaga re a whaha oware kpobi nọ o rẹ wha ẹbẹbẹ fihọ orọo rai.

 Oware nọ Ebaibol na ọ ta: “A gbẹ rrọ uwo ivẹ hẹ rekọ uwo ovo. . . . Onọ Ọghẹnẹ o kugbe no, ajọ ohwo ọvo ọ hẹriẹ iẹe he.”—Matiu 19:6.

 “Nọ ohwo jọ ọ tẹ be gwọlọ wha ẹbẹbẹ fihọ orọo ra, ihri-eriọ o sae jọ wọhọ iwiri nọ i bi kuye evaọ uwou, nọ u bi dhesẹ nọ uwou na o gwọlọ fru erae, yọ o gwọlọ nọ who re ru oware jọ kpahe iẹe vẹrẹ vẹrẹ.”—Benjamin.

 Evaọ abọdekọ riẹ, nọ ohwo o te bi viẹro ku ọzae hayo aye riẹ gheghe gheghe, onana o rẹ whae ze nọ ọ rẹ rọ re ihri nọ u fo ho. Ma te gine you ọzae hayo aye mai, u re fiobọhọ kẹ omai whaha ekpehre ihri-eriọ itieye na. (1 Ahwo Kọrint 13:4, 7) Edọktọ jọ nọ a re se Dr. Robert L. Leahy o kere nọ: “Nọ ohwo ọ tẹ be [re ihri nọ u fo ho], ẹbẹbẹ nọ o re noi ze o rẹ sae tubẹ raha orọo na kuotọ.” a

 Eme ọ rẹ lẹliẹ ohwo re ihri nọ u fo ho?

 Oware jọ nọ o rẹ mae lẹliẹ ohwo re ihri nọ u fo ho họ, otẹrọnọ ọzae hayo aye nọ o wo vẹre ọ dhẹ lele omọfa, onọ o wha riẹ ze nọ orọo rai o rọ fa. Hayo o sae jọ nọ ozọ u bi mu ei fikinọ orọo ọsẹgboni riẹ o fa nọ omọvo jọ evaọ usu rai o lele omọfa wezẹ, fikiere o bi roro nọ oware utioye na o te via kẹe re.

 “Nọ mẹ gbẹ maha, ọsẹ mẹ o lele aye ọfa wezẹ, fikiere anwọ oke yena ze, o rrọ bẹbẹ re me fievahọ omọfa. Fiki oware yena, o rẹ jọ bẹbẹ kẹ omẹ ẹsejọ re me fievahọ ọzae mẹ.”—Melissa.

 Oware ọfa jọ họ: Whọ tẹ be ruawa nọ ọzae hayo aye ra ọ te dhẹ siọ owhẹ ba, onana o sae whae ze nọ who re ro viẹro ku amọfa inọ a bi ti mi owhẹ ọzae hayo aye ra no. Whọ sai tube roro nọ whọ tẹ kẹ ọzae hayo aye ra uvẹ, ọ sae nyae rehọ omọfa.

 “Ogbẹnyusu ọzae mẹ jọ nọ ọ gwọlọ rọo ọ ta kẹ ọzae mẹ re ọ jọ ohwo nọ ọ rẹ jọ kugbei evaọ etoke ehaa orọo riẹ. Yọ ẹsejọ onana o sae gwọlọ nọ ọzae mẹ ọ rẹ jọ kugbe ọmọtẹ nọ ọ rẹ jọ kugbe aye nọ o bi wo ọzae na. Rekọ fikinọ u kiehọ omẹ oma ha, mẹ tẹ vuẹe nọ ọ se.”—Naomi.

 Oghẹrẹ nọ a re ru ehaa orọo u wo ohẹriẹ no oria ruọ oria, fikiere u fo nọ Ileleikristi a re ru lele oware nọ Ebaibol na ọ ta. Kọ emamọ oware Naomi o ru na? Nọ o roro kpahe iẹe uwhremu na, ọ ruẹ nọ ihri nọ ọ jẹ re na u fo ho. Naomi ọ ta nọ, “Evaọ oke yena, mẹ jẹ ruawa kpahe orọo mẹ, me je roro nọ ọzae mẹ o bi rri nọ eyae efa i woma vi omẹ, rekọ uzẹme he.”

 Ghelọ oware nọ o wha riẹ ze kpobi kẹhẹ, ihri-ehrọ nọ u fo ho o rẹ lẹliẹ ohwo viẹro, je ru nọ ohwo ọ rẹ rọ bọwo ọzae hayo aye riẹ ota inọ o bi lele omọfa. Nọ ọjọ o te bi viẹro ku ọjọ enẹ, onana o sae wha ẹbẹbẹ fihọ orọo ra jẹ wha ẹyao se owhẹ.

 Oware nọ Ebaibol na ọ ta: “Ihri-eriọ yọ egbogbo evaọ igbenwa.”—Itẹ 14:30.

 Ẹvẹ whọ sae rọ whaha ihri-eriọ?

 Daoma fievahọ ọzae hayo aye ra. Ukpenọ who re viẹro ku ọzae hayo aye ra evaọ omoware kpobi nọ o ru, roro kpahe eware jọ nọ o ru nọ e lẹliẹ owhẹ fievahọ iẹe.

 “Me re roro kpahe emamọ uruemu ọzae mẹ. Fikiere nọ o te bi ru oware jọ kẹ ohwo jọ, me re rri rie nọ ọ gwọlọ fiobọhọ kẹ ohwo na, orọnikọ o wo ekpehre iroro jọ họ. Mẹ rẹ kareghẹhọ omamẹ nọ, orọo mẹ avọ orọo ọsẹgboni mẹ o rrọ epọvo na ha.”—Melissa.

 Who roro nọ ẹro nọ who bi vi ku ei na uzẹme he. Edọktọ nọ a re se Dr. Leahy nọ ma fodẹ evaọ obehru na o kere nọ: “Ẹsibuobu, ma re roro nọ oware kpobi nọ ma bi roro yọ uzẹme. Fikinọ ma fievahọ omamai, epanọ ma roro na ere ma rẹ nwane rehọ iẹe. Rekọ fikinọ who roro nọ oware jọ uzẹme, o nwani dhesẹ nọ oware na uzẹme he.” b

 “Nọ ma tẹ be hai viẹro ku ọzae hayo aye mai evaọ omoware kpobi je bi roro nọ ere o ginẹ rrọ, o sae wha ẹbẹbẹ nọ o jọ orọo mai vẹre he fihọ orọo mai.”—Nadine.

 Wha ta kpahe ẹme na. Ta kẹ ọzae hayo aye ra kpahe oware nọ o be lẹliẹ owhẹ re ihri, re whẹ avọ iẹe wha gbẹ ta kpahe uruemu nọ u fo nọ wha re dhesẹ nọ wha tẹ rrọ kugbe amọfa.

 “Nọ wha tẹ be ta kpahe ẹme na, who du tae wọhọ ẹsenọ ọzae hayo aye ra o bi keke aro fihọ ru ei hi, rekọ tae wọhọ ẹsenọ whai imava na wha gwọlọ ku ẹbẹbẹ na họ. Jọ u mu owhẹ ẹro nọ ọzae hayo aye ra o wo ekpehre iroro kpahe owhẹ hẹ. O sae jọ nọ oware o re kru owhẹ ẹda ha, hayo whọ be rehọ oware na ga hrọ. Hayo o sae jọ nọ ọzae hayo aye ra ọ riẹ hẹ inọ o bi wo oke kẹ owhẹ hẹ.”—Ciara.

 Oware nọ Ebaibol na ọ ta: “Jọ omomọvo ọ hae daoma ru oware nọ o rẹ kẹ omọfa erere orọnikọ omobọ riẹ hẹ.”—1 Ahwo Kọrint 10:24.