Aye jọ ọ ruẹ ọzae riẹ nọ ọ be lẹlẹ rri ifimu nọ ahwo a jọ bafihọ. Ọzae na o te wounu kẹe inọ jọ eva e dhae he, o ti gbe rri ifimu itieye na ha. O gbe gine rri rai hi. Rekọ nọ u kri no omojọ, o te je mu ai họ erri. Oke kpobi nọ aye riẹ o te mu ei, ọ rẹ ta nọ o ti gbe rri hi.

 Kọ ere whọ rrọ? O tẹ rrọ ere, riẹ nọ ifoto-ẹbẹba hayo ifimu ọfariẹ-ogbe nọ who bi rri na e be kẹ aye ra uye gaga. Se uzoẹme nana re whọ riẹ epanọ whọ sae rọ siọ uruemu yena ba. a

Ma te ta kpahe eware nana

•  Oware nọ u fo nọ whọ rẹ riẹ

•  Oware nọ whọ rẹ sai ru

•  Ọzae ra o te bi rri ifoto-ẹbẹba

 Ifoto-ẹbẹba gbe ifimu ọfariẹ-ogbe e rẹ raha orọo. Who te bi rri rai, o rẹ kẹ aye hayo ọzae ra uye. Ọ rẹ gbẹ gwọlọ fievahọ owhẹ hẹ. b

 Ọzae o te bi rri ifoto-ẹbẹba hayo ifimu ọfariẹ-ogbe, aye riẹ o re wo ebẹbẹ nana:

•   O re rri rie wọhọ nọ ọzae na o bi gbe-ọfariẹ. Aye jọ nọ a re se Sarah ọ ta nọ, “O wọhọ ẹsenọ ọzae mẹ o bi gbe-ọfariẹ kẹse kẹse.”

•   O re rri omariẹ inọ o wo erru hu. Aye jọ ọ ta nọ ifoto-ẹbẹba nọ ọzae riẹ o bi rri na o be lẹliẹe rri omariẹ inọ “o wo erru hu, oma o tẹ be vuọ ẹe.”

•   O re fievahọ ọzae na ha. Aye jọ nọ a re se Helen ọ ta nọ: “O be lẹliẹ omẹ hai viẹro ku ọzae mẹ gaga.”

•   Ọ rẹ jọ awawa. Aye jọ nọ a re se Catherine ọ ta nọ: “Ẹsikpobi o rẹ kẹ omẹ uye inọ ọzae mẹ o wo ekpehre uruemu nana.”

 Roro kpahe onana: Ebaibol ọ ta nọ jọ ọzae o you aye riẹ. (Ahwo Ẹfisọs 5:25) Kọ who te bi ru oware nọ o be kẹ aye ra uye ẹsikpobi, yọ who you rie?

 O lọhọ họ re ohwo ọ siọ ifoto-ẹbẹba gbe ifimu ọfariẹ-ogbe ba erri. Aye jọ nọ a re se Stacey ọ ta nọ: “Ọzae mẹ ọ siọ isigareti gbe ige ba evovo no. Ọ tẹ jẹ siọ udi ogaga ba ẹda no. Rekọ epanọ ọ rẹ rọ siọ ifoto-ẹbẹba gbe ifimu ọfariẹ-ogbe ba erri na họ edadakrida na.”

 Otẹrọnọ o be bẹ owhẹ ẹseba, ru eware nọ ma be te ta na. Whọ te sae se iẹe ba riẹriẹriẹ.

•   Riẹ oware nọ o lẹliẹ ifoto-ẹbẹba nọ a re rri thọ gaga. Ohwo nọ o re rri ifoto-ẹbẹba hayo ifimu ọfariẹ-ogbe o bi ru oware nọ oma riẹ o be wọe inọ o ru. Oware nọ o bi ru na u dhesẹ nọ o you aye riẹ hẹ. Aye na o ti gbe fievahọ iẹe he. Yọ uruemu yena o rẹ sae raha usu rai aimava. Ohwo otiọye na o bi rri Jihova Ọghẹnẹ vo, keme Jihova ọ gwọlọ nọ ọzae-avọ-aye a re you ohwohwo jẹ whaha oware kpobi nọ o rẹ raha usu rai aimava.

   Ohrẹ Ebaibol: “Jọ ahwo kpobi a rọ ọghọ kẹ orọo.”—Ahwo Hibru 13:4.

•   Who gu unoma ha. Whọ ta nọ fikinọ aye ra ọ be riẹ owhẹ ru hu jabọ nọ who bi ro rri ifoto-ẹbẹba ha. Who te bi gu ei fihọ aye ra uzou, u woma ha. Keme o te whae ze nọ ẹdẹ nọ aye ra ọ gbẹ riẹ owhẹ ru hu, yọ whọ ruẹ oware nọ o rẹ lẹliẹ owhẹ je rri ifoto-ẹbẹba no.

   Ohrẹ Ebaibol: “Odawọ u re te omomọvo fiki isiuru obọriẹ nọ e rẹ wọe jẹ lẹliẹe họ.”—Jemis 1:14.

•   Who si oware ovo no aye ra ha. Ọzae jọ nọ a re se Kevin ọ ta nọ: “Kẹdẹ kẹdẹ mẹ rẹ nọ aye mẹ sọ ọ ruẹ nọ me je rri iwoho hayo ahwo jọ nọ u fo nọ me re rri hi. O tẹ lẹliẹe riẹ nọ me bi si oware ovo noi hi.”

   Ohrẹ Ebaibol: “Ma be gwọlọ ru eware kpobi avọ oruọzewọ.”—Ahwo Hibru 13:18.

•   Gbẹ hae yọroma. Ohwo ọ tẹ make siọ ifoto-ẹbẹba ba erri ikpe buobu no, ọ sai je mu ai họ erri. Kevin nọ ma fodẹ ẹsiẹ na ọ ta nọ: “Ikpe ikpe soso me rri ifoto-ẹbẹba ha. Me je roro nọ mẹ seba no ye. Kpakiyọ u ri no omẹ obọ riẹriẹriẹ hẹ. Ẹdẹ jọ, mẹ tẹ be jẹ gwọlọ wariẹ mu ai họ erri.”

   Ohrẹ Ebaibol: “Jọ ohwo nọ o bi roro nọ o dikihẹ ọ yọroma re ọ seba ekie.”—1 Ahwo Kọrint 10:12.

•   Nọ i te bi si owhẹ urru, hẹrẹ tao. Ma riẹ nọ eware itieye na e te siọ owhẹ urru ba esi ẹsejọ họ. Rekọ whọ sae ta nọ who bi rri rai hi. I te bi si owhẹ urru, daoma roro kpahe oware ofa. Who je ti rri hi na, iroro rai i no owhẹ udu no.

   Ohrẹ Ebaibol: “U fo re omomọvo rai ọ riẹ epanọ o re ro su oma riẹ re ọ sae jọ ọrẹri je wo ọghọ, orọnikọ avọ isiuru egaga kẹ owezẹ ọzae-avọ-aye nọ e vrẹta ha.”—1 Ahwo Tẹsalonika 4:4, 5.

•  Kẹnoma kẹ eware nọ e rẹ lẹliẹ ai si owhẹ urru gaga. Obe jọ nọ a re se Willpower’s Not Enough o ta nọ, “Who te bi rri eware nọ e rẹ lẹliẹ ai si owhẹ urru, yọ epẹtiro whọ be wọ ziọ oria nọ uvuerae o rrọ na. Epẹtiro na e gbẹ maki bu hu . . . o re fru erae.”

   Ohrẹ Ebaibol: “Jọ oware umuomu ovuovo u su omẹ hẹ.”—Olezi 119:133.

•   Gbẹ hae daoma fihọ iẹe. Ẹsejọhọ u ti te ikpe buobu re aye ra ọ tẹ te rọwo nọ whọ ginẹ se ifoto-ẹbẹba gbe ifimu ọfariẹ-ogbe avọ eware itieye na kpobi ba erri no. Rekọ gbẹ daoma fihọ iẹe. Ere ahwo jọ a rọ seba. Yọ u ru nọ aye rai o ro fievahọ ae uwhremu na.

   Ohrẹ Ebaibol: “Uyoyou u re wo odiri.”—1 Ahwo Kọrint 13:4.