1. Nikọ re nemi ṣi ni oniye ma ṣe ẹrẹ gbọnrọngbọnrọn kuro?

 NI ORIẸKỌ ti o bọghọ, ẹnẹ kọ ni ubara urun ti Pọl gin di aghan ti o wi ujọ ti o wi Kọrint ṣe ti ọnọkẹnrẹn ọkan gba ṣe ẹrẹ gbọnrọngbọnrọn. Ọṣẹrẹ we ee yi uro dẹ, teri ẹrẹn a ka gba a kuri ujọ. Dẹreke, ṣiṣi biri ẹsẹn Baibol ti a kele gba oriẹkọ eyiwe mughan, Oriṣẹ nemi sin ọnẹ ti o ṣe ẹrẹ gba yi uro dẹ. (Rom 2:4) Bokọ o te ṣe gba lo aghan ẹghaarẹ gba mu utiẹyin gbẹ oniye di o gba yi uro dẹ?

2-3. Nikọ ẹnẹ yẹle gba ṣe ni ẹnẹ ma man gin omere ọkan ṣe ẹrẹ gbọnrọngbọnrọn, teri nikọ?

² Ira ti aghan ẹghaarẹ ee man gin oniye ṣe ẹrẹ gbọnrọngbọnrọn, aghan ee wa nemi mu utiẹyin gbẹ ẹ. Ẹnẹ ma man gin oniye bọbọ ṣe urun ti o buru ti a nemi teri ro gba a kuri ujọ, nikọ re yẹle di ẹnẹ ṣe? Ẹnẹ wa ṣọgua mu ẹkọ gbẹ ọnẹ di o ra ba aghan ẹghaarẹ gbẹ utiẹyin.—Ais. 1:18; Uṣe 20:28; 1 Pit. 5:2.

³ O ma ṣe ti ọnẹ ee gba fẹ ra ba aghan ẹghaarẹ fọ dẹ? Ira ẹrẹn ẹnẹ wa nọkan buru ẹghaarẹ ghaan gba ri gin a nemi mu utiẹyin ti o yẹle gbẹ ọnẹ. Ẹnẹ ma ṣe wẹrẹ, ẹnẹ mughan gin ẹnẹ fẹ ọfọ omere ẹnẹ ọnọkẹnrẹn wẹrẹ onobirẹn teri ẹnẹ man gin aghan ẹghaarẹ wa nemi mu utiẹyin gbẹ ẹ. Ira ti ọnẹ ee yi uro dẹ, o wa ba ikolu ro biri Jihova jẹ ni. Kẹnrẹn irẹye ti ee wi ujọ we ma man urun ti won ṣe, aghan nemi fọ ọfọ burukun sin Jihova biri ira ro. Teri ẹrẹn, ẹnẹ wa ra gin gbẹ ẹghaarẹ ghaan teri ẹnẹ fẹ ọfọ Jihova biri omere ọnọkẹnrẹn wẹrẹ onobirẹn we.—Sam 27:14.

 BIRI AGHAN ẸGHAARẸ TE MU UTIẸYIN GBẸ AGHAN TI O ṢE ẸRẸ GBỌNRỌNGBỌNRỌN

4. Nikọ wun aghan ẹghaarẹ wa dumunẹ gba ṣe ni aghan ma biri ọnẹ ti o ṣe ẹrẹ gbọnrọngbọnrọn we ba ara?

⁴ Oniye ni ujọ ma ṣe ẹrẹ gbọnrọngbọnrọn, aghan ẹghaarẹ wa nẹ ẹghaarẹ mẹẹta ni ẹbu aghan gbẹ, gba ra biri ọnẹ ba ara. a Ẹkẹnrẹn ti a nẹ gbẹ ghaan yẹle gba ṣe irẹye ti ee ka ṣe urun bọghọ uwan biri gba gba ara re alẹ. O ye aghan gin o wu gin aghan fẹ mu utiẹyin gbẹ ọnẹ, aghan ee wa nemi gba ikpa mu ọnẹ di o yi uṣe dẹ. (Diut. 30:19) Ẹghaarẹ ghaan nẹ oye gin ee ṣe irẹye dede re wa yi uro dẹ, ṣiṣi biri Ọlaja Defid ṣe. (2 Sam. 12:13) Aghan ọlẹrẹ bọbọ nemi da ero gin aghan ee wa rentin ẹkọ ti o ti ẹwọ Jihova wa. (Jẹn. 4:​6-8) Biri o ma te gha dede, urun ti ẹghaarẹ ghaan fẹ ka ṣe gba mu utiẹyin gbẹ ọnẹ gba yi uro dẹ. Nikọ ẹghaarẹ ghaan yẹle gba tigbi ni aghan ma biri ọnẹ ti o ṣe ẹrẹ we ba ara?

5. Nikọ re ṣe uṣe ti o yẹle di ẹghaarẹ ghaan nẹ ni aghan ma winọrọn biri ọnẹ ti o ṣe ẹrẹ we ba ara? (2 Timoti 2:​24-26) (Ṣọn ifoto kẹnrẹn.)

⁵ O wu gin oniye ṣe ẹrẹ gbọnrọngbọnrọn, o kpe ghan ni eju Jihova. (Liuk 15:​4, 6) Teri ẹrẹn ẹghaarẹ ghaan ma biri ọnẹ ba ara, aghan ee wa jakan wẹrẹ gba ṣe are-maa ṣe aninọ. Aghan ee wa ro gin gba birọ ubirọ biri gba man urun ti o ṣi nọkan re ṣe uṣẹ aghan. Okpinju aghan wa mu ara-uṣe ti o wi 2 Timoti 2:​24-26 ghan. (Rọ ọ.) Ẹghaarẹ ghaan wa ṣe kpẹtẹkpẹtẹ, biri gba ṣe aninọ teri aghan fẹ mu utiẹyin gbẹ ọnẹ di o yi ewe biri won te ro dẹ.

6. Bokọ ẹghaarẹ ghaan te wa jọlọ ẹmi aghan ṣi alẹ di aghan e si biri ọṣẹrẹ we ba ara? (Rom 2:4)

⁶ Ẹghaarẹ ghaan wa gba ira gba nẹ uro Jihova ni ẹmi aghan. Aghan wa dumunẹ gba yẹn Jihova ni urun dede ti aghan wa biri ọlẹrẹ we ṣe, gba tigbi ọfọ Pọl ti o gin: “Oriṣẹ ṣe aninọ teri o fẹ sin aghan di aghan gba yi uro dẹ.” (Rọ Rom 2:4.) Ọsẹn-agutan owun aghan ẹghaarẹ ṣe, kẹnrẹn aghan yẹle gba lele sisin Kraist biri gba yẹẹn ni ewe biri aghan te bejuto ujọ we. (Ais. 11:​3, 4; Mat. 18:​18-20) Di ẹghaarẹ ghaan e si biri ọnẹ ti o ṣe ẹrẹ we ba ara, aghan ka guo iṣẹ gbẹ Jihova di aghan gba nemi mu utiẹyin gbẹ ọnẹ ti o ṣe ẹrẹ we gba yi uro dẹ. Aghan wa fẹ alẹ urun bọbọ ni Baibol biri iwe ẹkọ ẹnẹ ghaan, kẹnrẹn aghan wa guo iṣẹ gbẹ Jihova di o tin aghan ẹyin gba man urun bọbọ ni ubara ọnẹ biri urun ti o ṣi we.  Aghan wa fọ ni ubara urun bọbọ ti o yẹle di aghan man ni ubara ọnẹ, ti o nemi ṣe urun ti o lẹghẹ ẹ ro ni ewe ti won ro we, biri gba ṣe urun ti won ṣe we.—Owe 20:5.

7-8. Bokọ ẹghaarẹ ghaan te nemi yẹn ujinrin Jihova ni aghan ma winọrọn biri ọnẹ ti o ṣe urun ti ee jọ we ba ara?

⁷ Ẹghaarẹ ghaan ka yẹn ujinrin Jihova. Aghan ka tigbi ewe biri Jihova te dumunẹ gba mu utiẹyin gbẹ aghan ti o ṣe urun ti ee jọ ni ira ti o bọghọ. Ni ewe, Jihova nẹ ujinrin gbẹ Ken. O gin gbẹ ẹ urun ti o wa ṣi ira ti wun ee yi uro dẹ, kẹnrẹn gin won wa gba iṣẹ gbẹ ẹ ni o ma rentin ọfọ ro. (Jẹn. 4:​6, 7) Jihova ran ukọ ro Natan gba ra mu ẹkọ gbẹ Defid. Natan lo ita ti a gba wewe urun ti o tin Defid ẹyin gba yi uro dẹ. (2 Sam. 12:​1-7) Kẹnrẹn, Jihova ‘ka ka ran’ ukọ ro ‘kuri ọjọ-ra-wọ-ọjọ’ gbẹrẹ aghan ira Isrẹl ni aghan ma ṣe are-maa da ẹsi ro ni. (Jẹr. 7:​24, 25) Ee ka de di ira ro yi uro dẹ di e si mu utiẹyin gbẹ aghan. Okpinju, biri aghan winọrọn gba kpe ṣe ẹrẹ, o ka mu ẹkọ gbẹ aghan di aghan yi uro dẹ.

⁸ Aghan ẹghaarẹ ka lele ewe Jihova ni aghan ma winọrọn dumunẹ gba mu utiẹyin gbẹ aghan ti o ṣe ẹrẹ gbọnrọngbọnrọn. Ṣiṣi biri 2 Timoti 4:2 gin, aghan ka “gba ẹdọn tutun kọ aghan.” Teri ẹrẹn, o yẹle di ẹghaarẹ nẹ ẹdọn tutun biri ujinrin di o gba nemi mu utiẹyin gbẹ ọnẹ ti o ṣe ẹrẹ, di o gba fẹ ṣe urun ti o jọ. Ẹghaarẹ we ma binọ wẹrẹ gbẹ ara gba ṣe are-maa yọọn, ọnẹ nemi ṣe are-maa rentin ẹkọ ti won mu ṣi wẹrẹ gba ṣe are-yi uro dẹ.”

9-10. Bokọ aghan ẹghaarẹ te nemi mu utiẹyin gbẹ ọnẹ gbẹ o gba ye e gin urun ti won ṣe we lẹghẹ ikolu ro biri Jihova gba jo re ẹyin?

⁹ Aghan ẹghaarẹ ka dumunẹ gba man ero ti ọnẹ da di e si ṣe ẹrẹ we. Ni ewe, nikọ re lẹghẹ ikolu ro biri Jihova gba jo re ẹyin? Di o si le ẹkọ Baibol ti ẹwọ ro kawọ sin, wẹrẹ gba ṣe are-maa ka wowo iyẹn rire we? Di ọnẹ ee si ka guo iṣẹ gbẹ Jihova kpira juwẹrẹ? Tabi wun ee si ka dumunẹ gba le uro ti ee jọ sin? Nesin won ka biri o lo ira ni ara? Eju irayọn bokọ won fẹsẹn gbẹ gba ṣe? Bokọ ero ghaan ti won da te kan uro ro biri urun ti o ka wuu ṣiṣe? O nẹ oye urun ti Jihova Ọwa ro ro ni ubara urun ti won ṣe we?

¹⁰ Ẹghaarẹ ghaan nemi bi ọnẹ rọ ubirọ ti o wa tin wun ẹyin gba ro ni ubara urun bọbọ ti o ba ikolu ro biri Jihova jẹ, ti o lẹghẹ ẹ gba ṣe ẹrẹ. Aghan ka ṣe eyiwe ni ewe wuwu, kẹnrẹn gba ṣe are-maa birọ ubirọ ni ubara urun ọnẹ kawọ ti aghan ee yẹle gba man. (Owe 20:5) Kẹnrẹn, aghan ẹghaarẹ nemi lo ita ti a gba wewe urun gba mu utiẹyin gbẹ ọnẹ di o gba ro ni ubara urun ti won ṣe we, di o gba man urun ti o lẹghẹ ẹ gba ṣe urun ti o buru, ṣiṣi biri Natan lo ita ti a gba wewe urun gba mu utiẹyin gbẹ Defid. Ira bọbọ, ira ọṣọgua ti a gba biri o ba ara we, ara nemi rọ ọ teri ero ti won da biri ewe biri won te ro urun. O nemi muẹwọ yi uro dẹ.

11. Bokọ Jisọs te biri aghan ọlẹrẹ do?

¹¹ Aghan ẹghaarẹ ka dumunẹ gba yẹn Jisọs. Jisọs mu utiẹyin gbẹ Pọl ti ubara ubirọ ti o nẹ ọgban we ti won biirọ: “Sọl, Sọl! Nikọ wo teri ro gba gbesin mi sin?” Ti ubara ubirọ eyiwe, Jisọs tin Pọl ẹyin gba man gin urun ti won winọrọn ṣe ee jọ. (Uṣe 9:​3-6) Ni ubara “Jẹsibẹl onobirẹn rẹn,” b Jisọs gin: “Mo mu ira gbẹ ẹ di o gba yidẹ kuri ẹrẹ ro.”—Imu. 2:​20, 21.

12-13. Bokọ aghan ẹghaarẹ wa te mu ira gbẹ ọnẹ ti o ṣe urun ti ee jọ we gba yi uro dẹ? (Ṣọn ifoto kẹnrẹn.)

 ¹² Aghan ẹghaarẹ ka yẹn Jisọs gba ṣe are-maa tete da ero gin oniye ee fẹ yi uro biri uṣe dẹ. Irẹye bọbọ nemi yi uro dẹ ni aghan ẹghaarẹ ma ṣọgua biri aghan ba ara, dẹ aghan bọbọ nemi fẹ di a kpe mu ira gbẹ aghan. Teri ẹrẹn, aghan ẹghaarẹ nemi gba ero gba biri ọnẹ ti o ṣe ẹrẹ we ba ara bọghọ ugba ọkan. Ira bọbọ, aghan ma ṣọgua biri ọnẹ ti o ṣe ẹrẹ we ba ara kuro, o nemi ka jọlọ ro ni ubara urun ti a gin gbẹ ẹ. O nemi gba ara re alẹ gba bẹ Jihova di o mu ẹrẹ ro ji wun. (Sam 32:5; 38:18) Teri ẹrẹn, ira ti aghan ma datu biri o ba ara, ọnẹ ti o ṣe ẹrẹ we nemi nẹ uṣe ti o ṣe ukanrin kuri ti won nẹ ti a gba ṣọgua biri o ba ara.

¹³ Gba tin ọnẹ ti o ṣe ẹrẹ we ẹyin gba yi uro dẹ, ẹghaarẹ ghaan wa mughan gin aghan man biri urun te ṣe ọnẹ ni ara biri gba ṣe aninọ ro. Aghan ka guo iṣẹ gbẹ Jihova di o gba iṣẹ ni udumunẹ aghan, kẹnrẹn gba gbejule gin omere aghan we wa tu irẹ nẹ gba yi uro dẹ.—2 Tim. 2:​25, 26.

14. Nesin re ṣe ọnẹ ti o ghele mu utiẹyin gbẹ ọṣẹrẹ we gba yi uro dẹ, kẹnrẹn nikọ re lẹghẹ ẹnẹ gba gin wẹrẹ?

¹⁴ Ọṣẹrẹ we ma yi uro dẹ, ara ka jọlọ yọn ẹnẹ! (Liuk 15:​7, 10) O wu gin ẹghaarẹ ghaan ṣe ti ẹmi aghan ka gba bi ọnẹ soro, nesin re ghele tin wun ẹyin gba yi uṣe dẹ? Tigbi urun ti Pọl gin ni ubara aghan ti o ṣe ẹrẹ. O gin: “Ira bọbọ Oriṣẹ waa mu ayẹ gbẹ aghan di aghan gba yi uro dẹ.” (2 Tim. 2:25) Teri ẹrẹn, Jihova re mu utiẹyin gbẹ oniye we gba yi uro dẹ, ee ṣe oniye-ki-oniye mirẹn. Pọl wewe urun ti o san ti o ka ṣi ni oniye ma yi uro dẹ kuro. Ọnẹ nemi nẹ oye ni ni ubara ọrọnfọ we, o tu irẹ nẹ rẹn, biri gba nemi bọ kuri ọkpa Eṣu.—2Ti 2:26.

15. Utiẹyin bokọ wun aghan ẹghaarẹ nemi kpe ka mu gbẹ ọṣẹrẹ ti o yi uro dẹ?

¹⁵ Ọnẹ ti o ṣe ẹrẹ we ma yi uro dẹ, aghan  ẹghaarẹ wa ka dẹbo ro gba tin wun ẹyin di ukpeọrọnfọ ro gba ni ni biri gba kpe ka tin wun ẹyin gba ka gba ọgua udangho Eṣu, gbẹ o gba ka ṣe urun ti o jọ. (Ibru 12:​12, 13) Ọrọnfọ rẹn gin aghan ẹghaarẹ ee ka yiyẹn urun ti ọṣẹrẹ we ṣe gbẹ irẹye mirẹn. Dẹ, nikọ re nemi yẹle di aghan ti o wi ujọ we man?

“KANI UGBAMUGBA KELE BIRI AGHAN TI O ṢE ẸRẸ . . . KE”

16. Ṣiṣi biri 1 Timoti 5:20 gin, aghan nesin re ṣe “ugbamugba” ti Pọl fọ ọfọ ro we?

¹⁶ Rọ 1 Timoti 5:20. Pọl gin gbẹ Timoti ti o ṣe ẹghaarẹ kẹnrẹn gin di o kani “ugbamugba kele biri aghan ti o ṣe ẹrẹ . . . ke.” Di Pọl si winọrọn gin di o biri aghan ti o ṣe ẹrẹ ke ni ọguaju ujọ we dede? Ee gha wẹrẹ. Okpinju o winọrọn fọ ni ubara aghan tie wẹrẹ ti o nemi man ni ubara ẹrẹ we. Aghan nemi ṣe irẹye ti o gba eju ri urun ti o ṣi wẹrẹ ti ọṣẹrẹ we biri o fọ ni ubara ro. Ẹghaarẹ ghaan wa gin gbẹ ira ghaan nọkan gin aghan bi ọṣẹrẹ we soro rẹn.

17. Ukalẹ bokọ won kele yẹle di a wowo ukpanran eju sin oniye gbẹ ujọ dede, teri nikọ?

¹⁷ Ira bọbọ irẹye gidijẹ ni ujọ we man gin oniye ọkan ṣe ẹrẹ gbọnrọngbọnrọn, wẹrẹ gin aghan wa man ni ubara ro ni ira ti o wa. Ni ukalẹ eju ẹrẹn, ujọ we dede wa wi ẹbu “ugbamugba” we. Teri ẹrẹn, ẹghaarẹ ọkan wa wowo gbẹ ujọ we dede gin a kpanran eju sin omere ọnọkẹnrẹn wẹrẹ omere onobirẹn ọkan rẹn. Teri nikọ? Ṣiṣi biri Pọl gin, di o gba ṣe ukan-ẹmọn gbẹ aghan mirẹn di aghan maa ri ubo ṣe ẹrẹ gbọnrọngbọnrọn.

18. Ọnẹ ti ee te to ọdọn mẹẹta-le-ẹrudogun ti o gba-omi kuro ma ṣe ẹrẹ gbọnrọngbọnrọn, nikọ ẹghaarẹ ghaan wa ṣe? (Ṣọn ifoto kẹnrẹn.)

 ¹⁸ Nikọ wun ẹghaarẹ ghaan ka ṣe ni ọnẹ ti ee te to ọdọn mẹẹta-le-ẹrudogun (18) ti o gba-omi kuro ma ṣe ẹrẹ gbọnrọngbọnrọn sin? Ẹghaarẹ ghaan wa gba ero di ẹghaarẹ meeji ra biri ọma we biri ọsa biri ore ro ti o ṣe Olele Kraist ba ara. Ẹghaarẹ ghaan wa birọ ni ẹwọ ọsa biri ore ọma we urun ti aghan te ṣe gba mu utiẹyin gbẹ ẹ gba nemi yi uro biri uṣe dẹ. O ma ṣe ti ọma we gba rentin ẹkọ ti ọwa ro biri iye ro mu gbẹ ẹ biri gba yi uṣe dẹ, ẹghaarẹ meeji ghaan nemi ju ọfọ we ṣi gbẹ ọsa biri ore we di aghan kpe ka mu utiẹyin gbẹ ọma we. Ẹghaarẹ ghaan man gin ọsa biri ore owun Jihova mu ẹkpe ọma bibisoro ni ewe wuwu gbẹ. (Diut. 6:​6, 7; Owe 6:20; 22:6; Ẹfi. 6:​2-4) Kuroke ni ọjọ da, ẹghaarẹ ghaan wa birọ ni ẹwọ ọsa biri ore we gba man tabi ọma we winọrọn ri utiẹyin ti o yẹle gba ni ẹwọ aghan. Dẹ, nikọ wun ẹghaarẹ ghaan wa ṣe ni ọma we ma kpe ka ṣe urun ti ee jọ we? O ma gha wẹrẹ, ẹghaarẹ mẹẹta wa biri ọma we biri ọsa biri ore ro ba ara.

“ỌLUWA [JIHOVA] KỌN BIRI ANINỌ GIDIGBO”

19. Bokọ aghan ẹghaarẹ te ka dumunẹ gba yẹn Jihova ni aghan ma biri ọnẹ ti o ṣe ẹrẹ gbọnrọngbọnrọn we ba ara?

¹⁹ Jihova fẹ gin di aghan ẹghaarẹ kighi ujọ we kuri ẹwọ aghan ti ee jẹ da ẹsi ro ni. (1 Kọr. 5:7) Dẹ, aghan kpe ka ṣe urun ti ẹmi aghan ka dede gba mu utiẹyin gbẹ oniye gbẹ o gba nemi yi uro dẹ ni o ma fẹ. Kẹnrẹn biri aghan winọrọn mu utiẹyin gbẹ ọnẹ, aghan ka gbejule gin o wa yi uṣe dẹ. Teri nikọ? Teri aghan fẹ yẹn Jihova, ọnẹ ti o “kọn biri aninọ ṣiṣe.” (Jem. 5:11) Alẹọgua Jọn gba wuwu biri omere ẹkẹnrẹn biri ebirẹn do. O ya gin: “Mo ya eyiwe gbẹrẹ aghan, aghan ọtọn mi, di aghan maa ri ubo ṣe ẹrẹ; kẹnikẹn o man ṣe ti oniye-ki-oniye gba ṣe ẹrẹ, ẹnẹ nẹ Jisọs Kraist, ọlọgbarara, ọnẹ ti o ka bẹ Ọsa gbẹ ẹnẹ.”—1 Jọn 2:1.

20. Nikọ ẹnẹ wa ko ni uro ni oriẹkọ ti o tin ogun ni oriẹkọ ghaan ti o lele ara we?

²⁰ O ṣe ararirọ gin a ka ri ira bọbọ ti Olele Kraist ọkan gba ṣe are-maa yi uro dẹ. O ma gha wẹrẹ, a lati gba a kuri ujọ. Nikọ ẹghaarẹ ghaan ka ṣe ni eyiwe ma ṣi? Ẹnẹ wa fọ ni ubara ẹrẹn ni oriẹkọ ti o tin ogun ni oriẹkọ ghaan ti o lele ara we.