ORIẸKỌ TI A WA KỌ 2
ẸRIN 132 Ẹnẹ Da Ọkan Rẹn
Biri Aghan Ọkọ Te Nemi Mu Wuwu Biri Ọghọ Ghan Aya Aghan
“Aghan ọkọ, . . . mu ọghọ gbẹ aghan.”—1 PIT. 3:7.
URUN TI A WA KỌ
Biri ọkọ te nemi mu wuwu biri ọghọ ghan aya ro ti ubara urun ti won ka gin biri gba ṣe.
1. Nikọ re ṣe urun ọkan ti Jihova teri ro mu orire udo ọkọ biri obirẹn gbẹ ẹnẹ?
JIHOVA re ṣe “Oriṣẹ ọluranran [“ọlarayinyọn,” nwt]”, teri ẹrẹn o fẹ di ẹnẹ nẹ arayinyọn. (1 Tim. 1:11) O mu orire gidijẹ gbẹ ẹnẹ ti o wa mu utiẹyin gbẹ ẹnẹ gba jẹ ayọn ẹye. (Jem. 1:17) Ọkan ni ẹbu ro ka ṣe udo ọkọ biri obirẹn. Ọnọkẹnrẹn biri onobirẹn ma do ara, aghan naṣi gin ọkan wa nẹ wuwu biri ọghọ gbẹ okeeji. Ọkọ biri obirẹn ma jẹ di wuwu ti ọkan nẹ gbẹ okeeji ni, aghan meeji dede wa jọlọ nẹ arayinyọn.—Owe 5:18.
2. Nikọ re ka ṣi ni udo ọkọ biri obirẹn ni onuwe?
2 O ṣe ararirọ gin, ọkọ biri obirẹn gidijẹ ni onuwe ee ka nẹ wuwu biri ọghọ gbẹ ara aghan ni ira dede ṣiṣi biri aghan naṣi, teri ẹrẹn, aghan ee ka nẹ arayinyọn. Urun ti aghan ti o man ni ubara ọkọ biri obirẹn bọbọ fẹ alẹ ro mughan gin, ọkọ gidijẹ ka kpa aya aghan igbe, gba ka ebubu ni aghan ara, wẹrẹ gba biri aghan do ni ewe mirẹn ti ee jọ. Ọkọ eju ẹrẹn we ma wi ubo ti irẹye mirẹn gha, o nemi ṣe ṣiṣi ọrọnrọn ọkọ ti o ka jọlọ bejuto aya ro. Ọkọ gidijẹ ka ṣọn ifoto irẹye ti o tu, eyi ke ka lẹghẹ ebirẹn gidijẹ gba ṣe are-maa nẹ arayinyọn.
3. Nikọ re ṣe ti ọkọ bọbọ gba gba uya jẹ aya aghan?
3 Nikọ re ṣe ti ọkọ bọbọ gba gba uya jẹ aya aghan? O nemi ṣe gin ọwa aghan gba uya jẹ iye aghan, teri ẹrẹn aghan nemi ka ro gin gba gba uya jẹ obirẹn san. Aghan mirẹn ka ṣe e teri wẹrẹ wun ẹkẹnrẹn gidijẹ ka ṣe ni aja ti aghan te wa, ti o lẹghẹ aghan ro gin gba jonọ sin obirẹn re wa mughan gin aghan nemi kpaṣẹ gbẹ aghan. Gbẹ ẹkẹnrẹn mirẹn dẹ, aa kọ aghan biri a te da ara aghan ni, kitikiti ni aghan ma winọrọn binọ. Bọbọ ka ṣọn ifoto irẹye ti o tu kpira, ti o nemi lẹghẹ aghan ro gin urun ti ebirẹn wọ ee bọghọ gba biri aghan sun ni ara ṣiṣan. Gbadatuluu, aghan ti o man ni ubara udo ọkọ biri obirẹn ri rẹn gin ni ira ikobo COVID-19, ẹkẹnrẹn gidijẹ re gba uya jẹ aya aghan. Dẹ ee yẹle di ọkọ teri urun-ki-urun gba uya jẹ aya ro.
4. Nikọ aghan ọkọ yẹle gba kẹnẹ ara gbẹ, kẹnrẹn teri nikọ?
4 Aghan ọkọ ti o sẹn Jihova lati kẹnẹ ara di uro ti ee jọ ni ubara ebirẹn ti aghan ti o wi ẹye we nẹ, maa lẹghẹ aghan nẹ uro odin eju ọkan we ni ubara ebirẹn. a Teri nikọ? Urun ọkan ka ṣe teri uro ti oniye nẹ owun o ka ṣe uṣe ro lẹfun. Alẹọgua Pọl kan-ẹmọn gbẹ aghan Olele Kraist ti a gba ẹmi fifẹn nẹ gbẹ ti o wi Rom gin di “aghan maa do udo-ẹye ekpikpo-ara ṣiṣan.” (Rom 12:1, 2) Ira ti Pọl gba ya iwe gbẹrẹ aghan, ira ti o wi ujọ we ṣe Olele Kraist gbẹ ọdọn gidijẹ rẹn. Dẹ, ọfọ Pọl mughan gin uṣe-aja biri uro ẹye we kpe wi ara aghan bọbọ ni ujọ we. Ẹrẹn re ṣe ti o gba mu ẹkọ gbẹ aghan di aghan yi uro biri uṣe aghan dẹ. Ẹkọ ẹrẹn kpe kan aghan ọkọ ti o ṣe Olele Kraist ni onuwe. O ṣe ararirọ gin, uro ẹye we ran aghan bọbọ ara, gbẹ aghan gba winọrọn gba uya jẹ aya aghan. b Ẹwọ bokọ wun Jihova fẹ di aghan ọkọ gba ka biri aya aghan do? Iwanran ro wi ẹsẹn Baibol ti a kele gba origho ọfọ oriẹkọ eyiwe.
5. Ṣiṣi biri 1 Pita 3:7 gin, bokọ o te yẹle di ọkọ biri aya ro do?
5 Rọ 1 Pita 3:7. Jihova kpaṣẹ gin di aghan ọkọ mu ọghọ gbẹ aya aghan. Ọkọ ti o mu ọghọ gbẹ aya ro wa gba ẹwọ ti o san biri wuwu biri o do. Ni oriẹkọ eyiwe, ẹnẹ wa kọ ni ubara ewe biri ọkọ te nemi mu ọghọ ni ara aya ro. Dẹ ni ọṣọgua, ẹnẹ wa fọ ni ubara uṣe ti o mughan gin ọkọ ee fẹ ọfọ wẹrẹ gba mu ọghọ gbẹ aya ro.
MAA ṢE URUN-KI-URUN TI O WA KUAN AYA RẸ
6. Eju bokọ wun Jihova gba ṣọn aghan ẹkẹnrẹn ti o ka kpa aya aghan igbe? (Kolosi 3:19)
6 Ee yẹle di aghan ọkọ ka ṣe uṣe gbalogbalo sin aya aghan. Jihova ka binọ oniye-ki-oniye ti o nẹ uṣe gbalogbalo. (Sam 11:5) Jihova ka binọ ọkọ ti o ka gba uya jẹ aya ro kitikiti. (Mal. 2:16; rọ Kolosi 3:19.) Ṣiṣi biri 1 Pita 3:7, ti o ṣe ẹsẹn Baibol ti a kele gba origho ọfọ eyiwe gin, ira ti ọkọ ma gba ẹwọ ti ee san biri aya ro do, eyiwe nemi ba ukun ro biri Jihova jẹ. Jihova nemi ṣe are-maa rentin ubẹ ro.
7. Ṣiṣi biri Ẹfisọs 4:31, 32 gin, eju ọfọ bokọ wun aghan ọkọ lati bi gbẹ? (Kẹnrẹn ṣọn “Ọfọ ti A Wewe Alẹ Ro.”)
7 Ee yẹle di ọkọ ka wu gbẹ aya ro wẹrẹ gba lo ọfọ ebubu gbẹ ẹ. Ọkọ bọbọ ka gba ebinọ ti o ni gba biri aya aghan fọ, gba gin urun ti o wa jọlọ dọn aghan. Dẹ Jihova binọ ‘eke, inọbibi, wuwu biri ọfọ ebubu.’ c (Rọ Ẹfisọs 4:31, 32.) Jihova ka ṣọn ewe biri ọkọ te biri aya ro fọ, o ma wu gin irẹye mirẹn ee wi uwẹrẹ. Ọkọ ti o ka kpanran ọfọ gbẹ aya ro ka ba ikolu ti won biri aya ro nẹ, biri ti won biri Oriṣẹ nẹ jẹ.—Jem. 1:26.
8. Nikọ Jihova ro ni ubara ifoto irẹye ti o tu, kẹnrẹn teri nikọ?
8 Ọkọ ee yẹle gba ka ṣọn ifoto irẹye ti o tu. Nikọ Jihova ro ni ubara ifoto irẹye ti o tu? O binọ ro. Teri ẹrẹn, ọkọ ti o ka ṣọn ifoto irẹye ti o tu winọrọn ba ikolu ro biri Jihova jẹ, biri gba ṣe are-mu ọghọ gbẹ aya ro. d Gba ṣe are-yẹ aya ro ṣi, ọkọ ti o tama aya ro ee wa rere biri onobirẹn mirẹn ṣe uṣe igbere. Ee wa muẹwọ ro ni ubara ro! Jisọs gin ọnọkẹnrẹn ti o ka ṣọn onobirẹn gba fẹ gba a ṣe toro jẹ ẹbi igbere ṣiṣe “ni ẹdọn ro.” e—Mat. 5:28, 29.
9. Teri nikọ wun Jihova gba binọ ọkọ ti o ka sọ aya ro ni uṣe anọmumu, ni ubara sisun ni ara?
9 Ee yẹle di ọkọ gba ikpa mu aya ro gba ṣe uṣe ti ee biri ẹmi ro kpa, ni aghan ma winọrọn sun ni ara. Ọkọ bọbọ ka sọ aya aghan ni uṣe anọmumu, ni aghan ma winọrọn sun ni ara, ti o nemi kpokpo onobirẹn we ẹmi. Jihova ka binọ uṣe ti a gba ro gbẹ ara ọnẹ nọkan, ti ee mu wuwu ghan. O fẹ di ọkọ nẹ wuwu gbẹ aya ro gba biri o do kpẹtẹkpẹtẹ, biri gba ṣe urun ti aya ro fẹ. (Ẹfi. 5:28, 29) O ma da ṣe gin ọkọ ti o ṣe Olele Kraist winọrọn biri aya ro ṣe uṣe anọmumu, wẹrẹ gba gba uya jẹ ẹ, wẹrẹ gba gho ẹgho irẹye ti o tu biri-ọjọ-ghawe dẹ? Bokọ o te wa nemi yi uro ro biri uṣe ro dẹ?
BIRI ỌKỌ TE WA ṢE GBA LE UṢE BURUKUN SIN
10. Bokọ aghan ọkọ te nemi jẹ ere kuri ewe ti Jisọs mu ṣi?
10 Nikọ re wa nemi mu utiẹyin gbẹ ọkọ gba gba-ọgua uṣe ti a kele gba uya jẹ, biri gba gba anọ mu aya ro? O nemi dumunẹ gba yẹn Jisọs. O wu gin Jisọs ee gba obirẹn ni ira-ki-ira, ewe biri won te biri aghan olele ro do, ọrọnrọn ewe ti ọkọ wa lele gba biri aya ro do rẹẹn. (Ẹfi. 5:25) Ni ewe, ro ni ubara urun ti aghan ọkọ nemi kọ gbẹ kuri ewe biri Jisọs te biri aghan alẹọgua ro do, biri ewe biri won te biri aghan fọ.
11. Bokọ Jisọs te biri aghan alẹọgua ro do?
11 Jisọs biri aghan alẹọgua ro do ni ewe kpẹtẹkpẹtẹ ni ira dede, biri gba mu ọghọ ni aghan ara. Ee nẹ ira ti won gba kpanran ọfọ gbẹ aghan, wẹrẹ gba ṣọn aghan re alẹ. O wu gin o nẹ nini ju aghan, ee lo nini ro gba dubẹru sin aghan. Okpinju, o gba ara re alẹ gba ṣe urun ti aghan fẹ gbẹ aghan. (Jọn 13:12-17) O gin gbẹ aghan olele ro gin: “Kọ ẹkọ ni ẹwọ mi, teri oniye kpẹtẹkpẹtẹ biri ọnẹ ti o gba ara re alẹ owun mo ṣe ni ẹmi i; di wo gba nẹ ukuẹmi.” (Mat. 11:28-30) Daju gin Jisọs nẹ uṣe kpẹtẹkpẹtẹ. Ọnẹ ti o nẹ uṣe kpẹtẹkpẹtẹ, ee ṣe ọlẹ. Okpinju, o nẹ nini to gba ka da ara ro ni, ni inọ ma bii. O ka nemi tun ẹdọn gba da ara ro ni.
12. Bokọ Jisọs te biri irẹye mirẹn fọ?
12 Jisọs lo ọfọ ro gba mu ukuẹmi biri ẹkọ gbẹ irẹye mirẹn. Ee kpanran ọfọ gbẹ aghan olele ro. (Liuk 8:47, 48) Ira ti ọghanran gba ṣe urun ti o wa bi Jisọs inọ kiti, “ee yi arun dẹ gba bu aghan.” (1 Pit. 2:21-23) Ni ira bọbọ, Jisọs ka kpeju din kiti, okpinju di o yi owun dẹ, gba bu aghan. (Mat. 27:12-14) Eyi ọrọnrọn ewe fẹnẹfẹnẹ gbẹ aghan ọkọ ti o ṣe Olele Kraist rẹẹn!
13. Ṣiṣi biri Matiu 19:4-6 gin, bokọ ọkọ te wa nemi “biri aya ro kolu”? (Ṣọn ifoto kẹnrẹn.)
13 Jisọs kpaṣẹ gbẹ aghan ọkọ di aghan maa yẹ aya aghan ṣi ni ira-ki-ira. O bari ọfọ Ọwa ro ti o gin di ọkọ “biri aya ro kolu.” (Rọ Matiu 19:4-6.) Ọfọ Grik ti a lo ni ẹsẹn Baibol we gbẹ “kolu,” soro gbẹ “titama ara.” Teri ẹrẹn, o yẹle di wuwu ti o wi ẹgbelemeeji ọkọ biri obirẹn jọlọ ni, ti o to ti o wa kele ṣiṣi gin aghan tama ara. Ọkan ma ṣe urun ti o kuan onokeeji ro, aghan meeji dede re wa jẹ uya. Ọkọ ti o jọlọ biri aya ro kumara, wa kọkọ ifoto irẹye ti o tu ni ewe-ki-ewe. O wa bi eju kuri “urun ṣiṣan” gege. (Sam 119:37) Ṣiṣi Jobu, o gin gbẹ ara ro gin, wun ee wa rere ṣọn onobirẹn-ki-onobirẹn ti ee ṣe aya ro biri uro igbere.—Jobu 31:1.
Ọkọ ọkan ti o tama aya ro, ee jẹ gho ẹgho irẹye ti o tu (Ṣọn ẹkori 13) g
14. Uta-ẹsẹn bokọ re yẹle di ọkọ ti o ka gba uya jẹ aya ro gbe, gba jọlọ ikolu ro biri aya ro, biri ti Jihova ni ara?
14 Ọkọ ti o ka kpa aya ro igbe, wẹrẹ gba buu lati ṣe urun gidijẹ gba jọlọ urun ti won bajẹ ni ikolu ro biri aya ro, biri ti Jihova. Nikọ won lati ṣe? Ọṣọgua, o wa forijẹ gin won nẹ ẹkpikpomẹ gbọnrọngbọnrọn. Jihova ka ri urun dede ti won ka ṣe, biri gba gbọ ọfọ dede ti won ka fọ. (Sam 44:21; Ẹkli. 12:14; Ibru 4:13) Okeeji, o lati le uya ti won gba jẹ aya ro sin, biri gba yi uṣe dẹ. (Owe 28:13) Ọkẹẹta, o wa bẹ aya ro biri Jihova di aghan mujii. (Uṣe 3:19) O yẹle gba kpe bẹ Jihova di o tin wun ẹyin gba yi uṣe dẹ, gbẹ o gba nemi ka ro, gba fọ biri gba ṣe uṣe ti Jihova fẹ ni ẹwọ ro. (Sam 51:10-12; 2 Kọr. 10:5; Filip. 2:13) Ọkẹẹrẹn, o lati ṣe uṣe ti o biri iṣẹ ro kpa, biri gba ka ṣe urun dede ti won nemi ṣe gba bi uṣe gbalogbalo biri ọfọ ebubu nọ. (Sam 97:10) Ọkaaru, o wa tete ra ba aghan ẹghaarẹ di aghan mu utiẹyin gbẹ ẹ. (Jem. 5:14-16) Ọkẹẹfa, o wa ṣe ijọlọṣi bọbọ ti o wa ka tigbiin ni ubara urun ti won wa bi nọ, di o gba ṣe are-maa ṣe urun-ki-urun ti ee jọ juwẹrẹ. Ọkọ ti o ka gho ẹgho irẹye ti o tu lati lele uta-ẹsẹn mẹẹfa ti a mu arun to we. Jihova wa mu utiẹyin ti o yẹle gbẹ ẹ, di o gba nemi yi uṣe dẹ. (Sam 37:5) Dẹ, ee ṣe gba bi gbẹ ṣiṣe urun ti o wa kuan aya ro nọkan owun Jihova fẹ ni ẹwọ ọkọ. O kpe yẹle gba kọ biri won wa te mu ọghọ ni ara aya ro. Bokọ o te wa nemi ṣe ẹrẹn?
BIRI WO WA TE NEMI MU WUWU BIRI ỌGHỌ GHAN AYA RẸ
15. Bokọ ọkọ te nemi mughan gin won fẹ ọfọ aya ro?
15 Mughaan gin wo fẹ ọfọ ro. Omere ẹkẹnrẹn bọbọ ti o wi udo ọkọ biri obirẹn ti o nẹ arayinyọn, ka ri gin aghan ṣe urun kpọjọ ti o wa mughan aya aghan biri aghan te fẹ ọfọ ro to. (1 Jọn 3:18) Ọkọ nemi gba uṣe tie tie ṣiṣi dida ẹwọ aya ro ni, wẹrẹ gba din maan gba mughan gin won fẹ ọfọ ro. O nemi gba fonu jẹ uṣẹ gbẹrẹ ẹ gba gin “Agbigbẹn rẹ da mi,” wẹrẹ gba biirọ “Bokọ onuwe te gha?” Kuri ira-ra-wọ-ira, o nemi ṣe aya ro orire gba mu wuwu ro ghaan. Ọkọ ma winọrọn ṣe urun ghaan we, o winọrọn mu ọghọ ni aya ro ara, kẹnrẹn gba ṣe udo ọkọ biri obirẹn aghan gba ni ni.
16. Nikọ o gba yẹle di ọkọ yiri aya ro?
16 Gin gbẹ ẹ gin, o jọlọ ghan ni eju rẹ. Ọkọ ti o ka mu ọghọ ni ara aya ro, ka jẹ di o man urun ti won teri ro jọlọ fẹ ọfọ ro gbẹ ara gba yọọn. Ewe ọkan biri won te ṣe eyiwe, ka ṣe gba ka dọkpẹ gbẹ ẹ gbẹ urun dede ti won ka ṣe gba mu utiẹyin gbẹ wun. Ọkọ ma gba ẹmi ro dede yiri aya ro, o winọrọn lẹghẹ ara ro ṣe wẹlẹwẹlẹ. (Kol. 3:15) Ọkọ ma gin gbẹ aya ro urun ti won ka fẹ ọfọ ro ni ara ro, eyi wa lẹghẹ ẹdọn ro to alẹ, gbẹ o gba man gin ọkọ ro fẹ ọfọ ro, gba mu ọghọ gbẹ ẹ.—Owe 31:28.
17. Bokọ ọkọ te nemi mu ọghọ ni ara aya ro?
17 Ka ṣe ayẹ biri gba mu ọghọ ni wun ara. Ọkọ ti o fẹ ọfọ aya ro man ọghan ro, gba jọlọ bejuto o. O gba a gin orire ti o jọlọ ghan ti o ti ẹwọ Jihova wa owun aya ro ṣe. (Owe 18:22; 31:10) Teri ẹrẹn, o ka gba ẹwọ ayẹ biri ọghọ gba biri o do, gba ra lu ira ti aghan ma winọrọn sun ni ara. Ee wa gba ikpa muu di o ṣe urun-ki-urun ti wun ee fẹ ṣe, gbẹ o gba ro gin a winọrọn gba uya jẹ wun, wẹrẹ ti o wa kpokpo wun ẹmi ni aghan ma winọrọn sun ni ara. f Ọlara ọkọ kẹnrẹn, ee wa fẹ ṣe urun-ki-urun ti o wa lẹghẹ ẹmi ro da ẹbi gbẹ ẹ, ni aghan ma winọrọn sun ni ara.—Uṣe 24:16.
18. Nikọ wun aghan ọkọ wa lati forijẹ gba ṣe? (Kẹnrẹn ṣọn ẹkpetin we “ Ewe Mẹẹrẹn Biri A Te Ṣe Ọkọ ti O Mu Ọghọ Gbẹ Aya Ro.”)
18 Aghan ọkọ, Jihova ka nẹ ọyọ ni o ma ri gin aghan winọrọn jọlọ dumunẹ gba mu ọghọ ni ara aya aghan ni urun dede ti aghan ka gin biri gba ṣe. Forijẹ gin wo wa mu ọghọ ni ara ro gba ṣe are-maa ṣe urun-ki-urun ti o wa dọọn, kẹnrẹn gba ka ṣe wun ayẹ, gba mu ọghọ biri wuwu ghaan. Wo ma winọrọn ṣe wẹrẹ, wo mughan gin wo fẹ ọfọ ro biri gba man ọghan ro. Wo ma mu ọghọ gbẹ aya rẹ, wo winọrọn kighi ikolu ti o ṣe kpatakiri ju gbẹ rẹ, ti o ṣe ukun ti wo biri Jihova ṣe.—Sam 25:14.
ẸRIN 131 “Urun Ti Oriṣẹ Din Man Ara”
a Di aghan ọkọ ri gin aghan rọ oriẹkọ we “Ẹwọ Ti Jihova Gba Mu Ebirẹn Owun Wo gba Mu Aghan?” ni iwe Uli-Udẹrẹ ti January 2024.
b Wo ma ṣe ọnẹ ti ọkọ ro wẹrẹ aya ro gba uya jẹ ri, o wa ṣe utiẹyin gbẹ rẹ gba rọ oriẹkọ we “Help for Victims of Domestic Abuse” ni abẹ oriẹkọ ti o lele ara “More Topics” ni jw.org biri JW Library®.
c ỌFỌ TI A WEWE ALẸ RO: “Ọfọ ebubu” ka ṣe gba ka gba urun ti o wa jọlọ dọn oniye gba buu, ti o wa lẹghẹ ẹ ro gin wun ee wọrun. Gba ka gin gbẹ oniye kpira urun ti uwọ ee fẹ ọfọ ro ni ara ro wi ẹbu ro. Teri ẹrẹn, urun-ki-urun ti ọkọ ma gin ti o wa dọn aya ro, wẹrẹ ti o wa ṣe udaju gbẹ ẹ, ọfọ ebubu rẹẹn.
d Ṣọn oriẹkọ we “Pornography Can Shatter Your Marriage” ni jw.org biri JW Library ni abẹ origho ọfọ ti o lele ara “Help for the Family.”
e Obirẹn aya-ọlọkọ ti ọkọ ro ka gho ẹgho irẹye ti o tu wa jẹ ere kuri oriẹkọ we “When a Marriage Mate Views Pornography” ni iwe Uli-Udẹrẹ ti August 2023.
f Baibol ee gin urun ti o fẹn biri ti ee fẹn ni ubara sisun ni ara ọkọ biri obirẹn. Ọkọ biri obirẹn Olele Kraist lati da ero ti o mughan gin aghan fẹ ṣe urun ti o mu ọghọ gbẹ Jihova, ti o wa wu aghan meeji dede, biri ti o wa lẹghẹ aghan gba nẹ ẹmi ti ee da ẹbi gbẹ ọnẹ. Ee nẹ ọkọ biri obirẹn ọkan ti o wa fẹ biri irẹye mirẹn fọ ni ubara ẹwẹlẹ ṣiṣe ọkọ biri obirẹn eyiwe.
g WIWEWE IFOTO WE: Onokeeji omere ọnọkẹnrẹn ọkan ni ubo uṣẹ ro ti ee ṣe Oṣẹri Jihova, fẹ sọ ọ ni ghigho iwe ti o nẹ ifoto irẹye ti o tu.
