Mi baan 1927 iina Merika iina wan likl toun we de nier Shikaago we de iina Ilanai. Mi mada an mi faada did av faiv pikni. Yu did av Jetha, Don, den mi, an afta mi yu av Carl, an den Joy. Aal a wi did mek op wi main se wi a-go sorv Jeuova wid aal a wi aat. Jetha get fi go a di sekan klaas a Gilead iina 1943. Den Don did get fi go a Betel iina Nyuu Yaak iina 1944, an Carl get fi go iina 1947, an den Joy get fi go iina 1951. Wa dem an mi mada an faada did du did riili elp mi.

Mi mada an faada did lov Gad an lov fi riid di Baibl, an dem mek wi az pikni lov fi dwi’it tu. Mi faada neehn av no rietinz fi di piipl dem we go a choch kaa wen im did a wan suoja iina Yuurop iina Worl Waar 1, im si tingz we im neehn laik. Kaa mi mada did api se im kom bak uom alaiv, shi se tu im se: “Carl, kom wi go a choch laik ou wi yuus tu du.” Mi faada se tu ar se: “Mi wi fala yu gu dong de, bot mi naa kom iin.” Shi aks im se: “Wa mek?” Im ansa ar an se: “Wen di waar did a gwaan, di choch man dem we did a paat a di siem choch we kom fram difrant difrant konchri did a bak di suoja dem fram fi dem konchri, an dem wuda prie fi di suoja dem an di gon an di sitn dem we dem did a yuuz iina di waar. Nou tel mi, a wich wan a di said dem Gad did de pan?”

Wan a di taim wen mi mada de a choch, tuu Jeuova Witnis kaal a wi yaad. Dem gi wi faada tuu a di buk dem we wi yuus tu stodi we niem Light, we taak bout di buk a Revilieshan. Mi faada did waahn fi nuo muor, so im tek di tuu buk dem. Wen mi mada si dem, shi tek di tuu a dem an staat fi riid dem. Den wan die shi si sitn iina di nyuuzpiepa we se dem a yuuz dem tuu buk de fi stodi di Baibl wid piipl. So shi se mek shi go. Wen shi riich de, wan uman we op iina iej uopm di duor. Mi mada did av wan a di buk iina ar an, an shi uol it op an aks di uman se: “A ya-so dem a yuuz da buk ya fi stodi wid piipl?” Di uman ansa an se, “Yes mi daalin, kom iin.” Di neda wiik, wi mada kya aal a wi pikni go, an fram dat wi no tap go.

 Wen mi did de a wan a di miitn dem, di breda weehn a du di miitn paat aks mi fi riid Saam 144:15, we mek wi nuo se di piipl dem we a worship Jeuova a-go api. Mi did speshali laik da vors ya an tuu ada vors we de iina di Baibl, dat a 1 Timoti 1:11, NWT, we se Jeuova a “di Gad we api” an Ifiijan 5:1 we tel wi se wi “fi chrai fi tan jos laik [Gad].” Mi mek op mi main afta dat se mi a-go api wen mi a du notn fi di Gad we mek mi, an mi a-go tangk im fi mek mi nuo di chuut bout im we a elp mi nof iina mi laif.

Di nieris Kindom Aal tu wi did de iina Shikaago, bout 20 mail fram wi. Bot dat neehn tap wi fram go, an wi get fi andastan di Baibl muor an muor. Mi kyan memba wan taim wen di breda we did a du di miitn kaal pan Jetha fi ansa. An wen mi did a ier ar mi a se tu miself se, ‘Mi nuo di ansa. Mi kuda ansa tu.’ So mi staat fi riid an stodi di ting dem bifuo mi go a miitn so dat mi kuda put op mi an ansa kwestiyan tu. Bot di bigis ting we did gwaan, a dat mi an mi breda an sista dem get chrangga iina wa wi biliiv iina. Den mi baptaiz iina 1941.

Mi kyaahn figet di 1942 kanvenshan iina Kliivlan iina Owaiyo. Wi fambili stie iina som tent wid som ada fambili nier wich paat dem kip di kanvenshan. An yu did av muor dan 50 ada plies iina Merika we som breda an sista did a lisn tu di pruogram pan di fuon. Worl Waar 2 did a gwaan bad an muor an muor piipl did a fait gens di Jeuova Witnis dem. Iina di iivnin, nof a di breda dem paak dem kyaar an ton di front paat out wid sumadi iina it a kip wach, so dat ef nobadi a kom fi kaaz no prablem, dem wuda ton aan di lait fi blain dem an den dem wuda bluo di aan so dat di ada breda dem kyan kom elp dem. Mi tingk tu miself se, ‘Jeuova piipl redi fi eniting.’ So dis mek mi kuda sliip laik wan biebi iina di nait an wi neehn av no prablem.

Uol iip a ier afta dat, wen mi memba da kanvenshan de, mi riyalaiz se mi mada neehn fried at aal at aal. Shi did riili a chos iina Jeuova an im aaganaizieshan. Mi naa go figet wa shi did du.

Likl bifuo da kanvenshan de, mi mada ton wan regila paiyanier. Shi did laik di taak dem we mek wi nuo se wi fi yuuz muos a wi taim iina Jeuova sorvis. Wen wi a go uom, shi se tu wi se, “Mi wuda waahn fi gwaan paiyanier bot mi kyaahn dwi’it an du evriting we fi du iina di ous.” So shi aks wi ef wi wuda elp ar an wi se yes. So shi mek evri wan a wi kliin wan ar tuu ruum bifuo wi nyam wi brekfas. Wen wi lef go a skuul, shi wuda mek shuor se di ous kliin gud bifuo shi lef out an go a sorvis. Shi did wel bizi bot shi aalwiez av taim fi ar pikni dem. Wen wi kom uom fi lonch an wen skuul don, shi aalwiez di de fi wi. An wi wuda go a sorvis wid ar som a di die dem, an dat elp wi fi andastan wa it miin fi bi wan paiyanier.

Mi staat fi paiyanier wen mi a 16. Da taim de, mi faada a neehn wan Jeuova Witnis yet, bot im did waahn fi fain out ou mi a du. So  wan iivnin mi tel im se iivn duo mi a chrai aad aad fi fain piipl fi stodi di Baibl wid, mi neehn a fain nobadi. So mi tap an tingk, den mi aks im se: “Yu wuda laik fi stodi di Baibl wid mi?” Im tingk bout it likl an se: “Bot mi no si wa mek mi kyaahn stodi di Baibl wid yu.” So mi faada a di fos sumadi mi staat fi stodi di Baibl wid. Mi kyaahn tel yu ou api dat did mek mi fiil!

Mi stodi di buk we niem “The Truth Shall Make You Free” wid im. Wen mi a stodi di Baibl wid im, mi riyalaiz se mi faada a elp mi so dat mi kuda stodi di Baibl beta an tiich piipl beta tu. Laik wan iivnin afta wi don riid wan paragraaf, im se tu mi se: “Mi si wa di buk a se. Bot ou yu nuo se wa di buk a se a chuu?” Mi neehn riili redi fi da kwestiyan de, so mi se tu im se: “Mi kyaahn riili gi yu di ansa rait ya nou, bot di neks taim wi a stodi mi a-go av di ansa fi yu.” So mi go stodi muor bout it an mi fain som vors we kuda elp mi fi ansa im kwestiyan. Dat elp mi fi gruo chrangga iina wa mi biliiv iina, an dat did elp mi faada tu kaa yu waahn nuo se im staat fi du di sitn dem we im a lorn, an so iina 1952 im get baptaiz.

A wen mi a 17 mi lef mi yaad, an mi sista Jetha a ton wan mishineri an Don go a Betel. Di tuu a dem did lov we dem did a du an dat did mek mi waahn fi du laik dem. So mi ful out di faam fi go a Betel an fi go a di skuul fi Gilead, an se eni wan a dem Jeuova gi mi fi du a dat mi a-go du. An iina 1946, dem invait mi fi kom a Betel.

Fi di 75 ier we mi de a Betel fa, a nof difrant difrant wok mi get fi du. Mi get fi elp fi mek di buk dem, an mi get fi wok iina di afis we diil wid di moni we di branch av. An mi lorn ou fi bai tingz fi Betel an ou fi sen out tingz go a ada plies. Bot di bigis ting we mi did lov bout Betel a di ting dem we dem du fi elp kip wi kluos tu Jeuova. Laik di maanin worship dem an di taak dem we dem gi wi an dem ting de.

Mi lorn nof fram mi likl breda Carl tu. Im kom a Betel iina 1947. Im did nuo di Baibl gud gud an im kuda tiich gud tu. Mi memba wan taim mi did av wan taak fi gi, an mi aks im fi elp mi wid it. Mi did fain wol iip a tingz we mi kuda yuuz iina di taak bot mi neehn nuo ou fi put aal a it iina di taak. So im aks mi se, “Joel, a wa a di tapik a yu taak?” An mi get we im a se siem taim. So mi lorn se wen mi av wan taak mi fi jos taak bout di sitn dem we av fi du wid di tapik an lef out di res. Mi neva figet dat.

Fi riili api wen yu de a Betel, yu afi du evriting we yu kyan du fi go out iina sorvis an yu a-go si ou nais it bi fi elp sumadi fi lorn bout  Jeuova. Wan a di tuori dem we mi memba gud gud a bout wan uman we mi an wan breda did priich tu iina Brangks iina Nyuu Yaak wan iivnin. Shi did av wan Watchtower an wan Awake! magaziin aredi. Di fos ting wi mek ar nuo a se: “Wi a elp piipl fi lorn som gud tingz fram di Baibl.” Shi se: “Ef a di Baibl unu kom fi taak bout unu kyan kom iin.” Wi riid an taak bout som skripcha we taak bout Gad Kindom govament an di nyuu worl we a-go kom. Shi did laik wa shi a lorn kaa di neks wiik wen wi go shi did av som a ar fren dem wid ar. An afta dat, shi an ar ozban ton wan Jeuova Witnis.

A 10 ier mi did a luk fi wan gud uman fi marid tu bifuo mi fain mi waif. Bifuo mi fain ar, mi prie tu Jeuova an mi aks miself, ‘Wa mi waahn fi du afta wi get marid?’

Afta di kanvenshan we did kip a Yangki Stiediyom iina 1953, mi miit wan sista we niem Mary Aniol. Shi an mi sista, Jetha, did iina di sekan klaas a Gilead, an a di tuu a dem dem did put tugeda fi du di mishineri wok. Mary tel mi aal a di nais ting dem bout di mishineri wok we shi did a du iina di Kyaribiyan, an shi tel mi bout di wol iip a Baibl stodi dem we shi did av de. Di muor wi get fi nuo wi wan aneda, a di muor wi get fi si se di tuu a wi did waahn fi yuuz muos a wi taim fi du Jeuova wok. Di tuu a wi get fi lov wi wan aneda, an wi get marid iina Iepril 1955. Di wie Mary stie mek mi si se shi did a riili wan gif tu mi fram Jeuova, an mi si ou mi kuda lorn nof tingz fram ar kaa shi wuda api fi du eniting we Jeuova aaganaizieshan gi ar fi du. Shi neehn fried fi wok aad an shi did kier bout ada piipl, an shi aalwiez mek Gad Kindom bi di big ting iina ar laif. (Mat. 6:33) Wi did iina di sorkit wok fi chrii ier, an iina 1958 dem invait wi fi kom a Betel.

Mi lorn wol iip a tingz fram Mary. Laik wen wi did jos marid, wi yuus tu riid di Baibl tugeda, an evritaim wi riid wi wuda riid bout 15 vors. Afta wan a wi riid wan paat a di Baibl, wi wuda taak bout it an si ou wi kyan du wa it se wi fi du. An Mary wuda tel mi bout wol iip a di ting dem we shi did lorn wen shi did go a Gilead an we shi did lorn wen shi did de iina di mishineri wok tu. Wen wi taak bout dem sopm ya, it elp mi fi gi som beta taak an it elp mi fi nuo ou fi taak tu di sista dem wen mi a chrai elp dem fi fiil beta.​—Pr. 25:11.

Bot sad fi se mi waif Mary we mi did lov so moch ded iina 2013. Mi kyaahn wiet fi si ar agen iina di nyuu worl! Bot til da taim de kom, mi mek op mi main se mi a gwaan lorn bout Jeuova an chos im wid aal a mi aat. (Pr. 3:5, 6) Wen mi tingk bout aal a di ting dem we Jeuova a-go du fi wi iina di nyuu worl, it mek mi api an it mek mi fiil beta. An dem taim de, wi a-go lorn nof muor tingz fram Jeuova​—di bes Tiicha! Mi kyaahn tangk im fi aal a we im tiich mi an fi aal a we im du fi mi.