1. Piyé bèn kita isa wicaksana, lan apa paédahé nèk nampa disiplin?

KAWICAKSANAN kuwi asalé saka Yéhuwah lan Yéhuwah seneng maringké kuwi marang liyané. Yakobus 1:5 kandha, ”Mula nèk ing antaramu ana sing kekurangan kawicaksanan, terusa nyuwun marang Gusti Allah . . . merga Panjenengané bakal maringi kuwi kanthi loma lan tanpa nyacad.” Salah siji cara bèn isa wicaksana yaiku nampa disiplin saka Gusti Allah. Kita ora bakal nindakké sing salah lan isa cedhak karo Yéhuwah nèk nampa disiplin. (WB. 2:10-12) Kita uga bakal urip seneng saklawasé.​—Yud. 21.

2. Piyé kita isa saya ngajèni disiplin saka Yéhuwah?

² Kadhang kala angèl kanggo nampa disiplin lan nganggep nèk disiplin kuwi apik kanggo awaké dhéwé, merga isa waé kita dipengaruhi karo cara kita didhidhik lan merga ora sampurna. Ning, nèk ngrasakké paédahé disiplin saka Gusti Allah kita bakal ngerti nèk Yéhuwah kuwi tresna banget. Wulang Bebasan 3:11, 12 kandha, ’Hé anakku, aja nampik marang pamerdiné [disipliné] Sang Yéhuwah. Awitdéné Pangéran Yéhuwah iku matrapi sapa wong kang disihi.’  Kita yakin nèk Yéhuwah péngin sing paling apik kanggo kita. (Wacanen Ibrani 12:5-11.) Disiplin saka Yéhuwah mesthi cocog kanggo kita lan persis kaya sing kita butuhké merga Yéhuwah kenal tenan karo kita. Ing artikel iki kita bakal ngrembug: (1) ndisiplin diri, (2) disiplin saka wong tuwa kanggo anaké, (3) disiplin sing kita tampa saka jemaat, lan (4) akibaté nèk ora nampa disiplin.

3. Piyé bèn anak-anak isa ndisiplin diri? Wènèhana conto.

³ Disiplin diri kuwi tegesé kita isa ngendhalèni pikiran lan tumindak kita. Disiplin diri kuwi dudu gawan bayi, mula kudu diupayakké. Contoné, wektu cah cilik lagi ajar numpak sepéda, biasané wong tuwané nyekeli sepédané lan ora langsung ngeculké sepédané bèn anaké ora tiba. Pancèn, bocahé dhéwé sing kudu ajar bèn isa numpak sepéda. Terus, nèk wis yakin anaké isa numpak sepéda dhéwé, wong tuwané isa alon-alon ngeculké sepédané. Semono uga, wektu wong tuwa sabar ndhidhik anak-anaké nganggo ”didikan lan naséhaté Yéhuwah”, wong tuwa kuwi lagi ngajari anaké bèn isa ndisiplin diri lan dadi wicaksana.—Éf. 6:4.

4, 5. (a) Apa sebabé disiplin diri kuwi bagéan penting saka ”kepribadian anyar”? (b) Apa sebabé aja nganti cilik ati wektu nindakké salah?

⁴ Wong-wong sing lagi kenal Yéhuwah wektu wis diwasa uga kudu ndisiplin diri. Mungkin mbiyèn wong-wong kuwi isa ndisiplin diri, ning wektu kuwi dhèwèké durung dadi wong Kristen sing diwasa. Wong-wong kuwi dadi wong Kristen sing diwasa nèk nganggo ”kepribadian anyar” lan ngupaya niru Yésus. (Éf. 4:23, 24) Disiplin diri mbantu kita ”nolak apa sing ora cocog karo kersané Gusti Allah, kanggo nolak pepénginan marang bab-bab sing ala saka donya iki, urip nganggo pertimbangan sing apik, nganggo cara sing bener, lan ngabdi marang Gusti Allah ing tengah-tengahé donya saiki”.​—Tit. 2:12.

⁵ Ning kita kabèh iki manungsa sing dosa. (Ko. 7:20) Nèk kita nindakké salah, kuwi dudu tegesé kita ora isa ndisiplin diri. Wulang Bebasan 24:16 kandha, ”Awit wong bener iku sanadyan tiba rambah ping pitu, mesthi ngadeg manèh.” Bèn isa ngadeg manèh kita butuh bantuan saka roh suciné Yéhuwah, dudu kekuwatan kita dhéwé. (Wacanen Filipi 4:13.) Woh sing dihasilké roh suci kuwi klebu ngendhalèni diri, kuwi mèh padha kaya disiplin diri.

6. Piyé bèn kita isa luwih seneng sinau Alkitab? (Deloken gambar ing kaca 27.)

⁶ Kita isa ndisiplin diri nèk ndonga, sinau, lan mikirké Alkitab. Aja cilik ati nèk rumangsa ora seneng sinau Alkitab, utawa ngrasa nèk sinau Alkitab kuwi angèl. Yéhuwah bakal mbantu panjenengan kanggo ”nduwé pepénginan” ngerti isiné Alkitab. (1 Ptr. 2:2) Njaluka bantuané Yéhuwah bèn isa ndisiplin diri supaya isa nduwé wektu kanggo sinau Alkitab. Mungkin panjenengan isa mulai sinau pirang-pirang menit waé. Saya suwé, sinau Alkitab dadi luwih nyenengké lan luwih gampang. Nggunakké wektu kanggo mikirké tenanan Alkitab kuwi pancèn nyenengké banget.​—1 Tim. 4:15.

7. Piyé ndisiplin diri isa mbantu kita bèn cita-cita rohani isa kelakon?

 ⁷ Cita-cita rohani isa kelakon nèk kita ndisiplin diri. Contoné, ana kepala keluarga sing rumangsa ora semangat nginjil, mula dhèwèké nggawé tujuan kanggo dadi perintis biasa. Bèn isa ndisiplin diri, dhèwèké maca artikel bab merintis lan ndongakké kuwi. Hubungané karo Yéhuwah dadi saya cedhak. Dhèwèké uga merintis èkstra lan ora ngejarké apa waé ngendhegké semangaté. Dhèwèké terus mikirké cita-citané, lan akiré isa dadi perintis biasa.

8-10. Wong tuwa Kristen kudu piyé wektu ndhidhik anaké? Wènèhana conto.

⁸ Wong tuwa nduwé tanggung jawab nggedhèkké anak-anaké nganggo ”didikan lan naséhaté Yéhuwah”. (Éf. 6:4) Jaman saiki kuwi angèl banget kanggo ditindakké. (2 Tim. 3:1-5) Wektu lair, anak-anak ora ngerti sing bener lan sing salah merga hati nuraniné durung dilatih. (Rm. 2:14, 15) Salah siji ahli Alkitab njelaské nèk tembung Yunani sing diterjemahké ”disiplin” tegesé  nggedhèkké anak bèn isa dadi wong diwasa sing tanggung jawab.

⁹ Anak-anak rumangsa diayomi nèk wong tuwa ndisiplin anak-anaké nganggo katresnan. Anak-anak bakal ngerti nèk kebébasan kuwi ana batesé lan kabèh sing ditindakké ana akibaté. Wong tuwa Kristen kudu nggolèk tuntunan saka Yéhuwah wektu nggedhèkké anaké, merga saben wong nduwé pendapat sing béda-béda bab nggedhèkké anak. Dadi, wong tuwa sing manut karo Yéhuwah ora perlu kuwatir utawa ngendelké pengalaman lan pendapaté wong-wong.

¹⁰ Kita isa sinau saka Nuh. Wektu nampa préntah saka Yéhuwah kanggo mbangun bahtera, Nuh ora ngerti carané. Dhèwèké kudu ngendelké Yéhuwah. Alkitab kandha nèk Nuh nindakké kabèh préntahé Yéhuwah. (Pd. 6:22) Apa hasilé? Nuh lan keluargané isa slamet. Nuh uga dadi kepala keluarga sing apik merga nggunakké kawicaksanan saka Yéhuwah. Nuh ndhidhik anak-anaké lan isa mènèhi tuladha sing apik kanggo anak-anaké. Kuwi ora gampang, merga wektu kuwi Nuh urip ing antarané wong-wong sing jahat.​—Pd. 6:5.

11. Apa sebabé wong tuwa kudu ndhidhik anak-anaké?

¹¹ Piyé para wong tuwa isa niru Nuh? Manuta karo Yéhuwah. Lan Yéhuwah bakal mbantu panjenengan nggedhèkké anak. Trapna tuntunan saka Alkitab lan pakumpulané Yéhuwah. Mbésuk, anak panjenengan mesthi ngajèni banget didikané panjenengan. Salah siji sedulur kandha, ”Aku maturnuwun banget karo wong tuwaku, merga wis ndhidhik aku. Wong tuwaku ngupaya sak isa-isané bèn piwulangé Alkitab isa mlebu ing atiku.” Sing mbantu dhèwèké cedhak karo Yéhuwah kuwi wong tuwané. Pancèn, senajan wong tuwané wis ngupaya tenanan kanggo mulang anaké, ning anaké isa waé ora setya karo Yéhuwah. Senajan ngono, wong tuwa sing ngupaya tenanan isa nduwé hati nurani sing apik, lan isa ngarep-arep anaké bakal ngabdi manèh marang Yéhuwah.

12, 13. (a) Piyé wong tuwa nduduhké nèk manut karo Yéhuwah wektu anaké diwetokké saka jemaat? (b) Critakna salah siji keluarga sing éntuk paédah merga manut karo Yéhuwah.

¹² Ana wong tuwa Kristen sing nganggep nèk masalah sing paling gedhé yaiku wektu anaké diwetokké saka jemaat. Ana sedulur wédok sing anaké wédok diwetokké saka jemaat kandha, ”Aku golèk-golèk cara saka wacan-wacan Alkitab bèn isa ketemu karo anakku wédok lan putuku wédok.” Ning bojoné mbantu dhèwèké bèn ngerti nèk anaké wédok nduwé tanggung jawab dhéwé karo Yéhuwah. Bojoné uga ngélingké nèk kudu setya marang Yéhuwah.

¹³ Pirang-pirang taun sakwisé kuwi, anaké wédok sedulur mau ditampa manèh ing jemaat. Ibuné kandha, ”Saiki anakku télpon lan SMS aku mèh saben dina. Dhèwèké ngajèni banget aku lan bojoku merga ngerti nèk wong tuwané manut karo Yéhuwah. Saiki aku akrab karo anakku.” Nèk anak panjenengan diwetokké saka jemaat, apa panjenengan bakal ’kumandel marang Pangéran Yéhuwah klawan gumolonging ati’? Utawa  panjenengan bakal ’suméndhé marang pangretèn panjenengan dhéwé’? (WB. 3:5, 6) Disiplin saka Yéhuwah kuwi nduduhké katresnané lan kawicaksanané. Yéhuwah uga ngurbanké Putrané kanggo kabèh wong, klebu anak panjenengan. Yéhuwah péngin kabèh wong isa éntuk urip saklawasé. (Wacanen 2 Pétrus 3:9.) Pancèn, manut karo Yéhuwah kuwi kadhang angèl, ning para wong tuwa kudu percaya nèk naséhat lan tuntunan saka Yéhuwah kuwi mesthi bener. Mula, rungokna naséhaté Gusti Allah lan trapna.

14. Piyé kita isa éntuk paédah saka tuntunané Yéhuwah liwat ”pengurus sing setya”?

¹⁴ Yéhuwah janji bakal njaga, ngopèni lan mulang jemaat-jemaat Kristen. Contoné, Yéhuwah wis nglantik Putrané kanggo ngopèni jemaat, lan Yésus wis mènèhi tugas marang ”pengurus sing setya” kanggo nyedhiakké wacan-wacan Alkitab bèn kita isa tetep setya. (Luk. 12:42) Para ”pengurus” kuwi mènèhi kita tuntunan lan naséhat sing apik. Coba pikirna ceramah sing tau panjenengan rungokké utawa artikel sing tau panjenengan waca ing majalah sing isa mbantu ngowahi tumindak lan pandhangan panjenengan. Nèk nggawé owah-owahan, panjenengan bakal seneng merga wis ngrungokké naséhaté Yéhuwah.​—WB. 2:1-5.

15, 16. (a) Piyé bèn kita isa éntuk paédah saka para pinituwa? (b) Piyé bèn para pinituwa luwih gampang wektu arep mènèhi naséhat?

¹⁵ Yésus uga nyedhiakké para pinituwa kanggo ngopèni jemaat. Ing Alkitab, para sedulur iki disebut ”anugrah sing wujudé manungsa”. (Éf. 4:8, 11-13) Piyé bèn kita isa éntuk paédah saka para pinituwa? Kita isa niru iman lan tuladha sing apik saka para pinituwa sarta nampa naséhaté saka Alkitab. (Wacanen Ibrani 13:7, 17.) Para pinituwa nresnani kita lan péngin kita terus cedhak karo Yéhuwah. Nèk ora teka ing pakumpulan utawa wis ora semangat nginjil, para pinituwa cepet-cepet mbantu kita. Para pinituwa bakal ngrungokké apa sing dadi masalah kita lan kanthi apik bakal mènèhi naséhat saka Alkitab. Apa panjenengan nganggep bantuan saka para pinituwa kuwi bukti katresnané Yéhuwah?

¹⁶ Kanggoné para pinituwa, mènèhi naséhat kuwi ora gampang. Bayangna wektu nabi Natan arep mènèhi naséhat Raja Daud sing ngupaya ndhelikké dosané sing gedhé. (2 Sa. 12:1-14) Bayangna perasaané rasul Paulus wektu arep mènèhi naséhat marang Pétrus, yaiku salah siji saka 12 rasul. Wektu kuwi Pétrus mbédak-mbédakké wong Kristen Yahudi lan sing dudu Yahudi. Paulus kudu kendel wektu arep mènèhi naséhat. (Gal. 2:11-14) Kita kudu andhap asor, ngajèni, lan ora gampang tersinggung bèn para pinituwa luwih gampang wektu arep mènèhi naséhat. Anggepen naséhaté para pinituwa kuwi bukti katresnané Yéhuwah. Panjenengan bakal éntuk paédahé, lan para pinituwa bakal seneng nindakké tugasé.

17. Piyé para pinituwa mbantu salah siji sedulur wédok?

¹⁷ Salah siji sedulur wédok nyritakké apa sing dialami mbiyèn wektu dhèwèké rumangsa nèk ora pantes ditresnani  Yéhuwah, dhèwèké dadi nglokro. Dhèwèké kandha, ”Aku ngerti nèk kudu ngomong karo pinituwa. Para pinituwa ora nyenèni utawa nyalahké aku, ning malah nguwatké lan nyemangati aku. Saben pakumpulan ibadah rampung, senajan padha sibuk banget, paling ora ana siji pinituwa sing takon kabarku. Aku rumangsa ora pantes ditresnani Yéhuwah merga uripku mbiyèn. Ning, wis bola-bali Yéhuwah nggunakké jemaat lan para pinituwa kanggo nduduhké katresnané. Muga-muga aku isa terus setya.”

18, 19. Apa akibaté nèk ora nampa disiplin? Wènèhana conto.

¹⁸ Didisiplin kuwi pancèn ora kepénak, ning nèk nolak disiplin luwih parah akibaté. (Ibr. 12:11) Kain lan Raja Zedhekia mènèhi tuladha sing ora apik. Wektu Yéhuwah ngerti nèk Kain sengit lan kepéngin matèni adhiné, Yéhuwah ngélingké Kain, ”Ngapa kok kowé nesu lan ora seneng? Nèk tumindakmu apik, kowé bakal tak tampa manèh. Ning nèk ora, dosa wis ana ing ngarep lawang lan péngin nguwasani kowé. Kowé kudu ngalahké kuwi.” (Pd. 4:6, 7, NW) Kain nolak disiplin saka Yéhuwah, dhèwèké matèni adhiné, lan sengsara sajegé urip. (Pd. 4:11, 12) Dadi nèk Kain ngrungokké Gusti Allah, dhèwèké ora bakal sengsara.

¹⁹ Raja Zedhekia ora tegas lan jahat. Keadaané Yérusalèm ora apik wektu Zedhekia mréntah dadi raja. Nabi Yérémia bola-bali ngélikké Zedhekia nèk dhèwèké kudu berubah. Ning Raja Zedhekia nolak disiplin saka Yéhuwah lan hasilé dhèwèké sengsara banget. (Ym. 52:8-11) Yéhuwah ora péngin kita sengsara.​—Wacanen Yésaya 48:17, 18.

20. Apa sing bakal dialami wong-wong sing nampa disiplin saka Yéhuwah lan sing ora?

²⁰ Saiki, akèh wong nyepèlèkké disiplin saka Gusti Allah. Ning ora suwé manèh, kabèh sing nolak disiplin saka Yéhuwah bakal ngrasakké akibaté. (WB. 1:24-31) Mula ayo padha ’ngrungokké naséhat lan dadi wicaksana’. Wulang Bebasan 4:13 kandha, ”Gegemen kenceng disiplin lan aja kok eculké. Jaganen kuwi merga kuwi uripmu.”(NW)