1, 2. Apa bédané manungsa karo kéwan?

OTAKÉ manungsa kuwi luar biyasa. Buktiné, manungsa isa sinau basa. Merga sinau basa, manungsa isa maca, nulis, omong, lan ngerti sing dirungokké. Kuwi sing nggawé manungsa béda karo kéwan. Para ahli ilmu pengetahuan babar blas ora isa ngerti otaké manungsa kok isa kaya ngono.

² Manungsa isa ngomong nganggo basa werna-werna, merga kuwi peparingé Yéhuwah. (Ms. 139:14; Wy. 4:11) Ana uga sing nggawé manungsa béda karo kéwan, yaiku manungsa digawé ”mirib gambaring Allah”. Manungsa isa bébas nggawé keputusan apa waé, lan isa nggunakké basa apa waé kanggo ngabdi lan muji Yéhuwah.—Pd. 1:27.

3. Apa peparingé Yéhuwah sing isa nggawé awaké dhéwé pinter utawa wicaksana?

³ Saka Alkitab, Yéhuwah ngandhani carané ngabdi lan muji. Saiki, Alkitab sing lengkap utawa sing sebagéan wis diterjemahké ing luwih saka 2.800 basa. Wektu mikirké tenanan isiné Alkitab, kuwi padha waé awaké dhéwé mulai mikir kaya carané Yéhuwah mikir. (Ms. 40:6; 92:6; 139:17)  Pikiran-pikirané Yéhuwah kuwi isa nggawé awaké dhéwé dadi pinter utawa wicaksana, sarta isa urip saklawasé.—Wacanen 2 Timotéus 3:14-17.

4. Apa maksudé mikirké tenanan, lan pitakonan apa waé sing bakal dirembug?

⁴ Mikirké tenanan kuwi maksudé nggatèkké tenanan banjur dirasak-rasakké. (Ms. 77:13; WB. 24:1, 2) Nèk awaké dhéwé sinau bab Yéhuwah lan Yésus, kuwi paédahé gedhé banget. (Yo. 17:3) Ing artikel iki bakal dirembug pitakonan-pitakonan: Piyé carané bèn isa gampang mikirké sing lagi diwaca? Apa sing isa dipikirké tenanan? Apa sing isa mbantu awaké dhéwé bèn isa ajeg mikirké tenanan lan seneng sinau Alkitab?

5, 6. Apa sing isa mbantu panjenengan ngéling-éling lan luwih ngerti sing diwaca?

⁵ Apa panjenengan wis tau nggatèkké nèk ana kegiyatan sing isa ditindakké rasah nganggo mikir kaya ambegan, mlaku, utawa pit-pitan? Ning, piyé nèk bab maca? Kadhang kala ana wong maca tanpa mikir isiné, utawa malah mikirké liyané. Piyé carané bèn ora kaya ngono? Kudu nggatèkké tenanan sing diwaca, lan mikirké maksudé. Terus, sak entèké paragraf utawa judhul cilik, coba mandeg sedhéla kanggo ngrasak-rasakké sing bar diwaca. Coba dipikir apa sing isa disinaoni, lan apa panjenengan wis ngerti tenan sing diwaca.

⁶ Para ahli ilmu pengetahuan kandha bèn luwih gampang ngéling-éling sing diwaca, macané kudu nganggo swara seru. Kuwi sebabé Yéhuwah ngongkon Yusak maca buku hukum nganggo swara. (Wacanen Yusak 1:8.) Nèk maca Alkitab nganggo swara seru, kuwi isa mbantu awaké dhéwé luwih nggatèkké sing diwaca, dadi luwih gampang diéling-éling.

7. Kapan wektu sing paling cocog kanggo mikirké isiné Alkitab? (Deloken gambar ing kaca 27.)

⁷ Pancèn kudu ngupaya kanggo mikirké lan nggatèkké tenanan sing disinaoni. Mula, wektu sing paling cocog kanggo kuwi yaiku pas panjenengan ora kesel, lan ing panggonan sing ora ramé. Dadi, ora ana gangguan. Dawud mikirké lan ngrasak-rasakké isiné Alkitab ing peturoné sewengi muput. (Ms. 63:7) Senajan manungsa sampurna, Yésus milih panggonan sing ora ramé kanggo mikir lan ndonga.—Lk. 6:12.

8. (a) Apa sing isa dipikirké tenanan?(b) Piyé perasaané Yéhuwah wektu awaké dhéwé nyritakké bab Yéhuwah marang liyané?

⁸ Ana bab-bab liyané sing isa dipikirké tenanan, sak liyané sing diwaca ing Alkitab. Contoné, pas ndelok pakaryané Yéhuwah sing nggumunké, panjenengan isa mandheg sedhéla banjur mikirké, ”Apa sing isa tak sinaoni bab Yéhuwah saka pakaryané?” Kuwi isa mbantu panjenengan ngucap sokur marang Yéhuwah srana donga. Panjenengan uga isa nyritakké perasaan panjenengan marang wong liya. (Ms. 104:24; PR. 14:17) Yéhuwah seneng lan nggatèkké wektu awaké dhéwé mikir tenanan, ndonga, lan nyritakké bab Yéhuwah marang liyané. Alkitab  kandha, ”Kitab pèngetan katulis ana ing ngarsané kanggo wong kang padha ngabekti marang Sang Yéhuwah lan kang ngajèni [mikirké] asmané.”—Ml. 3:16.

9. (a) Paulus ngandhani Timotéus kon mikirké apa? (b) Wektu arep nginjil, awaké dhéwé isa mikirké apa?

⁹ Rasul Paulus ngandhani bèn Timotéus mikirké tenanan carané dhèwèké ngomong, tumindak, lan mulang merga kuwi digatèkké wong liya. (Wacanen 1 Timotéus 4:12-16.) Panjenengan uga isa mikirké bab-bab iki. Contoné, panjenengan perlu nduwé wektu kanggo persiapan sakdurungé mulang Alkitab. Panjenengan isa mikirké sing sinau Alkitab lan nggolèk pitakonan utawa conto sing cocog, bèn isa mbantu dhèwèké luwih maju. Nèk persiapané kaya ngono, iman panjenengan tambah kuwat lan mbantu panjenengan dadi guru Alkitab sing trampil lan sing semangat. Panjenengan uga éntuk paédah nèk persiapan ndhisik sakdurungé nginjil. (Wacanen Ézra 7:10.) Mbokmenawa, panjenengan isa maca salah sijiné pasal ing buku Para Rasul, sing isa mbantu luwih sregep nginjil. Panjenengan isa uga mikirké ayat Alkitab sing isa dinggo, lan wacan sing arep ditawakké. (2 Tm. 1:6) Awaké dhéwé isa mikirké wong-wong ing dhaérah nginjil bèn isa ngerti bab sing disenengi. Nèk panjenengan persiapan nganggo cara iki, panjenengan isa luwih trampil nggunakké Alkitab wektu nginjil.—1 Kr. 2:4.

10. Bab-bab apik liyané apa sing isa dipikirké tenanan?

¹⁰ Bab liyané apa sing isa dipikirké? Nèk panjenengan nyathet ceramah Alkitab  ing pakumpulan ibadah lan kebaktian, cathetané isa diwaca manèh. Bar kuwi, isa mikirké, ”Apa sing isa disinaoni saka Alkitab lan pakumpulané Yéhuwah?” Panjenengan uga isa mikirké artikel-artikel ing majalah Warta Penting utawa Menara Pengawal lan Sadarlah! saben sasi, lan wacan anyar sing diumumké ing kebaktian durung suwé iki. Wektu maca salah sijiné pengalaman ing Buku Tahunan, mandhega sedhéla lan dipikirké ndhisik bèn mlebu ing ati. Wektu maca wacan saka pakumpulan, panjenengan isa nggarisi bab sing penting utawa nggawé cathetan ing kono. Iki isa mbantu panjenengan pas persiapan kanggo mara manèh, angon jemaat, lan ceramah. Sing luwih penting, nèk mandheg sedhéla kanggo mikirké tenanan, kuwi nggawé kabèh sing diwaca isa mlebu ing ati. Uga kesempatan kanggo ndonga ngucap sokur marang Yéhuwah kanggo kabèh sing wis disinaoni.

11. Buku apa sing paling penting kanggo dipikirké tenanan, lan piyé kuwi isa mbantu awaké dhéwé? (Deloken uga katrangan tambahané.)

¹¹ Sakjané Alkitab kuwi buku sing paling penting kanggo dipikirké tenanan. Ning, piyé nèk mengko awaké dhéwé ora éntuk nduwé Alkitab? * (Deloken katrangan ing ngisor.) Senajan ngono, awaké dhéwé tetep isa ngéling-éling isiné Alkitab, klebu ayat sing disenengi utawa lagu pamuji. (PR. 16:25) Roh suciné Yéhuwah bakal mbantu panjenengan ngéling-éling apa sing wis disinaoni, lan kuwi isa mbantu bèn tetep setya.—Yo. 14:26.

12. Piyé carané bèn isa ajeg maca Alkitab saben dina?

¹² Piyé carané panjenengan isa nggawé jadwal kanggo maca Alkitab saben dina? Mbokmenawa seminggu kuwi, ana dina kanggo maca manut jadwal Maca Alkitab ing acara Sekolah kanggo Mulang Alkitab. Lan, ana dina kanggo maca buku-buku Injil yaiku Matéus, Markus, Lukas, lan Yokanan bèn isa mikirké tenanan sing diwulangké lan ditindakké Yésus. (Rm. 10:17; Ib. 12:2; 1 Pt. 2:21) Awaké dhéwé uga nduwé wacan sing nerangké urip lan tumindaké Yésus. Wacan iki isa mbantu awaké dhéwé éntuk paédah sing luwih akèh pas maca buku Injil.—Yo. 14:6.

13, 14. Apa sebabé terus mikirké bab Yéhuwah lan Yésus kuwi penting, lan apa sing bakal mbantu awaké dhéwé nindakké kuwi?

¹³ Mikirké tenanan bab Yéhuwah lan Yésus isa mbantu awaké dhéwé dadi wong Kristen sing kuwat imané lan cedhak karo Yéhuwah. (Ib. 5:14; 6:1) Wong sing ora nduwé cukup wektu kanggo mikirké Gusti Allah, saya suwé hubungané karo Yéhuwah bakal rusak utawa malah babar blas ora hubungan. (Ib. 2:1; 3:12) Yésus ngélingké nèk awaké dhéwé ora ngrungokké utawa nampa pangandikané Gusti Allah ”ing sajroning ati kang becik”, pangandika kuwi ora isa ”disimpen”. Awaké dhéwé malah ”kelindhih ing rasa sumelang, kasugihan lan kanikmataning ngaurip”.—Lk. 8:14, 15.

 ¹⁴ Dadi, ayo padha terus mikirké Alkitab lan padha terus sinau bab Yéhuwah luwih akèh manèh. Kuwi isa mbantu awaké dhéwé niru sipat-sipat lan tumindaké Yéhuwah. (2 Kr. 3:18) Awaké dhéwé isa terus sinau luwih akèh lan niru Yéhuwah saklawasé. Kuwi kaurmatan sing gedhé banget.—Ko. 3:11.

15, 16. (a) Apa paédahé nèk mikirké tenanan bab Yéhuwah lan Yésus? (b) Apa sebabé kadhang kala angèl kanggo mikirké isiné Alkitab, ning apa sebabé awaké dhéwé kudu terus ngupaya?

¹⁵ Mikirké tenanan bab Yéhuwah lan Yésus, mbantu panjenengan tetep semangat wektu ngabdi. Semangaté panjenengan isa nggedhèkke ati sedulur liyané lan wong-wong sing ditemoni wektu nginjil. Wektu mikirké peparingé Yéhuwah yaiku korban tebusané Yésus, panjenengan bakal terus ngajèni hubungan sing cedhak karo Yéhuwah. (Rm. 3:24; Yb. 4:8) Mark, sedulur saka Afrika Selatan sing dikunjara telung taun suwéné merga imané, kandha, ”Mikirké tenanan kuwi pengalaman sing nyenengké. Saya akèh awaké dhéwé mikirké hubungan karo Yéhuwah, saya akèh uga awaké dhéwé nemokké bab sing anyar saka Yéhuwah. Wektu aku rumangsa cilik ati utawa kuwatir bab mbésuké, aku njupuk Alkitab lan mikirké salah sijiné ayat. Aku krasa nèk kuwi nentremké ati.”

¹⁶ Urip ing donya sing akèh gangguan iki, isa nggawé awaké dhéwé angèl nggolèk wektu kanggo mikirké isiné Alkitab. Patrick, sedulur saka Afrika kandha, ”Pikiranku ki kaya kothak pos sing kebak katrangan penting lan ora penting, sing kudu saben dina dipilih. Pas mikir, kadhang kala pikiranku dadi ’was-was’ mula kudu tak dongakké ndhisik bab kuwi, sakdurungé isa mikir kanthi ayem. Senajan ndonga kuwi butuh wektu, ning aku rumangsa cedhak karo Yéhuwah. Iki isa mbantu aku luwih ngerti bab sing bener.” (Ms. 94:19) Akèh paédah sing isa dirasakké wektu awaké dhéwé mikirké isiné Alkitab saben dina.—PR. 17:11.

17. Piyé carané ngatur wektu bèn isa mikir tenanan?

¹⁷ Ana sing tangi luwih ésuk utawa pas ngaso awan kanggo maca, mikir, lan ndonga. Mbokmenawa, wektu sing paling cocog kanggo maca Alkitab kuwi wayah soré utawa arep turu. Liyané, maca Alkitabé wayah ésuk banjur diteruské mbenginé sakdurungé turu. (Ys. 1:8) Sing paling penting yaiku ”gunakna wektu kang ana”. Kuwi tegesé mbuwang bab-bab sing kurang penting, bèn isa mikirké tenanan ayat-ayat Alkitab saben dina.—Éf. 5:15, 16.

18. Apa éntuk-éntukané wong-wong sing mikirké tenanan Alkitab lan nindakké sing disinaoni?

¹⁸ Alkitab kandha nèk Yéhuwah bakal mberkahi kabèh sing ngupaya mikirké pangandikané lan sing ngupaya nindakké sing disinaoni. (Wacanen Jabur 1:1-3.) Yésus ngendika, ”Kang rahayu iku wong-wong kang padha ngrungokaké pangandikaning Allah lan digatèkaké.” (Lk. 11:28) Ning, sing paling penting, mikirké bab pangandikané Yéhuwah saben dina isa nggawé awaké dhéwé nindakké kersané Yéhuwah. Nèk kuwi ditindakké, awaké dhéwé bakal urip ayem tentrem saiki lan urip saklawasé ing Pirdus.—Yb. 1:25; Wy. 1:3.