„პარაზიტი“ დელიკატესი

„გამოიღვიძეთ!“-ის კორესპონდენტისგან მექსიკაში

სიმინდის მოსავალი კარგი იქნება. ყანაში მოსიარულე ფერმერი სიმინდის ტაროებს სინჯავს და კმაყოფილების ღიმილი დასთამაშებს სახეზე. ერთ-ერთ ტაროს აკვირდება და მოულოდნელად მის ყურადღებას შავი ლაქა იპყრობს; უფრო უკეთ ათვალიერებს და ხედავს, რომ ტარო უჩვეულოდ დიდია, სიმინდის მარცვლები კი — გაშავებული. ფუჩეჩს აცლის თუ არა ეს შავი ნივთიერება სოკოს სუნს უშვებს. პარაზიტული სოკოები გასჩენია სიმინდის ტაროებს! დაღუპულია მოსავალი? არავითარ შემთხვევაში. ფერმერი კმაყოფილი იღიმის, რადგან ფიქრობს, რომ კიდევ უფრო უკეთეს მოსავალს აიღებს!

მოტკბო, შებოლილი გემოს მქონე სიმინდის სოკოს „უიტლაკოჩეს“ (გუდაფშუტა) ეძახიან, რომელსაც ძველთაგანვე იყენებდნენ მექსიკაში. სხვა ქვეყნებში ამას დელიკატესად მიიჩნევენ და ზოგან მას მექსიკურ თირკმელა სოკოს ეძახიან.

„უიტლაკოჩე“ Ustilago maydis-გან წარმოიქმნება. სიმინდის მოსავალს ეს სოკო ხან მეტად, ხან ნაკლებად უჩნდება, და რაც უფრო თბილი, ზომიერი და მშრალია კლიმატი, მით უფრო დიდია ამ სოკოს გავრცელების ალბათობა. მკვლევარებმა „უიტლაკოჩეს“ წვენში აღმოაჩინეს «„უმამი“ *, გემოს წარმომქმნელი ოთხი ამინომჟავიდან სამი» (Journal of Agricultural and Food Chemistry). „უიტლაკოჩეს“ ოდნავ ტკბილ გემოს ნახშირწყლები აძლევს, რომლის შემცველობაც ამ სოკოში სხვა საკვებად ვარგის სოკოებთან შედარებით უფრო მაღალია. ამ დელიკატესში მრავალი არომატული კომპონენტიც აღმოაჩინეს, მათ შორის ვანილინი. თუმცა „უიტლაკოჩეს“ ღირსებებიდან ყველაზე მიმზიდველი გემოა, მისი საკვები ღირებულებაც დიდ ყურადღებას იმსახურებს, რადგან C ვიტამინს, ფოსფორს, კალციუმსა და სხვა ნივთიერებებს შეიცავს.

გასაკვირი არ არის, რომ უიტლაკოჩე მოსწონდათ აცტეკებს, რომლებმაც მას „კუიოლაკოჩე“ უწოდეს, რაც „გამონაზარდს“ ნიშნავს. მოგვიანებით კი ეს სახელი ჩვენთვის უკვე ცნობილ „უიტლაკოჩედ“ შეიცვალა. მექსიკაში „უიტლაკოჩეს“ „კვასადილაში“ (თხელი პური) ახვევენ და ისე მიირთმევენ. გარდა ამისა, მას იყენებენ უფრო ძნელად მოსამზადებელ საჭმელებშიც: ბლინებში, სუპებსა და საწებლებში. ახლახან ეს სოკო გენეტიკური გამოკვლევის ლაბორატორიაშიც კი მოხვდა, სადაც კომერციული მიზნით მისი მოსავლის გამოყენების უფრო მეტ შესაძლებლობებს სწავლობენ.

თუ „უიტლაკოჩე“ თქვენთვისაც ხელმისაწვდომია, იქნებ გეცადათ მისი მომზადება შემოთავაზებული რეცეპტით *. ნახავთ რა გემრიელია ეს „პარაზიტი“!

[სქოლიოები]

[ჩარჩო⁄სურათები 14 გვერდზე]

„უიტლაკოჩეს“ მომზადება

ახალი, წვრილად დაჭრილი უიტლაკოჩე (გუდაფშუტა) — 500 გრ. (ან ორი 200-გრამიანი ქილა);

საშუალო ზომის წვრილად დაჭრილი ხახვი —1 თავი;

წვრილად დაჭრილი ნიორი — 2—4 კბილი;

დაფქული ნაცარქათამა ან ქინძი — 2 სუფრის კოვზი;

ზეთი — 3 სუფრის კოვზი;

კარაქი — 1 სუფრის კოვზი;

მარილი — გემოვნებით;

ხახვი და ნიორი ზეთში კარგად მოვშუშოთ. დავამატოთ ნაცარქათამა და „უიტლაკოჩე“, შემდეგ კი — კარაქი და მარილი. კარგად მოვურიოთ. დავაფაროთ სახურავი, 15 წუთი გავაჩეროთ ნელ ცეცხლზე და ხშირად ვურიოთ.

მომზადებული მასა შეიძლება მივირთვათ ცალკე, ხორცთან ან ყველთან ერთად; შეგვიძლია შევახვიოთ „ტორტილაში“ (თხელი პური) ან ბლინებში; ან კიდევ დავამატოთ ხორცის ნახარშს სუპის მოსამზადებლად. შეგვიძლია მიქსერით ვისარგებლოთ და მისგან ხორცთან ერთად მისართმევი პიურეც გავაკეთოთ.