Ṛuḥ ɣer wayen yellan deg-s

Ṛuḥ ɣer wegbur

IXEF WIS SIN

Adlis Iqedsen d adlis i d-​yekkan sɣur Ṛebbi

Adlis Iqedsen d adlis i d-​yekkan sɣur Ṛebbi
  • Deg wacu i gemxallaf Wedlis Iqedsen ɣef yedlisen nniḍen meṛṛa?

  • Amek i gezmer a k-​iɛiwen Wedlis Iqedsen akken aţ-​ţefruḍ cceddat-​ik?

  • Acimi i tzemreḍ aţ-​ţamneḍ s licaṛat n Wedlis Iqedsen?

1, 2. Acuɣer i nezmer a d-​nini belli Adlis Iqedsen ţ-​ţikci yeţţeɛǧaben i d-​yekkan sɣur Ṛebbi?

YELLA wasmi i k-​d-​yefka yiwen weḥbib tikci n lɛali? Ahat, ayagi ur k-​yeɛǧib ara kan, yessefṛeḥ ula d ul-​ik. D ṣṣeḥ, tikci teţbeggin-​ed lḥaǧa ɣef win i k-​ţ-​id-​imudden, teţbeggin-​ed belli yefka-​yas ccan i tdukli-​nwen. Bla ccekk, tcekkṛeḍ aḥbib-​ik ɣef tikci-​yagi-​ines.

2 Adlis Iqedsen ţ-​ţikci sɣur Ṛebbi ara ɣ-​idemmren a d-​nbeyyen asteɛṛef-​nneɣ. Adlis-​agi ur necbi wayeḍ isskanay-​ed leḥwayeǧ ur nezmir ara yakk a naf anda nniḍen. Di lemtel, iheddeṛ-​ed ɣef wexlaq n igenwan iɛemṛen d itran, ɣef wexlaq n lqaɛa akk-​d wergaz ţ-​ţmeṭṭut imezwura. Llan deg-​s imenzayen iɣef i nezmer a neţkel, i ɣ-​iţɛawanen a neɣleb cceddat d inezgumen n ddunit. Issefham-​ed daɣen amek ara yaweḍ Ṛebbi ɣer lmeqsud-​is d wamek ara yerr tamɛict ţ-​ţaxlaft ɣef lqaɛa. Adlis Iqedsen, mačči ţ-​ţikci yeţţeɛǧaben?

3. D acu i gebɣa Yahwa imi i ɣ-​d-​yefka Adlis Iqedsen? Ayɣer annect-​agi d ayen yessefṛaḥen ul?

3 Adlis Iqedsen ţ-​ţikci daɣen yessefṛaḥen ul, axaṭer yeţbeggin-​ed lḥaǧa ɣef Win i t-​id-​yefkan, yeɛni ɣef Yahwa Ṛebbi. Imi i gebɣa a t-​nissin akken ilaq, yefka-​yaɣ-​d adlis-​agi. D ṣṣeḥ, yezmer a k-​iɛiwen Wedlis Iqedsen aţ-​ţqerrbeḍ ɣer Yahwa.

4. D acu i k-​yessewhamen deg wayen yeɛnan awezzeɛ n Wedlis Iqedsen?

4 Ma tkesbeḍ yiwen wedlis iqedsen, ḥṣu belli mačči ala kečč i t-​isɛan. Adlis Iqedsen yeffeɣ-​ed, d iḥricen neɣ s lekmal-​is, deg wazal n 2 600 n lluɣat. Ihi, akteṛ n 90 % n imezdaɣ n ddunit i gzemren a t-​issinen. Azal n wayen i geţwafraqen mkul smana, iɛedda i umelyun! D imelyaṛen i d-​nessufeɣ seg-​s, s lekmal neɣ d iḥricen. Akken i d-​iban lḥal, Adlis Iqedsen d adlis amxalef.

“Tira Iqedsen—Ṭrejma n ddunit tajdiṭ” tella deg waṭas n lluɣat.

5. Adlis Iqedsen d adlis “i d-​iţţuweḥḥan sɣur Yillu”; acu i d lmeɛna n wayagi?

5 Yerna, Adlis Iqedsen ţ-​ţaktabt “i d-​iţţuweḥḥan sɣur Yillu.” (Ɣer-​ed 2 Timutawus 3:16.) D acu i d lmeɛna n wayagi? Adlis Iqedsen yerra-​d s yiman-​is lǧawab: ‘S lewḥi n ṛṛuḥ iqedsen i d-​hedṛen yemdanen sɣur Ṛebbi.’ (2 Buṭrus 1:21) A d-​nefk lemtel: Yiwen wemɛellem ad yini i txeddamt-​is aţ-​ţekteb tabṛaţ. Tabṛaţ-​a deg-​s ixemmimen n wemɛellem-​agi d wayen i gebɣa. Ihi, tabṛaţ-​agi ines, mačči n txeddamt-​is. Kifkif, Adlis Iqedsen deg-​s lexbaṛ i d-​yekkan sɣur Ṛebbi mačči sɣur yemdanen i t-​iketben. Akka ihi, Adlis Iqedsen s lekmal-​is d ṣṣeḥ “d awal n Yillu.”—1 Itisalunikiyen 2:13.

YEƐDEL SI TAZWARA ARMI Ţ-​ŢAGGARA YERNA IṢEḤḤA

6, 7. Ayɣer i gessewham Wedlis Iqedsen imi yeɛdel si tazwara armi ţ-​ţaggara?

6 Adlis Iqedsen yeţwakteb di lmudda iɛeddan 1 600 iseggasen. Wid i t-​iketben ur ɛacen ara deg yiwen n zzman yerna temxallaf mliḥ liḥala-​nsen. Kra seg-​sen llan d ibeḥḥaren, wiyaḍ d iṣeggaden neɣ d imeksawen. Kra nniḍen llan d lanbeyya, d inezzurfa (leqwaḍi) neɣ d igelliden. Luqa, i guran yiwen Linǧil, yella d ṭṭbib. Ɣas akka yemxallaf wansi i d-​kkan wid i t-​yuran, Adlis Iqedsen yeɛdel si tazwara armi ţ-​ţaggara. *

7 Taktabt tamenzut n Wedlis Iqedsen teqqar-​ed amek i d-​bdant tlufa n lɛibad; taneggarut tessefham-​ed belli lqaɛa meṛṛa aţ-​ţuɣal d lǧennet, yeɛni d leǧnan icebḥen. Adlis Iqedsen meṛṛa iheddeṛ-​ed ɣef luluf n iseggasen n Umezruy (ttarix) yerna iḥekku-​d ɣef lmeqsud n Ṛebbi d wamek ara yeḍru. Aɛdal i geɛdel Wedlis Iqedsen si tazwara armi ţ-​ţaggara yessewham. Lameɛna, akka i glaq ad yili wedlis i d-​yekkan sɣur Ṛebbi, neɣ ala?

8. Efk-​ed lemtul i d-​iţbegginen belli Adlis Iqedsen iṣeḥḥa deg wayen yeɛnan tussna.

8 Adlis Iqedsen iṣeḥḥa deg wayen yeɛnan tussna (lɛilm). Deg-​s ula d leḥwayeǧ i guɣalen ţwassnent mi gɛedda xilla n lweqt ɣer zdat. Ɣef lemtel, taktabt n Wat Lewwi tefka-​d i wat Isṛayil leqwanen yeɛnan aɛzal n imuḍan akk-​d tezdeg, di lweqt ideg leǧnas i sen-​d-​yezzin ur ssinen ara ayagi. Di zzman ideg i qwan ixemmimen ur nṣeḥḥa ara ɣef wamek i tga (temmug) lqaɛa, Adlis Iqedsen yenna-​d belli tella ţ-​ţimdewweṛt, neɣ tcuba takurt. (Icɛaya 40:22) Issefhem-​ed belli Ṛebbi “iɛelleq ddunit ɣef wulac.” (Yub 26:7) D ṣṣeḥ, Adlis Iqedsen mačči ţ-​ţaktabt n tussna, lameɛna, m’ara d-​yebder timsal yeɛnan tussna, ur iɣelleḍ ara. Akka i glaq ad yili wedlis i d-​yekkan sɣur Ṛebbi, neɣ ala?

9. a) Amek i neẓra belli Adlis Iqedsen iṣeḥḥa yerna yella fell-​as leţkal deg wayen yeɛnan Amezruy? b) Acu i d-​teţbeggin ɣef Wedlis Iqedsen ṣṣfawa n wid i t-​yuran?

9 Adlis Iqedsen iṣeḥḥa yerna yella fell-​as leţkal m’ara d-​yehdeṛ daɣen ɣef Umezruy. Deg wayen i d-​yeḥka, ibder-​ed ula d leḥwayeǧ timecṭaḥ. Ifka-​d ismawen n lɛibad iɣef i d-​iḥekku d wid n lejdud-​nsen. * Wid iketben Adlis Iqedsen mxallafen ɣef lɛulama n ttarix i gţeffren lexsaṛa n cceɛb-​nsen. Wid yuran Adlis Iqedsen beggnen-​d belli ṣfan imi i d-​ḥkan ula ɣef lɣelṭat-​nsen ţ-​ţid n wegdud-​nsen (cceɛb-​nsen). Ɣef lemtel, di tektabt n Uneẓruf, amyaru Musa yesteɛṛef s lɣelṭa tameqrant i gexdem, iɣef i geţwandeṛ. (Aneẓruf 20:2-12) Ṣṣfawa am tagi ur teqwi ara di teḥkayin nniḍen n Umezruy, lameɛna tella deg Wedlis Iqedsen, axaṭer d adlis i d-​yekkan sɣur Ṛebbi.

D ADLIS IČČUṚEN D LEKYASA

10. Ayɣer mačči d ayen issewhamen imi yeṣleḥ mliḥ Wedlis Iqedsen?

10 Imi i d-​ţţuweḥḥant sɣur Ṛebbi, Tira Iqedsen “nefɛent i uselmed, i uqenneɛ, i wendaṛ.” (2 Timutawus 3:16) D ṣṣeḥ, Adlis Iqedsen d adlis i gṣelḥen mliḥ. Yeţbeggin-​ed belli Win i t-​id-​yefkan, yeɛni Yahwa Ṛebbi, yessen mliḥ ṭṭbiɛa n wemdan. Ayagi mačči d ayen yessewhamen imi d neţţa i d Axellaq! Ifehhem axiṛ-​nneɣ ayen i neţxemmim d wayen i neţḥussu. Yeɛlem diɣen d acu i neḥwaǧ akken a nili d iseɛdiyen. Yessen iberdan ur nlaq ara a netbeɛ.

11, 12. a) Ɣef wacu i d-​yemmeslay Ɛisa di Lxeṭba ɣef wedrar? b) Acu-​tent leḥwayeǧ nniḍen iɣef i d-​yehdeṛ Wedlis Iqedsen, yerna ayɣer lewṣayat-​is ṣelḥent di mkul lweqt?

11 Err lbal-​ik ɣer lxeṭba n Ɛisa i geţţusemman Lxeṭba ɣef wedrar, i gellan di Matta ixef 5 alamma d 7. Deg uselmed-​agi itɛeddan, Ɛisa ihdeṛ-​ed ɣef waṭas n temsal: amek ara naf sseɛd n ṣṣeḥ, amek ara nefru ccwal, amek ara neẓẓall, amek ara nesɛu ṛṛay yelhan ɣef cci, d wayen nniḍen. Imeslayen n Ɛisa ǧehden yerna ṣelḥen ama di lweqt-​nni ideg i ten-​id-​yenna ama tura.

12 Kra n imenzayen n Wedlis Iqedsen ɛnan tawacult, lxedma akk-​d lɛalaqat ger yemdanen. Imenzayen n Wedlis Iqedsen nefɛen mkul agdud, yerna lewṣayat-​is dima ṣelḥent. Icɛaya yura: “Nekk [Yahwa], Illu-​yik, sselmadeɣ-​k di nnfeɛ-​ik.” (Icɛaya 48:17) Imeslayen-​agi n Ṛebbi ţwerrin-​d akken ilaq lekyasa yellan deg Wedlis Iqedsen.

D ADLIS N LICAṚAT

Icɛaya, yiwen seg wid iketben Adlis Iqedsen, icar-​ed belli Babil aţ-​ţeɣli.

13. Acu i d-​yenna Yahwa s yimi n nnbi Icɛaya ɣef wayen yeɛnan Babil?

13 Adlis Iqedsen deg-​s aṭas n licaṛat; xilla seg-​sent ḍrant yakan. A d-​nefk lemtel. S yimi n nnbi Icɛaya, i gɛacen di lqern wis tmanya uqbel Ɛisa, Yahwa icar-​ed belli tamdint n Babil (Babilun) aţ-​ţenger. (Icɛaya 13:19; 14:22, 23) Yenna-​d swaswa amek ara d-​yeḍru wayagi: Lɛeskeṛ ad ssekwen asif n Babil w’ad kecmen ɣer temdint mebla imenɣi. Lameɛna, mačči ala ayagi! Licaṛa n Icɛaya tefka-​d ula d isem n ugellid ara isteɛmṛen Babil: Sirus.—Ɣer-​ed Icɛaya 44:27–45:2.

14, 15. Amek i d-​ḍran kra n ţfaṣil si licaṛa n Icɛaya ɣef Babil?

14 Azal n 200 n sna umbeɛd, deg yiḍ n 5 ɣer 6 si tubeṛ n useggas 539 uqbel Ɛisa, usan-​d lɛeskeṛ sbedden iqiḍunen-​nsen ɣer tama n Babil. Anwa i d lḥakem-​nsen? D yiwen ugellid n Faras iţţusemman Sirus. Kulci yeţwahegga iwakken a d-​teḍru yiwet n licaṛa yessewhamen. Lameɛna, lɛeskeṛ n Sirus ad ẓedmen ɣef Babil mebla imenɣi, akken i t-​id-​tenna licaṛa?

15 Deg yiḍ-​nni, At Babil llan xeddmen lficṭa yerna ɣilen di ṭṭmana i llan zdaxel n temdint-​nsen iwumi i d-​zzin leṣwar ɛlayen. Di teswiɛt-​nni, Sirus yufa-​d yiwen n ṛṛay ifazen akken ad yerẓ targa i wasif i gɛeddan di temdint. Din din neqsen waman, armi i zemren ad zegren lɛeskeṛ-​is w’ad qerrben ɣer leṣwar. Lameɛna, amek ara ɛeddin lɛeskeṛ n Sirus i leṣwar n Babil? Ur neɛlim ara acuɣer, iḍ-​nni, At Babil ur ḥudren ara, ǧǧan tiwwura n temdint ldint.

16. a) Acu i d-​icar Icɛaya ɣef wayen ara s-​yeḍrun i Babil ɣer taggara-​ines? b) Amek i d-​teḍra licaṛa n Icɛaya i d-​ixebbṛen belli Babil aţ-​ţuɣal d lxali?

16 Yeţţucar-​ed ɣef Babil: “Ur teţţuɣal ara aţ-​ţeţwazdeɣ, si lǧil ɣer lǧil, ur teţţuɣal ara aţ-​ţeɛmeṛ; aɛṛab ur issebdad ara aqiḍun-​is dinna, imeksawen ur ḥebbsen ara dinna.” (Icɛaya 13:20) Licaṛa-​yagi ur d-​teţxebbiṛ ara kan belli tamdint n Babil aţ-​ţeɣli. Teţwerri-​d daɣen belli Babil aţ-​ţuɣal d lxali i dima. Tzemreḍ aţ-​ţetḥeqqeḍ belli imeslayen-​agi ḍran-​d. Amḍiq-​nni anda i d-​tezga Babil n zik, iṣbeḥ-​ed azal n 80 kilumitrat ɣer tama n wadda n temdint yeţţusemman ass-​a Baɣdad, di Lɛiraq. Ass-​a, amḍiq-​agi ur yeţwazdeɣ ara; annect-​a yeţbeggin-​ed belli imeslayen-​agi i d-​yenna Yahwa s yimi n Icɛaya ḍran-​d: “A ţ-​ferḍeɣ s tfelluct n nnger.”—Icɛaya 14:22, 23. *

Ayen i d-​iqqimen si temdint n Babil.

17. Amek i geţţiǧhid liman-​nneɣ m’ara ḍerrunt licaṛat n Wedlis Iqedsen?

17 D ayen yesseǧhaden liman m’ara netḥeqqeq belli Adlis Iqedsen d adlis n licaṛat iɣef yella leţkal. I kečč, akka i teţxemmimeḍ? Axaṭer ma yella Yahwa Ṛebbi yeṭṭef di lewɛud-​is zik-​nni, nezmer a neḍmen belli ad yeṭṭef daɣen di lweɛd-​nni i d-​yefka akken ad yerr lqaɛa d lǧennet. (Ɣer-​ed Aneẓruf 23:19.) Ţ-​ţideţ, yeţṛaǧu-​yaɣ yiwen “usirem n tudert n dayem, i gewɛed uqbel lewqat n lebda Yillu ur neskiddib ara.”—Titus 1:2. *

AWAL N ṚEBBI YEDDER

18. Acu-​ten imeslayen iǧehden mliḥ, i d-​yenna Bulus, i geɛnan awal n Ṛebbi?

18 Ɛlaḥsab n wayen i nessenqed deg yixef-​agi, iţban-​ed akken ilaq belli Adlis Iqedsen d adlis amxalef. Lameɛna, ur yesɛi ara kan azal imi yeɛdel si tazwara armi ţ-​ţaggara, imi iṣeḥḥa deg wayen yeɛnan tussna d Umezruy, imi yeṣleḥ neɣ imi licaṛat-​is yella fell-​asent leţkal. Bulus, amceggeɛ amasiḥi, yura: “Awal n Yillu yedder yerna yesɛa tazmert, iqḍeɛ akteṛ n ujenwi iqeḍɛen si snat n leǧwahi, ikeččem alamma yefreq ger teṛwiḥt d ṛṛuḥ, ger lmefṣel d wadif; issenqad ixemmimen akw-​d lebɣi n wul.”—Iɛebṛaniyen 4:12.

19, 20. a) Amek i gezmer Wedlis Iqedsen a k-​iɛiwen aţ-​ţessenqdeḍ iman-​ik? b) Amek i tzemreḍ a d-​tesbeggneḍ ccekṛan ɣef tikci-​yagi tamxaleft n Ṛebbi, yeɛni Adlis Iqedsen?

19 Leqraya n “wawal” n Ṛebbi, yeɛni n “lexbaṛ” n Ṛebbi, deg Wedlis Iqedsen tezmer aţ-​ţbeddel tudert-​nneɣ. Tezmer a ɣ-​tɛiwen a nessenqed iman-​nneɣ akteṛ akk n zik. Ɣas neqqar-​as belli nḥemmel Ṛebbi, d ayen i nxeddem m’ara nsell i uselmed n Wedlis Iqedsen, ara d-​isbeggnen ixemmimen-​nneɣ n ṣṣeḥ d lebɣi n wulawen-​nneɣ.

20 Ur yezmir yiwen ad yenkeṛ belli Adlis Iqedsen yekka-​d sɣur Ṛebbi. D adlis i glaq a nɣer, a nessenqed w’a nḥemmel. Ţkemmil dima ssenqad mliḥ Awal n Ṛebbi akken a d-​tesbeggneḍ ccekṛan ɣef tikci-​yagi-​ines. Akka, aţ-​ţfehmeḍ akteṛ lmeqsud n Ṛebbi yeɛnan lɛibad. Deg yixef ara d-​itebɛen, a nwali d acu-​t lmeqsud-​agi d wamek ara yeḍru.

^ § 6 Llan lɛibad i d-​yeqqaren belli kra n yeḥricen seg Wedlis Iqedsen ur mɛadalen ara wway gar-​asen. Lameɛna lehduṛ-​agi ur sɛin ara lsas. Ẓer ixef wis 7 n tektabt La Bible : Parole de Dieu ou des hommes ? i d-​ssufɣen Inagan n Yahwa.

^ § 9 Ɣef lemtel, wali tajaddit meṛṛa n Ɛisa i gellan di Luqa 3:23-38.

^ § 16 Iwakken aţ-​ţissineḍ leḥwayeǧ nniḍen ɣef licaṛat n Wedlis Iqedsen, ẓer isebtar 27 alamma d 29 n treẓẓit Un livre pour tous, i d-​ssufɣen Inagan n Yahwa.

^ § 17 Nnger n Babil d yiwen n lemtel kan ger xilla n licaṛat n Wedlis Iqedsen i d-​yeḍran. Nezmer a d-​nebder nnger n temdint n Ṣur akk-​d temdint n Ninawa (Ninib). (Ḥizqiyal 26:1-5; Ṣafanya 2:13-15) Licaṛa n Danyil teţmeslay-​ed daɣen ɣef lḥukumat timeqranin n ddunit i d-​itebɛen lḥukuma n Babil, gar-​asent lḥukuma tameqrant n Maday d Faras akk-​d lḥukuma n Lyunan. (Danyil 8:5-7, 20-22) Ẓer timerna yeţţusemman: “Ɛisa, d Lmasiḥ i d-​iwɛed Ṛebbi”, i d-​iheddṛen ɣef waṭas n licaṛat yeḍran di Ɛisa Lmasiḥ.