Ṛuḥ ɣer wayen yellan deg-s

Ṛuḥ ɣer wegbur

Matta ixef 5-7

Matta ixef 5-7

5 Mi gwala Ɛisa lɣaci-nni, yuli ɣer wedrar, yeqqim. Qerrben ɣur-es inelmaden-is, 2 dɣa yebda yesselmad-iten:

3 “Feṛḥet a wid yesteɛṛfen belli teḥwaǧem Ṛebbi, axaṭer Tagelda n igenwan, nwen.

4 “Feṛḥet a wid iḥeznen, axaṭer aţ-ţeţţuṣebbrem.

5 “Feṛḥet a wid ḥninen, axaṭer aţ-ţweṛtem lqaɛa.

6 “Feṛḥet a wid yectaqen lḥeqq, axaṭer a t-tafem.

7 “Feṛḥet a wid yeţsamaḥen a, axaṭer aţ-ţafem ssmaḥ.

8 “Feṛḥet ay at wulawen yeṣfan, axaṭer aţ-ţwalim b Ṛebbi.

9 “Feṛḥet a wid i d-yesrusuyen lehna, axaṭer aţ-ţeţţusemmim arraw n Ṛebbi.

10 “Feṛḥet a wid yeţsufrin ɛlaǧal n lxiṛ i txeddmem, axaṭer Tagelda n igenwan, nwen.

11 “Feṛḥet m’ara ken-regmen, m’ara ken-qehren, m’ara d-gren fell-awen lekdubat d lbaṭel ɛlaǧal-iw. 12 Feṛḥet mliḥ, axaṭer Ṛebbi a ken-ibarek mačči d kra. Akkagi swaswa i qehren zik-nni lanbeyya i gɛacen uqbel-nwen.

13 “Di ddunit-agi, tecbam lmelḥ. Meɛna, ma tṛuḥ-as lbenna-s i lmelḥ, amek ara s-d-tuɣal lbenna-yagi? Dayen, ur yeṣliḥ i wacemma. Yegra-yas-d kan ad yeţţuḍegger ɣer beṛṛa w’ad yeţwarkeḍ.

14 “Tecbam tafat di ddunit-agi n ṭṭlam. Tamdint yellan ɣef wedrar, ur tezmir ara aţ-ţeffer. 15 M’ara necɛel taftilt, ur ţ-nesrusuy ara ddaw n ṭṭbeq. Nesrusuy-iţ ɣef ṭṭabla c iwakken a d-tefk tafat i wid akk yellan deg wexxam. 16 Kifkif daɣen ula d kenwi, ilaq aţ-ţfeǧǧeǧ tafat-nwen zdat n medden, iwakken a d-walin lefɛayel-nwen yelhan w’ad ḥemden Baba-twen n igenwan.

17 “Ɣur-wat aţ-ţɣilem belli usiɣ-d iwakken ad kkseɣ Ccariɛa neɣ ayen i d-nnan lanbeyya. Ur d-usiɣ ara iwakken a ten-kkseɣ; usiɣ-d ad xedmeɣ ayen ilaqen bac a d-yeḍru wayen akk i d-nnan. 18 A wen-iniɣ tideţ: A sen-yishil akteṛ i igenni d lqaɛa ad negren wala i yiwen n lḥeṛf amecṭuḥ, neɣ i wezgen n lḥeṛf, ad yeţwikkes si Ccariɛa. Ayen akk yeţwaketben deg-s a d-yeḍru. 19 Ihi, win ara iɛaṣin alukan yiwen n lameṛ amecṭuḥ maḍi yellan di Ccariɛa yerna yesselmad i wiyaḍ ad xedmen am neţţa, ur yestahel ara Tagelda n igenwan. Ma d win yettabaɛen ayen i d-teqqar Ccariɛa yerna yesselmad i wiyaḍ a ţ-tebɛen ula d nutni, ad yestahel Tagelda n igenwan. 20 A wen-iniɣ: M’ur tesɛim ara liman akteṛ n Ifarisiyen d akk-d wid yesselmaden Ccariɛa, d lmuḥal aţ-ţkecmem Tagelda n igenwan.

  21 “Teslam belli nnan i lejdud-nwen: ‘Ur ilaq ara aţ-ţenɣeḍ tamgerṭ. Win ara yenɣen tamgerṭ, ad iɛeddi di ccṛeɛ.’ 22 Meɛna nekk a wen-iniɣ: Win ara yeqqimen yezɛef ɣef gma-s, ad iɛeddi di ccṛeɛ. Win ara iregmen gma-s, ad iɛeddi zdat n Wesqamu ɛlayen n ccṛeɛ. Ma d win ara yinin i gma-s: ‘Ay amehbul!’ ad yeţwaḥkem fell-as s nnger e.

23 “Ihi, ma tṛuḥeḍ ɣer wemkan anda i ţţaken iseflawen bac aţ-ţefkeḍ asfel i Ṛebbi, mbeɛd temmektaḍ-d belli gma-k yezɛef fell-ak, 24 eǧǧ dinna asfel-nni-inek. Ṛuḥ qbel ssers-ed lehna gar-ak d gma-k, mbeɛd uɣal, tefkeḍ asfel-inek.

25 “Ma yessaweḍ-ik walbeɛḍ ɣer ccṛeɛ, ilaq a ţ-tefruḍ yid-es s lemɣawla. Msefham yid-es skud i tleḥḥum ɣer wexxam n ccṛeɛ. Neɣ m’ulac a k-yesbedd zdat n lqaḍi, lqaḍi-nni ad yeḥkem fell-ak. Mbeɛd, a k-yefk i uɛessas ara k-yerren ɣer lḥebs. 26 A k-iniɣ tideţ: Ur d-tţeffɣeḍ ara syenna alamma txellṣeḍ ṭṭlaba-inek meṛṛa.

27 “Teslam belli qqaren: ‘Ur ilaq ara aţ-ţeznuḍ.’ 28 Meɛna nekk a wen-iniɣ: Win ara yeţmuqulen tameṭṭut s yir ccehwa, yezna yakan yid-es deg wul-is. 29 Ihi, ma twalaḍ belli tiṭ-ik tayeffust teţţawi-k aţ-ţdenbeḍ, qleɛ-iţ-id, ḍegger-iţ akin mebɛid. Axiṛ a k-iṛuḥ yiwen weḥric si lǧeţţa-inek, wala aţ-ţenger f lǧeţţa-k meṛṛa. 30 Ma d afus-ik ayeffus i k-yeţţawin aţ-ţdenbeḍ, qleɛ-it-id, ḍegger-it akin mebɛid. Axiṛ a k-iṛuḥ yiwen weḥric si lǧeţţa-inek, wala aţ-ţenger g lǧeţţa-k meṛṛa.

31 “Teslam daɣen qqaren: ‘Win ara yebrun i tmeṭṭut-is, ilaq a s-yefk lkaɣeḍ n berru.’ 32 Meɛna nekk a wen-iniɣ: Ḥaca ma texdem tmeṭṭut lɛaṛ i gezmer a s-yebru wergaz-is. Axaṭer lukan a s-yebru ɣef ssebba nniḍen, yezmer lḥal a ţ-yawi wayagi aţ-ţeznu. Yerna win ara izewǧen ţ-ţmeṭṭut-agi yebran, ula d neţţa ad yeznu.

33 “Teslam daɣen nnan i lejdud-nwen: ‘M’ara teggalleḍ, ilaq aţ-ţeṭṭfeḍ deg wawal-ik. Ilaq aţ-ţxedmeḍ ayen akk i s-tweɛdeḍ i Yahwa.’ 34 Meɛna nekk a wen-iniɣ: Ur ţgallat ara maḍi. Ur ţgallat s igenni, axaṭer d amkan n leḥkem n Ṛebbi, 35 ur ţgallat s lqaɛa, axaṭer ţ-ţarkabt iɣef i gesrusuy iḍarren-is, ur ţgallat s Yarucalim, axaṭer ţ-ţamdint n Ugellid ameqran h. 36 Ur ţgalla ara s uqerruy-ik, axaṭer ur tezmireḍ aţ-ţerreḍ ula d yiwen wenẓad d acebḥan neɣ d aberkan. 37 Ma tennam-d belli aţ-ţxedmem kra, xedmet-eţ, ma tennam-d belli ur txeddmem ara kra, ur t-xeddmet ara. Ayen akk ara d-ternum d zzyada, sɣur wemcum i d-yekka.

38 “Teslam belli qqaren: ‘Win ara yesderɣlen tiṭ i walbeɛḍ, ilaq a s-sderɣlen tiṭ-is ula i neţţa. Win ara s-d-yesseɣlin tuɣmest i walbeɛḍ, ula d neţţa ilaq a s-d-sseɣlin tuɣmest.’ 39 Meɛna nekk a wen-iniɣ: M’ara wen-yexdem walbeɛḍ cceṛ, ur ţnadit ara a d-terrem ţţaṛ. Ma yewwet-ik walbeɛḍ ɣer lḥenk ayeffus, efk-as lḥenk nniḍen. 40 Ma yebɣa walbeɛḍ a k-icaṛeɛ iwakken a k-yekkes aqendur-ik, eǧǧ-as ula d abeṛnus-ik. 41 Ma yumeṛ-ak-d walbeɛḍ yellan d amḍebber aţ-ţxedmeḍ kra n lḥaǧa, xdem akteṛ n wayen akken i k-d-yeḍleb. 42 Ma yessuter-ak-d walbeɛḍ kra n lḥaǧa, efk-as-ţ. Ma yebɣa daɣen walbeɛḍ a s-treḍleḍ kra n lḥaǧa, ur s-qqar ara ala.

43 “Teslam belli qqaren: ‘Ilaq aţ-ţḥemmleḍ arfiq-ik i, aţ-ţkeṛheḍ aɛdaw-ik.’ 44 Meɛna nekk a wen-iniɣ: Ḥemmlet iɛdawen-nwen, yerna ţẓallat ɣef ddemma n wid i ken-yeţqehhiren. 45 Ma txeddmem akka, a d-tesseknem belli teţɛanadem Baba-twen n igenwan. Neţţa, yeţcerriq-ed iṭij ama ɣef lɛibad n diri ama ɣef lɛibad n lɛali. Yeţţak-ed ageffur ama i wid ixeddmen lxiṛ ama i wid ixeddmen cceṛ. 46 Ma tḥemmlem kan wid i ken-iḥemmlen, acu n lfayda i tesɛam? Ula d wid i d-ijemmɛen idrimen n leɣrama j akka i xeddmen. 47 Yerna, ma teţsellimem kan ɣef watmaten-nwen, acu n leɛǧeb i txedmem? Leǧnas nniḍen, mačči akka i xeddmen? 48 Ilaq a d-teţbegginem leḥmala ikemlen, akken i ţ-id-yeţbeggin Baba-twen n igenwan.

 6 “Ɣur-wat anda i txeddmem lxiṛ iwakken kan a ken-id-walin medden. Neɣ m’ulac, Baba-twen n igenwan ur ken-yeţbarak ara. 2 Ihi, m’ara txedmeḍ lxiṛ, ur t-ţberriḥ ara zdat n medden. Akka i xeddmen wat sin wudmawen di leǧwameɛ k akk-d iberdan. Xeddmen akka iwakken a ten-ţcekkiṛen yemdanen. A wen-iniɣ tideţ: Ţ-ţagi kan i d lbaṛaka ara ten-id-iṣaḥen. 3 Meɛna kečč m’ara txedmeḍ lxiṛ, ur qqar i yiwen d acu i txedmeḍ. 4 Lxiṛ i txeddmeḍ, xdem-it di sser. Swakka, Baba-k i geţwalin kullec a k-t-id-yerr.

5 “Yerna m’ara teţẓallam, ur ţɛanadet ara at sin wudmawen. Nutni, ḥemmlen ad ẓẓallen s ibeddi di leǧwameɛ l neɣ deg iberdan iwakken a ten-id-walin medden. A wen-iniɣ tideţ: Ţ-ţagi kan i d lbaṛaka ara ten-id-iṣaḥen. 6 Meɛna kečč, m’ara tebɣuḍ aţ-ţeẓẓalleḍ, kcem ɣer texxamt-ik, ɣleq tawwurt, mbeɛd ẓẓall i Baba-k di sser. Imiren, Baba-k i geţwalin kullec a k-id-yeqbel. 7 M’ara teţẓallam, ur d-ţɛawadet ara daymen i wayen i d-teqqarem. Akka i xeddmen leǧnas nniḍen. Ɣilen a sen-d-isel Ṛebbi imi sṭuqquten lehduṛ. 8 Ur xeddmet ara am nutni. Baba-twen yeẓra d acu i teḥwaǧem uqbel a s-t-tḍelbem.

9 “Atan wamek i glaq aţ-ţeţẓallam:

“‘A Baba-tneɣ yellan deg igenwan, neţɛenni ɣur-ek iwakken isem-ik ad yeţwaqeddes, 10 iwakken Tagelda-k aţ-ţeḥkem lqaɛa, yerna lebɣi-k ad yeţwaxdem ɣef lqaɛa akken i geţwaxdem deg igenwan. 11 Efk-aɣ-d lqut i neḥwaǧ ass-agi; 12 semmeḥ-aɣ daɣen ɣef wayen n diri i nxeddem, akken i neţsemmiḥ ula d nekni i wid i ɣ-ixeddmen ayen n diri. 13 Ɛiwen-aɣ m’ara neţţujeṛṛeb, yerna ḥareb fell-aneɣ seg wemcum.’

14 “Ma teţsemmiḥem i wid i wen-ixeddmen ayen n diri, a wen-isemmeḥ daɣen Baba-twen n igenwan. 15 Meɛna, m’ur teţsemmiḥem ara i wid i wen-ixeddmen ayen n diri, ur wen-yeţsemmiḥ ara Baba-twen n igenwan m’ara txedmem ayen n diri.

16 “M’ara tuẓumem, ur ţţarrat ara iman-nwen tḥeznem akken i xeddmen wat sin wudmawen. Nutni, sseɣlayen-d leḥzen ɣef wudmawen-nsen iwakken kan a ten-id-ẓren medden belli uẓamen. A wen-iniɣ tideţ: Ţ-ţagi kan i d lbaṛaka ara ten-id-iṣaḥen. 17 Ma d kečč, m’ara tuẓumeḍ, ssired udem-ik tcebbḥeḍ iman-ik. 18 Swakka, ur ẓerren ara medden belli tuẓameḍ. Ḥaca Baba-k ara yeẓren ayen i txeddmeḍ di sser. Swakka, Baba-k i geţwalin kullec, a k-ibarek.

19 “Ur ţnadit ara aţ-ţjemɛem igerrujen dagi di ddunit. Zemren ad ţwakren yerna ibeɛɛac akk-d ṣṣdid zemren a ten-ssexsṛen. 20 Meɛna, nadit aţ-ţjemɛem igerrujen deg igenwan. Ur zmiren ad ţwakren, ur zmiren a ten-ssexsṛen ibeɛɛac akk-d ṣṣdid. 21 Axaṭer anda akken i gella ugerruj-ik ara yili wul-ik.

22 “Tiṭ tecba taftilt i d-yeţţaken tafat. Ma teţmuqul tiṭ-ik yiwet n lḥaǧa kan, lǧeţţa-k meṛṛa aţ-ţnewweṛ. 23 Meɛna ma teḍmeɛ-itent akk tiṭ-ik, lǧeţţa-k meṛṛa aţ-ţili di ṭṭlam. Acḥal ihi ara yibrik ṭṭlam-agi ma yella tafat yellan deg-k d ṭṭlam!

24 “Ulac win i gzemren ad yeqdec ɣef sin yemɛellmen. Ma iḥemmel yiwen, ad yekṛeh wayeḍ, ma yeṭṭef deg yiwen, ad yeḥqer wayeḍ. Ihi, ur tezmirem ara aţ-ţqedcem ɣef Ṛebbi akk-d Wedrim.

25 “Ɣef wayagi ara wen-iniɣ: Beṛka-ken aḥebbeṛ ɣef yiman-nwen, neɣ ɣef wayen ara teččem neɣ ara teswem. Beṛka-ken daɣen aḥebbeṛ ɣef wayen ara telsem. Eɛni tudert-nwen ur tif ara lmakla? Neɣ lǧeţţa-nwen ur tif ara llebsa? 26 Muqlet s ifṛax. Ur zerrɛen, ur meggren iwakken ad ssexznen. Ɣas akken, Baba-twen n igenwan yeţɛeggic-iten. Eɛni ur teswim ara akteṛ n yefṛax? 27 Anwa deg-wen i gzemren ad yesseɣzef cwiṭ kan di leɛmeṛ-is ma yeţḥebbiṛ? 28 Acuɣer i teţḥebbiṛem ɣef wayen ara telsem? Muqlet s ijeǧǧigen n lexla iwakken a d-tlemdem sɣur-sen. Ur xeddmen, ur ţxiḍin iceṭṭiḍen. 29 Meɛna a wen-iniɣ: Ula d agellid Sliman yellan d ameṛkanti ur yelsi am yiwen seg-sen, ɣas meqqer ccan-is. 30 Ihi, ma yella akka i geţcebbiḥ Ṛebbi leḥcic n lexla, i gellan ass-a, azekka ad yeţţuḍegger ɣer tmes, amek ur ken-yeţcebbiḥ ara akteṛ, a wid ixuṣṣen di liman? 31 Ihi, ur ţḥebbiṛet ara maḍi. Ur qqaret ara: ‘D acu ara nečč?’ neɣ: ‘D acu ara nsew?’ neɣ: ‘D acu ara nels?’ 32 Axaṭer d wid ur nessin ara Ṛebbi i geţḥebbiṛen ɣef leḥwayeǧ-agi. Baba-twen n igenwan yeẓra belli teḥwaǧem ayagi meṛṛa.

33 “Ţnadit qbel ɣef Tgelda n Ṛebbi yerna ţţaɣet-as daymen awal i Ṛebbi; leḥwayeǧ-agi meṛṛa a wen-d-ţţunefkent. 34 Ihi, ur ţḥebbiṛet ara maḍi i uzekka! Azekka, ad ilint leḥwayeǧ nniḍen iɣef ara tḥebbṛem. Yal ass s uḥebbeṛ-ines.

7 “Beṛka-ken aḥaseb iwakken ur teţţuḥasabem ara. 2 Akken i teţḥasabem wiyaḍ ara teţţuḥasbem yerna akken i txeddmem i wiyaḍ ara wen-yeţwaxdem. 3 Ayɣer i teţmuquleḍ axeclaw yellan di tiṭ n gma-k, kečč ur teţmuquleḍ ara ajgu a yellan di tiṭ-ik? 4 Neɣ, amek ara s-tiniḍ i gma-k: ‘Eǧǧ-iyi a k-d-kkseɣ axeclaw yellan di tiṭ-ik’, kečč, d ajgu i gellan di tiṭ-ik? 5 A bu sin wudmawen! Kkes-ed qbel ajgu-nni yellan di tiṭ-ik, imiren aţ-ţwaliḍ amek ara d-tekkseḍ axeclaw yellan di tiṭ n gma-k.

6 “Ur ţţaket ara i yeqjan leḥwayeǧ iqedsen yerna ur ṭṭeggiret ara i yilfan tiɛeqqcin-nwen ɣlayen. Neɣ m’ulac, ḥaca arkaḍ ara tent-rekḍen yerna a d-zzin fell-awen a ken-gezren.

7 “Ṭṭalabet ayen i teḥwaǧem, a wen-d-yeţţunefk. Ţnadit, aţ-ţafem. Sṭebṭubet, a wen-d-teldi tewwurt. 8 Axaṭer, win yeṭṭalaben a s-d-yeţţunefk, win yeţnadin ad yaf, win yesṭebṭuben a s-d-teldi tewwurt. 9 Lukan a wen-d-yeḍleb yiwen seg warraw-nwen a s-tefkem aɣrum, eɛni d ablaḍ ara s-tefkem? 10 Neɣ, lukan a wen-d-yeḍleb aḥutiw, d azrem ara s-tefkem? 11 Xas d imcumen i tellam, tessnem aţ-ţefkem leḥwayeǧ yelhan i warraw-nwen. Tzemrem ihi aţ-ţţeklem belli Baba-twen n igenwan ad yefk leḥwayeǧ yelhan i wid i s-tent-yessuturen!

12 “Ayen akk i tebɣam a wen-t-xedmen medden, ilaq a sen-t-txedmem ula d kenwi. D wagi yakk i d aselmed yellan di Ccariɛa akk-d lanbeyya.

13 “Kecmet si tewwurt iḍeyqen. Axaṭer abrid yeţţawin ɣer nnger wessiɛ, tawwurt-is hrawet mliḥ, yerna aṭas n lɣaci i geţɛeddin seg webrid-agi. 14 Acu kan, teḍyeq tewwurt, yeḥreṣ webrid yeţţawin ɣer tudert, yerna drus n lɣaci i geţţafen abrid-agi.

15 “Ḥadret iman-nwen si lanbeyya n lekdeb, i d-yeţţasen ɣur-wen s llebsa n wulli, meɛna ɣer daxel cban uccanen. 16 Akken ara tɛeqlem ttejṛa s lfakya-ines, ara tɛeqlem imdanen-agi s lefɛayel-nsen. Ur d-nţekkes ara tiẓurin seg inijel, neɣ tibexsisin seg isennanen. 17 Kifkif ihi, yal ttejṛa yelhan, teţţak-ed lfakya yelhan, meɛna yal ttejṛa n diri teţţak-ed lfakya n diri. 18 Ttejṛa yelhan ur tezmir ara a d-tefk lfakya n diri, ttejṛa n diri ur tezmir ara a d-tefk lfakya yelhan. 19 Ttejṛa ur d-neţţak ara lfakya yelhan aţ-ţeţwagzem yerna aţ-ţeţţuḍegger ɣer tmes. 20 Kifkif ihi, aţ-ţɛeqlem lanbeyya-yagi n lekdeb s lefɛayel-nsen.

21 “Mačči wid akk i yi-d-iqqaren: ‘A Sidi, a Sidi’, ara ikecmen Tagelda n igenwan. Ḥaca wid i gxeddmen lebɣi n Baba yellan deg igenwan ara ţ-ikecmen. 22 A d-yaweḍ wass ideg aṭas ara yi-d-yinin: ‘A Sidi, a Sidi! Ur tecfiḍ ara? Nehdeṛ fell-ak i wiyaḍ! S yisem-ik, nessufeɣ leǧnun! S tezmert-ik, nexdem aṭas n lmuɛǧizat!’ 23 Imiren a sen-iniɣ: ‘Leɛmeṛ i ken-ssineɣ! Beɛdet akin fell-i ay imcumen!’

24 “Ɣef wayagi, win i yi-d-yesmeḥsisen yerna ixeddem ayen i d-qqareɣ, yecba argaz yesɛan lekyasa, i gebnan axxam-is ɣef weẓru iǧehden. 25 Xas akken yeɣli-d ugeffur d iceṛcuṛen, yekker uḥemmal, ihubb-ed waḍu iǧehden, ur yeɣli ara wexxam-nni, axaṭer ɣef weẓru i gebna. 26 Meɛna, ma isell-ed walbeɛḍ i lehduṛ-iw yerna ur ixeddem ara ayen i d-qqareɣ, yecba amehbul yebnan axxam-is ɣef ṛṛmel. 27 Yeɣli-d ugeffur d iceṛcuṛen, yekker uḥemmal, ihubb-ed waḍu iǧehden, dɣa yeɣli wexxam-nni, ur d-yeqqim deg-s wacemma.”

28 Mi gekfa Ɛisa ameslay, lɣaci meṛṛa wehmen s uselmed-ines, 29 axaṭer yesselmad s tezmert i s-d-yefka Ṛebbi, mačči akken i sselmaden lɛulama n Ccariɛa.

a Di laṣel: “wid yesɛan ṛṛeḥma”.

b Ameslay-agi “wali” mačči lmeɛna-s kan a nwali s wallen. Lmeɛna-s daɣen “a nefhem”, neɣ “a neɛqel”.

c Neɣ “lmeṣbeḥ”.

d Zik, Ifarisiyen d yiwet n terbaɛt n Iyahudiyen i geṭṭfen mliḥ di ddin. Ţḍuɛun mliḥ Ccariɛa n Ṛebbi, ula di leḥwayeǧ timecṭaḥ maḍi, yerna aṭas n leqwanen i d-rennun sɣur-sen.

e Di laṣel: “Ǧahennama”, yeɛni “iɣẓer n Hinum”. D amkan anda i sserɣayen zik-nni iḍumman. Yezga-d beṛṛa n temdint n Yarucalim.

f Wali tirawt yellan di Mt  5:22.

g Wali tirawt yellan di Mt  5:22.

h Yeɛni Ṛebbi.

i Awal n tyunanit i d-yeţwaṭerjmen s umeslay “arfiq” mačči kan lmeɛna-as “aqrib” neɣ “aḥbib”. Yeɛna imdanen meṛṛa.

j Yeɛni Iyahudiyen i ssexdamen Ṛṛuman iwakken a d-jemmɛen idrimen n leɣrama. Iyahudiyen nniḍen keṛhen-ten.

k Yeɛni leǧwameɛ n Iyahudiyen.

l Wali tirawt yellan di Mt  6:2.

a Neɣ “asɣar ameqran”.