Ndai mabyin hpe shingran yu u: Julia gaw pat hta shi hkum shi yu ai shaloi grai hpum ai ngu nna sha mu ai. Kanu kawa ni hte manang ni gaw “grai lasi ai” ngu tsun nga tim, “ngai naw shayawm ra ai” ngu nna sha tsun nga ai.

“Pound 5 daram” jahkrat na matu aging shakut na ngu nna Julia myit ai. Dai majaw, masum mali ya daram hpa n sha ai sha lusha gam dat ai.

Nang mung Julia zawn hkamsha ai nga yang hpa galaw na kun?

Na a hkrang nsam hpe myit tsang ai gaw n shut ai. Chyum Laika hta Sara, Rahkela, Abigela, Yosep hte Dawi ni zawn re ai grai tsawm la ai num la ni a lam tsun da ai. Abishaga ngu ai num gaw “nachying tsawm htap” ai ngu Chyum Laika hta tsun da ai.​—⁠1 Hkawhkam 1:⁠4.

Raitim, ramma law malawng gaw shanhte a hkrang nsam hpe lai lai jan jan myit maju jung ma ai. Dai majaw manghkang kaba ni byin chye ai. Lawu kaw na lam ni hpe sumru yu ga.

• Sawk sagawn ai lam langai hta, numsha 58% gaw shanhte hkum shanhte ladu lai hkra hpum taw nga ai ngu tsun nga tim, teng sha gaw 17% sha hpum ai re.

• Kaga sawk sagawn ai lam hta, numsha 45% gaw ram daw sha raitim, shanhte hkum shanhte grai hpum ai ngu shadu nga ma ai.

• Ramma nkau mi gaw weight shayawm mayu nna asak shoihpa nga ai du hkra lusha gam ai majaw, ‘lusha shayawm n-gun yawm ana’ (anorexia) pyi byin wa ai.

 Lusha shayawm n-gun yawm ana byin wa yang karum hpyi u. Kanu kawa (sh) kam mai ai masha kaba langai ngai hpe tsun dan u. “Jinghku wa gaw tut nawng tsaw ra nga nna, Ru yak hkrum ai nhtoi a matu, kahpu kanau tai nga ai.”​—⁠Ga Shagawp 17:⁠17.

Masha ni tinang hpe hku hkau mayu wa na gaw hkrang nsam a majaw n re ai sha myit jasat hta madung ai. Hkawhkam Dawi a kasha Absalom a lam hpe myit yu ga. Chyum Laika hta ndai hku tsun da ai:

“Absalom zawn ahpraw tsawm nna mying gumhkawng ai masha langai mi mung n nga nga ai. . . . Ra rawng ai lam hpa mung n nga ai wa rai nga ai.”​—⁠2 Samuela 14:​25, JCLB.

Raitim shi gaw gumrawng ai, sadi n dung ai. Dai majaw Chyum Laika hta Absalom a lam kaja ai hku n tsun ai sha sadi n dung ai wa, masha sat ai wa hku nna sha tsun da ai.

Chyum Laika gaw anhte hpe ndai hku n-gun jaw da ai:

‘Gawng shingyan ningnan hpe nanhte dagraw nga mu’​—⁠Kolose 3:⁠10.

“Nanhte a mawn sumli ai lam gaw shinggan nsam hpe n re ai sha, myit salum hpe mawn sumli nga mu.”​—⁠1 Petru 3:​3, 4, NW.

Tsawm mayu ai gaw n shut ai. Raitim, hkrang nsam hta grau ahkyak ai gaw na a myit jasat re. Aten ni na wa ai shaloi, na a hkrang nsam a majaw n re ai sha, na a kaja ai myit ja­sat a majaw nang hpe masha ni hku hkau mayu wa na re. Phylicia ngu ai numsha ndai hku tsun ai: “Hkrang nsam tsawm yang gaw masha ni aloi sha sadi hkrup ma ai. Raitim masha ni galoi mung myit dum taw nga na gaw kaja ai atsam ningja ni she re.”

Na a hkrang nsam hpe kalang lang myit htum ga ai i?

Tsawm na matu ga lajang na (sh) laja lana weight shayawm na matu myit nga ai i?

Byin mai na nga yang gara mahtang hpe galai shai mayu ai kun? (Seng ai ni yawng hpe mahkret u.)

• GALU MASAT

• WEIGHT

• KARA

• HKUM HKRANG

• MYI MAN

• HPRAW NSAM

Shawng na ga san lahkawng hpe htum ai, myit ai ngu htai nna, hpang jahtum ga san hta masum (sh) dai hta n-ga mahkret da ai nga yang pyi tinang a hkrang nsam hpe tinang n ra tim kaga ni gaw dai hku n mu mada ai hpe dum u. Tinang a hkrang nsam hpe lai lai jan jan myit tsang ai gaw byin chye ai lam re.​—⁠1 Samuela 16:⁠7.