1. Yesu si na mahka hta shi makau na tara tawt lai ai wa hpe hpa tsun wa ai kun? (Luka 23:39-43)

 YESU hte shi makau na tara tawt lai ai marai 2 gaw, nni nkri hkrum nna angwi ngwi si wa nga ai. (Luk 23:32, 33) Tara tawt lai ai dai marai 2 yan gaw, Yesu hpe jahpoi asawng ai majaw, shan 2 gaw Yesu a sape n re ai lam dan dawng nga ai. (Mat 27:44; Mrk 15:32) Marai 1 gaw myit galai shai mat ai. Shi ndai hku tsun ai: “Yesu e, nang na a mungdan hta du wa yang, ngai e dum rit law.” Yesu ndai hku bai htang ai: “Ngai nang hpe teng teng tsun de ga, Dai ni jang nang ngai hte rau Hparadisu e nga na rai nga ai.” (Luka 23:39-43 hpe hti u.) Dai wa gaw, Yesu hkaw tsun wa ai “sumsing lamu a Mungdan” hte seng ai shiga hpe hkap la ai ngu ai madi madun lam n nga ai. Sumsing lamu Mungdan de du na ngu nna mung, Yesu n tsun wa ai. (Mat 4:17) Htawm hpang ginding aga Hparadisu hte seng nna Yesu tsun nga ai re. Hpa majaw dai hku lu tsun ai kun?

2. Myit malai lu ai wa gaw Yuda masha re ai ngu hpa majaw lu tsun ai kun?

² Dai myit malai lu ai wa gaw, Yuda masha rai na masa nga ai. Dai wa gaw, kaga wa hpe ndai hku tsun wa ai: “Nang mung daw dan ai ndai hte wa hkrum da ninglen, Karai Kasang hpe pyi n hkrit n ni?” (Luk 23:40) Yuda ni gaw, Karai Kasang langai hpe sha nawku wa nna, kaga mungdan kaw na masha ni gaw, hpara law law hpe nawku ma ai. (Pru 20:2, 3; 1 Ko 8:5, 6) Dai yan she kaga amyu masha rai yang, “Hpara ni hpe pyi n hkrit n ni?” ngu nna san na re. Bai nna, Yesu hpe kaga amyu masha ni hpang de sa na matu shangun dat ai n re ai sha, “Israela nta na dam mat wa ai sagu ni a matu” shangun dat ai re. (Mat 15:24) Karai Kasang gaw si ai ni hpe bai jahkrung ya na lam Israela ni hpe chye shangun da ai. Myit malai lu ai wa gaw, dai hpe chye da na re. Karai a Mungdan hta uphkang na matu, Yesu hpe Yehowa jahkrung sharawt ya  na hpe kam ai majaw, dai ga hpe shi tsun nga ai re. Shi hpe mung Karai Kasang jahkrung sharawt ya na hpe myit mada nga na masa nga ai.

3. Hparadisu a lam Yesu tsun ai shaloi, myit malai lu ai tara tawt lai ai wa hpa hpe myit hkrup na kun? Sanglang dan u. (Ningpawt 2:15)

³ Myit malai lu ai wa gaw, Yuda masha re ai majaw, Adam yan Ewa a lam, shanhte a matu Yehowa jaw da ai Hparadisu a lam chye wa na re. Dai majaw, Yesu tsun ai Hparadisu ngu ai gaw, mungkan ntsa hta galaw ya na grai tsawm ai sun hpe tsun ai re ai hpe dai tara tawt lai ai wa chye na re.​—Ningpawt 2:15 hpe hti u.

4. Tara tawt lai ai wa hpe Yesu tsun ai ga ni gaw hpa hpe myit yu na matu shadut ya ai kun?

⁴ Tara tawt lai ai wa hpe Yesu tsun ai ga ni gaw, Hparadisu hta anhte a prat gaw gara hku byin nga na hpe myit yu na matu shadut ya ging ai. Hkawhkam Shawlumon a simsa ai uphkang lam kaw na Hparadisu hte seng ai lam sharin la lu ai. Shawlumon hta grau ai Yesu gaw, shi hte rau uphkang na ni hte rau mungkan ga hpe grau kaja wa hkra galaw ya na ngu ai hpe myit mada mai ai. (Mat 12:42) Hparadisu hta htani htana asak hkrung na matu, atsam hpring hkra galaw ra na lam ni hte seng nna “sagu kaga” ni myit lawm ging ai.​—Yhn 10:16.

5. Hparadisu hta, na a prat gaw gara hku byin nga na ngu shadu ai kun?

⁵ Hparadisu hta anhte a prat hte seng nna myit yu ai shaloi, myit hta hpa ni pru wa ai kun? Edin sun zawn grai tsawm ai nampan sun hpe mu na re. (Nin 2:7-9) Karai a masha ni gaw, “langai hte langai tinang a tsabyi ru hte, tinang a lakum hpun nhpang hkan” dung nga na ngu ai Mihka a myihtoi ga ni hpe bai dum na re. (Mik 4:3, 4) Malu masha ni law htam wa na ngu ai Chyum Laika lam ni hpe bai dum wa na re. (Shk 72:16; Esa 65:21, 22) Dai majaw, grai tsawm ai sun hta nga nna, grai mu ai malu masha ni hte hpring nga ai saboi hta dung nga ai ngu, na hkum nang mu hkrup na re. Hpun ni, nampan ni a majaw, grai san ai nbung hpe marawp lu ai hpe mung shingran yu na re. Hkrung rawt wa ai masha ni hte hpawn, manang ni, nta masha ni hte rau, mani let kanawn mazum nga ai nsen hpe mung na hkrup na re. Dai gaw, yup mang daram sha n re. Dai lam ni yawng mungkan ga ntsa hta byin wa na hpe anhte kam mai ai. Dai sha n-ga, Hparadisu hta myit dik hpa bungli ni hpe mung galaw lu na re.

6. Hparadisu hta hpa ni galaw lu na kun? (Sumla hpe yu u.)

⁶ Anhte a bungli kaw na kabu gara lam tam mu hkra, Yehowa hpan da ai. (Hpj 2:24) Hkristu a Shaning 1,000 Uphkang ai laman, grau nna bungli law na re. Ru tsang kaba kaw na lawt wa ai ni mung, wan hku law ai bai hkrung rawt wa ai ni mung, bu hpun palawng, malu masha hte nga shara ra na re. Shanhte ra ai lam ni hpe madi shadaw ya na matu, bungli grai law na re. Adam  yan Ewa gaw, shanhte nga ai sun hpe shatsawm ra ai zawn, anhte mung mungkan Hparadisu hpe shatsawm ra na re. Yehowa hte shi a yaw shada lam hpe n chye shi ai bai hkrung rawt wa ai wan hku law ai ni hpe sharin ya na matu hte Yesu prat garai n du shi yang asak hkrung wa ai sadi dung ai ni hpe karum ya ai hta anhte kade daram pyaw nga na hpe mung shingran yu u. 

7. Anhte hpa hpe kam mai ai kun? Hpa majaw kun?

⁷ Htawm hpang Hparadisu hta anhte a prat gaw simsa na, ra ai lam ni yawng hpe lu na, kashuk kashak byin nga na n re ngu ai hpe kam mai ai. Hpa majaw kun? Shi Kasha a uphkang ai npu hta prat gaw gara hku rai nga na ngu ai ga shadawn hpe Yehowa madun da ngut chyalu re ai majaw re. Dai hpe Hkawhkam Shawlumon uphkang ai labau hta mu lu ai.

8. Shakawn 37:10, 11, 29 hpe Hkawhkam Dawi ka ngut ai hpang, gara hku hpring tsup wa ai kun? (Ndai laika buk hta lawm ai “Laika Hti Ai Ni Hpang De Na Ga San” hpe yu u.)

⁸ Htawm hpang hta, hpaji rawng nna sadi dung ai hkawhkam uphkang ai shaloi, prat gaw gara hku byin nga na hte seng nna ka na matu, Hkawhkam Dawi hpe shatsam wa ai. (Shakawn 37: 10, 11, 29 hpe hti u.) Du wa na Hparadisu hte seng nna, kaga ni hpe tsun dan ai shaloi, Shakawn Kungdawn 37: 11 hpe anhte chyahkring hkring hti ai. Htawm hpang hta hpring tsup wa na lam ni hpe madun na matu, Bum Ntsa Na Mungga hta dai Chyum daw ni hpe Yesu lakap wa ai majaw, anhte mung dai zawn galaw ai gaw kaja ai. (Mat 5:5) Bai nna, Hkawhkam Shawlumon a aten hta mung, prat gaw gara hku rai nga na ngu ai hpe Dawi a ga ni gaw madun dan ai. Israela ni hpe Shawlumon uphkang ai shaloi, Karai a masha ni gaw, grai simsa nna, “nga chyu hte lagat jahku lwi ai” mungdan hpe madu lu wa ai. Karai Kasang n dai hku tsun ai: “Nanhte . . . ngai hkang da ai lam hkan shatup myit yang gaw, . . . Nanhte a mungdan hta hpyen majan ngai shasim ya nna, jahkrit shama ai wa n nga ai sha myit mu let yup lu na ma rin dai.” (Jaw 20:24; 26:3, 6) Shawlumon uphkang ai laman, dai ga sadi ni gaja wa byin wa ai. (1 Hl 22:9; 29:26-28) Nhkru ai masha ni mung “n nga” na ngu, Yehowa ga sadi jaw da ai. (Shk 37:10) Shakawn Kungdawn 37:10, 11, 29 hta lawm ai ga ni gaw, moi aten hta hpring tsup wa ai zawn, htawm hpang hta mung hpring tsup wa na re.

9. Hkawhkam Shawlumon uphkang ai lam hte seng nna Sheba hkawhkam jan hpa tsun ai kun?

 ⁹ Israela amyu masha ni hpe Shawlumon uphkang ai aten hta, mungdan gaw simsa nna, nga mu nga mai ai lam Sheba hkawhkam jan na ai. Dai hpe shi nan mu na matu, grai tsan ai shara kaw na Yerusalem de sa wa ai. (1 Hk 10:1) Shawlumon a mungdan hpe yu ngut ai hpang, shi ndai hku tsun ai: “Chyen mi pyi ngai hpe n tsun dan mi ai; . . . Na a man e tut nawng tsap nga nna, na a hpaji ga na lu ai, na a ali ama ndai ni hte, na a mung masha ni gaw, a lu ma ai.” (1 Hk 10:6-8) Shawlumon uphkang ai npu na masa lam gaw, kasha Yesu uphkang ai npu hta shinggyim masha ni hpe Yehowa galaw ya na lam a namchyim sha naw re.

10. Gara lam ni hku nna Yesu gaw Shawlumon hta grau ai kun?

¹⁰ Yesu gaw Shawlumon hta na grau ai lam amyu myu nga ai. Shawlumon gaw mara kaba ni galaw wa ai n hkum tsup ai masha rai nna, shi a majaw Karai a masha ni hpe angwi ngwi hkra machyi shangun wa ai. Raitim, Yesu gaw mara n galaw ai hkum tsup ai hkawhkam re. (Luk 1:32; Heb 4:14, 15) Yesu gaw Satan a grai sawng ai chyam dinglik lam ni hpe mung tawt lai lu wa ai. Hkristu gaw shi a sadi dung ai mung masha ni hpe hkra machyi hkra hpa mung galaw na n re. Galoi mung mara galaw na n re ai hpe sakse madun wa ai. Shi gaw anhte a matu kaja htum Hkawhkam re.

11. Uphkang na matu Yesu hpe kadai ni karum ya na kun?

¹¹ Shinggyim masha ni hpe lanu lahku na matu, mungkan ga hte seng ai Yehowa a yaw shada lam hpring tsup na matu, Yesu hta shi hte rau bungli galaw na 144,000 nga na re. (Shr 14:1-3) Dai num, la ni gaw, yakhkak jamjau lam, chyam dinglik lam amyu myu hpe hkrum wa ai majaw, tsawra myit rawng ai arau uphkang ai ni byin wa na re. Shanhte gaw hpa ni galaw na kun?

12. Yehowa gaw 144,000 hpe hpa bungli jaw da ai kun?

¹² Yesu hte shi hte rau uphkang na ni gaw, Shawlumon galaw wa ai bungli hta grau law ai bungli ni hpe galaw ra na re. Hkawhkam Shawlumon gaw, mungdan langai hta nga ai wan hku law ai masha ni hpe sha lanu lahku ra ai. Raitim, Karai A Mungdan hta uphkang ai ni gaw, mungkan ting hta nga ai wan hkying hku law ai masha ni hpe lanu lahku ra na re. Yehowa gaw, 144,000 hpe grai shagrau da ai.

13. Yesu hte rau uphkang na ni gaw gara laksan lit lu na kun?

¹³ Yesu zawn sha, 144,000 mung, hkawhkam hte hkinjawng ni hku nna magam gun na re. (Shr 5:10) Mawshe Tara npu hta hkinjawng ni gaw, madung hku nna masha ni a hkum hkrang hte wenyi lam hta, hkam kaja hkra galaw ya na lit nga ai. Jep ai Tara gaw, “du na ra ai ngamu ngamai lam ni a . . . shingna sha re.” Dai majaw, Yesu hte rau uphkang na ni gaw, Karai a masha ni a hkum hkrang hte wenyi ra kadawn lam ni hpe lanu lahku ya na ngu sawn la mai ai. (Heb 10:1) Dai hkawhkam ni hte hkinjawng ni gaw, mungkan ntsa hta nga na Karai a mung masha ni hte gara hku matut mahkai na hpe gaw la yu ra na re. Yehowa gara hku mi lajang da tim, Hparadisu du wa ai shaloi, mungkan ga ntsa nga ai ni gaw, shanhte ra ai lam matsun ni lu na hpe kam mai ai.​—Shr 21:3, 4.

14. Sagu kaga hte Hkristu a hpunau ni a lapran gara hku hkau lam nga ai kun?

¹⁴ Yesu gaw shi hte rau uphkang na ni hpe “sagu hpung kaji” ngu nna tsun da ai. (Luk 12:32) “Sagu kaga” ngu shaga ai kaga hpung  langai a lam hpe mung tsun da ai. Dai sagu hpung lahkawng gaw, kahkyin gumdin ai sagu hpung langai sha byin mat na re. (Yhn 10:16) Dai hpung lahkawng gaw arau bungli galaw nga chyalu rai nna, mungkan Hparadisu gawde ai aten hta mung rau galaw mat na re. Sagu hpung kaji gaw, sumsing lamu hta nga nna, sagu kaga gaw mungkan ntsa htani htana asak hkrung lu na myit mada lam nga na re. Raitim, sagu kaga ni gaw, Hparadisu hta nga lu na matu atsam hpring hkra, ya aten hta galaw ra na lam ni nga ai.

15. (a) Hkristu a hpunau ni hte sagu kaga ni gaw, gara hku bungli rau galaw ai kun? (b) Gat seng hta bungli galaw ai hpunau a kasi hpe nang gara hku hkan sa mai na kun? (Sumla hpe yu u.)

¹⁵ Myit malai lu ai tara tawt lai ai wa gaw, shi garai n si shi yang, shi a matu Hkristu galaw ya wa ai lam ni hpe chyeju dum ai lam sakse madun na ahkang lu wa ai. Shi hte n bung ai sha, sagu kaga ni re ai anhte ni gaw, Yesu hte seng nna anhte a hkamsha lam hpe madun na matu, ya aten hta ahkaw ahkang law law nga ai. Ga shadawn, shi a namman chya hkam ai hpunau ni hpe anhte kanawn mazum ai lam ni hku nna, shi hpe tsawra ai lam madun mai ai. De a ntsa madung nna, sagu ni hpe tara jeyang na ngu Yesu tsun ai. (Mat 25:31-40) Hkaw tsun ai hte sape shatai ai bungli hta, myit rawt let karum ya ai hku nna, Hkristu a hpunau ni hpe anhte madi shadaw ya lu ai. (Mat 28:18-20) Dai majaw, Chyum Laika sharin ai hta lang na matu, shanhte lajang da ya ai Htani Htana Ngwi Pyaw Ai Prat! zawn re ai laika buk hpe anhte atsawm akyu jashawn mayu ai. Lama na, Chyum ga sharin n nga shi yang, dang lu ai daram masha law law hpe Chyum Laika hkaja na matu, saw shaga ai hta bandung tawn mai na kun?

16. Karai mungdan a mung masha byin na matu ya aten kaw na anhte gara hku hkyen lajang mai ai kun?

¹⁶ Hparadisu hta Yehowa nga shangun mayu ai masha zawn byin na matu, Hparadisu du ai du hkra n la ra ai. Ya aten kaw na anhte a tsun shaga ai, galaw ai lam ni hta dinghpring ra ai. Akyang lailen ni hta rap ra ai lam nga ra ai. Yehowa, anhte a ningrum ningtau hte hpunau nauna ni hpe sadi dung mai ai. Ya ndai nhkru ai mungkan hta, Yehowa a ga hpe madat mara na nga yang, Hparadisu hta shi a ga hpe madat na matu grau loi wa na re. Hparadisu hta asak hkrung lu  hkra lajang ai lam madun na matu, anhte a atsam ningja hte akyang lailen ni hpe rawt jat hkra mung galaw lu ai. Ndai sumhpa hta lawm ai “‘Mungkan Ga Hpe Madu Lu’ Na Matu Jin Jin Rai Sai Kun?” ngu ai sumhpa hpe yu u. 

17. Lai wa sai aten na mara ni a majaw anhte myit daw nga ging ai kun? Sanglang dan u. 

¹⁷ Lai wa sai aten hta galaw wa ai mara kaba ni a majaw, mara nga ai ngu ai hkamsha lam hpe mung tawt lai ra ai. “Yubak hpe dingsa sa galaw” nna, gawng malai hkungga nga ai ngu lawt ga tsun ai baw gaw n mai ai. (Heb 10:26-31) Gaja wa myit malai lu ai nga yang, Yehowa hte myitsu salang ni kaw karum hpyi nna, anhte a lailen ni hpe galai shai ra ai. Rai yang, Yehowa tsep kawp mara raw ya na hpe kam mai ai. (Esa 55:7; Kas 3:19, 20) Hparishe ni hpe tsun ai Yesu a ndai ga hpe dum u: “Ding hpring ai ni hpe shaga na n rai, yubak kap ai ni hpe shaga na she ngai sa du nngai.” (Mat 9:13) Gawng malai hkungga gaw, anhte a mara yawng hpe tsep kawp magap kau ya lu ai atsam nga ai.

18. Yesu a makau hta si mat ai tara tawt lai ai wa hte rau hpa lam ni hpe nang tsun mayu ai kun?

¹⁸ Yesu hte ga shaga wa ai tara tawt lai ai wa hte Hparadisu hta nang ga shaga nga ai ngu shingran yu u. Nan lahkawng gaw, Yesu a gawng malai hkungga a matu chyeju dum ai lam tsun nga na re. Yesu a mungkan ga asak htum wa mahka hta, hpa ni byin wa ai lam, shi a ga san hpe Yesu mahtai jaw ai shaloi, shi gara hku hkamsha ai lam ni hpe nang san yang san na re. Shi mung Satan a ndai hpang jahtum nhtoi ni laman, nang gara hku asak hkrung wa ai lam hte seng nna san yang san na re. Dai zawn masha ni hte rau Chyum Laika hkaja lu na gaw kabu hpa re.​—Ehp 4:22-24.

19. Hparadisu asak aprat gaw hpa majaw lagawn hpa n re ai kun? (Makawp sumla hpe yu u.)

¹⁹ Hparadisu asak aprat gaw galoi mung lagawn hpa byin na n re. Grai myit lawm hpa masha ni hte galoi mung hkrum lu nna, lachyum rawng ai bungli ni hpe mung ayan galaw lu na re. Kaja htum gaw, lani hte lani anhte a sumsing kawa hte grau hku hkau lu nna, shi madi shadaw ya ai lam ni hte ngwi pyaw lu na re. Karai a lam hkaja ai gaw, galoi mung htum mat na n re. Shi a hpan da lam ni hte seng nna hkaja lu ai lam ni mung grai law hkra nga na re. Asak galu wa magang, Karai hpe tsawra ai myit law wa magang rai na re. Hparadisu hta htani htana asak hkrung lu na ngu ai Yehowa hte Yesu jaw ai ga sadi a matu anhte grai chyeju dum ai.