Wa gaw Kaneda Yunaitet hpung a hpung up re ai. Dai majaw, bat shagu Sunday school sa ai. Dai hpang, hkying 11 kaw na awa hte zuphpawng bai hkan ai. Shani ka-ang kaw gaw anu hte rau nawku htingnu de hkan ai. Hpung lahkawng a shai ai lam hpe anhte aloi hte sha mu lu ai.

Nu gaw shi a grai hkau ai manang Bop yan Mariyan Hatjisan hpe, shi chye wa ai tengman lam tsun dan ai majaw, shan mung Yehowa Sakse byin wa ai. 1958 hta Hatjisan yanla gaw kasha lasha 3 hte ngai hpe, Nyu Yawk hta galaw ai 8 ya na ai Grau Htum Ai Myit Ra Ai Lam Mungdan Ga Daga Zuphpawng de woi sa ai. Bai myit yu na nga yang, ngai hpe dai zawn shaga sa na matu gaw n loi ai. Raitim, dai zuphpawng gaw nye a matu kaja htum mabyin re.

Ramma prat hta dumsu, nga, wa, sagu, u ni rem ai. Dai hpe ngai grai ra ai. Dusat tsi tsi ai sarawun grai byin mayu ai. Nu gaw dai lam hpe nawku hpung na myitsu salang hpe tsun dan ai. Anhte gaw “hpang jahtum na nhtoi” hta asak hkrung nga ai. Shaning law law dakkasu lung nga yang, Yehowa hte hku hkau lam hten wa na ngu na, tsawra myit hte sadi jaw ai. (2 Tm 3:1) Dai majaw dakkasu n lung na matu dawdan kau ai.

Raitim, ngai lahta tsang jawng ngut yang hpa galaw ra na kun ngu myit wa ai. Bat shagu Kru Ya,  Laban ni hta hkaw tsun bungli hta shang lawm tim ngai n pyaw ai. Ningshawng galaw lu na ngu na mung n shadu ai. Makam masham n bung ai awa hte Wa Bawk gaw, Toronto mare na company kaba hta aten hpring bungli galaw na matu ngai hpe n-gun jaw ai. Wa Bawk gaw dai company na masha kaba re ai majaw, dai bungli hpe ngai hkap la kau ai.

Toronto hta bungli aten tup galaw ai, makam masham n bung ai ni hte kanawn mazum ai majaw zuphpawng ni, hkaw tsun bungli ni hta ayan n lu lawm ai. Shawng nnan hta gaw, Sakse Hkam n re ai ji dwi hte nga ai. Shi si mat ai hpang gaw, nga shara bai tam ra wa ai.

1958 hta zuphpawng kaba woi sa ai Hatjisan yanla gaw nye matu kanu kawa zawn re. Shanhte a nta hta nga na matu ngai hpe saw shaga ai. Wenyi lam hta rawt jat wa hkra mung karum ya ai. 1960 hta shanhte a kasha Jawn hte ngai hkalup rau hkam ai. Jawn gaw ningshawng galaw hpang ai majaw, ngai mung hkaw tsun bungli hta grau shang lawm mayu wa ai. Ngai wenyi lam hta rawt jat wa ai hpe nawku hpung na hpunau ni sadi hkrup ai. Dai majaw, Theocratic Magam Jawng hpa-awn a hku nna ngai hpe lit jaw ai.

Myit rawt ai nauna Randi Bak hte 1966 hta hkungran ai. Shi gaw grau ra ai shara hta magam gun mayu ai. Ninghtawn hpung kawan gaw, an hpe grai myit lawm ai. Ontario mungdaw, Oriliya nawku hpung hpe karum ya na matu an hpe n-gun jaw ai. Dai majaw, kalang ta htawt ai.

Oriliya de du ai hte kalang ta, Randi hte rau aten galu ningshawng galaw ai. Ngai mung Randi zawn myit rawt wa ai. Kaja ai ningshawng byin na matu shakut ai hpang, Chyum Laika hpe akyu jashawn nna hkaw tsun ai. Tengman lam hpe masha ni hkap la ai hpe mu ai shaloi ngai grai pyaw ai. Oriliya kaw na yanla langai hpe shanhte a prat galai shai nna, Yehowa a mayam byin wa hkra karum ya lu ai gaw shaman chyeju langai re.

Toronto de sa chyai ai shaloi, Behtela hpe woi awn ai hpunau langai re ai, Ano MekNamara hte hkrum ai. “Laksan ningshawng galaw mayu ai kun?” ngu shi san ai. “Galaw mayu ai. Kwibet hta lai nna gara de mi raitim sha-ang mai ai” ngu kalang ta bai tsun ai. Kaneda kaw na Inglik ga shaga ai ni gaw, Kwibet ginwang kaw na Pyintit ga shaga ai ni hpe grai n ju ai. Dai aten hta masha ni gaw, Kaneda uphkang ai npu kaw na Kwibet ginwang hpe san san garan ya na matu asuya hpe ninghkap hpyi shawn taw ai. Dai majaw ngai hta mung dai zawn ningmu nga taw ai.

“Ndai laman ginjaw garan rung gaw, laksan ningshawng ni hpe Kwibet de sha sa ai” ngu Ano tsun ai. Sa na matu ngai kalang ta myit hkrum dat ai. Randi gaw dai shara hta magam gun mayu ai hpe ngai chye da ai. Dai gaw anhte a matu kaja htum dawdan lam re ai hpe hpang de chye wa ai.

Bat manga na ai Pyintit amyu ga sharin jawng lung ngut ai hpang, Montriye mare a sinpraw dingdung maga, deng 336 daram tsan ai Rimoski mare de kaga yanla hte rau an sa ai. Kalang mi hta, zuphpawng kaw shana ra ai lam ni hpe ngai hti dan ai shaloi, sharin la ra ai lam ni grai law hkra naw nga ai hpe chye dat ai. Du wa na ginwang zuphpawng hta “Austrian manam ni” grai law hkra du wa na re ngu tsun na malai “u gawla-uk ni grai law hkra du wa na re” ngu tsun hkrup dat ai.

Rimoski hta anhte marai mali hte rau myit rawt ai nauna 4, Hubadu yanla hte shan a kasha numsha 2 mung sa pawng ai. Hubadu yanla shap da ai yup gawk 7 lawm ai nta kaba langai hta, nta shap shabrai jawm jaw nna rau nga ai. Nta shawng maga hte shadaw ni hpe tsi ahpraw chya da ai majaw, Nta Ahpraw ngu na anhte hpe shaga ai. Dai nta hta ayan na marai 12, 14 nga ai. An gaw laksan ningshawng re ai majaw, jahpawt kaw nna shana du hkra hkaw tsun sa ai. Grai katsi ai nshung ta a shana maga de pyi, an hte rau marai langai n rai yang, langai hkan ya ai majaw grai chyeju dum ai.

Dai sadi dung ai ningshawng ni hte grai hkau wa ai majaw, nta masha ni zawn byin wa ai. Kalang lang rau wan kra ai, rau jawm shadu sha ai. Hpunau langai gaw madum sumpyi chye dum ai majaw, Kru Ya shana ni hta mahkawn hkawn nna ka ai.

Rimoski hta Chyum Laika myit lawm ai ni grai law hkra nga ai. 5 ning laman chyum ga sharin law law hkalup hkam ai du hkra rawt jat wa ai hpe mu lu ai majaw grai kabu ai. Nawku hpung hta hkaw tsun masha 35 jat wa ai.

Kwibet hta kabu gara shiga hkaw tsun na matu kaja htum shaman shakyang hkrum wa ai. Anhte a ra kadawn ai lam ni, hkaw tsun bungli hta Yehowa karum ya ai lam ni hpe mu lu wa ai. Dai sha n-ga, Pyintit ga shaga ai masha ni, shanhte a amyu ga, htung hking ni hpe ra wa ai. Hpang de kaga htung hking ni hpe mung manu shadan chye wa ai.—2 Ko 6:13.

N myit mada ai sha, ginjaw garan rung gaw an hpe Nyu Branwik panglai hkin-gau shawng maga na Htrakadi mare de htawt na matu tsun ai. Grai jam jau mat ai. Nta shap da ai nau n na shi ai, aten kadun laika sharin na matu mung myit hkrum da chyalu rai taw ai majaw re. Dai hta n-ga, chyum ga sharin nkau gaw hkaw tsun masha byin ai nau n na shi ai. Nawku Htingnu gap ai mung n ngut shi ai.

Anhte akyu hpyi nna Htrakadi de sa chyai ai. Htrakadi gaw Rimoski hte grai shai ai. Raitim, Yehowa sa shangun mayu yang gaw sa na re ngu dawdan  kau ai. Yehowa hpe chyam yu ai shaloi, yakhkak ai lam langai pyi n nga hkra yen kau ya ai hpe mu lu wa ai. (Mal 3:10) Randi hta ngang kang ai makam masham nga ai. Tinang hkum hpe sak jaw mayu ai myit nga ai, mani hpa chye tsun ai majaw, htawt sit na matu grau loi shangun ai.

Nawku hpung nnan hta myitsu salang ngu na gaw Robat Ros sha re. Shi madu jan hte rau dai kaw ningshawng galaw ai, ma lu wa ai hpang hta mung dai kaw sha nga byin mat ai. Ma langai hte raitim grai manam daw kam ai, hkaw tsun bungli hta grai myit rawt ai. Dai gaw an hpe grai n-gun lu shangun ai.

Htrakadi hta 2 ning ningshawng galaw ngut ai hpang, n myit mada ai sha hpung kawan magam hta shang lawm na matu saw shaga hkrum ai. Inglik ga shaga ai ninghtawn hta 7 ning magam gun ngut ai hpang, Kwibet na Pyintit ga shaga ai ninghtawn hta lit bai lu ai. Kwibet kaw na ginwang hpung kawan Liyun Hkrepo gaw nye a mungga ni hpe shakawn ya ai. Raitim, “hpang de grau tatut byin lu hkra htawn lu na kun?” ngu ayan san ai. b Dai zawn myit lawm let karum ya ai majaw, grau asan sha byin hkra, chye na loi hkra htawn chye wa ai.

Ngai galoi mung n malap ai lit langai gaw, 1978 hta Montria hta galaw ai “Awng Padang Makam Masham” mungdan ga daga zuphpawng kaba hta lu ai lit re. Malu masha dap hta ngai galaw ai. Masha 80,000 daram rai na ngu sawn da nna, lusha daw ai lamang nnan hpe lajang da ai. Dai majaw, rai nnan, lusha nnan, hkyen lajang ai ladat nnan, yawng yawng gaw nnan ni sha re. Hka gye jak kaba 20 daram nga tim, kaja dat n kaja dat sha re. Zuphpawng garai n hpang shi ai shawng shana yup tung du hkra, ginsup pa de n lu shang shi ai majaw zuphpawng a matu n lu shajin ai. Ginsup shingjawng poi nga ai majaw re. Jahpawt shat a matu shadu jak ni hpe nhtoi n htoi shi yang shajin da ra ai. Anhte grai pu ba mat ai. Raitim, ngai hte rau shawang lit gun ai ni a shakut shaja ai lam ni, kung hpan ai lam ni, mani hpa tsun chye ai lam ni kaw na grai law hkra sharin la lu wa ai. Dai ni du hkra shanhte hte grai naw hkau ai. 1940 kaw na 1960 laman grai zingri zingrat hkrum wa ai Kwibet ginwang hta, ndai zawn labau shang zuphpawng kaba hpe galaw lu wa ai gaw kabu hpa re.

Montria ginwang zuphpawng kaba laman, hpa-awn manang ni kaw na ngai grai sharin la lu wa ai.  Ya Uphkang Hpung shang hku nna magam gun nga ai hpunau Debit Sapalin gaw zuphpawng kaba hpa-awn hku nna lit ang ai. Hpang na zuphpawng hta dai lit hte seng nna san ai shaloi, hpunau Debit grai karum ya wa ai.

2011 ning hta nga yang, anhte hpung kawan bungli hta shang lawm ai 36 ning rai sai. Dai hpang, nawku hpung myitsu salang ni a matu jawng hta sharin achyin ya na matu saw shaga hkrum ai. 2 ning laman n bung ai yup ra 75 kaw yup ra wa ai. Raitim, dai zawn sak jaw ai lam yawng gaw akyu nga ai. Bat mi htum shagu myitsu salang ni grai chyeju dum ai. Hpa majaw nga yang, myitsu salang ni a wenyi lam hpe Uphkang Hpung kade daram lanu lahku nga ai hpe mu ai majaw re.

Hpang e, Kabu Gara Shiga Hkaw Tsun Ai Ni A Matu Jawng hta bai lawm ai. Jawng ma ni gaw galaw ra ai grai law ai majaw grai pu ba ai. Shani shagu hkying hkum 7 dung ra ai, shana shagu hkying hkum 3 daram jawng laika galaw ra ai. Bat mi hta lit 4, 5 daram galaw ra ai majaw re. Ngai hte rau sharin ya ai wa hte an gaw, Yehowa n karum ya yang ndai zawn galaw lu na n re ngu tsun dan ai. Yehowa hpe kamhpa ai majaw sawn da ai hta na grau galaw lu wa ai hpe, jawng ma ni mu ai shaloi grai mau ma ai. Dai hpe ngai galoi mung naw dum ai.

Anu gaw kaga ni hpe myit lawm ai lam madun ai majaw, shi a chyum ga sharin ni rawt jat wa ai. Awa pyi tengman lam hpe myit lawm wa ai. Anu si nna 3 ya na ai hpang, awa gaw Nawku Htingnu de shawa mungga wa madat ai majaw ngai grai mau mat ai. Matut nna mung 26 ning ting zuphpawng ni lung wa ai. Awa gaw hkalup n hkam tim, bat shagu zuphpawng de galoi mung shawng nnan du ai ngu myitsu salang ni ngai hpe tsun dan ai.

Annau ni a matu anu gaw kaja htum kasi ningli madun wa ai. Nye kanau 3 hte shanhte a madu wa ni gaw Yehowa hpe sadi dung let nawku nga ai. Kanau langai gaw Paw-tugi ginjaw garan rung kaw, kaga langai gaw Hiti ginjaw garan rung kaw magam gun taw nga ai.

Ya, Randi hte ngai gaw Ontario mungdaw, Hamilton mare hta laksan ningshawng hku nna magam gun nga ai. Hpung kawan galaw ai shaloi, bai kawan ai lam ni, chyum ga sharin ni hkan ai hpe grai pyaw ai. Raitim, ya gaw tinang nan a chyum ga sharin ni rawt jat ai hpe mu lu ai majaw grai pyaw ai. Nawku hpung nnan kaw na hpunau nauna ni hte hku hkau wa ai shaloi, masa kaja ai aten n kaja ai aten ni hta shanhte hpe Yehowa gara hku madi shadaw ya ai hpe mu lu ai gaw anhte hpe n-gun lu shangun ai.

Bai myit yu yang, an hpe hpunau nauna ni myit lawm ai lam madun ai majaw grai chyeju dum ai. An mung kaga ni hpe myit lawm ai lam madun na matu shakut ai. Yehowa a magam hta kaja htum shang lawm na matu n-gun jaw ai. (2 Ko 7:6, 7) Ga shadawn, dinghku langai hta madu jan hte kasha yan gaw aten hpring magam hta shang lawm ai. Madu wa hpe mung ningshawng galaw na matu myit ga ai kun? ngu ngai san ai. Ningshawng 3 hpe madi shadaw ya nga ai ngu shi bai tsun ai. Dai shaloi, “Yehowa hta na nang grau madi shadaw ya lu ai kun?” ngu na ngai bai san ai. Madu jan hte ma yan zawn ningshawng galaw yu na matu ngai shi hpe n-gun jaw ai. Shata 6 laman shi ningshawng galaw hpang lu wa ai.

Yehowa a mauhpa “lamik kumla” ni a lam, “hpang na ni hpe” Randi hte ngai matut nna naw tsun dan na. Yehowa a magam gun ai hpe an grai ra ai zawn, shanhte mung ra na matu myit mada ai.—Shk 71:17, 18.