1. Hkristan ni gaw hpun hte gara hku bung ra ai kun? (Sumla hpe mung yu u.)

 “MAGAW ka-ngwi lu ai hpun gaw, nbung a majaw n daw ai.” Nbung kade ja tim, hpun n daw hkra, magaw ka-ngwi lu ai atsam gaw kade daram ahkyak ai hpe, dai ga shagawp gaw madun nga ai. Anhte mung yakhkak ai lam ni nga tim, Yehowa hpe matut nawku lu hkra, masa hta hkan nna nga chye ra ai. Gara hku nna kun? Anhte a masa ni galai shai ai shaloi, dai hte maren nga ai hku nna, kaga ni a ningmu ni hte dawdan lam ni hpe hkungga ai hku nna rap ra ai lam nga ra ai.

2. Galai shai ai masa lam hte maren nga chye hkra gara atsam ningja ni gaw karum ya na kun? Ndai sumhpa hta hpa lam hkaja na kun?

² Yehowa a mayam ni hku nna anhte gaw rap ra ai lam nga mayu ai. Shagrit shanem myit hte matsan dum myit mung nga mayu ai. Masa lam ni galai shai ai hte maren nga lu hkra, Hkristan nkau hpe dai zawn atsam ningja ni gaw gara hku karum ya wa ai lam, ndai sumhpa hta chye lu na re. Dai atsam ningja ni gaw anhte hpe mung gara hku karum ya lu ai lam chye lu na re. Shawng nnan, rap ra ai lam nga ai hta kaja htum kasi re ai Yehowa hte Yesu kaw na sharin la ga.

3. Yehowa hta rap ra ai lam nga ai hpe anhte gara hku chye lu ai kun?

³ Yehowa gaw ngang kang ai, ngang grin ai majaw, Shi hpe “Lunghkrung” ngu shaga da ai. (Trj 32:4) Raitim, rap ra ai lam mung nga ai. Mungkan a masa ni galai shai mat tim, shi jaw da ai ga sadi hpring tsup wa na matu ra ang ai hku galai shai ai. Yehowa gaw ra ang ai hku galai shai lu ai atsam nga ai. Shinggyim masha ni hpe mung dai atsam bang da ya ai. Hpa mayak  mahkak mi hkrum tim, hpaji rawng ai dawdan lam ni jahkrat lu hkra Chyum Laika npawt tara ni jaw da ai. Yehowa a kasi ningli hte shi jaw da ai npawt tara ni hpe yu yang, shi gaw “Lunghkrung” raitim, rap ra ai lam nga ai hpe mu lu ai.

4. Yehowa a rap ra ai lam hte seng ai ga shadawn langai tsun dan u. (Jaw Jau 5:7, 11)

⁴ Yehowa a lam matsun ni gaw, hkum tsup nna rap ra ai lam nga ai. Shi gaw shinggyim masha ni hte kanawn mazum ai shaloi tara n shaja ai. Ga shadawn, Yehowa gaw Israela ni hpe rap ra ai lam gara hku madun ai hpe yu yu ga. Matsan tim, lusu tim, shagu hkungga nawng ai shaloi, yawng maren rai ra na ngu n hpyi shawn ai. Masa nkau hta, tinang dang lu ai hte maren, hkungga nawng na matu shi ahkang jaw ai.—Jaw Jau 5:7, 11 hpe hti u.

5. Yehowa a shagrit shanem lam hte matsan dum myit hte seng ai ga shadawn langai tsun dan u.

⁵ Yehowa a shagrit shanem lam hte matsan dum myit gaw, rap ra lam nga shangun ai. Ga shadawn, Sodom mare na nhkru ai masha ni hpe jahten maw ai shaloi, Shi hta shagrit shanem lam nga ai hpe mu lu ai. Yehowa gaw dinghpring ai Lawt hpe bum de hprawng na matu lamu kasa ni hku nna matsun wa ai. Lawt gaw dai de n hprawng gwi ai. Dai majaw, shi gaw shi hte nta masha ni Zora mare kaji de hprawng na matu hpyi shawn ai. Dai mare hpe mung jahten kau na matu Yehowa dawdan ngut chyalu re. Yehowa gaw Shi tsun ai hte maren sha galaw na matu Lawt hpe tsun mai ai. Raitim, Lawt hpyi shawn ai hte maren Zora de hprawng na matu ahkang jaw dat nna, dai mare hpe mung n jahten kau ai. (Nin 19:18-22) Tsa ban shaning law law na ai hpang, Ninewe mare masha ni hpe Yehowa matsan dum myit madun wa ai. Ninewe mare hte dai kaw na nhkru ai masha ni hpe jahten kau na lam myihtoi Yona hku nna Yehowa shana shangun ai. Raitim, mare masha ni myit malai lu ai majaw, Yehowa matsan dum mat nna mare hpe mung n jahten kau ai.—Yon 3:1, 10; 4:10, 11.

6. Yehowa a rap ra ai lam hpe Yesu gara hku kasi la wa ai lam ga shadawn tsun dan u.

⁶ Yesu gaw Yehowa a rap ra ai lam hpe kasi la ai. “Israela nta na dam mat wa ai sagu ni” hpe hkaw tsun na matu shi hpe mungkan ga de shangun dat ai. Raitim, dai lit hpe gun hpai ai shaloi, rap ra ai lam nga ai hpe madun wa ai. Kalang mi hta, Israela n re ai num langai gaw, “nat e zingri ai grai hkrum nga ai” kasha hpe shamai ya na matu hpyi shawn ai. Yesu gaw matsan dum nna shamai ya wa ai. (Mat 15:21-28) Kaga ga shadawn langai hpe myit yu ga. Shi magam gun hpang ai aten hta ndai hku tsun wa ai: “Ngai hpe nyet kau ai wa hpe chyawm gaw, . . . ngai nyet kau na we ai.” (Mat 10:33) Raitim, shi hpe 3 lang nyet kau wa ai Petru hpe n nyet kau ai. Petru a myit malai hte makam masham hpe Yesu chye ai. Shi hkrung rawt ai hpang Petru hpe hkum shadan dan nna, shi hpe mara raw ya ai lam, tsawra ai lam madun wa ai.—Luk 24:33, 34.

7. Hpilipi 4:5 hku nga yang, anhte gara mying lu mayu ai kun?

 ⁷ Yehowa Karai Kasang hte Yesu Hkristu gaw rap ra ai lam nga ai hpe anhte chye wa sai. Anhte hpe mung rap ra ai lam nga na matu Yehowa myit mada ai. (Hpilipi 4:5 hpe hti u.) b Dai chyum daw hpe ga gale chyum langai hta “rap ra ai lam nga ai wa ngu mying lu hkra galaw u” ngu ga gale da ai. Tinang hkum tinang ndai hku san yu u: ‘Ngai hpe rap ra ai wa, asum jaw chye ai wa, hkam sharang chye ai wa ngu masha ni mu ai kun? Shing nrai, grai tara ja ai wa, baw ja ai wa ngu mu mada ai kun? Tinang galaw ai hte maren galaw ra na ngu kaga ni hpe atik anang shadut ai kun? Byin mai yang, kaga ni a ga madat ya ai kun? Shanhte tsun ai hku galaw ya ai kun?’ Anhte hta rap ra ai lam kade daram nga ai ngu ai gaw, Yehowa hte Yesu hpe kade daram kasi la nga ai hpe madun ai. Rap ra ai lam nga na matu ahkyak ai masa lahkawng hpe hkaja yu ga. Langai, masa lam ni galai shai ai shaloi, lahkawng, kaga ni a ningmu hte dawdan lam ni gaw tinang hte n bung ai shaloi ni hta re.

8. Masa ni galai shai ai shaloi rap ra lam nga na matu hpa gaw karum ya lu ai kun? (Lawu matsing hpe mung yu u.)

⁸ Masa ni galai shai ai shaloi rap ra lam nga ra ai. Ga shadawn, grai sawng ai hkamja lam manghkang hkrum chye ai. Anhte nga ai shara hta, hpaga lam, mung masa lam manghkang ni kalang ta galai shai wa chye ai. (Hpj 9:11; 1 Ko 7:31) Magam lit ni galai shai chye ai. Dai zawn galai shai ai majaw, n myit mada da ai mayak mahkak ni hkrum chye ai. Hpa mi hkrum wa tim, (1) masa hpe hkap la na, (2) shawng de matut sa na, (3) kaja ai ningmu nga na, (4) kaga ni hpe karum ya na nga yang, masa nnan hta hkan nna nga chye na re. c Dai lam ni hpe galaw ai majaw, hpunau nauna nkau gara hku akyu lu wa ai hpe yu yu ga.

9. Sasana yanla langai gaw, n myit mada da ai mayak mahkak ni hpe gara hku hparan wa ai kun?

⁹ Masa hpe hkap la u. Eman-nyue hte Hpranjesaka gaw maigan mung hta sasana ni hku nna lit ap hkrum ai. Amyu ga sharin la hpang nna, nawku hpung nnan hta nga manu hkra shakut nga ai aten hta, Kobit-19 kap bra ana byin hpang wa ai majaw san san nga ra mat ai. Nauna Hpranjesaka a kanu gaw n myit mada ai sha si mat wa ai. Nta masha ni hpang de wa mayu tim, kap bra ana a majaw n lu wa ai. Dai mayak mahkak ni hpe hparan na matu, shi hpe hpa gaw karum ya wa ai kun? Langai, nyan hpaji lu na matu shani shagu rau akyu hpyi ai. Uhpung hku nna aten dep Yehowa mahtai jaw ai. Ga shadawn, hkrum san shaga video hta lawm ai hpunau langai a ga ni kaw na n-gun lu wa ai. “Masa nnan hpe lawan hkap la nna, Yehowa a magam gun na matu ahkaw ahkang tam yang, ngwi pyaw lam bai hkamsha lu na” da. d Lahkawng, phone hte sakse hkam ai lam hta grau rawt jat hkra galaw na matu dawdan da ai. Chyum ga sharin langai pyi hpang lu wa ai. Masum, hpunau nauna ni a karum ya ai lam, tsawra myit hte n-gun jaw ai lam ni hpe kabu gara hte hkap la ai. Tsawra myit nga ai nauna langai gaw, chyum daw hte rau n-gun jaw ga langai hpe laning mi daram shani shagu sa ya ai. Anhte mung masa lam nnan hpe hkap la ai rai yang,  tinang galaw lu ai lam ni hta ngwi pyaw myit dik na re.

10. Nauna langai gaw galai shai lam kaba byin wa ai shaloi, dai hte maren nga chye hkra gara hku galaw wa ai kun?

¹⁰ Shawng de matut sa u. Kaja ai ningmu nga u. Japan hta nga ai Romeniya nauna Hkristina gaw, Inglik nawku hpung hte sa pawng ai. Raitim, dai nawku hpung dawm kau hkrum ai majaw grai myit daw wa ai. Raitim, shi dai hpe sha n myit taw ai. Japan hkaw tsun lawk hta kaja htum shang lawm ai hku nna, Japan amyu ga shaga ai nawku hpung hta kaja htum galaw na matu daw dan kau ai. Moi na bungli manang langai hpe Japan ga sharin ya na matu karum hpyi ai. Chyum Laika hte Htani Htana Ngwi Pyaw Ai Prat! brochure hpe lang nna sharin na matu shi manang myit hkrum ai. Shi mung Japan ga ga ai atsam grau rawt jat wa nna, shi manang mung tengman ai lam hpe myit lawm wa ai. Shawng de sha yu nna kaja ai ningmu nga yang, n myit mada da ai galai shai lam a majaw, n myit yu ga ai shaman chyeju ni mung lu wa chye ai.

11. Mungdan hta sut masa manghkang byin wa ai shaloi, yanla langai gara hku hkamjan wa ai kun?

¹¹ Kaga ni hpe karum ya u. Anhte a bungli hpe hkum pat da ai mungdan hta nga ai yanla langai gaw, shanhte a mungdan hta sut masa manghkang byin wa ai shaloi shang gumhpraw yak wa ai. Dai masa hte maren shan gara hku nga wa ai kun? Prat hpe asan sha tawn ai. Manghkang ni hpe sha myit maju jung na malai, hkaw tsun bungli hta grau amu law nga ai hku nna kaga ni hpe karum ya na matu dawdan da ai. (Kas 20:35) “Hkaw tsun bungli hta aten grau shang lawm ai majaw, manghkang ni hpe myit na aten yawm wa ai. Karai ra sharawng ai lam hpe grau myit maju jung galaw lu wa ai” ngu madu wa tsun ai. Anhte mung, masa lam ni galai shai ai shaloi, laksan hku nna, hkaw tsun bungli hta shang lawm nna kaga ni hpe karum ya na matu grai ahkyak ai hpe dum ra ai.

12. Hkaw tsun bungli hta masa lam hte maren hkaw tsun lu hkra kasa Pawlu a kasi ningli gaw gara hku karum ya ai kun?

¹² Hkaw tsun bungli hta mung, masa hta hkan nna galai shai chye ra ai. Makam masham, myit jasat, shingdu labau amyu myu nga ai ni hte hkrum chye ai. Kasa Pawlu gaw, rap ra lam nga ai. Shi kaw na grai sharin la lu ai. “Maigan amyu ni a kasa” hku nna Pawlu hpe Yesu lit shatsam wa ai. (Rom 11:13) Yuda ni, Grik ni, hpaji chye ai ni, yu maya masha ni, asuya ahkang aya nga ai ni hte hkawhkam ni hpe Pawlu hkaw tsun ra ai. Dai zawn masha amyu myu a salum de du na matu Pawlu gaw, ‘masha yawng mayawng hta lam yawng mayawng, hkan shatsup’ wa ai. (1 Ko 9:19-23) Masha ni a htung hking, shingdu labau hte makam masham ni hpe atsawm myit yu nna, ladat amyu myu hte hkaw tsun wa ai. Anhte mung madat nga ai ni a lam hpe atsawm myit yu nna, hkaw tsun ladat hpe galai shai na nga yang, grau tang du na re.

13. Kaga ni a ningmu hpe hkungga na nga yang, 1 Korinhtu 8:9 hta madun da ai gara shoihpa hpe koi lu ai kun?

¹³ Rap ra lam nga ai gaw, kaga ni a ningmu hpe hkungga na matu karum ya ai. Ga shadawn, nauna nkau gaw mikap chya ai hpe ra ai. Nkau gaw n ra ai. Hkristan nkau gaw, tsa chyaru ram daw lu ai hpe ra ai. Raitim, nkau gaw n lu na matu dawdan da ai. Hkristan yawng gaw hkam kaja mayu ai. Raitim, hkamja lam sadi ai ladat n bung ma ai. Tinang lata ai lam ni gaw galoi mung jaw ai ngu hkamsha nna, hpunau nauna ni hpe mung dai hte maren galaw na matu shadut ai nga yang, ahtu kataw shangun chye ai, hka bra shangun chye ai. Anhte dai zawn galaw mayu na n re. (1 Korinhtu  8:9 hpe hti u; 10:23, 24) Chyum Laika npawt tara ni hpe hkan sa yang, rap ra lam hte simsa lam matut nga hkra karum ya lu ai. Ga shadawn lahkawng hpe yu yu ga.

14. Gara zawn bu hpun mawn sumli na hpe dawdan ai shaloi, gara npawt tara ni hpe dum ging ai kun?

¹⁴ Bu hpun mawn sumli ai lam. Hpa ni hpun ra na ngu ai hpe Yehowa tup hkrak n tsun da tim, hkan sa na matu npawt tara ni hpe gaw jaw da ai. Karai a magam gun ai ni hku nna anhte gaw, “sawn maram” nna htap htuk ai hku bu hpun ra ai. (1 Tm 2:9, 10, NWT; 1 Pe 3:3) Anhte a bu hpun ai lam a majaw kaga ni myit maju jung lai ai baw n byin shangun myu ai. Bu hpun mawn sumli ai hte seng nna tinang a tara ni n jahkrat hkrup hkra mung, myitsu salang ni hpe Chyum Laika npawt tara ni gaw karum ya lu ai. Ga shadawn, nawku hpung langai na ramma hpunau nkau gaw grai mying gumhkawng ai kara sateng (style) hpe galaw da ma ai. Kadun tim, grai tsip taw ai majaw, myitsu salang ni gaw hpaji jaw mayu ai. Tinang a tara n shapraw ai sha, gara hku hpaji jaw lu wa ai kun? “Pinra ntsa kaw du nga ai shaloi, shawa masha ni gaw nang tsun ai hpe n re ai sha, na a hkum hkrang hpe myit maju jung taw ai nga yang, bu hpun mawn sumli ai lam a majaw re” ngu hpaji jaw yu na matu myitsu salang ni hpe hpung kawan tsun ai. Chye na loi ai dai ga shadawn gaw, tinang a tara ni n shapraw ra ai sha, manghkang hpe hparan lu shangun ai. e

15. Hkamja lam hte seng ai dawdan lam ni jahkrat ai shaloi, gara Chyum Laika tara ni hte npawt tara ni gaw karum ya lu ai kun? (Roma 14:5)

¹⁵ Hkamja lam sadi ai lam. Hkristan langai hpra gaw, tinang a hkamja lam hte seng nna gara hku galaw na ngu ai hpe dawdan ra ai. (Gal 6:5) Tsi tsi na hte seng nna lata ai shaloi, sai hte nat hpaji hpe koi na matu tsun da ai  Chyum Laika tara ni hpe gaw hkan sa ra ai. (Kas 15:20; Gal 5:19, 20) Kaga tsi tsi ai lam ni hpe gaw, tinang ra sharawng ai hku mai lata ai. Nkau mi gaw hkamja lam a matu tsi rung tsi gawk ni de sa chye ma ai. Raitim, nkau mi gaw kaga tsi tsi ai ladat ni hte tsi ma ai. Tsi tsi ai ladat langai hpe anhte grai ra sharawng tim, hkamja lam hte seng nna hpunau nauna ni hta tinang nan dawdan lu ai ahkang nga ai hpe dum ra ai. Dai majaw ndai lam 4 hpe dum ra ai: (1) Karai A Mungdan sha tsep kawp shamai shatsai ya lu na re. (Esa 33:24) (2) Hkristan langai hpra gaw, hkamja lam hte seng ai shanhte a dawdan lam gaw kaja htum re ai hpe “myit shatawng” da ra ai. (Roma 14:5 hpe hti u.) (3) Kaga ni a dawdan lam hpe jeyang ai baw, ahtu kataw shangun ai baw n galaw ai. (Rom 14:13) (4) Hkristan ni gaw tsawra myit madun ra ai. Tinang a wanglu wanglang lata lu ai ahkang hpe n re ai sha, nawku hpung a kahkyin gumdin lam hpe shawng tawn ra ai. (Rom 14:15, 19, 20) Dai lam ni hpe dum yang, hpunau nauna ni hte matut hku hkau lu na, nawku hpung a simsa lam hpe matut hkang da lu na re.

16. Myitsu salang shada da kanawn mazum ai shaloi, rap ra lam gara hku madun mai ai kun? (Sumla ni hpe mung yu u.)

¹⁶ Myitsu salang ni gaw rap ra lam nga ai hta kasi kaja madun ra ai. (1 Tm 3:2, 3) Ga shadawn, myitsu salang langai gaw kaga myitsu salang ni hta na asak grau kaba ai majaw, shi a ningmu hpe galoi mung hkap la na re ngu n myit mada ging ai. Hpaji rawng ai dawdan lam ni jahkrat lu hkra, myitsu salang langai hpra hpe Yehowa a chyoi pra ai wenyi shadut ya lu ai lam shi chye na ra ai. Chyum Laika npawt tara hte nhtan n shai ai nga yang, rap ra ai lam nga ai myitsu salang ni gaw, shanhte hta kaga ra sharawng ai lam ni nga tim pyi, myitsu salang law malawng myit hkrum ai dawdan lam hpe sharawng awng let madi shadaw ya ai.

17. Rap ra lam nga ai Hkristan ni gaw hpa shaman chyeju ni lu ai kun?

¹⁷ Hkristan ni gaw rap ra lam nga yang, akyu law law lu ai. Hpunau nauna ni hte hku hkau lam grau kaja shangun nna, nawku hpung hpe mung simsa lam nga shangun ai. Yehowa a uhpung hta arawn alai amyu myu, htung hking amyu myu nga ai hpe anhte ra sharawng ai. Langai hte langai n bung hkat ai raitim, kahkyin gumdin ai kun dinghku hku nna Yehowa hpe nawku lu ai gaw ahkaw ahkang re. Ahkyak htum gaw, rap ra lam nga ai Karai Kasang Yehowa hpe kasi la nga ai hpe chye ai majaw, anhte ngwi pyaw lam hkamsha lu ai.