1-2. Gawng malai jahpu ngu ai gaw hpa rai kun? Dai hpe anhte hpa majaw ra ai kun?

HKUM tsup ai Adam mara galaw ai shaloi, htani htana asak hkrung lu na ahkaw ahkang sum mat ai. Shi a kashu kasha ni mung sum mat ai. Shi gaw mara hpe ding sang galaw wa ai majaw, lawt ga tsun na lam n nga ai. Shi a kashu kasha ni gaw gara hku kun? Adam mara galaw ai hta shanhte n lawm wa ai. (Rom 5:12, 14) Adam gaw mara galaw ai majaw si ging ai. Raitim, shi a kashu kasha ni htani htana asak lu na matu, Yehowa galaw ya lu na kun? Galaw ya lu ai. Adam mara galaw ngut ai hpang, shi a kashu kasha ni yubak hte si ai kaw na lawt lu na matu, kalang ta lajang ya wa ai. (Nin 3:15) Yehowa gaw shi masat da ai aten hta, Yesu hpe “masha law law a matu mara, shi asak hpe gawng malai jahpu shatai ya na” matu sumsing lamu kaw na shangun dat ai.​—Mrk 10:45; Yhn 6:51.

² Gawng malai jahpu ngu ai gaw hpa rai kun? Hkristan Grik Chyum Laika hta, gawng malai jahpu hpe Adam sum mat ai hpe mari la na matu, Yesu jaw wa ai manu jahpu re ngu tsun da ai. (1 Ko 15:22) Gawng malai jahpu hpe hpa majaw ra ai kun? Jep ai tara hta asak a matu asak ngu hpyi shawn da ai, Yehowa a tara rap ra ai tsang madang a majaw re. (Pru 21:23, 24) Adam gaw hkum tsup ai asak sum mat ai. Karai a tara rap ra ai tsang madang hte maren byin na matu, Yesu gaw hkum tsup ai asak hpe jaw wa ai. (Rom 5:17) Dai majaw, gawng malai hkungga hpe kamsham ai lam madun ai ni a matu, shi gaw “Htani htana Kawa” byin wa ai.​—Esa 9:5; Rom 3:23, 24.

3. Yawhan 14:31 hte 15:13 hku nga yang, Yesu gaw hkum tsup ai asak hpe sharawng awng let hpa majaw sak jaw wa ai kun?

³ Yesu gaw sumsing kawa hte anhte hpe grai tsawra ai majaw, shi a asak hpe sharawng awng let sak jaw wa ai. (Yawhan 14:31; 15:13 hpe hti u.) Dai majaw, Kawa a ra sharawng ai lam hpe ngut kre hkra galaw lu na matu, jahtum du hkra sadi dung lu na matu dawdan lu wa ai. Si ten du hkra sadi dung lu wa ai. Akyu hku nna gaw, ginding aga hte shinggyim masha ni a matu, Yehowa a yaw  shada lam hpring tsup wa na re. Yesu nni nkri hkrum let si na matu, Karai Kasang hpa majaw ahkang jaw wa ai lam hpe bawngban mat na re. Gawng malai jahpu hpe chyeju dum wa ai Chyum Laika ka ai marai langai a kasi ningli hpe mung hkaja lu na re. Gawng malai jahpu hpe chyeju dum ai lam gara hku madun lu ai, Yehowa hte Yesu lajang ya ai gawng malai hkungga hpe grau chyeju dum lu hkra gara hku galaw lu ai lam hpe mung bawngban mat na re.

4. Yesu gara hku si mat wa ai hpe tsun dan u.

⁴ Yesu a ginding aga asak aprat hpang jahtum shani hta byin ai lam ni hpe shingran yu u. Yesu gaw shi hpe makawp maga ya na matu, lamu kasa hpyen dap hpe shaga mai ai. Raitim, Roma hpyen la ni shi hpe rim nna adup zingri na matu ahkang jaw kau ai. (Mat 26:52-54; Yhn 18:3; 19:1) Yesu a hkum kaw na shan hpyi ni she je mat hkra, shanhte ri hte kayat ai. Dai hpang, ashep alam byin nga ai shingma ntsa hta grai li ai hpun shadaw bai hpai shangun ai. Yesu gaw shi hpe sat na shara de dai hpun shadaw hpe garawt mat ai. Kade n na yang Roma hpyen la ni gaw, makau hta tsap yu taw ai marai langai hpe bai hpai shangun dat ai. (Mat 27:32) Sat na shara de du ai shaloi hpyen la ni gaw, Yesu a lagaw, lata hpe hpun shadaw hta hpri hte adit bang ai. Shi hkum a numnak gaw hpun shadaw hta adit tawn da ai ningma hpe grau nna je machyi shangun ai. Yesu a kanu hte manang ni gaw grai yawn nna hkrap nga ai. Yuda uphkang du ni chyawm gaw shi hpe jahpoi asawng nga ai. (Luk 23:32-38; Yhn 19:25) Yesu gaw hkying hkum law law nni nhkri hkrum let machyi madai nga ai. Dai hku jen da hkrum ai majaw, shi a salum hte sin wawp gaw grau n-gun shadat ra ai majaw, nsa sa na matu mung grau yak wa ai. Hpang jahtum akyu hpyi ngut ai hte kalang ta shi nsa hti mat ai. Dai hpang, shi a baw gaw npu de nga mat nna shi a asak hpe nawng kau ai. (Mrk 15:37; Luk 23:46; Yhn 10:17, 18; 19:30) Angwi ngwi hte nni nkri hkrum nna, kaya hkrum let si mat wa ai.

5. Yesu a matu sat hkrum ai hta na grau myit hkyi pu ba shangun ai lam gaw hpa rai kun?

⁵ Yesu a matu ndai zawn sat hkrum ai lam gaw, sawng dik htum chyam dinglik ai lam n re. Shi hpe grau nna myit hkyi pu ba shangun ai lam gaw, shi hpe sat na matu mara tam ai lam a majaw re. Karai Kasang hpe n hkungga ai wa, Karai Kasang a mying hpe jahpoi asawng ai wa hku nna mara shagun hkrum ai. (Mat 26:64-66) Dai zawn mara tam ai lam gaw, Yesu hpe grai myit hkyi pu ba shangun ai. Kaya hkrum let si na hpe Kawa ahkang n jaw na matu shi myit mada wa ai. (Mat 26:38, 39, 42) Yehowa gaw shi tsawra ai kasha hpe nni nkri hkrum let si na matu, hpa majaw ahkang jaw ai kun? Ndai lam masum hpe bawngban mat wa ga.

6. Hpun shadaw hta Yesu hpa majaw jen da hkrum ai kun?

⁶ Langai, Yesu hpun shadaw hta dai hku jen da hkrum ai gaw, dagam hkrum ai kaw nna Yuda masha ni lawt lu na matu re. (Gal 3:10, 13) Shanhte gaw Karai a tara hpe hkan sa na matu ga sadi jaw da tim, n hkan sa ai majaw dagam hkrum ai re. Adam a kashu kasha ni re majaw si ra ai. Dai sha n-ga, dai dagam ai lam gaw shanhte a ntsa kahtap nna du mat ai. (Rom 5:12) Israela ni hpe jaw ai Karai a tara hta, masha langai gaw si ging ai mara galaw ai nga yang, sat hkrum na re ngu tsun da ai. Si mat ai hpang, shi a hkum hkrang hpe hpun shadaw hta noi da chye ai. * (Trj 21:22, 23; 27:26) Hpun shadaw hta Yesu si hkam ai majaw, shi hpe nyet kau ai Yuda masha ni pyi shi a gawng malai jahpu kaw na akyu lu la na matu lam hpaw wa ai.

7. Kasha hpe nni nkri hkrum let si hkam na matu, Karai Kasang ahkang jaw kau ai lahkawng ngu na lam gaw hpa rai kun?

⁷ Kasha hpe dai zawn nni nkri hkrum let si hkam na matu, Karai Kasang hpa majaw ahkang jaw kau ai ngu ai lahkawng ngu na lam hpe yu yu  ga. Hkinjawng agyi hku nna byin wa na htawm hpang lit a matu shaman shakyang ya nga ai re. Grai sawng ai chyam dinglik ai lam hkrum ai shaloi, Karai Kasang hpe madat mara na matu kade daram yak ai hpe Yesu chye wa ai. Shi grai myit ru myit tsang ai majaw, “hkrap ngu hkrap ngoi nna myi prwi law law hte” akyu hpyi wa ai. Dai zawn hkamsha ga ai majaw, anhte a ra kadawn ai lam hpe chye na ya nna, “agung alau hkrum ai ni hpe shalan shabran” ya lu ai. “Anhte a gawngkya ai lam hpe” chye na ya ai, matsan dum chye ai hkinjawng agyi hpe aya tang da ai majaw Yehowa hpe grai chyeju dum ga ai.​—Heb 2:17, 18; 4:14-16; 5:7-10.

8. Laja lana chyam dinglik hkrum na matu, Yesu hpe Karai Kasang ahkang jaw kau ai masum ngu na lam gaw hpa rai kun?

⁸ Kasha hpe nni nkri hkrum let si hkam na matu, Yehowa ahkang jaw kau ai masum ngu na lam gaw, ndai ahkyak ai ga san a mahtai hpe chye lu na matu re. Shinggyim masha ni gaw laja lana chyam dinglik hkrum ai shaloi, Karai Kasang hpe matut nna sadi dung lu na kun? Sadi dung lu na n re ngu Satan tsun ai. Shinggyim masha ni gaw tingkyeng akyu a matu sha Karai Kasang hpe nawku ai re ngu shi tsun ai. Shanhte gaw Yehowa hpe n nawku mat ai sha Adam zawn byin mat na re ngu nna Satan kam ai. (Yob 1:9-11; 2:4, 5) Kasha sadi dung lu na hpe kam ai majaw, Yesu hpe shinggyim masha langai hku nna jahtum du hkra chyam dinglik hkrum na matu, Yehowa ahkang jaw kau ai. Yesu gaw matut sadi dung lu ai. Dai majaw, Satan gaw masu ai wa re ai hpe sakse madun lu wa ai.

9. Kasa Yawhan gaw anhte a matu gara kasi ningli hpe madun wa ai kun?

⁹ Gawng malai jahpu hte seng ai sharin achyin ai lam a majaw, Hkristan law law gaw makam masham ngang kang wa ai. Shanhte gaw ninghkap ai lam ni hkrum tim matut hkaw tsun ai. Prat hta gara chyam dinglik ai lam ni hkrum tim, hkam jan lu wa ai. Kasa Yawhan a kasi ningli hpe yu yu ga. Shi gaw shaning 60 jan daram gawng malai jahpu hte Hkristu hte seng ai tengman ai lam hpe, sadi dung let hkaw tsun wa ai. Asak 100 ning daram hta, Roma asuya gaw shi hpe shoihpa nga ai masha langai hku masat nna, Patmu zunlawng de bawng masha hku nna sa kau ai. Mara nga ai majaw kun? ‘Karai Kasang a mungga hte Yesu a lam hpe sakse hkam ai majaw’ re. (Shr 1:9) Makam masham hte hkam jan lu ai lam hta grai kaja ai kasi ningli hpe Yawhan madun wa ai.

10. Yawhan gaw shi a laika ni hta gawng malai jahpu hpe manu shadan ai lam gara hku madun wa ai kun?

¹⁰ Yawhan ka ai laika ni hta, gawng malai jahpu hpe chyeju dum ai lam hte Yesu hpe tsawra ai shi a tsawra myit a lam hpe ka wa ai. Dai laika ni hta gawng malai jahpu kaw na lu la na akyu ni a lam (sh) gawng malai jahpu hte seng ai lam hpe 100 lang jan lakap wa ai. Ga shadawn, “masha langai ngai yubak galaw hkrup a yang gaw, dai Kawa a man e, htinglu htinglai ya ai wa, Yesu Hkristu ngu ai ding hpring ai Madu gaw, anhte lu ga ai” ngu nna Yawhan ka wa ai. (1 Yh 2:1, 2) “Yesu a sakse ga” hte seng ai ahkyak ai lam hpe mung Yawhan a laika hta mu lu ai. (Shr 19:10) Yawhan gaw gawng malai jahpu hpe grai manu shadan ai. Anhte mung gara hku madun lu na kun?

11. Gunglau hkrum ai shaloi ninghkap lu na matu anhte hpe hpa gaw karum ya lu ai kun?

¹¹ Mara galaw na matu gunglau hkrum ai shaloi ninghkap u. Gawng malai jahpu hpe teng sha manu shadan ai nga yang, ndai zawn myit jasat nga na n re: ‘Gunglau hkrum ai shaloi, mara n galaw hkrup na matu dai daram n shakut ra ai. Mara galaw hkrup yang mung, mara raw hkrum na matu hpyi shawn mai ai.’ De a malai, shut ai lam hpe galaw na matu gunglau hkrum ai shaloi ndai hku tsun na re: ‘Yehowa hte Yesu nye a  matu galaw ya wa ai lam ni a majaw, shut ai hpe ngai galaw na n re.’ ‘Gunglau hkrum na matu ngai hpe ahkang hkum jaw’ ngu nna Yehowa kaw hpyi shawn mai ai.​—Mat 6:13.

12. 1 Yawhan 3:16-18 hta mu lu ai hpaji jaw ga hpe gara hku hkan sa lu na kun?

¹² Hpunau nauna ni hpe tsawra u. Shanhte hpe tsawra myit madun ai gaw, gawng malai jahpu hpe chyeju dum ai lam madun nga ai re. Hpa majaw kun? Tinang a matu sha Yesu si hkam wa ai n re. Hpunau nauna ni a matu mung si hkam wa ai. Dai majaw, shanhte gaw Yesu a man hta grai manu dan ai ni re. (1 Yawhan 3:16-18 hpe hti u.) Hpunau nauna ni hpe anhte a kanawn mazum ai lam hku nna tsawra ai lam madun ga ai. (Ehp 4:29; 4:31–5:2) Ga shadawn, shanhte machyi nga ai shaloi (sh) shingra tara tsin-yam zawn re ai grai sawng ai yakhkak ai lam ni hkrum nga ai shaloi, karum ya mai ai. Raitim, hpunau nauna langai ngai anhte hpe myit machyi hkra tsun ai, galaw ai nga yang gaw hpa galaw ging ai kun?

13. Anhte hpa majaw mara raw ya ging ai kun?

¹³ Hpunau nauna langai ngai hpe mara raw ya na matu yak nga ai kun? (Jaw 19:18) Dai hku byin nga yang ndai hpaji jaw ga hpe hkan sa u: “Shada da hkam mana ai hte, mara langai ngai nga yang gaw, shada da raw dat kau hkat nga mu: dai Madu nanhte a mara hpe raw dat kau ya ai hte maren, nanhte mung galaw nga mu.” (Kol 3:13) Hpunau nauna langai ngai hpe mara raw ya shagu, gawng malai jahpu hpe manu shadan ai lam sumsing kawa hpe sakse madun nga ai re. Karai Kasang kaw na lu la ai ndai kumhpa hpe manu shadan ai lam matut nna gara hku madun lu na kun?

14. Gawng malai jahpu hpe manu shadan ai lam madun lu ai lam langai gaw hpa rai kun?

¹⁴ Gawng malai jahpu a matu Yehowa hpe chyeju dum u. “Shani shagu na akyu hpyi ai lam hta gawng malai jahpu hpe chyeju dum ai lam tsun na matu, de a matu Yehowa hpe chyeju dum ai lam tsun na matu grai ahkyak ai ngu ngai shadu ai” ngu Indiya kaw na asak 83 ning re ai nauna Joanna tsun ai. Tinang akyu hpyi ai shaloi, lani mi na laman tinang galaw shut ai mara ni hpe atsawm myit yu nna, mara raw ya na matu Yehowa kaw hpyi shawn u. Raitim, mara kaba galaw hkrup ai nga yang, myitsu salang ni kaw karum hpyi ra na re. Shanhte gaw atsawm madat ya nna, Karai a mungga hta madung tawn ai hpaji jaw ga ni hpe tsawra myit hte atsawm tsun dan na re. Shanhte gaw nang hte rau akyu hpyi na, Yesu a gawng malai hkungga kaw na matut akyu lu la hkra Yehowa kaw hpyi shawn ya na re. Rai yang, wenyi lam hta “shamai shatsai hkrum” na re.​—Yak 5:14-16.

15. Gawng malai jahpu hte seng ai lam hpe hti na matu, myit sawn sumru na matu hpa majaw aten la ging ai kun?

 ¹⁵ Gawng malai jahpu hpe myit sawn sumru u. “Yesu nni nkri hkrum wa ai lam hpe hti shagu, nye myi hta myi pri si ni hpring wa ai” ngu asak 73 ning rai sai nauna Rajamani tsun ai. Nang mung Karai a kasha nni nkri hkrum wa ai lam hpe myit dat shagu grai hkamsha na re. Yesu a gawng malai hkungga hpe, grau nna myit sawn sumru shagu, shi hte shi a Kawa hpe grau nna tsawra wa na re. Gawng malai jahpu hpe grau nna myit sawn sumru lu hkra, dai lam ni hte seng ai ga baw hpe laksan hku nna hkaja ai gaw grau n kaja na kun?

16. Gawng malai jahpu hte seng nna kaga ni hpe sharin ya ai gaw anhte hpe gara hku akyu lu shangun ai kun? (Makawp sumla hpe yu u.)

¹⁶ Gawng malai jahpu a lam kaga ni hpe sharin ya u. Gawng malai jahpu a lam kaga ni hpe tsun dan shagu dai hpe manu shadan ai myit grau rawt jat wa na re. Anhte a matu, Yesu hpa majaw si hkam wa ai ngu ai lam hpe kaga ni hpe sharin ya na matu, anhte hta grai kaja ai hkingrai ni nga ai. Ga shadawn, Karai Kasang Kaw Na Kabu Gara Shiga laika buk a daw 4 hpe akyu jashawn mai ai. Ga baw gaw “Yesu Hkristu Gaw Kadai Rai Ta?” ngu ai re. Shing nrai, Chyum Laika Anhte Hpe Hpa Sharin Ya Ai Kun? laika buk a daw 5 hpe tsun dan mai ai. Ga baw gaw, “Gawng Malai Jahpu​—Karai Kasang A Kaja Dik Htum Kumhpa” ngu ai re. Shaning shagu galaw ai Yesu Hkristu a Myit Dum Poi hpe lung ai hku nna, kaga ni hpe mung myit rawt let saw shaga ai hku nna gawng malai jahpu hpe chyeju dum ai lam madun mai ai. Kasha a lam hte seng nna kaga ni hpe sharin ya na matu, Yehowa gaw anhte hpe laksan ahkaw ahkang jaw da ai.

17. Gawng malai jahpu gaw shinggyim masha ni hpe Karai Kasang jaw ai kaja htum kumhpa re ai ngu hpa majaw lu tsun ai kun?

¹⁷ Gawng malai jahpu hpe chyeju dum ai myit grau rawt jat wa na matu, matut nga nga na matu, anhte hta kaja ai lam ni nga ai. Gawng malai jahpu a majaw, n hkum tsup ai ni raitim Yehowa hte hku hkau lu ai. Gawng malai jahpu a majaw, Nat a bungli ni hpe jahten shaza kau ya lu na re. (1 Yh 3:8) Ginding aga hte seng ai Yehowa a madung yaw shada lam mung hpring tsup wa na re. Mungkan ting gaw hparadisu byin wa na re. Masha yawng gaw Yehowa hpe tsawra nna nawku wa na re. Shinggyim masha ni a matu Karai Kasang a kaja htum kumhpa re ai gawng malai jahpu hpe chyeju dum lu ai lam ni hpe shani shagu madun mat wa ga.