1, 2. Yehowa Sakse ni hpe masha ni gara hku sadi hkrup ma ai kun?

YEHOWA Sakse ni gaw laklai ai ngu masha law law sadi hkrup ma ai. Ga shadawn, laika ka sara Aton Gill gaw Nazi Germany prat na Yehowa Sakse ni a atsam ningja ni hpe shakawn wa ai. Shi ndai hku ka wa ai: “Nazi ni gaw Yehowa Sakse ni hpe grai n ju n dawng ma ai. . . . 1939 hta shanhte kaw na marai 6,000 gaw grai zingri hkrum ai htawng hta nga ma ai.” Sakse Hkam ni gaw grai zingri zingrat hkrum tim, shanhte ni gaw kamhpa ging ai, simsa ai, shanhte a Karai Kasang hpe sadi dung nna kahkyin gumdin ai masha ni rai ma ai ngu shi bai tsun ai.

² Kade n na shi ai shaning ni hta, Yehowa Sakse ni a laklai ai lam hpe Dingda Africa kaw nna masha ni mung sadi hkrup wa ai. Moi aten hta, dai mungdan hta nga ai shan nsam n bung ai Sakse Hkam ni hpe arau zuphpawng na matu ahkang n jaw ai. Raitim, 2011, December 18 Laban shani hta gaw, Dingda Africa hte kaga mungdan ni kaw nna amyu n bung ai marai 78,000 jan gaw arau zuphpawng ma ai. Dai laksan lamang hpe  Johannesburg mare na kaba dik htum ginsup pa hta galaw ma ai. Ginsup pa manager ndai hku tsun ai: “Ndai ginsup pa hta ngai mu ga ai masha ni kaw nna kaja htum lailen nga ai shawa hpawng re. Yawng gaw sari rawng ai hku bu hpun ai. Nanhte gaw ginsup pa hpe mung grai san seng hkra galaw ya ai. Nanhte ni gaw teng sha amyu baw hkum ai uhpung re.”

3. Mungkan grup hpunau nauna ni hpe hpa gaw laklai shangun ai kun?

³ Anhte ni a mungkan grup hpunau nauna ni a laklai ai lam hpe Yehowa Sakse n re ai ni mung asan sha mu ma ai. (1 Petru 5:​9) Anhte ni gaw, kaga uhpung ni hte hpa majaw grai shai ai kun? Anhte ni gaw Chyum Laika, Karai Kasang a chyoi pra ai wenyi a karum ya ai lam hte Yehowa n ra sharawng ai lam ni hpe shakut nna galai shai ai majaw re. Anhte ni gaw “gawng shing-yan dingsa” hpe raw kau nna “gawng shing-yan ningnan” hpe hpun ai majaw re.​​—⁠​Kolose 3:​9, 10.

4. Ndai sumhpa hta hpa lam hpe bawng ban na kun? Hpa majaw kun?

⁴ Anhte a gawng shing-yan dingsa hpe raw kau ngut yang pyi, matut nna raw da ra ai. Ndai sumhpa hta, gawng shing-yan dingsa hpe gara hku raw kau lu na lam hte dai hku galaw na matu hpa majaw ahkyak ai lam hpe shawng hkaja lu na re. Masha langai gaw mara kaba ni galaw da tim, shi a prat hpe lu galai shai ai lam anhte chye lu na re. Bai nna, teng man ai tara hta shaning law law nga taw ai masha raitim, gawng shing-yan dingsa hpe matut nna naw raw ra ai lam hpe bawng ban lu na re. Dai lam hpe anhte hpa majaw bawng ban ra ai kun? Yawn hpa gaw, Yehowa hpe nawku nga ai masha nkau gaw matut nna n sadi ma ai. Shanhte gaw Yehowa hpe n chye shi yang sumru wa ai, galaw wa ai lam ni hpe bai galaw hpang wa ma ai. Anhte yawng gaw ndai sadi jaw ga hpe ra ga ai: “Marai langai ngai, Ngai gaw jan rai tsap nga nngai, nga nna myit a yang gaw, shi n kadawng ai, sadi nga u ga.”​​—⁠​1 Korinhtu 10:​12.

5. (a) Gawng shing-yan dingsa hpe hpa majaw kalang ta raw kau ra ai lam ga shadawn jaw u. (Ndai sumhpa shawng na sumla hpe yu u.) (b) Kolose 3:​5-9 hta madun da ai hpa akyang ni gaw gawng shing-yan dingsa a adaw achyen ni rai kun?

⁵ Na a hpun palawng n san seng nga ai hpe mu yang nang hpa galaw na kun? Lawan raw kau na re. Dai zawn sha, Yehowa n ju n dawng ai lam hpe anhte galaw nga ai hpe chye yang, alawan galai shai ra ai. N kaja ai akyang ni hte seng nna Pawlu ndai hku tsun ai: “Ndai nlang hte hpe . . . raw kau” mu. Ya, hpye ai amu hte n san n seng ai lam ngu ai hpan lahkawng hpe myit yu ga.​​—⁠​Kolose 3:​5-9 hpe hti u.

6, 7. (a) Pawlu tsun ai ga gaw, gawng shing-yan dingsa hpe raw kau na matu shakut ra ai lam gara hku madun ai kun? (b) Sakura gaw gara zawn asak aprat hte nga wa ai kun? Galai shai na matu hpa gaw karum ya wa ai kun?

⁶ Hpye ai amu. Chyum Laika hta “hpye ai amu” ngu tsun ai gasi hta tara shang hkungran da ai yan la lapran n re ai sha, kaga masha hte shut ai lam lawm ai. Hkristan ni gaw hpye ai amu galaw chye ai “daw shan ni” hpe “sat kau” ra ai ngu Pawlu tsun wa ai. Dai gaw n kaja ai ra marin ai myit hpe anhte ni shakut nna kabai kau ra ai lachyum re. Dai hku  galaw na matu yak chye tim awng dang lu ai.

⁷ Dai hpe Japan kaw na nauna Sakura a mabyin kaw na chye lu ai. * Yawn hkyen ai, garen gari ai ngu chyahkring hkring hkam sha let kaba wa ai. Asak 15 kaw nna garen gari ai myit hpe shamai na matu hpye ai amu galaw hpang wa ai. Sakura gaw masha amyu myu hte hpye ai amu galaw ai majaw masum lang ma shabrai wa ai. Shi ndai hku tsun ai: “Shawng nnan hta gaw ngai ra sharawng ai tsawra ai lam lu ai ngu hkam sha nna shim lum taw nga ai. Raitim, hpye ai amu grau galaw wa magang shim lum ai lam mat mat wa magang re.” Sakura gaw dai zawn akyang hpe asak 23 ning du hkra matut galaw nga ai. Dai hpang shi gaw, Yehowa Sakse ni hte Chyum Laika sharin la nna chye na wa ai ni hpe grai ra wa ai. Yehowa gaw shi a n kaja ai prat hpe kau da na matu hte mara nga ai, kaya ai myit ni hpe awng dang lu na matu karum ya wa ai. Dai ni aten hta Sakura gaw, aten galu ningshawng hku nna magam gun nga ai. Garen gari ai myit mung n nga mat sai. Shi ndai hku tsun ai: “Yehowa a tsawra ai singkaw npu hta, shani shagu lu shingbyi ai majaw grai kabu ai.”

8. Gara akyang nkau mi gaw, Karai Kasang a man hta anhte hpe n san seng shangun ai kun?

⁸ N San N Seng Ai Lam. “N san n seng ai” ngu Chyum Laika tsun da ai hta, hpye ai amu galaw ai hta n ga lawm ai. Dai hta hka yawm lu ai, n kaja ai mani hpa tsun ai zawn re ai ni mung lawm chye ai. (2 Korinhtu 7:1; Ehpesu 5:​3, 4) Dai hta hkum shan myit hpe sharawt ya ai laika buk ni hti ai, nse nsa sumla ni yu ai zawn re ai hpe tinang hkrai lagu galaw ai n kaja ai lam ni hpe mung tsun mayu ai re. Dai lam ni gaw, n san seng ai tinang hkrai ngang kayut shamai ai hpe galaw na matu mung lam hpaw ya chye ai. * (Kolose 3:​5)

9. Masha langai gaw “n hkru n hkra re ai marin marit ai” myit hpe sharawt ya yang hpa byin chye ai kun?

⁹ “N hkru n hkra re ai marin marit ai” myit hpe sharawt ya ai nse nsa sumla ni hpe ayan yu ai masha gaw, ngang hte seng ai hpe sha myit maju jung wa chye ai. Nse nsa sumla yu ai akyang nga ai ni gaw tsa ya, kani ya ni hta byin chye ai kumla ni nga ai ngu, hpung tang hpaji du ni sadi hkrup ma ai. Dai majaw nse nsa sumla yu yang, n kaja ai akyu sha lu la na re. Dai gaw kaya hkrum ai, bungli atsawm n lu galaw ai, dinghku hta n pyaw ai, dinghku hka bra chye nna tinang hkum tinang sat si ai lam pyi byin wa shangun ai. Nse nsa sumla yu ai akyang kaw nna lawt wa ai laning mi daram rai sai la langai gaw, ya she tinang hkum tinang bai hkungga lu wa sai ngu tsun ai.

10. Ribero gaw nse nsa sumla yu ai akyang hpe gara hku awng dang lu ai kun?

¹⁰ Masha law law gaw, nse nsa sumla n yu ai sha nga lu na matu grai shakut ra ai. Dai zawn shakut yang awng dang lu ai. Brazil kaw na Ribero a mabyin hpe yu yu ga. Shi ramma aten hta n-ta kaw na pru wa nna, maisau bai galaw ai jak rung hta amu galaw wa ai. Dai hta nse nsa sumla ni lawm ai magazine ni hpe mu ai. Ribero ndai hku tsun ai: “Angwi ngwi hte ngai gaw, nse nsa sumla ni hpe n yu yang n lu nga ai masha byin wa ai. Nse nsa video ni hpe yu mayu ai majaw ngai hte arau nga ai num shinggan de pru mat na aten hpe pyi n lu la wa ai.” Lani mi hta, laika buk sumpum kaw amu galaw nga ai  shaloi, Dinghku Ngwi Pyaw Lam A Npawt ngu ai laika buk hpe mu dat ai. Shi hta la nna hti dat ai. Shi chye na wa ai lam a majaw, Yehowa Sakse ni hte Chyum Laika hti byin wa ai. Raitim, nse nsa sumla yu ai akyang hpe awng dang na matu aten grai na ai. Hpa gaw karum ya wa ai kun? Shi ndai hku tsun ai: “Akyu hpyi ai, Chyum Laika hkaja ai, chye na wa ai lam ni hpe sawn sumru ai kaw nna Karai Kasang a atsam ningja ni hpe manu shadan wa ai. Dai hku nna nse nsa sumla hpe yu mayu ai myit hta na, Yehowa hpe tsawra ai myit grau nga wa ai.” Ribero gaw, Chyum Laika hte Karai Kasang a chyoi pra ai wenyi karum ya ai majaw, shi a prat hpe galai shai lu wa nna hkalup hkam ai. Ya aten hta shi gaw myitsu salang hku nna magam gun nga ai.

11. Nse nsa sumla n yu na matu hpa gaw karum ya lu ai kun?

¹¹ Ribero gaw nse nsa sumla yu ai akyang hpe awng dang lu na matu, Chyum Laika hkaja ai sha n-ga galaw wa ai hpe sadi u. Chyum Laika hti ai shaloi, myit masin de du hkra atsawm sumru ai. Shi hpe karum ya na matu, Yehowa hpe akroi anoi akyu hpyi ai. Dai majaw, Karai Kasang hpe grau tsawra wa nna, nse nsa sumla yu mayu ai myit hpe awng dang lu wa ai. Anhte ni mung nse nsa sumla ni hte tsan tsan nga na matu, Yehowa hpe grai tsawra let shi n ju n dawng ai hpe n ju n dawng ra ai.​​—⁠​Shakawn 97:10 hpe hti u.

12. Pawt sindawng ai, matsa mawa ga tsun ai akyang n nga mat hkra Stehpen hpe hpa gaw karum ya wa ai kun?

¹² Masha nkau mi gaw, grai pawt ja nna masha ni hpe mazut ai ga, matsa mawa ga ni alawan tsun dat chye ai. Dai hku byin yang, shanhte a dinghku ting myitru ra ai. Australia kaw nna kawa langai re ai Stehpen gaw, masa mawa ga ni grai tsun nna hpa n re ai lam ni a matu pyi grai pawt ja ai. Shi ndai hku tsun ai: “Nye madu jan hte masum lang garan nga nna, hka bra na matu lajang nga ai.” Dai hpang, shan gaw Sakse Hkam ni hte Chyum Laika hkaja wa ai. Stehpen gaw shi chye na wa ai lam ni hpe shakut nna tatut hkan sa ai. Yehowa hpe n chye shi ai aten hta, shi myit shuk wa yang grai pawt wa nna, kapaw na maw ai bawm zawn hkam sha ai ngu shi tsun ai. Raitim, Stehpen gaw Chyum Laika lam matsun ni hpe hkan sa ai hpang, masa ni kaja wa ai. Shi ndai hku tsun ai: “Anhte a dinghku masa gaw mau na zawn grai kaja wa ai. Yehowa karum ya ai majaw, ya ngai gaw ngwi pyaw simsa ai masha byin nga sai.” Dai ni aten hta, Stehpen gaw magam tau hku nna, shi a madu jan gaw aten galu ningshawng hku nna galaw nga ai shaning grai na sai. Stehpen a nawku hpung kaw na myitsu salang ndai hku tsun ai: “Stehpen gaw bungli grai shakut ai, shagrit shanem ai, akatsi sha chye nga ai masha re.” Shi pawt ai hpe kalang mi mung n mu ga ai ngu shanhte tsun ai. Stehpen gaw shi na prat masa ndai hku galai shai wa ai majaw, shi hkum shi shakawng ai lam n nga wa ai. “Nye a prat masa hpe galai shai na matu Yehowa n karum ya wa yang gaw, ya ngai hkamsha taw ai shaman chyeju gaw ngai hta nga na n re.”

13. Pawt sindawng ai gaw hpa majaw shoi hpa nga ai kun? Chyum Laika gaw anhte hpe hpa sadi jaw ai kun?

 ¹³ Pawt sindawng ai, kaga ni hpe grai mazut ai hku tsun ai, marawn ahkre ai lam ni n galaw na matu, Chyum Laika hta anhte hpe sadi jaw da ai. (Ehpesu 4:31) Dai zawn akyang ni gaw, laja lana n hkru ai lam ni byin shangun chye ai. Dai ni mungkan hta gaw, pawt sindawng ai, laja lana galaw ai akyang ni hpe ahpa atang sha myit ma ai. Raitim, dai zawn akyang ni gaw, Hpan Madu hpe n hkungga ai lam re. Dai majaw, hpunau nauna ni gaw shanhte a akyang lailen ni hpe galai shai nna, gawng shing-yan ningnan hpe bu hpun ma ai.​​—⁠​Shakawn 37:​8-11 hpe hti u.

14. Laja lana galaw ai akyang nga ai wa gaw sumnung ai masha mai byin ai kun?

¹⁴ Hpunau Hans gaw Austria mungdan hta, hpung myitsu salang hku nna magam gun nga ai. Shi a hpung hta na myitsu salang hpung a hpa-awn gaw ndai hku tsun ai: “Shi gaw nang mu mayu ai grai myit sumnung ai ni kaw nna langai re.” Raitim, shi gaw moi de sumnung ai wa n re ai. Ramma prat hta tsa chyaru hpe ladu lai hkra lu wa nna, laja lana galaw ai akyang nga wa ai. Kalang mi hta gaw, tsa nang nna grai pawt wa ai majaw shi a sumtsaw hpe sat kau ai. Htawng 20 ning jahkrat hkrum ai. Raitim, htawng gaw shi a lai nsam hpe n galai shai ya lu ai. Dai hpang shi kanu gaw, myitsu salang langai hpe shi hpang de sa chyai ya na matu tsun ai. Hans Chyum Laika hkaja wa ai. Shi ndai hku tsun ai: “Gawng shing-yan dingsa hpe raw kau na matu ngai grai yak ai. Raitim, Chyum daw nkau mi gaw ngai hpe n-gun jaw ai. Esaia 55:7 hta ‘tara n lang ai wa gaw shi a lam hpe, . . . kau da’ u ga ngu tsun ai. 1 Korinhtu 6:11 hta mung ‘nanhte nkau mi gaw shingrai chyalu ni rai nga myit dai’ nga nna mara ni hpe kau da wa  sai ni hte seng nna ka da ai. Yehowa gaw shaning law law, myit galu let gawng shing-yan ningnan hpe hpun lu na matu, shi a chyoi pra ai wenyi hku nna ngai hpe karum ya ai.” Hans gaw htawng hkrat nga ai aten hta sha hkalup hkam wa ai. 17 ning chyen na ai shaloi lawt wa ai. Shi ndai hku tsun ai: “Yehowa matsan dum ai myit hte mara raw ya ai majaw grai chyeju dum ai.”

15. Gawng shing-yan dingsa a adaw achyen gaw hpa rai kun? Dai hpe Chyum Laika hpa tsun ai kun?

¹⁵ Masu magaw ai mung, gawng shing-yan dingsa a adaw achyen re. Ga shadawn, masha law law gaw shanhte galaw shut ai hpe lit n la ai sha koi yen na matu (sh) hkansi n jaw mayu ai majaw, masu ga tsun ma ai. Raitim, Yehowa gaw “Teng man ai Karai Wa” re. (Shakawn 31:​5) Dai majaw, shi hpe nawku daw jau ai ni hpe “teng man ai ga” tsun na matu hte “masu magaw ga” n tsun na matu hpyi shawn ai re. (Ehpesu 4:25; Kolose 3:​9) Anhte ni gaw kaya hpa (sh) yak ai masa hkrum tim, teng man ai ga tsun ra ai gaw danleng nga ai.​​—⁠​Ga Shagawp 6:​16-19.

16. Gawng shing-yan dingsa hpe raw na matu anhte hpe hpa gaw karum ya lu ai kun?

¹⁶ Anhte a atsam hte gawng shing-yan dingsa hpe n lu raw ai. Sakura, Ribero, Stehpen hte Hans ni yawng gaw, shanhte a prat dingsa hpe galai shai na matu shakut nna galaw ra ai. Karai Mungga a atsam hte shi a chyoi pra ai wenyi gaw, shanhte hpe karum ya ai. (Luka 11:13; Hebre 4:12) Dai atsam kaw nna akyu lu na matu anhte gaw shani shagu Chyum Laika hti ra ai, myit sawn sumru ra ai, chye na wa ai hpe hkan sa lu na matu nyan hpaji hte n-gun atsam lu hkra ayan akyu hpyi ra ai. (Yawshu 1:8; Shakawn 119:97; 1 Htesaloni 5:17) Zuphpawng hpe hkyen lajang nna lung ai shaloi mung, Karai a Mungga hte shi a chyoi pra ai wenyi kaw nna akyu hkam la lu ai. (Hebre 10:​24, 25) Yehowa a uhpung kaw nna anhte a matu hkyen lajang da ya ai magazine, JW TV lamang, JW Laika Dum hte jw.org zawn re ai ni hpe anhte akyu jashawn mayu ga ai.​​—⁠​Luka 12:​42.

17. Hpang na sumhpa hta hpa lam hkaja na kun?

¹⁷ Yehowa a ra sharawng lam lu na matu, Hkristan ni matut nna raw kau ra ai n kaja ai lam law law hpe hkaja wa sai. Raitim, anhte grau nna galaw ra ai naw nga ai. Gawng shing-yan ningnan hpe anhte prat tup bu hpun ra ai. Hpang na sumhpa hta dai hpe gara hku bu hpun na hpe hkaja lu na re.