1. Awng dang ai Hkristan hpunau langai byin na matu hpa galaw ra ai kun?

 “N-GUN atsam rawng nna, marai ningjap shapraw nga u” ngu nna Shawlumon hpe Hkawhkam Dawi tsun ai. (1 Hk 2:1-3) Dai hpaji jaw ga gaw Hkristan hpunau ni yawng hte seng ai. Dai hku galaw na matu, prat hkrun lam shagu hta Karai a tara ni hpe hkan sa ai wa, Chyum Laika npawt tara ni hpe tatut hkan sa ai wa byin ra ai. (Luk 2:52) Ramma hpunau ni kunghpan ai Hkristan byin wa na matu, hpa majaw grai ahkyak ai kun?

2-3. Ramma hpunau ni kunghpan ai wa byin na matu hpa majaw ahkyak ai kun?

² Hpunau ni gaw dinghku hta, nawku hpung hta grai ahkyak ai lit law law lu da ai. Htawm hpang hta lu wa chye ai lit ni a lam ramma hpunau ni myit yang myit na re. Aten hpring magam gun, magam tau, myitsu salang byin na matu bandung tawn mai ai. Dinghku de na matu, kashu kasha shangai na matu myit hkrup chye ai. (Ehp 6:4; 1 Tm 3:1) Kunghpan ai Hkristan byin yang she, bandung du lu na, awng dang lu na re. b

³ Kunghpan ai Hkristan byin na matu hpa gaw karum ya lu ai kun? Tatut akyu jaw ai hpaji ni sharin da na matu grai ahkyak ai. Htawm hpang hta lu wa chye ai lit ni a matu ya kaw nna gara hku shajin da mai ai kun?

4. Kasi la ging ai ni hpe gara shara hta mu lu ai kun? (Sumla hpe mung yu u.)

⁴ Kadai hpe kasi la na hpe lata u. Ramma ni kasi la lu ai kaja ai kasi ningli law law Chyum Laika hta lawm ai. Shanhte gaw Karai Kasang hpe tsawra ai, Karai a masha ni a akyu matu lit amyu myu gun hpai ai. Nta hta mung, nawku hpung hta mung kasi la ging ai kunghpan ai hpunau ni hpe mu chye ai. (Heb 13:7) Kaja htum kasi ningli madu gaw Yesu Hkristu re. (1 Pe 2:21) Shanhte a kasi ningli hpe hkaja ai shaloi, tinang ra sharawng ai atsam ningja ni hpe matsing da u. (Heb 12:1, 2) Gara hku kasi la na hpe myit yu u.

5. Sawn maram lu ai atsam nga hkra gara hku galaw lu ai kun? Hpa majaw ahkyak ai kun? (Shakawn 119:9)

⁵ “Myit sawn sumru lu ai atsam hpe makawp maga u,” rawt jat hkra galaw u. (Gsh 3:21, NWT) Myit sawn sumru lu ai atsam nga ai wa gaw, lama ma n galaw shi yang atsawm myit yu ai. Dai majaw myit sawn sumru lu ai atsam nga hkra shakut ra ai. Matut nga hkra makawp maga ra ai. Hpa majaw kun? Mungkan hta, bawnu hte salum hpe madung nna dawdan ai ramma ni hpring nga ai majaw re. (Gsh 7:7; 29:11) Shawa matut mahkai midiya mung, grai shingkang ka-up lu ai. Raitim, myit sawn sumru lu ai atsam nga hkra gara hku galaw na kun? Chyum Laika npawt tara ni hpe hkaja u. Dai npawt tara ni hpa majaw akyu nga ai hpe myit yu u. Npawt tara ni hta madung nna Yehowa myit pyaw na dawdan lam ni jahkrat u. (Shakawn 119:9 hpe hti u.) Myit sawn sumru lu ai atsam nga hkra galaw ai gaw, kunghpan ai Hkristan byin shangun ai ahkyak ai ninggam ni hpe lung dat ai re. (Gsh 2:11, 12; Heb 5:14) (1) Nauna ni hte kanawn mazum ai lam, (2) bu hpun mawn sumli ai lam ni hta, myit sawn sumru lu ai atsam gaw gara hku akyu jaw ai kun? Hkaja yu ga.

6. Nauna ni hpe hkungga na matu myit sawn sumru lu ai atsam gaw, ramma hpunau ni hpe gara hku karum ya ai kun?

⁶ Numsha ni hpe hkungga na matu, myit sawn sumru lu ai atsam gaw karum ya ai.  Nauna langai hpe ramma hpunau langai myit lawm ai gaw n shut ai. Raitim, myit sawn sumru lu ai atsam nga ai hpunau gaw, hkungran la na matu n yaw shada yang, nauna langai hpe myit lawm ai zawn tsun ai, ka ai, galaw ai lam ni hpe koi na re. (1 Tm 5:1, 2) Sum tsaw byin yang mung, manang langai ngai n lawm ai sha hkrum hkat na n re. Dai gaw nauna a mying hpe makawp maga ya nga ai re.—1 Ko 6:18.

7. Bu hpun palawng lata ai shaloi, myit sawn sumru lu ai atsam gaw, ramma hpunau ni hpe gara hku karum ya ai kun?

⁷ Myit sawn sumru lu ai atsam nga ai hpe madun lu ai kaga lam langai gaw, bu hpun mawn sumli ai lam re. Bu hpun palawng galaw shapraw ai ni law malawng gaw, Yehowa hpe n hkungga ai ni, akyang hten ai prat hkrun lam hkan ai ni re. Dai majaw, shanhte galaw shapraw dat ai bu hpun palawng ni gaw, grai kap ai, lasha ni hpe numsha ni zawn byin mat shangun chye ai. Kunghpan na matu shakut nga ai ramma hpunau ni gaw, bu hpun palawng lata ai shaloi, Chyum Laika npawt tara ni hpe myit nna, nawku hpung kaw na kasi kaja ai ni hpe kasi la na re. Ndai hku san yu u: ‘Ngai lata ai lam ni gaw sawn maram chye ai wa, kaga ni hpe hkungga ai wa re ai hpe madun nga ai kun? Nye a bu hpun ai lam hpe yu nna, Karai a magam gun re ai hpe kaga ni aloi sha chye ai kun?’ (1 Ko 10:31-33; Tit 2:6) Myit sawn sumru lu ai atsam nga ai ramma hpunau ni hpe hpunau nauna ni mung, sumsing Kawa mung manu shadan ai.

8. Ramma hpunau ni gaw gara hku nna kam ging ai wa byin mai ai kun?

⁸ Kam ging ai wa byin u. Kam ging ai wa gaw shakut shaja galaw ai. (Luk 16:10) Yesu a lam myit yu u. Magam bungli ni hpe ahpa atang n galaw ai. Yak ai rai yang pyi, Karai jaw ai lit yawng hpe atsawm galaw ai. Masha ni hpe, laksan hku nna sape ni hpe tsawra ai. Shanhte a matu sharawng awng let asak jaw wa ai. (Yhn 13:1) Yesu hpe kasi la nna, lu wa ai lit yawng hpe shakut shaja galaw u. Gara hku galaw ra na hpe n chye yang, kunghpan ai hpunau ni kaw shagrit shanem let karum hpyi u. N lagawn ai sha galaw u. (Rom 12:11) “Masha a matu galaw ai zawn n rai, dai Madu [Yehowa] a matu” galaw ai ngu sawn la nna kangka hkra galaw u. (Kol 3:23, 24) N hkum tsup ai ni re ai majaw, npu taw ai lam nga u. Galaw shut ai lam ni nga yang yin la u.—Gsh 11:2.

9. Ramma hpunau ni tatut akyu jaw ai hpaji ni hpe hpa majaw sharin da ra ai kun?

⁹ Kunghpan ai Hkristan byin na matu, tatut akyu jaw ai hpaji ni sharin da ra ai. Dai hku sharin da yang, nawku hpung lit ni galaw lu na, tinang hkrai tsap lu na, dinghku hpe tam jaw lu na, kaga ni hpe atsawm chye kanawn na re. Sharin da ging ai lam nkau hpe yu yu ga.

10-11. Ramma hpunau ni atsawm chye hti, chye ka yang, tinang hte nawku hpung gara hku akyu lu ai kun? (Shakawn 1:1-3) (Sumla hpe mung yu u.)

 ¹⁰ Atsawm chye hti, chye ka hkra sharin da u. Ngwi pyaw nna awng dang ai wa gaw, shani shagu Chyum Laika hti sumru ai ngu Chyum Laika hta tsun ai. (Shakawn 1:1-3 hpe hti u.) Shani shagu Chyum Laika hti yang, Yehowa a myit mang ai lam hpe chye wa ai majaw, atsawm sawn maram chye wa na re. (Gsh 1:3, 4) Nawku hpung hta dai zawn hpunau ni ra ai. Hpa majaw kun?

¹¹ Chyum Laika hpe madung tawn nna sharin ya ai, hpaji jaw lu ai hpunau ni hpe hpunau nauna ni kamhpa ai. (Titu 1:9) Atsawm chye hti, chye ka yang, akyu jaw ya lu ai, makam masham shangang ya ai mungga ni, mahtai ni hpe shajin lu na re. Hkaja ai lam galaw ai shaloi, nawku hpung zuphpawng ni, zuphpawng kaba ni lung ai shaloi, ka matsing lu na re. Dai zawn ka matsing da ai ni gaw, tinang a makam masham ngang hkra galaw na matu, kaga ni hpe n-gun jaw na matu karum ya ai.

12. Atsawm kanawn chye na matu hpa gaw karum ya na kun?

¹² Atsawm kanawn chye hkra sharin la u. Hkristan hpunau langai gaw, atsawm kanawn chye na matu sharin la ra ai. Atsawm kanawn chye ai wa gaw kaga ni a myit ai lam, hkamsha ai lam hpe madat ya ai, chye na ya ai. (Gsh 20:5) Nsen hpe madat nna chye maram ai. Myiman nsam, arawn alai hpe yu nna hpa re ai hpe chye maram ai. Dai zawn chye maram na matu masha ni hte law law kanawn ra ai. Electronic hkingrai ni hte email, laika kadun sa ai hku nna sha matut mahkai nga yang, masha ni hte n chye kanawn mat na. Dai majaw, masha ni hte myiman hkrum shaga lu na matu ahkaw ahkang tam u.—2 Yh 12.

13. Ramma hpunau ni gaw, kaga hpa ni hpe sharin da ra ai kun? (1 Timohti 5:8) (Sumla hpe mung yu u.)

¹³ Tinang hkrai tsap lu na matu sharin la u. Kunghpan ai hpunau gaw, tinang hte nta masha ni hpe lu madi shadaw ya ra ai. (1 Timohti 5:8 hpe hti u.) Mungdan nkau hta, ramma ni gaw, kawa (sh) jinghku langai ngai kaw kan bau hpaji sharin la ai. Mungdan nkau hta gaw, lahta tsang jawng hta sharin ya ai. Gara hku mi sharin la tim, kan bau hpaji chye da ai gaw grai kaja ai. (Kas 18:2, 3; 20:34; Ehp 4:28) Bungli shakut ai wa, bungli ngut hkra galaw chye ai wa ngu mying lu hkra shakut u. Rai yang, bungli lu na matu, bungli grin na matu loi na. Hkaja wa ai atsam ningja ni, tatut akyu jaw ai hpaji ni gaw, htawm hpang hta  lu wa chye ai lit ni a matu jin jin rai nga shangun ai. Lit nkau mi hpe maram yu ga.

14. Aten hpring magam gun byin wa na matu ramma hpunau ni gara hku hkyen lajang ra ai kun?

¹⁴ Aten hpring magam gun. Kunghpan ai Hkristan hpunau law law gaw, asak naw kaji ai aten kaw na aten hpring magam hpe galaw hpang ai. Ningshawng galaw ai masha amyu myu hte kanawn chye na matu, gumhpraw hpe hpaji rawng ai hku jai chye na matu karum ya ai. (Hpl 4:11-13) Aten kadun ningshawng galaw ai gaw, aten hpring magam galaw hpang na matu kaja ai lahkam re. Hpunau law law gaw aten kadun ningshawng hpe shata law law galaw ai. Dai gaw aten galu ningshawng galaw na matu karum ya ai. Ningshawng galaw yang, gawgap bungli, Behtela zawn, kaga aten hpring bungli langai ngai hta shang lawm na matu, lam hpaw wa chye ai.

15-16. Magam tau, myitsu salang ni hku nna atsam hpring wa hkra ramma hpunau ni gara hku galaw lu ai kun?

¹⁵ Magam tau (sh) myitsu salang. Myitsu salang hku nna magam gun lu na matu, hpunau ni bandung tawn ging ai. Myitsu salang byin na matu “sharawng ai wa gaw amu kaja tam nga ai” wa re ngu, Chyum Laika hta tsun ai. (1 Tm 3:1) Myitsu salang n byin shi yang, magam tau hku nna atsam hpring ra ai. Magam tau ni gaw myitsu salang ni hpe lam amyu myu hte karum ya ai. Myitsu salang ni hte magam tau ni gaw, hpunau nauna ni a akyu matu, shagrit shanem let magam gun ai. Hkaw tsun bungli hta myit rawt let shang lawm ai. Asak 20 ning n hpring shi yang pyi, magam tau hku nna atsam hpring lu ai. Atsam hpring ai nawku hpung magam tau ni gaw, asak 20 ning jan hta myitsu salang hku nna lit ap hkrum chye ai.

¹⁶ Gara hku nna atsam hpring lu ai kun? Ra ai atsam ningja ni hpe Chyum Laika hta tsun da ai. Hpyi shawn da ai lam yawng gaw Yehowa, dinghku, nawku hpung hpe tsawra ai myit hte Chyum Laika hta madung ai hpe dum u. (1 Tm 3:1-13; Tit 1:6-9; 1 Pe 5:2, 3) Hpyi shawn da ai lam langai hpra hpe chye na na matu shakut u. Atsam hpring na matu Yehowa hpe karum hpyi u. c

17. Madu wa, dinghku a baw lit a matu ramma hpunau ni gara hku shajin da mai ai kun? (Sumla hpe mung yu u.)

¹⁷ Madu wa, dinghku a baw. Yesu tsun ai zawn sha hpunau nkau mi dinghku n de ai. (Mat 19:12) Dinghku de yang, madu wa a lit,  dinghku baw a lit ni lu wa na re. (1 Ko 11:3) Madu wa ni gaw, madu jan hpe tsawra na matu, tam jaw na matu, kaja ai ningrum ningtau byin na matu, Karai hte kaja ai hku hkau lam nga hkra karum ya na matu, Yehowa hpyi shawn da ai. (Ehp 5:28, 29) Myit sawn sumru lu ai atsam nga ai, num ni hpe hkungga ai, kam ging ai wa byin ai zawn re ai ndai sumhpa hta bawngban da ai atsam ningja ni gaw, kaja ai madu wa, kaja ai dinghku baw byin hkra karum ya lu ai.

18. Kawa byin wa yang lu na lit a matu ramma hpunau ni gara hku shajin da mai ai kun?

¹⁸ Kawa. Dinghku de yang kawa byin wa chye ai. Kaja ai kawa byin na matu Yehowa kaw na hpa sharin la lu ai kun? Sharin la na lam law law nga ai. (Ehp 6:4) Yehowa gaw Kasha Yesu hpe tsawra ai lam tsun ai. (Mat 3:17) Nang mung kawa byin wa yang, kasha ni hpe tsawra ai lam chyahkring hkring tsun u. Shakawn ya u. Yehowa hpe kasi la ai kawa ni gaw, kunghpan ai kashu kasha ni byin wa hkra karum ya ai. Dinghku hta, nawku hpung hta nga ai ni hpe tsawra ai lam madun ai, lanu lahku ai, manu shadan ai hpe tsun ai hku nna kaja ai kawa byin wa na matu, ya kaw nna shajin mai ai. (Yhn 15:9) Dai zawn shajin da ai gaw htawm hpang hta madu wa, kawa byin wa ai shaloi, lit kangka na matu karum ya na re. Ya aten hta mung, Yehowa, kun dinghku, nawku hpung a matu shaman chyeju langai re.

19-20. Kunghpan ai hpunau byin wa na matu ramma hpunau ni hpe hpa gaw karum ya lu ai kun? (Makawp sumla hpe yu u.)

¹⁹ Kunghpan ai Hkristan byin wa na matu shakut shaja ra ai. Kaja ai kasi la mai ai ni hpe lata ra ai. Sawn maram lu ai atsam nga ra ai. Kam ging ai wa byin ra ai. Tatut akyu jaw ai hpaji ni sharin da ra ai. Htawm hpang lit ni a matu, tau hkrau shajin da ra ai.

²⁰ Shakut galaw ra ai ni hpe myit dat yang, grai yak ai ngu hkamsha chye ai. Raitim, lu galaw na re. Nang hpe Yehowa karum ya mayu ai lam dum u. (Esa 41:10, 13) Hpunau nauna ni mung karum ya na re. Kunghpan ai Hkristan byin wa yang, prat gaw ngwi pyaw myit dik wa na re. Ramma hpunau ni hpe anhte grai tsawra ai. Kunghpan ai Hkristan byin wa hkra shakut ai hpe Yehowa shaman chyeju jaw u ga.—Gsh 22:4.