1. Kunghpan ai Hkristan byin na matu hpa galaw ra ai kun?

 MA NI alawan kaba wa ai hpe anhte grai mau ai. Shi hkrai shi kaba wa ai zawn re. Hkristan kunghpan ai lam chyawm gaw, shi hkrai nga wa ai baw n re. b (1 Ko 13:11; Heb 6:1, 2) Kunghpan wa na matu, Yehowa hte kaja ai hku hkau lam nga ra ai. Wenyi atsam ningja ni shalat ai shaloi, prat hta tatut akyu jaw ai hpaji ni hpe sharin la ai shaloi, htawm hpang lit ni a matu hkyen lajang ai shaloi, chyoi pra ai wenyi ra ai.—Gsh 1:4, 5.

2. Ningpawt 1:27 kaw na hpa chye lu ai kun? Hpa lam hkaja na kun?

² Yehowa gaw shinggyim masha ni hpe num hte la ngu nna hpan da ai. (Ningpawt 1:27 hpe hti u.) Num hte la gaw, hkum hkrang sha n bung ai n re. Kaga n bung ai law law naw nga ai. Ga shadawn, num ni na lit, la ni na lit ngu nna Yehowa masat da ai. Dai lit ni hpe atsawm galaw lu na matu, atsam ningja ni, atsam marai ni nga ra ai. (Nin 2:18) Ndai sumhpa hta, kunghpan ai Hkristan nauna gara hku byin lu ai lam hkaja na re. Hpang na sumhpa hta, ramma hpunau ni galaw lu ai lam hpe hkaja na re.

3-4. Kasi la mai ai ni hpe gara kaw mu mai ai kun? (Sumla hpe mung yu u.)

³ Yehowa hpe tsawra nna, Karai a magam gun wa ai sadi dung ai num law law a lam Chyum Laika hta lawm ai. (jw.org kaw na “Chyum Laika Hta Lawm Ai Num Ni Kaw Na Hpa Sharin La Lu  Ai Kun?” (Myen) sumhpa hpe yu u.) Madung chyum daw hta tsun da ai hte maren, dai num ni gaw, “sadi sahka hte lam shagu hta kangka re ai ni” re. Dai hta n-ga, nawku hpung hta kasi la ging ai kunghpan ai Hkristan nauna ni nga ai.

⁴ Ramma nauna ni, nawku hpung hta kasi la mayu ai kunghpan ai nauna ni nga ai kun? Shanhte a grai kaja ai atsam ningja ni hpe sadi yu u. Gara hku kasi la mai ai hpe myit u. Hpang na laika pang ni hta, kunghpan ai nauna ni hta nga ra ai ahkyak ai atsam ningja 3 a lam hkaja na re.

5. Kunghpan na matu shagrit shanem ai lam hpa majaw ra ai kun?

⁵ Ahkyak ai atsam ningja langai gaw shagrit shanem ai lam re. Shagrit shanem ai nauna gaw, Yehowa, kaga ni hte kaja ai hku hkau lam nga ai. (Yak 4:6) Ga shadawn, Yehowa hpe tsawra ai num gaw, Yehowa masat da ai woi awn lamang hpe shagrit shanem let npu taw ai. (1 Ko 11:3) Dai woi awn lamang gaw, nawku hpung hte mung, dinghku hte mung seng ai. c

6. Shagrit shanem ai hte seng nna Rebeka kaw na Ramma nauna ni hpa sharin la lu ai kun?

⁶ Rebeka a lam myit yu u. Shi gaw, zen ai, ngang kang ai dawdan lam jahkrat ai, hpaji rawng ai. (Nin 24:58; 27:5-17) Raitim, hkungga lara ai lam nga ai, npu taw ai. (Nin 24:17, 18, 65) Rebeka zawn, Yehowa a lamang hpe shagrit shanem let madi shadaw yang, nawku hpung hta mung, dinghku hta mung kasi kaja ai wa byin lu na re.

7. Lata npu taw ai hte seng nna Eshta kaw na ramma nauna ni hpa sharin la lu ai kun?

⁷ Kaga atsam ningja langai gaw, lata npu taw ai lam re. “Hpaji byeng-ya gaw lata npu taw ai ni hte rau nga ai” ngu Chyum Laika hta tsun ai. (Gsh 11:2, NWT) Eshta gaw lata npu taw ai sadi dung ai num re. Hkawhkam jan tai wa tim, n gumrawng ai. Kahpu daw ai Mordehkai hpaji jaw ai hpe madat ai, hkan sa ai. (Est 2:10,  20, 22) Nang mung kaga ni kaw hpaji hpyi nna hkan sa let, npu taw ai lam madun lu ai.—Tit 2:3-5.

8. 1 Timohti 2:9, 10 hku nga yang, bu hpun mawn sumli ai hte seng nna hpaji rawng ai hku dawdan lu na matu, lata npu taw ai lam gaw gara hku karum ya ai kun?

⁸ Kaga lam hku nna mung lata npu taw ai lam Eshta madun ai. Shi gaw, “hkum shing-yan tsawm ai hte hpraw htap” ai wa raitim, kaga ni grai myit maju jung wa hkra n galaw ai. (Est 2:7, 15) Hpa sharin la lu ai kun? Lam langai hpe 1 Timohti 2:9, 10 hta mu lu ai. (Hti u.) Hkristan nauna ni hpe, sari rawng nna htap htuk ai hku bu hpun mawn sumli na matu, kasa Pawlu hpaji jaw ai. Ndai kaw lang da ai Grik ga si gaw, kaga ni a hkamsha lam hpe hkungga ai lam madun ai hku bu hpun mawn sumli ging ai ngu lachyum nga ai. Sari rawng ai hku bu hpun ai nauna ni a matu anhte grai arawng la ai.

9. Abigela kaw na hpa sharin la lu ai kun?

⁹ Kaga atsam ningja langai gaw, sawn ginhka chye ai atsam re. Sawn ginhka chye ai atsam gaw hpa rai kun? Jaw ai, shut ai hpe ginhka chye nna, jaw ai hpe galaw ai atsam re. Abigela a lam hpe myit yu u. Madu wa a shut ai dawdan lam a majaw, nta ting jam jau hkrum sana. Abigela sawn ginhka chye nna, lawan wan galaw ai majaw sha, nta ting asak lawt mat ai re. (1 Sa 25:14-23, 32-35) Sawn ginhka chye yang, gara aten hta ga shaga ra na, azim sha nga ra na hpe chye na. Kaga ni hpe myit lawm ai lam madun ai hta mung, rap ra ai lam nga lu na re.—1 Ht 4:12.

10-11. Atsawm chye hti, chye ka yang, tinang hte kaga ni hpa akyu lu ai kun? (Sumla hpe mung yu u.)

¹⁰ Nauna ni gaw tatut akyu jaw ai hpaji ni sharin da ra ai. Kaji ai aten hta sharin da ai ni gaw, asak kaba ai du hkra akyu nga chye ai. Ga shadawn nkau hpe yu yu ga.

¹¹ Atsawm chye hti, chye ka hkra sharin la u. Htung hking nkau hta numsha ni hti chye, ka chye n ra ai ngu sawn la ai. Raitim, Hkristan shagu hti chye, ka chye na matu grai ahkyak ai. d (1 Tm 4:13) Dai majaw, yak tim, sharin la u. Hpa akyu lu na kun? Bungli lu na matu, bungli grin na matu loi na re. Chyum Laika atsawm hkaja lu na, bai sharin ya lu na re. Chyum Laika hti nna myit sawn sumru lu ai majaw, Yehowa hte grau hku hkau wa na re.—Ysh 1:8; 1 Tm 4:15.

12. Atsawm kanawn mazum chye na matu, Ga Shagawp 31:26 gaw gara hku karum ya lu ai kun?

¹² Atsawm kanawn chye hkra sharin la u. Hkristan ni gaw atsawm kanawn chye ra ai. “Masha kadai wa rai ti mung, na la na matu lawan nga u ga; ga tsun na matu hkum tin nga u  ga” ngu Yaku hpaji jaw da ai. (Yak 1:19) Kaga masha ni hte ga shaga ai shaloi, atsawm madat ya u. Dai gaw “matsan dum ai” lam madun ai re. (1 Pe 3:8) Kaga ni tsun ai, hkamsha ai hpe n chye na yang, htap htuk ai hku san u. N tsun shi yang myit u. (Gsh 15:28) ‘Ngai tsun na ga gaw jaw ai kun? N-gun lu shangun na kun? Kaga wa hpe n hkungga ai zawn byin na kun? Zai ai zawn rai mat na kun?’ ngu myit yu u. Atsawm kanawn chye ai, kunghpan ai nauna ni kaw na sharin la u. (Ga Shagawp 31:26 hpe hti u.) Shanhte tsun shaga ai lam hpe sadi yu u. Nang atsawm sharin la yang, kaga ni hte kanawn chye wa na re.

13. Nta bungli dang hkra gara hku sharin la mai ai kun? (Sumla hpe mung yu u.)

¹³ Nta bungli dang hkra sharin la u. Buga ginra law law hta, nta bungli law malawng hpe num ni galaw ra ai. Nta bungli dang na matu, kanu (sh) nauna langai ngai kaw na sharin la mai ai. Nauna Tsindi ndai hku tsun ai: “Anu gaw bungli hpe shakut galaw yang pyaw ai ngu sharin ya ai. Shat shatmai shadu ai, jasan jaseng galaw ai, rai chywi ai, gumhpraw hpe atsawm jailang ai zawn re ai ladat ni hpe, anu kaw na sharin la da ai majaw, tinang hkrai tsap lu ai. Karai a magam hta mung law law shang lawm lu ai. Manam daw kam na matu mung anu sharin ya ai. Manam daw kam ai majaw, kasi kaja ai hpunau nauna law law hte hkrum lu ai.” (Gsh 31:15, 21, 22) Bungli shakut ai, manam daw kam ai, nta bungli dang ai num gaw, dinghku a matu mung, nawku hpung a matu mung shaman chyeju re.—Gsh 31:13, 17, 27; Kas 16:15.

14. Hkriste kaw na hpa sharin la lu ai kun? Hpa hpe myit maju jung ging ai kun?

¹⁴ Tinang hkrai tsap lu hkra shakut u. Hkristan yawng tinang hkrai tsap lu hkra shakut ra ai. (Hpl 4:11) Lahta tsang jawng hta, tinang sharin la mayu ai kan bau hpaji lata mai ai. “Asak kaba wa yang akyu rawng na hpaji lata na matu nu yan wa hpaji jaw ai. Awa n-gun jaw ai hte maren, jahpan jum hpaji sharin la dat ai grai jaw mat ai ngu” nauna Hkriste tsun ai. Kan bau hpaji chye ai hte sha n mai ai. Gumhpraw atsawm chye jai hkra mung shakut ra ai. (Gsh 31:16, 18) Nga ai hte myit dik yang, n ra ai sha gumhpraw n hkoi yang, Karai a magam hpe shawng tawn lu na re.—1 Tm 6:8.

15-16. Nawku hpung hta dinghku n de ai nauna ni nga ai gaw, hpa majaw shaman chyeju re ai kun? (Marku 10:29, 30)

¹⁵ Wenyi atsam ningji ni nga yang, kan bau hpaji chye da yang, htawm hpang lit ni a matu jin jin rai nga na re. Htawm hpang lit nkau hpe yu yu ga.

¹⁶ Dinghku n de ai prat hte aten ladaw mi daram nga na matu dawdan mai ai. Htung hking nkau hta, mahkawn kaba prat hte nga ai hpe yu kaji ai raitim, Yesu a ga hte maren nkau mi  dinghku n de ai sha nga ma ai. (Mat 19:10-12) Kaga masa lam ni a majaw, dinghku n de ai ni mung nga ai. Dinghku de ai rai rai, n de ai rai rai, Yehowa hte Yesu a man hta manu n yawm mat ai. Mungkan ting na nawku hpung ni hta, dinghku n de ai nauna ni nga ai gaw shaman chyeju re. Kaga ni hpe tsawra nna, lanu lahku ya chye ai majaw, hpunau nauna ni a matu, kana zawn, kanu zawn byin wa ai.—Marku 10:29, 30 hpe hti u; 1 Tm 5:2.

17. Aten hpring magam gun lu hkra ya kaw na ramma nauna ni gara hku hkyen lajang mai ai kun?

¹⁷ Aten hpring magam galaw lu ai. Mungkan ting na hkaw tsun bungli hta shang lawm nga ai law malawng gaw nauna ni re. (Shk 68:11) Aten hpring magam hta shang lawm na matu, ya kaw na lajang da mai na kun? Lam woi ningshawng, gawgap shawang lit gun, Behtela nta masha hku nna magam gun mai ai. Bandung a matu akyu hpyi u. Aten hpring magam gun nga ai ni kaw hpaji hpyi u. Bandung du na matu lajang u. Bandung du hkra galaw yang, Yehowa a magam hta, na a matu kaga ahkaw ahkang ni mung lu wa na re.

18. Hpa majaw ningrum ningtau hpe atsawm lata ra ai kun? (Sumla hpe mung yu u.)

¹⁸ Dinghku de na matu myit yang myit na. Shawng na laika pang ni hta bawngban wa ai atsam ningja ni gaw, dinghku num kaja byin na matu karum ya na re. Dinghku de na matu myit yang, ningrum ningtau hpe atsawm lata u. Dai gaw grai ahkyak ai dawdan lam re. Dinghku de yang madu wa woi awn ai hku galaw ra ai hpe dum u. (Rom 7:2; Ehp 5:23, 33) Tinang hkum tinang san u: ‘Shi gaw kunghpan ai Hkristan kun? Prat hta Yehowa hpe shawng tawn ai kun? Hpaji rawng ai dawdan lam ni hpe jahkrat lu ai kun? Tinang a mara hpe yin la chye ai kun? Numsha ni hpe hkungga ai kun? Karai Kasang hte nye a hku hkau lam ngang hkra karum ya lu ai kun? Ngai hpe bau jin ai kun? Ningrum ningtau kaja rai na zawn re ai kun? Lit ni hpe kang ka hkra galaw chye ai kun? Ga shadawn, nawku hpung hta hpa lit ni shi lu ai kun? Dai hpe kang ka hkra galaw ai kun?’ (Luk 16:10; 1 Tm 5:8) Kaja ai madu wa lu mayu yang, tinang nan kaja ai madu jan byin hkra shakut ra ai.

19. Madu wa a matu “karum shingtau” ai wa byin lu ai gaw hpa majaw kabu hpa re ai kun?

¹⁹ Kaja ai madu jan gaw, madu wa hpe “karum shingtau na matu ram ging ai nrum ntau langai” re ai ngu Chyum Laika hta tsun ai. (Nin 2:18, JCLB) Dai hku tsun ai majaw, num  ni a manu yawm mat ai kun? N re. Shagrau nga ai re. Yehowa hpe pyi “karum ai wa” ngu Chyum Laika hta tsun da ai. (Shk 54:4; Heb 13:6) Dinghku hpe akyu jaw ai dawdan lam ni jahkrat lu hkra karum ya ai, madu wa hpe madi shadaw ya ai hku nna karum ya ai wa byin lu ai. Yehowa hpe tsawra ai majaw, kaga ni madu wa a atsam ningja ni mu wa hkra galaw ya ai. (Gsh 31:11, 12; 1 Tm 3:11) Yehowa hpe tsawra ai myit grau law hkra galaw ai, nta masha ni, hpunau nauna ni hpe karum ya ai hku nna, madu jan lit a matu ya kaw nna hkyen lajang mai ai.

20. Kaja ai kanu gaw dinghku hpe gara hku byin hkra galaw ya lu ai kun?

²⁰ Kanu langai byin wa lu ai. Dinghku de ai hpang, kashu kasha lu wa chye ai. (Shk 127:3) Dai majaw, kaja ai kanu byin na matu, hpa ra ai kun? ngu ai hpe myit yu u. Ndai sumhpa hta bawngban da ai atsam ningja ni, tatut akyu jaw ai hpaji ni gaw, madu jan kaja, kanu kaja byin na matu karum ya lu ai. Tsawra myit, matsan dum myit, myit galu ai lam nga yang, na a dinghku shim lum nna tsawra myit hte hpring nga na re.—Gsh 24:3.

21. Nauna ni hte seng nna nang gara hku hkamsha ai kun? Hpa majaw kun? (Makawp sumla hpe yu u.)

²¹ Nauna ni e, Yehowa hte hpunau nauna ni a matu, nanhte galaw ya ai lam yawng a matu, anhte chyeju dum ai. (Heb 6:10) Nanhte gaw, tinang hte kaga ni hpe akyu jaw ai atsam ningja ni, tatut akyu jaw ai hpaji ni sharin la nga ai. Htawm hpang hta lu wa na lit ni a matu hkyen lajang nga ai. Nanhte gaw Yehowa a uhpung a matu grai manu dan ai.