1. Shakawn 18:46 hta Dawi gaw Yehowa hpe hpa hte shingdaw da ai kun?

 DAI ni aten hta, anhte a prat hpe yak shangun ai (sh) galai shai mat shangun ai manghkang ni hpe n myit mada ai sha kalang ta hkrum wa chye ai. Yehowa Karai Kasang kaw na karum hpyi mai ai majaw chyeju dum hpa re. Asak hkrung nga ai Karai Kasang Yehowa gaw, anhte hpe karum ya na matu jin jin rai nga ai lam shawng na sumhpa hta chye wa sai. Karai Kasang karum ya ai hpe hkamsha lu ai shaloi, “Yehowa a hkrung nga ai” hpe grau kam wa ai. (Shakawn 18:46 hpe hti u.) Yehowa hpe a hkrung nga ai ngu shaga ngut ai hpang, “nye a lunghkrung” ngu Dawi shaga wa ai. Asak hkrung ai Karai hpe asak n hkrung ai lunghkrung hte hpa majaw shingdaw da ai kun?

2. Yehowa gaw “nye a lunghkrung” ngu ai ga hpe madung nna hpa lam ni hpe hkaja mat na kun?

² Yehowa hpe hpa majaw lunghkrung hte shingdaw da ai kun? Dai gaw Yehowa a lam hpa sharin ya ai kun? Yehowa hpe anhte a lunghkrung hku nna gara hku kamhpa mai ai kun? Lunghkrung hte bung ai Karai a atsam ningja ni hpe gara hku kasi la mai ai kun? Ndai sumhpa hta hkaja mat ga.

YEHOWA GAW HPA MAJAW LUNGHKRUNG RE AI LAM

3. “Lunghkrung” ngu ai ga si hpe Chyum Laika hta gara hku lang chye ai kun? (sumla hpe yu u.)

³ Yehowa a atsam ningja nkau hpe madun dan na matu, “lunghkrung” ngu ai ga si hpe Chyum Laika hta lang ai. Mauhpa atsam ningja ni a lam, shi a mayam ni tsun ai lam law malawng hta Karai Kasang hpe “lunghkrung” hku nna tsun ma ai. Tara Jahprang 32:4 hta Yehowa hpe “Lunghkrung” hku nna shawng nnan lang, mu lu ai. “Anhte Karai Kasang zawn, lunghkrung shaje n nga ai” ngu Hana akyu hpyi ai. (1 Sa 2:2) “Lunghkrung e” ngu nna Habaku tsun ai. (Hab 1:12) “Nye a . . . lunghkrung” ngu nna Shakawn Kungdawn 73 hpe ka ai wa tsun ai. (Shk 73:26)  Yehowa nan shi hkum shi lunghkrung hku nna tsun ai. (Esa 44:8) Lunghkrung hte bung ai Karai Kasang a atsam ningja 3 gaw hpa rai kun? Yehowa hpe “anhte a Lunghkrung” gara hku byin shangun lu ai kun?—Trj 32:31.

4. Yehowa gaw gara hku nna shingbyi shara re ai kun? (Shakawn 94:22)

⁴ Yehowa gaw shingbyi shara re. Nbung laru ru ai aten hta lunghkrung npu de shang nna shingbyi mai ai zawn, prat a yakhkak ai aten ni hta Yehowa hpang de shang nna shingbyi mai ai. Yehowa anhte hpe shimlum lam jaw ai. (Shakawn 94:22 hpe hti u.) Htani htana hkra machyi shangun lu ai shoihpa ni kaw na makawp maga ya ai. Myit tsang ai lam ni, yakhkak jamjau ai lam ni byin shangun ai lam yawng hpe, htawm hpang hta yeng seng kau ya na ngu nna pyi ga sadi jaw da ai.—Eze 34:25, 26.

5. Yehowa hpe gara hku nna tinang a lunghkrung zawn Shingbyi Shara byin shangun lu ai kun?

⁵ Yehowa hpe lunghkrung zawn Shingbyi Shara shatai lu ai lam langai gaw, akyu hpyi ai lam re. Akyu hpyi ai shaloi, anhte a myit masin hte myit mang ai lam hpe makawp maga ya na, “Karai Kasang a ngwi pyaw ai” lam lu la na re. (Hpl 4:6, 7) Makam masham a majaw htawng hkrat nga ai hpunau Atam a lam myit yu u. Grai mazut ai ladat hte san jep hkrum ai. Jahkrit shama hkrum ai. Shi ndai hku tsun ai: “San jep ai wa shaga shagu ngai grai myit tsang ai. . . . Yehowa kaw galoi mung akyu hpyi ai. Myit simsa na matu hte nyan hpaji lu na matu akyu hpyi ai. Gara hku mi san jep tim, ngai sadi dung lu wa ai majaw grai pyaw ai. . . . Yehowa a karum shingtau a majaw, nlung shakum a shingdu hta ngai tsap nga ai zawn re.”

6. Yehowa hpe hpa majaw galoi mung kamhpa mai ai kun? (Esaia 26:3, 4)

⁶ Yehowa hpe galoi mung kamhpa mai ai. Gara aten hta rai rai, lunghkrung gaw shi shara hta sha nga taw ai zawn, anhte karum shingtau ra ai aten shagu Yehowa nga ai. “Htani htana lunghkrung” re ai majaw, Yehowa Karai Kasang hpe kamhpa mai ai. (Esaia 26:3, 4 hpe hti u.) Galoi mung asak hkrung ai Karai re ai majaw, ga sadi ni grin lu ai. Anhte a akyu hpyi ga ni hpe na lu ai. Ra ai karum shingtau lam jaw lu ai. Sadi dung ai ni hpe sadi dung ai. (2 Sa 22:26, NWT) Anhte sak jaw wa ai ni hpe Yehowa galoi mung n malap ai. Shaman chyeju jaw na re.—Heb 6:10; 11:6.

7. Yehowa hpe kamhpa ai shaloi hpa akyu lu ai kun? (Sumla hpe mung yu u.)

⁷ Yehowa hpe hpring tup kamhpa ai hku nna, anhte a lunghkrung byin shangun ai. Yakhkak ai aten hta pyi, Yehowa hpe madat mara yang, akyu lu na ngu ai hpe kam ai. (Esa 48:17, 18) Yehowa karum ya ai hpe hkrum shagu, anhte grau kamhpa wa ai. Chyam dinglik lam ni kade ram sawng tim, hkamjan lu hkra karum ya ai gaw, Yehowa sha nga ai hpe grau kam wa ai. Yehowa hpe galoi mung kamhpa mai ai ngu ai hpe, tinang hpe karum ya na masha kadai mung n nga ai aten hta, grau nna chye wa ai. Hpunau Balatima ndai hku tsun ai: “Hkyuk rawng nga ai aten gaw Karai Kasang hte hku hkau lam ngangkang dik htum aten re ngu lu tsun ai. Dai aten hta anhte  langai sha rai taw ai. Masa lam ni hpe galai shai mat hkra hpa mung n lu galaw ai. Dai majaw, Yehowa hpe grau kamhpa chye wa ai.”

8. (a) Yehowa gaw n galai shai ai ngu hpa majaw lu tsun ai kun? (b) Lunghkrung hte bung ai Karai Kasang hpe nawku nga ai majaw hpa akyu lu ai kun? (Shakawn 62:6, 7)

⁸ Yehowa gaw ngangkang ai. Lunghkrung kaba zawn, Yehowa gaw ngangkang ai. N shamu ai. Karai a atsam ningja ni, yaw shada lam ni gaw galoi mung n galai shai ai. (Mal 3:6) Tinang hpe Adam hte Ewa gumlau mat tim, masha ni a matu yaw shada lam hpe n galai shai kau ai. Kasa Pawlu tsun ai zawn, Yehowa gaw shi a tsang madang ni hpe “ndang kau” nna n galaw ai. (2 Tm 2:13) Hpa mi byin tim, kadai ni hpa galaw tim, Karai Kasang a atsam ningja ni, yaw shada lam ni, tsang madang ni, galai shai na n re ngu tsun mayu ai re. N galai shai ai Karai Kasang re ai majaw, yakhkak ai aten hta, anhte karum hpyi mai ai. Htawm hpang ga sadi ni hpring tsup wa hkra galaw ya na hpe mung myit mada mai ai.—Shakawn 62:6, 7 hpe hti u.

9. Nauna Tatiyana kaw na hpa sharin la lu ai kun?

⁹ Yehowa hpe Lunghkrung byin shangun lu ai lam langai gaw, Yehowa a atsam ningja ni, mungkan ga hte shinggyim masha ni a matu jaw da ai ga sadi ni a lam myit sawn sumru ai hku nna re. Dai zawn myit sawn sumru ai gaw, yakhkak ai aten hta matut ngangkang na matu, sadi dung na matu karum ya ai. (Shk 16:8) Makam masham a majaw, nauna Tatiyana nta hta sharen da hkrum ai. Shi ndai hku tsun ai: “Nta kaw sharen da hkrum ai aten hta ngai langai sha re. Shawng nnan hta grai yak ai. Chyahkring hkring myit daw ai. Raitim, Karai Kasang a lam, Karai jaw ai ga sadi ni a lam myit sawn sumru ai shaloi, hpa majaw hkamjan ging ai lam chye na wa ai.” Dai gaw nauna hpe myit simsa na matu, matut sadi dung na matu karum ya ai. “Hpa majaw dai ni byin nga ai hpe bai myit dat ai shaloi, Yehowa a matu re ngu ai hpe bai dum wa ai. Dai gaw tinang a lam sha matut n myit nga na matu, karum ya ai” ngu shi tsun ai.

10. Ya aten hta Yehowa hpe gara hku nna anhte a Lunghkrung byin shangun lu ai kun?

¹⁰ Kade n na yang, Yehowa hpe grau kamhpa ra na, grai yak ai masa ni hte hkrum wa sana re. Dai majaw, ya aten gaw sadi dung let hkamjan lu na matu ra ai lam ni hpe Karai Kasang lajang ya na ngu ai hpe kam ai myit grau law wa hkra galaw ra na aten re. Gara hku galaw mai ai kun? Chyum Laika labau ni, ya prat na Karai a mayam ni a mahkrum madup ni hpe hti u. Shi a mayam ni hpe Karai Kasang gara hku madi shadaw wa ai lam sadi yu u. Chyum Laika labau ni hpe atsawm myit sawn sumru u. Rai yang, Yehowa gaw na a Lunghkrung byin wa na re.

YEHOWA A LUNGHKRUNG ZAWN RE AI ATSAM NINGJA NI HPE KASI LA U

11. Yehowa a lunghkrung zawn re ai atsam ningja ni hpe hpa majaw kasi la mayu ai kun? (“Ramma Hpunau Ni A Matu Bandung” lawk hpe mung yu u.)

¹¹ Yehowa a lunghkrung zawn re ai atsam ningja ni a lam hkaja wa sai. Dai atsam ningja ni hpe  gara hku kasi la mai ai kun? Karai a atsam ningja ni hpe shakut nna kasi la magang, hpunau nauna ni hpe shangang shakang ya lu magang re. Ga shadawn, Simun hpe Kehpa, Grik hku Petru ngu Yesu mying jaw ai. “Lunghkrung” ngu ai lachyum nga ai. (Yhn 1:42) Nawku hpung hpe Petru shalan shabran ya na, makam masham ngangkang hkra karum ya lu na ngu Yesu tsun nga ai re. Myitsu salang ni gaw “shingnip ai lunghkrung kaba” zawn byin na ngu, Chyum Laika hta tsun da ai. Hpunau nauna ni hpe myitsu salang ni makawp maga ya na ngu ai lachyum re. (Esa 32:2) Raitim, Yehowa a lunghkrung zawn re ai atsam ningja ni hpe, anhte yawng kasi la mai ai. Rai yang, shada da n-gun jaw lu na re.—Ehp 5:1.

12. Anhte gaw gara hku nna kaga ni a matu shingbyi shara byin lu ai kun?

¹² Shingbyi shara byin u. Shingra tara tsin-yam a majaw, majan a majaw hpunau nauna ni a nta htenza mat ai aten, hprawng hkawm ra mat ai aten hta, shanhte a matu shingbyi shara anhte byin lu ai. “Hpang jahtum na nhtoi ni” hta grau yak wa na re ai majaw, shada da karum ya na matu ahkaw ahkang ni grau law ai. (2 Tm 3:1) Hpunau nauna ni hpe shalan shabran ya mai ai. Tsawra myit madun mai ai. Lam langai gaw, Nawku Htingnu hta kaga ni hpe alum ala hte hkap tau la ai, nawku hpung hpe tsawra myit hpring ai shara byin hkra galaw ai hku nna re. Mazut ai, tsawra myit n nga ai, dip n-gun law ai mungkan hta asak hkrung nga ra ai majaw, hpunau nauna ni zuphpawng sa ai shaloi, tsawra hkrum ai, shimlum ai ngu hkamsha hkra anhte galaw mayu ai.

13. Kaga ni a matu myitsu salang ni gaw gara hku nna shingbyi shara byin lu ai kun? (Sumla hpe mung yu u.)

¹³ Shingra tara tsin-yam, prat a tsin-yam hkrum nga ai hpunau nauna ni a matu, myitsu salang ni gaw shingbyi shara byin lu ai. Shingra tara tsin-yam (sh) hkamja lam manghkang hkrum nga  ai hpunau nauna ni hpe karum ya lu na matu, myitsu salang ni gaw kalang ta lajang ya ma ai. Chyum Laika hpe madung tawn nna, hpaji jaw ai, n-gun jaw ai. Myitsu salang ni gaw matsan dum chye ai, myit tau ya chye ai, atsawm madat ya chye ai nga yang, hpunau nauna ni karum hpyi na matu grau loi na re. Tsawra hkrum ai ngu hkamsha nna, Chyum Laika hpe madung tawn nna jaw ai lam matsun ni hpe hkan sa na matu grau loi na re.—1 Ht 2:7, 8, 12.

14. Kam mai ai wa re ai lam gara hku madun mai ai kun?

¹⁴ Kam mai ai wa byin u. Laksan hku nna, kaga ni yakhkak hkrum nga ai aten hta anhte gaw kam mai ai wa byin mayu ai. (Gsh 17:17) Gara hku byin mai ai kun? Yehowa hpe shani shagu kasi la ai hku nna re. Ga shadawn, ga sadi grin na matu, aten hkrak chye galaw ai wa byin na matu shakut mai ai. (Mat 5:37) Marai langai ngai karum shingtau ra nga ai hpe chye yang, karum ya mai ai. Nawku hpung lit ni lu wa ai shaloi, lam matsun hte maren lit kangka hkra shakut mai ai.

15. Kam mai ai myitsu salang byin yang, hpunau nauna ni hpa akyu lu ai kun?

¹⁵ Kam mai ai myitsu salang rai yang, hpunau nauna ni hpa akyu lu ai kun? Karum Shingtau ra shagu hkaw tsun lawk hpa-awn ni, myitsu salang ni hpe hkaw tsun masha ni matut mahkai lu ai. Dai gaw shanhte hpe myit tsang lam yawm shangun ai. Myitsu salang ni sharawng awng let  karum ya mayu ai hpe chye da yang, tsawra hkrum ai ngu hkamsha ai. Myitsu salang ni gaw, tinang a ningmu hpe n re ai sha, Chyum Laika hte uhpung a laili laika ni hpe madung tawn nna hpaji jaw yang, kata lam ni hpe ip da ya yang, tsun ai hte maren galaw yang, hpunau nauna ni grau kam wa na re.

16. Ngangkang ai nga yang, tinang hte kaga ni gara hku akyu lu ai kun?

¹⁶ Ngangkang ai wa byin u. Tengman ai hpe ngang ngang jum da yang, Chyum Laika npawt tara ni hpe madung nna dawdan lam jahkrat yang, kaga ni a matu kaja ai kasi ningli byin wa na re. Makam masham hte tup hkrak tengman ai machye machyang rawt jat wa yang, tengman ai lam hta ngangkang nga na re. Ung ang ai wa, myit n ngang ai wa n byin sai. Shut ai sharin achyin lam ni, mungkan a myit mang ai lam ni a shingkang ka-up hkrum sana n re. (Ehp 4:14; Yak 1:6-8) Yehowa hte shi a ga sadi ni hpe kam ai majaw, n kaja ai shiga ni na ai shaloi myit simsa ai. (Shk 112:7, 8) Mayak mahkak hkrum nga ai ni hpe mung karum ya lu ai.—1 Ht 3:2, 3.

17. Nawku hpung hpe myitsu salang ni shangang shakang ya matu hpa gaw karum ya na kun?

¹⁷ Myitsu salang ni gaw, galaw hkawm sa ai lam hta hkang lu ai wa, sawn maram chye ai wa, kashuk kashak n re ai wa, rap ra ai wa rai ra ai. “Kangka re ai mungga hpe manoi manat ai wa” rai ra ai. Rai yang, nawku hpung hpe shangang shakang ya lu na re. (Tit 1:9; 1 Tm 3:1-3) Tinang nan, kaja ai kasi ningli madun ai, sagu kawan ai lam ni galaw ai. Dai lam hku nna, hkaw tsun masha ni hpe hkaw tsun magam hta ayan shang lawm na matu, zuphpawng ayan lung na matu, tinang hkrai hkaja ai lamang ayan galaw na matu myitsu salang ni n-gun jaw ai. Hkrit tsang hpa manghkang ni hkrum ai shaloi, Yehowa hte shi jaw ai ga sadi ni hpe myit maju jung na matu karum ya ai.

18. Yehowa hpe hpa majaw shakawn mayu ai kun? Hpa majaw grau hku hkau mayu ai kun? (“ Yehowa Hte Grau Hku Hkau Shangun Na Lam” lawk hpe mung yu u.)

¹⁸ Yehowa a mauhpa atsam ningja ni a lam chye wa ai shaloi, “nye a lunghkrung rai nga ai Yehowa gaw, a nga u ga” ngu Hkawhkam Dawi zawn anhte tsun lu ai. (Shk 144:1) Yehowa hpe galoi mung kamhpa mai ai. Karai Kasang gaw shi hte hku hkau hkra karum ya na re ai majaw, asak kaba mat yang pyi, “shi gaw, nye a lunghkrung rai nga ai” ngu lu tsun ai.—Shk 92:14, 15.