1. Yesu shawng nnan galaw wa ai mauhpa amu gaw gara zawn masa hta re ai hpe tsun dan u. 

 YESU a hkaw tsun magam nnan hpang ai aten re ai A. D. 29 htum na mahka hta hpa byin wa ai hpe shingran yu ga. Yesu, kanu Mari hte sape nkau gaw, hkungran poi langai de saw shaga hkrum ai. Yesu a daidaw buga Nazaret mare a dingdung maga de nga ai Hkana kahtawng hta galaw ai re. Mari gaw poi madu ni hte hkau ai. Dai majaw, manam hkalum ai hta karum ya na masa nga ai. Raitim, poi galaw nga ai shaloi, num nnan yan la nnan hte nta madu ni kaya hkrum na masa pru wa ai. Tsabyi jahku ma mat ai. b Sawn da ai hta na manam grau sa ai rai na re. ‘Shanhte tsabyi n lu sai’ ngu kasha hpe Mari sa tsun ai. (Yhn 2:1-3) Yesu hpa galaw ai kun? Hka hpe “tsabyi kaja” byin hkra mauhpa lam hte galai shai ya dat ai.​—Yhn 2:9, 10.

2-3. (a) Gara mauhpa amu ni Yesu galaw wa ai kun? (b) Ndai sumhpa hta hpa lam ni bawngban na kun?

² Magam gun ai aten laman, kaga mauhpa amu law law hpe mung Yesu galaw wa ai. c Mauhpa atsam hpe jailang nna, mun hku law ai masha ni hpe karum ya ai. Ga shadawn, mauhpa amu lahkawng hpe sha myit yu ga. La 5,000 hpe kalang, 4,000 hpe kalang, mauhpa amu hte jaw sha ai. Dai hta nga ai num ni, ma ni hpe mung hti shalawm na nga yang, marai 27,000 jan nga ai. (Mat 14:15-21; 15:32-38) Dai masa lahkawng  yan hta machyi masha ni hpe mung shamai ya ai. (Mat 14:14; 15:30, 31) Mauhpa amu hte Yesu shamai ya, jaw sha ai majaw masha hpawng gaw grai mau wa na re.

³ Yesu a mauhpa amu ni kaw nna anhte law law sharin la lu ai. Dai mauhpa amu ni kaw na makam masham shangang ya ai lam ni hpe sharin la lu ai. Mauhpa amu ni galaw ai shaloi Yesu madun ai shagrit shanem lam, matsan dum myit hpe gara hku kasi la mai ai hpe ndai sumhpa hta bawngban mat na re.

4. Yesu a mauhpa amu ni gaw makam masham shangang ya ai kade a lam sharin ya ai kun?

⁴ Yesu a mauhpa amu ni kaw nna, Yesu a lam sha n-ga, Karai Kasang a lam, makam masham shangang ya ai lam ni hpe sharin la lu ai. Gaja nga yang, mauhpa amu ni a Npawt gaw Yehowa re. Kasa 10:38 hta ndai hku tsun da ai: “Karai Kasang gaw chyoi pra ai wenyi hte mung, n-gun atsam hte mung, [Yesu] hpe chya ya wu ai; Karai Kasang shi hte rau rai nga ai majaw, mai kaja ai amu shi galaw nna, nat gumlau e zingri zingrat hkrum ai ni yawng mayawng hpe shamai ya let, kawan katsan hkawm nga ai.” Dai sha n-ga, mauhpa amu ni hte hpawn, Yesu tsun ai, galaw ai lam yawng gaw shi Kawa a myit ai, hkamsha ai lam ni hpe dan dawng shangun ai. (Yhn 14:9) Yesu a mauhpa amu ni kaw na sharin la lu ai lam 3 hpe yu yu ga.

5. Mauhpa amu ni galaw na matu Yesu hpe hpa gaw shadut ya ai kun? (Mahte 20:30-34)

⁵ Langai, Yesu hte Kawa Yehowa gaw anhte hpe grai tsawra ai. Mungkan ga hta nga ai shaloi, mauhpa lam hte machyi ai ni hpe shamai ya ai hku nna, masha ni hpe kade tsawra ai lam Yesu madun ai. Kalang mi hta, myi n mu ai marai lahkawng Yesu hpe marawn nna karum hpyi ma ai. (Mahte 20:30-34 hpe hti u.) Yesu “matsan dum ai” majaw, shan hpe shamai ya ai. “Matsan dum” ngu nna ga gale da ai Grik ga si gaw, kraw kata kaw nna grai matsan dum ai ngu lachyum nga ai. Kawsi ai ni hpe jaw sha na matu, manggang kap ai ni hpe shamai ya na matu mung, tsawra myit kaw nna byin pru wa ai dai matsan dum myit sha Yesu hpe shadut ya ai re. (Mat 15:32; Mrk 1:41) “Tsawra matsan dum myit” madun ai Yehowa hte Yesu gaw anhte hpe grai tsawra ai, anhte nchyi nmu hkamsha nga ai hpe yu nna myit hkra machyi ai hpe kam mai ai. (Luk 1:78, JCLB; 1 Pe 5:7) Shinggyim masha ni a manghkang yawng hpe grai yeng seng kau ya mayu ai.

6. Yesu hpe hpa atsam Karai Kasang jaw da ai kun?

⁶ Lahkawng, manghkang yawng hpe hparan ya lu ai atsam Yesu hpe Karai Kasang jaw da ai. Anhte galoi mung hparan lu na n re ai manghkang yawng hpe, Yesu hparan ya lu ai lam shi a mauhpa amu ni gaw sakse madun ai. Ga shadawn, anhte lu da ai yubak hte yubak a majaw byin wa ai machyi makaw lam, si ai lam kaw na anhte hpe sha lawt ya lu ai atsam Yesu hta nga ai. (Mat 9:1-6; Rom 5:12, 18, 19) “Ana ahkya amyu myu hpe shamai shatsai ya” lu ai atsam, si ai ni hpe pyi bai jahkrung ya lu ai atsam nga ai. (Mat 4:23; Yhn 11:43, 44) Nbung laru hpe hkang lu ai atsam, nhkru ai nat ni hpe shaden kau lu ai atsam mung nga ai. (Mrk 4:37-39; Luk 8:2) Kasha hpe dai zawn atsam Yehowa jaw da ai hpe chye lu ai gaw n-gun lu hpa re.

7-8. (a) Yesu a mauhpa amu ni gaw hpa hpe kam shangun ai kun? (b) Mungkan nnan hta gara mauhpa amu hpe mu lu na matu nang myit mada nga ai kun?

⁷ Masum, Karai a Mungdan galaw ya na htawm hpang ga sadi ni hpring tsup wa na hpe tsep kawp kam mai ai. Mungkan ga hta nga ai shaloi, shinggyim masha hku nna mauhpa amu ni Yesu dai daram galaw wa ai nga yang,  Karai Mungdan a Hkawhkam hku nna htawm hpang hta kade daram galaw ya na hpe chye lu ai. Hkristu a uphkang lam npu hta hkamsha lu na shaman chyeju ni hpe myit yu u. Ana ahkya amyu myu, n kung n kang lam amyu myu hpe Yesu yeng seng kau ya na re ai majaw anhte grai hkam kaja na re. (Esa 33:24; 35:5, 6; Shr 21:3, 4) Kawsi hpang gara ai, shingra tara tsin-yam hkrum ai lam ni galoi byin sana n re. (Esa 25:6; Mrk 4:41) “Lup ni” kaw na bai hkrung rawt wa na tsawra ai ni hpe hkap tau la lu na majaw kabu na re. (Yhn 5:28, 29) Mungkan nnan hta gara zawn mauhpa amu mu lu na matu nang myit mada ai kun?

⁸ Mauhpa amu ni galaw ai shaloi, Yesu gaw shagrit shanem lam, matsan dum myit madun ai. Anhte hta mung dai zawn atsam ningja ni nga ging ai. Ga shadawn 2 hpe bawngban yu ga. Shawng nnan, Hkana mare na hkungran poi a lam hpe yu yu ga.

9. Hkungran poi hta Yesu hpa majaw mauhpa amu galaw ya ai kun? (Yawhan 2:6-10)

⁹ Yawhan 2:6-10 hpe hti u. Hkungran poi hta tsabyi jahku ma mat ai shaloi, lama ma galaw ya na matu Yesu hta lit nga ai kun? N nga ai. Mauhpa lam hte tsabyi jahku byin hkra Meshia galaw ya na ngu myihtoi htoi da ai lam n nga ai. Raitim, na a hkungran poi hta dai zawn byin mat yang gara hku hkamsha na hpe shingran yu u. Hkungran poi galaw ai nta masha, laksan hku nna num nnan yan la nnan  hpe Yesu matsan dum mat ai rai na re. Shanhte hpe kaya n hkrum shangun mayu ai majaw, sumhpa nnan hpang ai hta tsun wa ai hte maren, mauhpa lam hte hka lita 390 (Galan 103) daram hpe tsabyi kaja byin hkra galai shai kau ya ai. Hkalum ten ngut ai hpang mung, nta na matu loi mi ngam na daram, bai dut lu na daram law hkra galaw ya ai rai na re. Num nnan yan la nnan grai chyeju dum na re.

10. Yawhan daw kaba 2 hta lawm ai labau kaw na ahkyak ai ahkri ahkrai lam nkau hpe tsun dan u. (Sumla hpe mung yu u.)

¹⁰ Yawhan daw kaba 2 hta lawm ai labau kaw na ahkri ahkrai lam nkau hpe yu yu u. Tinang hpe masha ni myit maju jung wa hkra Yesu n galaw wa ai hpe sadi hkrup ai kun? Nlung yam ni hta shi nan hka n jahpring ai. Poi hta karum ya nga ai ni hpe jahpring shangun ai. (Daw kaji 6, 7) Hka hpe tsabyi jahku byin hkra galaw ya ngut ai hpang hta mung poi up hpang de shi nan n la sa ai. Karum ya nga ai ni hpe la sa shangun ai. (Daw kaji 8) Tsabyi kawk hpe hpai nna, manam ni a shawng hta wa tsap nna ‘ya sha ngai galaw dat ya ai tsabyi jahku hpe naw chyim yu u’ ngu tsun nna arawng n mala ai.

11. Yesu a mauhpa amu kaw na hpa sharin la lu ai kun?

¹¹ Hka kaw na tsabyi jahku byin hkra galaw ya ai Yesu a mauhpa amu kaw na hpa sharin la lu ai kun? Shagrit shanem lam re. Mauhpa amu a matu Yesu arawng n la ai. Hpa mi galaw tim, galoi mung arawng n mala ai. Shagrit shanem let Kawa hpe sha galoi mung shagrau ai. (Yhn 5:19, 30; 8:28) Anhte mung, Yesu hpe kasi la nna shagrit shanem na nga yang, tinang galaw ngut kre wa ai ni hpe shakawng na n re. Yehowa a magam hta, hpa mi galaw lu tim, hkum shakawng. Mauhpa Karai a magam gun lu ai majaw sha arawng la u. (Yer 9:23, 24) Karai a karum shingtau lam n nga yang, anhte ngut kre lu ai lam hpa mung n nga ai majaw, Karai Kasang hpe sha shagrau ga.​—1 Ko 1:26-31.

12. Yesu a shagrit shanem lam hpe kasi la lu ai kaga lam langai gaw hpa rai kun? Ga shadawn tsun dan u. 

¹² Yesu a shagrit shanem lam hpe kasi la lu ai kaga lam langai hpe yu yu ga. Shawng nnan shawa mungga htawn na magam tau ramma hpunau langai hpe, myitsu salang langai aten law law jaw nna karum ya ai ngu saga. Myitsu salang karum ya ai majaw, ramma hpunau mungga atsawm htawn lu ai. Nawku hpung kaw na hpunau nauna ni grai ra sharawng ai. Zuphpawng ngut ai hpang, dai myitsu salang hpang de marai langai sa nna “dai ni dai hpunau mungga htawn ai grai kaja ai i?” ngu tsun ai. Myitsu salang hku nna “re, ngai grai karum da ya ai le” ngu tsun ging ai kun? Shing nrai, “re, shi grai ram ai i” ngu shagrit shanem let tsun ging ai kun? Anhte hta shagrit shanem lam nga yang, kaga ni hpe galaw ya ai lam shagu a matu arawng mala na n re. Tinang galaw ai hpe Yehowa mu nna, manu shadan ai hpe chye ai majaw myit dik nga na re. (Mahte 6:2-4 hte singdaw yu u; Heb 13:16) Yesu hpe anhte kasi la nna shagrit shanem lam madun ai shaloi Yehowa grai ra sharawng ai.​—1 Pe 5:6.

13. Na-in mare makau hta Yesu hpa mu dat ai kun? Hpa galaw ya ai kun? (Luka 7:11-15)

¹³ Luka 7:11-15 hpe hti u. Yesu gaw magam gun let Na-in mare de du wa ai. Dai mare gaw, Shunem kaw na nau n tsan ai Galile mare kaw nga ai. Dai shara kaw, lai wa sai shaning 900 daram hta, myihtoi Elisha gaw num langai a kasha hpe bai jahkrung ya wa ai. (2 Hk 4:32-37) Mare chyinghka makau de du ai shaloi, makoi mayang na matu mare kaw na pru wa ai masha hpawng kaba hpe Yesu mu dat ai. Gaida jan a kasha shingtai si mat ai re. Dai hpe  mu lu ai gaw grai yawn hpa re. Raitim, yawn hkyen nga ai gaida jan a makau hta mare masha ni nga ya ai. Masha hpawng hpe Yesu jahkring nna, yawn hkyen nga ai gaida jan a matu mauhpa amu galaw ya dat ai. Kasha hpe bai jahkrung ya ai re. Dai gaw, Kabu Gara Shiga Laika hta laksan ka matsing da ai Yesu a jahkrung sharawt ya ai mauhpa amu 3 kaw na shawng nnan lang re.

14. Luka daw kaba 7 hta lawm ai labau kaw na ahkyak ai ahkri ahkrai lam nkau hpe tsun dan u. (Sumla hpe mung yu u.)

¹⁴ Luka daw kaba 7 hta lawm ai labau kaw na ahkri ahkrai lam nkau hpe yu yu u. Yawn hkyen nga ai gaida jan hpe Yesu “mu” ai. Dai hpang, “matsan yu dum” wa ai ngu tsun da ai hpe sadi hkrup ai kun? (Daw kaji 13) Kasha a mang makau kaw na hkrap let hkan nang wa ai gaida jan hpe mu nna matsan dum mat ai rai na re. Yesu matsan dum myit byin wa ai daram sha n re. Matsan dum myit nga ai hpe tatut madun ai. “Hkum hkrap” ngu nna shalan shabran ya ai nsen hte tsun ai. Dai hpang, gaida jan a kasha hpe asak bai jahkrung ya nna ‘kanu kaw ap ya ai.’​—Daw kaji 14, 15.

15. Yesu a mauhpa amu kaw na hpa sharin la lu ai kun?

¹⁵ Gaida jan a kasha hpe bai jahkrung ya ai Yesu a mauhpa amu kaw na hpa sharin la lu ai kun? Yawn hkyen nga ai ni hpe matsan dum myit madun ra na hpe sharin la lu ai. Si mat ai masha ni asak bai hkrung hkra Yesu zawn gaw anhte n lu galaw ya ai. Raitim, yawn hkyen nga ai ni hpe Yesu zawn matsan dum myit madun mai ai. Shanhte hpe karum ya na matu, shalan shabran ya na matu, lama ma tsun ai, galaw ya ai hku nna matsan dum myit madun mai ai. d (Gsh 17:17; 2 Ko 1:3, 4; 1 Pe 3:8) Shalan shabran ya ai ga hkaw mi daram, kaji kajaw galaw ya ai daram sha raitim, shanhte a matu n-gun jaw lam byin shangun lu ai.

16. Bai dem da ai sumla hta mu lu ai hte maren, kasha si mat ai nau n na shi ai kanu langai a mahkrum madup kaw na hpa chye lu ai kun?

¹⁶ Mahkrum madup langai hpe myit yu u. Lai wa sai shaning loi mi hta, nawku hpung zuphpawng kaw mahkawn hkawn nga ai shaloi,  kanu langai hkrap nga ai hpe nauna langai sadi hkrup mat ai. Mahkawn gaw, bai hkrung rawt ai myit mada lam re. Shi a kasha gaw nau n na shi ai aten hta si mat wa ai re. Dai nauna gaw, alawan sa nna shi hpe ahpum let rau mahkawn hkawn ya ai. “Hpunau nauna ni a tsawra myit hpe hpring tup hkamsha lu ai. . . . Nawku Htingnu gaw, anhte ra nga ai shalan shabran lam lu mai ai shara re” ngu, hpang hta dai kanu tsun ai. Zuphpawng sa lung ai jaw mat ai ngu hkamsha ai. Yawn hkyen nna “myit daw nga ai” ni hpe matsan dum myit madun ai kaji kajaw lam ni hpe pyi, Yehowa sadi hkrup ai, manu shadan ai hpe kam mai ai.​—Shk 34:18, NWT.

17. Ndai sumhpa hta hpa ni chye wa sai kun?

¹⁷ Kabu Gara Shiga Laika ni hta lawm ai Yesu a mauhpa amu a lam hkaja ai gaw makam masham shangang ya ai. Anhte hpe Yehowa hte Yesu grai tsawra ai lam, manghkang yawng hpe hparan ya lu ai atsam Yesu hta nga ai lam, ga sadi jaw da ai Mungdan shaman chyeju ni kade n na yang, hpring tsup wa sana hpe tsep kawp kam mai ai lam dai labau ni kaw na chye lu ai. Dai labau ni hpe hkaja ai shaloi, Yesu a atsam ningja ni hpe gara hku kasi la mai ai hpe myit yu u. Yesu a kaga mauhpa amu ni a lam hpe mung, tinang hkrai hkaja ai lam (sh) Dinghku Nawku hta hkaja u. Sharin la lu ai lam ni hpe tam u. Kaga ni hpe bai tsun dan u. Rai yang, tinang mung, hpunau nauna ni mung makam masham ngang kang wa na re.​—Rom 1:11, 12.

18. Hpang na sumhpa hta hpa lam bawngban na kun?

¹⁸ Yesu magam gun ai aten htum na mahka hta, tsawra ai manang langai hpe bai jahkrung ya wa ai. Dai gaw, Chyum Laika hta ka matsing da ai Yesu galaw ya wa ai bai hkrung rawt ai mauhpa amu 3 kaw na 3 lang ngu na langai re. Ndai kalang gaw grai laklai ai. Dai labau kaw na hpa ni sharin la lu ai kun? Bai hkrung rawt ai myit mada lam hpe grau kam wa hkra hpa galaw lu ai kun? Dai ga san ni hpe hpang na sumhpa hta bawngban na re.