1. Asak gat shingjawng poi hta bandung du hkra gat na matu Hkristan ni hpa galaw ra ai kun?

HKRISTAN ni gaw asak gat shingjawng poi hta kagat nga ma ai. Anhte gaw ya sha kagat hpang ai raitim, kagat nga ai shaning ni grai na sai raitim, bandung du hkra matut nna gat ra ai. Hpilipi kaw nga ai Hkristan ni hpe ka wa ai Pawlu a laika hta, jahtum du hkra gat na matu n-gun jaw da ai. Pawlu a laika lu la ai shaloi, Hpilipi nawku hpung kaw na masha nkau mi gaw, Yehowa hpe nawku wa ai shaning grai na sai. Shanhte atsawm kagat nga ma ai. Raitim, hkam sharang let matut kagat ra ai hpe shadum mayu ai majaw re. “Bandung shadaw du hkra” shi kagat wa ai zawn, shanhte hpe mung kagat shangun mayu ai majaw re.​—⁠Hpl 3:14.

2. Pawlu a n-gun jaw ga gaw Hpilipi nawku hpung a matu hpa majaw aten hkrak rai kun?

² Pawlu a n-gun jaw ga gaw, Hpilipi nawku hpung a matu aten hkrak sha re. Nawku hpung gaw, nnan hpang ai kaw nna ninghkap ai lam ni hkrum wa ai. Makedoni mung de rap sa na matu, Karai Kasang saw shaga ai hpe Pawlu hte Sila hkap la ai. A.D. 50 daram hta shanhte dai de du ai shaloi ninghkap ai lam byin hpang wa ai re. (Kas 16:9) Dai shara hta, kabu gara shiga hpe madat na matu Yehowa myit masin hpaw ya ai Ludi ngu ai num hte shanhte hkrum ai. (Kas 16:14) Shi gaw kade n na yang, nta masha ni hte arau hkalup hkam la ai. Dai hpe Satan n ra sharawng ai. Dai mare masha ni gaw Pawlu yan Sila hpe mare up ai ni hpang shaga sa mat ai. Shan mara tam hkrum ai majaw manghkang byin wa ai. Pawlu hte Sila gaw kayat hkrum ai, bawng dung hkrum ai, mare kaw nna pru na matu shadut hkrum ai. (Kas 16:16-40) Shanhte asum jaw wa ai kun? N jaw wa ai. Nawku hpung nnan kaw na hpunau nauna ni gaw gara hku kun? Shanhte mung hkamjan lu ma ai majaw shakawn hpa re. Pawlu yan Sila a kaja ai kasi ningli gaw shanhte hpe grai n-gun lu shangun na re.

3. Pawlu gaw hpa hpe chye wa ai kun? Gara ga san ni hpe hkaja na kun?

 ³ Pawlu gaw asum n jaw na matu dawdan da ai. (2 Ko 4:16, NW) Jahtum du hkra gat shingjawng lu na matu, bandung hpe myit maju jung ra na hpe shi chye ai. Pawlu a kasi ningli kaw nna hpa sharin la lu ai kun? Manghkang ni hkrum nga tim, hkamjan lu ai lam, dai ni aten na sadi dung ai ni gaw gara hku madun nga ai kun? Asum n jaw ai ngu ai anhte a dawdan lam gaw, htawm hpang myit mada lam hpe gara hku shangang shakang ya ai kun?

4. Pawlu gaw shi a masa gara hku mi raitim hkaw tsun ai magam hpe gara hku matut galaw nga ai kun?

⁴ Hpilipi nawku hpung de laika ka ai shaloi, Pawlu a masa hpe myit yu ga. Shi gaw Roma kaw na nta langai hta bawng dung hkrum nga ai. Shinggan de sa nna wanglu wanglang hkaw tsun na matu ahkang n nga ai. Raitim, shi hpang de sa chyai ai manam ni hpe sakse hkam ai, tsan ai nawku hpung ni de laika ka ai hku nna matut amu law nga ai. Dai zawn sha dai ni aten hta mung, shinggan de n lu hkawm ai Hkristan law law gaw, shanhte hpang de sa chyai ai ni hpe kabu gara shiga hkaw tsun nga ma ai. Anhte n lu du ai shara kaw nga ai ni hpe n-gun jaw ya lu ai laika ka ai hku nna mung, shanhte galaw nga ma ai.

5. Hpilipi 3:12-14 hku nga yang bandung hpe myit maju jung lu na matu Pawlu hpe hpa gaw karum ya wa ai kun?

⁵ Lai wa sai aten hta awng dang wa ai lam ni (sh) mara ni a majaw myit bra na matu Pawlu ahkang n jaw wa ai. Gat shingjawng poi hpe awng dang ngut kre lu hkra, “hpang maga na arai hte hpe malap kau” nna, “man ang ai arai ni hpe chyan la” na matu grai ahkyak ai lam shi tsun wa ai. (Hpilipi 3:12-14 hpe hti u.) Myit n bra na matu Pawlu hpa galaw wa ai kun? Langai, Yuda masha ni a lapran hta moi awng dang wa ai lam ni a majaw, arawng la hpa nga wa tim, dai hpe maza ni ngu nna sha shi mu mada ai. (Hpl 3:3-8) Lahkawng, lai wa sai aten hta Hkristan ni hpe zingri zingrat wa ai majaw, mara naw nga nga ai ngu nna mung shi n myit ai. Masum, Yehowa a matu shi galaw wa ai gaw hkum tsup sai ngu nna mung n myit la ai. Pawlu gaw shi a hkaw tsun magam hta awng dang wa tim, bawng dung hkrum ai, kayat hkrum ai, nlung hte kabai hkrum ai, sanghpaw hten ai, lusha hte bu hpun palawng n nga ai lam ni hkrum wa ai. (2 Ko 11:23-27) Shi hta awng dang lam ni hte yakhkak ai lam ni nga tim, matut nna naw kagat ra ai hpe shi chye ai. Anhte mung dai hte maren naw kagat ra ai.

6. Anhte malap kau ra na “hpang maga na arai” ni gaw hpa ni rai kun?

⁶ “Hpang maga na arai hte hpe malap kau” wa ai Pawlu a kasi ningli hpe anhte gara hku hkan sa mai na kun? Anhte kaw na nkau gaw lai wa sai aten hta shut ai lam galaw wa ai majaw mara nga ai ngu hkamsha nga ai. Dai zawn hkamsha nga yang, Hkristu a gawng malai hkungga hte seng ai lam ni hpe tinang hkrai hkaja u. Dai zawn n-gun jaw ya ai lam ni hpe hkaja na, myit sawn sumru na, akyu hpyi na nga yang, mara nga ai ngu hkamsha ai lam ni yawm mat na re. Yehowa gaw anhte a mara ni hpe raw kau ya sai majaw, anhte hkum anhte mara shagun ai lam ni nga sana n re. Pawlu kaw na sharin la lu ai kaga lam ni hpe hkaja yu ga. Masha nkau gaw Yehowa a magam gun na matu, lu su na lam nga ai bungli ni hpe kau da wa ai rai na re. Rai yang, anhte kau da wa sai lusu ngamai ai lam ni hpe bai n myit ai hku nna hpang maga na arai ni hpe malap kau lu ai. (Bhk 11:4-6; Hpj 7:10) “Hpang maga na arai” ni hta, Yehowa a magam hta awng dang wa ai lam ni (sh) lai wa sai aten hta hkamjan lu wa ai chyam dinglik lam ni lawm ai. Lai wa sai aten ni  hta, Yehowa anhte hpe shaman chyeju jaw wa ai lam ni, madi shadaw wa ai lam ni hpe bai myit yu ai gaw, Yehowa hte grau nihtep wa shangun ai. Raitim, Yehowa a magam hpe gun hpai ngut sai nga nna anhte myit dik nga na n re.​—⁠1 Ko 15:58.

7. 1 Korinhtu 9:24-27 hku nga yang asak gat shingjawng poi hta awng dang lu na matu hpa galaw ra ai kun? Sanglang dan u. 

⁷ “Shakut shaja mu” ngu Yesu tsun da ai ga hpe Pawlu atsawm chye na ai. (Luk 13:23, 24, JCLB) Dai majaw, Pawlu gaw Hkristu zawn, prat tup shakut shaja wa ai. Shi gaw, Hkristan ni a prat hpe gat shingjawng ai lam hte shingdaw da ai. (1 Korinhtu 9:24-27 hpe hti u.) Gat shingjawng ai wa gaw, bandung hpe sha myit maju jung ra nna, myit bra shangun ai lam ni hpe koi ra ai. Ga shadawn, kagat shingjawng ai ni gaw, shanhte hpe myit bra shangun chye ai masa ni, arung arai dut ai seng ni hte hpring nga ai lam nmaw hta kagat ra chye ai. Kagat nga ai wa gaw, seng kaw madun da ai arai ni hpe yu na matu jahkring kau na kun? Kumhpa lu mayu ai majaw hkring na n re. Asak gat shingjawng poi hta mung, myit bra shangun ai lam ni hpe koi ra ai. Pawlu galaw wa ai zawn, shakut shaja nna, bandung hpe sha myit maju jung na nga yang, kumhpa hpe lu nan lu na re.

8. Gara chyam dinglik lam masum hpe hkaja na kun?

⁸ Anhte hpe n-gun yawm shangun ai chyam dinglik lam masum hpe hkaja yu ga. Dai gaw, myit mada lam ni n hpring tsup wa shi ai, hkum hkrang n-gun yawm wa ai, manghkang ni hte hpring nga ai lam ni re. Dai zawn masa ni hpe hkam sharang lu wa ai ni a lam hpe hkaja ai kaw nna anhte akyu lu mai ai.​—⁠Hpl 3:17.

9. Myit mada lam ni n hpring tsup wa yang anhte gara hku hkamsha ai kun?

⁹ Myit mada lam ni n hpring tsup wa shi ai. Yehowa ga sadi jaw da ai kaja ai lam ni hpe anhte myit mada ga ai. Yuda mung hta byin nga ai n kaja ai lam ni hpe jahtum kau ya na matu Yehowa hpe myihtoi Habaku hpyi shawn ai shaloi, Yehowa gaw matut “ala nga” na matu tsun ai. (Hab 2:3) Anhte a myit mada ai lam ni alawan n hpring tsup wa yang, myit rawt ai lam ni yawm wa chye ai. Myit daw wa chye ai. (Gsh 13:12) 1914 daram hta dai zawn  byin wa ai. Dai aten hta, namman chya hkrum ai ni gaw, 1914 hta sumsing lamu de lung na ngu myit mada da ma ai. Dai hku n byin wa ai shaloi, sadi dung ai ni gaw shanhte myit mada ai lam alawan n byin wa ai shaloi gara hku galaw wa ai kun?

10. Myit mada da ai lam ni alawan n byin wa ai lam hpe yan la langai gaw gara hku galaw wa ai kun?

¹⁰ Dai zawn chyam dinglik lam hkrum wa ai sadi dung ai Hkristan yan la a lam hpe myit yu ga. Hpunau Roiye Spat gaw, 1908 asak 20 ning hta hkalup hkam la ai. Shi gaw kade n na yang sumsing lamu de sa ra sana ngu tsep kawp kam ai. 1911 hta, shi a sumtsaw Pa hpe hkungran na matu tsun ai. Shi ndai hku mung tsun ai: “1914 hta byin wa na lam ni hpe nang chye na re. An hkungran na nga yang, alawan hkungran dat ga. Dai gaw kaja na re.” 1914 hta, sumsing lamu de n lu lung ai shaloi, ndai Hkristan yan la gaw asak gat shingjawng poi hpe asum jaw kau ai kun? N jaw kau ai. Shanhte lu la na shaman chyeju hpe myit maju n jung ai sha, Yehowa a myit ra ai lam hpe sadi dung let galaw ai kaw sha myit maju jung wa ai. Hkam sharang let gat na matu sha shan dawdan da ai. Roiye yan Pa gaw Shanhte a mungkan ga aprat htum ai aten du hkra sadi dung let matut shakut shaja wa ai. Yehowa a ga sadi ni hpring tsup wa nna, shi a amying ningsang san seng chyoi pra wa na aten hte awmdawm ahkaw ahkang lu na aten hpe anhte grai mu mayu ga ai. Yehowa masat da ai aten hta tup hkrak byin wa na hpe anhte kam ga ai. Dai aten garai n du shi ai laman, myit mada lam ni n hpring tsup shi ai ngu ai lam ni hpe myit maju jung yang n-gun yawm wa chye ai. Dai hpe myit maju n jung ai sha, Yehowa a magam hta amu law nga ga.

11-12. Hkum hkrang n-gun yawm wa tim hpa majaw matut sadi dung ging ai kun? Ga shadawn jaw u. 

¹¹ Hkum hkrang n-gun yawm wa ai. Kagat ai ni hte n bung ai sha, wenyi lam kunghpan galu kaba wa na matu hkum hkrang n-gun n ja ra ai. Hkum hkrang n-gun yawm wa ai ni gaw, wenyi lam hta matut rawt jat na matu ngang kang ai dawdan lam ni jahkrat da ma ai. (2 Ko 4:16) Ga shadawn, asak 88 ning rai sai Hpunau Ata Skawt gaw Behtela hta 55 ning magam gun wa ai. Ya shi gaw, n kung n kang rai nga ai. Shi hpe lanu lahku ya ai tsi sara num gaw, karum ya na matu shi a yup ra makau de sa wa ai. Shi hpe yu nna tsawra myit hte ndai hku tsun ai: “Hpunau Skawt e, hpunau gaw Yehowa a matu grai galaw wa sai.” Raitim, hpunau gaw lai wa sai aten hta galaw wa ai ni hpe myit maju n jung wa ai. Hpunau gaw shi hpe yu nna mani sumsai hte ndai hku bai tsun ai: “Dai gaw teng ai. Raitim, lai wa sai aten hta galaw wa ai lam ni gaw ahkyak n re. Ya matut nna sadi dung na matu sha ahkyak ai.”

¹² Nang gaw, Yehowa a magam hta shaning grai na hkra magam gun wa tim, ya gaw hkam  n kaja ai majaw, moi na zawn n lu galaw ai rai na re. Dai hku rai yang, myit hkum daw. Lai wa sai aten hta sadi dung let galaw wa ai hpe Yehowa manu shadan na hpe kam u. (Heb 6:10) Yehowa hpe tsawra ai ngu ai gaw shi a magam hta kade daram gun hpai nga ai hte shingdaw ai n re. Anhte hta kaja ai myit jasat nga nna dang lu ai daram galaw ai shaloi Yehowa hpe kade daram tsawra ai lam madun nga ai re. (Kol 3:23, 24) Yehowa gaw anhte shadawn sharam sha re ai hpe chye nna, anhte galaw lu ai hta jan nna galaw na matu n hpyi shawn ai.​—⁠Mrk 12:43, 44.

13. Chyam dinglik lam ni anhte hkrum nga tim Yehowa hpe matut magam gun lu na matu Anatoli yan Lediya a mahkrum madup gaw anhte hpe gara hku n-gun jaw lu ai kun?

¹³ Manghkang ni hte hpring nga ai lam. Yehowa Sakse nkau gaw, shaning grai na hkra yakhkak jamjau lam ni, zingri zingrat ai lam ni hpe hkamjan lu wa ai. Ga shadawn, hpunau Anatoli Menik gaw, asak 12 daram hta shi kawa gaw rim hkrum ai. Htawng jahkrat hkrum nna, Saiberiya de sa kau hkrum ai. Dai shara gaw shi a dinghku nga ai Modoba hte deng 4,000 jan tsan ai. Laning mi na ai hpang, shi mung kanu, kaji, kawoi ni hte arau Saiberiya de sa kau hkrum ai. Raitim, shanhte gaw kaga mare hta zuphpawng ni lu lung ai. Hkyen hkrat nga ai majaw grai kashung ai lapran, deng 20 daram lam hkawm sa ra ai. Dai hpang, hpunau gaw htawng 3 ning hkrat nna, madu jan Lediya, laning mi sha naw re ai kasha hte mung tsan mat wa ai. Shaning law law grai yakhkak wa tim, Anatoli hte shi a dinghku gaw Yehowa hpe matut nna sadi dung wa ai. Ya, shi gaw asak 82 ning rai nna, Kaang Asha a Ginjaw Garan Rung Komiti hku nna magam gun nga ai. Anatoli hte Lediya zawn, Yehowa a magam hta anhte dang lu ai daram galaw nna, lai wa sai aten hta hkamjan lu wa ai zawn matut nna hkamjan mat wa ga.​—⁠Gal 6:9.

14. Pawlu gaw shi a bandung de du na matu hpa galaw ra ai hpe chye ai kun?

¹⁴ Pawlu gaw, bandung de du hkra kagat shingjawng lu na hpe shi kam wa ai. Namman chya hkrum ai Hkristan langai hku nna, “Karai Kasang a grau htum ai shaga la ai lam ngu ai kumhpa” lu la na matu sha myit maju jung wa ai. Raitim, dai bandung de du na matu, matut “gat shachyut” ra na hpe shi chye ai. (Hpl 3:14) Pawlu gaw, Hpilipi masha ni hpe shanhte a bandung hpe matut myit maju jung lu hkra karum ya lu ai ga shadawn hpe tsun wa ai.

15. Pawlu gaw mung masha ga shadawn hpe lang nna Hpilipi hpung masha ni matut “gat shachyut” na matu gara hku n-gun jaw wa ai kun?

¹⁵ Pawlu gaw Hpilipi nawku hpung kaw na masha ni hpe shanhte a sumsing lamu mung  masha hte seng ai lam hpe bai shadum ya ai. (Hpl 3:20) Dai mung masha hte seng ai lam gaw hpa majaw ahkyak ai kun? Dai nhtoi ni hta, Roma mung masha byin yang, akyu grai nga ai majaw re. * Raitim, namman chya hkrum ai Hkristan ni gaw, grau kaja ai mung masha byin na ahkang nga nna, akyu mung grau lu la na re. Dai hte shingdaw dat yang, Roma mung masha byin ai gaw, akyu loi mi sha lu ai. Dai lam ni a majaw, Pawlu gaw Hpilipi hpung hpe “arawn alai gaw [mung masha langai hku nna, NW] Hkristu a kabu gara shiga a lam hte ging dan nga u ga” ngu nna n-gun jaw da ai re. (Hpl 1:27) Dai ni aten hta mung, namman chya hkrum ai Hkristan ni gaw, sumsing lamu hta lu la na htani htana asak ngu ai shanhte a bandung du hkra gat shachyut ai hku nna, kasi kaja madun nga ai.

16. Anhte a myit mada lam gaw sumsing lamu (sh) mungkan ga hta raitim, Hpilipi 4:6, 7 hku nga yang matut nna hpa galaw ging ai kun?

¹⁶ Anhte a myit mada lam gaw, sumsing lamu hta raitim, mungkan ga hta raitim, htani htana asak lu na matu bandung du hkra matut kagat ra ai. Anhte a masa gara hku mi raitim, hpang maga na arai ni hpe n yu ging ai sha n-ga, rawt jat ai lam hpe pat shingdang shangun na gara lam hpe mung ahkang n jaw ging ai. (Hpl 3:16) Anhte a myit mada lam ni gaw alawan n byin wa shi ai. Anhte a hkum hkrang n-gun mung yawm wa chye ai. Anhte gaw yakhkak ai hte zingri zingrat ai lam hpe shaning law law hkamjan wa ai mung rai na re. Hpa mi raitim, “myit hkum ru hkum tsang myit.” Karai Kasang hpe akroi anoi akyu hpyi nna tsun dan na nga yang, myit da ai hta grau ai simsa lam hpe lu na re.​—⁠Hpilipi 4:6, 7 hpe hti u.

17. Hpang na sumhpa hta hpa lam hkaja lu na kun?

¹⁷ Gat shingjawng ai wa gaw, bandung du na mahka hta grau shakut shaja nna kagat ai zawn, anhte a asak gat shingjawng poi mung ngut wa hkyen sai majaw, bandung hpe grau nna myit maju jung ra ai. Dai hku galaw lu hkra, anhte a n-gun atsam hte masa lam gara hku mi rai nga tim, htawm hpang myit mada lam hpe lu la hkra myit rawt let shakut shaja ra ai. Lam n shai ai sha matut kagat lu hkra gara hku galaw mai na kun? Anhte a prat hta shawng tawn ging ai lam hpe chye na matu hte “grau ahkyak ai lam ni hpe” chye ginhka lu na matu hpang na sumhpa gaw karum ya mat na re.​—⁠Hpl 1:9, 10, NW.