1. Ramma law law gaw, gara lam ni hpe ngut kre wa sai kun?

 SHANING shagu hkying hku law ai ramma ni hkalup hkam ma ai. Nang mung hkam ngut sai kun? Rai yang, Yehowa mung, hpunau nauna ni mung, na matu kabu ya nga na re. (Gsh 27:11) Nang ngut kre wa ai lam ni hpe chyahkring mi naw myit yu u. Ga shadawn, nang Chyum Laika hpe shakut shaja let hkaja wa sai. Shaning law law pyi rai na re. Dai majaw, Chyum Laika gaw Karai a Mungga re ai hpe nang kam wa sai. Dai sha n-ga, Chyum Laika a Madu hpe chye wa nna, tsawra wa sai. Yehowa hpe grau tsawra wa ai majaw, ya nga yang, tinang a prat hpe apnawng nna hkalup hkam da ai mayam langai byin wa sai. Grai kaja ai dawdan lam re.

2. Ndai sumhpa hta hpa lam bawngban na kun?

 ² Hkalup hkam na matu shakut nga ai aten hta, chyam dinglik ai lam amyu myu hkrum wa na re. Asak kaba wa ai hte maren, chyam dinglik ai lam nnan ni hkrum na re. Yehowa hpe tsawra ai myit yawm mat hkra, n nawku mat hkra Satan shakut na re. (Ehp 4:14) Dai hku byin hkra ahkang n mai jaw ai. Yehowa hpe matut sadi dung na matu, apnawng ga sadi grin na matu hpa gaw karum ya na kun? Kunghpan ai Hkristan byin wa na matu, “dep hkra hkan shachyut nga” ra ai. (Heb 6:1, 2) Gara hku galaw lu na kun?

3. Hkalup hkam ngut ai hpang, Hkristan yawng hpa galaw ging ai kun?

³ Hkalup hkam da ai anhte yawng gaw, Ehpesu nawku hpung na Hkristan ni hpe kasa Pawlu n-gun jaw da ai lam hpe hkan sa  ra ai. “Kunghpan ai” Hkristan byin na matu shanhte hpe n-gun jaw da ai. (Ehp 4:13, JCLB) Dai gaw, matut rawt jat galu kaba hkra galaw na matu tsun mayu ai re. Wenyi lam hta rawt jat galu kaba wa ai hpe, ma langai rawt jat galu kaba wa ai hte Pawlu shingdaw wa ai. Kanu kawa ni gaw, ma chyangai hpe tsawra nna, shi a matu arawng la ai. Raitim, shi gaw galoi shagu ma chyangai sha byin nga na n re. Aten na wa yang, shi gaw “ma kaji a lailen ni yawng” hpe kau da ra na re. (1 Ko 13:11, JCLB) Hkristan ni mung dai hte maren sha re. Hkalup hkam ngut ai hpang matut rawt jat ra ai. Dai zawn byin na matu, hpaji jaw ga nkau hpe yu yu ga.

4. Wenyi lam hta rawt jat wa na matu gara atsam ningja gaw karum ya lu ai kun? Sanglang dan u. (Hpilipi 1:9, 10)

⁴ Yehowa hpe tsawra ai myit law htam hkra galaw u. Yehowa hpe grai tsawra ngut chyalu rai na re. Raitim, grau nna tsawra hkra galaw u. Gara hku nna kun? Galaw lu ai lam langai hpe Hpilipi 1:9, 10 hta kasa Pawlu tsun da ai. (Hti u.) Hpilipi nawku hpung hta nga ai ni a tsawra myit “grau nna jat htam wa na matu” Pawlu akyu hpyi ya ai. Dai majaw, anhte a tsawra myit mung law htam wa lu ai. Dai zawn law htam wa lu na matu, Karai a myit ra ai lam hpe, tup hkrak chye chyang wa nna atsawm “chye ginhka” ra ai. Yehowa a lam grau chye wa yang, Shi hpe grau tsawra wa nna, Shi a atsam ningja ni, galaw ai lam ni hpe grau manu shadan wa na re. Shi ra sharawng ai lam hpe galaw mayu ai myit grau law htam wa yang, Shi n ra ai lam ni hpe galaw mayu sana n re. Shi a myit ra ai lam gaw hpa re ai, gara hku galaw lu ai hpe chye hkra shakut na re.

5-6. Yehowa hpe tsawra ai myit gara hku law htam wa lu na kun? Sanglang dan u. 

⁵ Yesu gaw Yehowa a atsam ningja ni hpe raw hkan sa wa ai. Dai majaw, Yesu a lam grau chye wa yang, Yehowa hpe tsawra ai myit grau law htam wa na re. (Heb 1:3) Yesu a lam grau chye wa hkra galaw lu ai kaja htum lam gaw, Kabu Gara Shiga 4 hpe hkaja ai hku nna re. Chyum Laika hpe shani shagu n hti shi ai nga yang, Yesu a labau ni lawm ai dai Laika 4 hpe hti hpang mai ai. Yesu hte seng ai labau hpe hti yang, shi a atsam ningja ni hpe myit maju jung u. Shi gaw sit sa na matu loi ai wa re. Ma kasha ni hpe grai tsawra let pawn da ai. (Mrk 10:13-16) Yesu gaw tsawra myit nga nna, hku hkau loi ai. Dai majaw, sape ni gaw shanhte a hkamsha lam hpe tsun dan na matu n hkrit ai. (Mat 16:22) Dai lam hku nna, Yesu gaw sumsing Kawa hpe kasi la ai. Yehowa mung grai sit sa loi ai. Akyu hpyi ai hku nna sit sa mai ai. Anhte akyu hpyi ai shaloi, myit hta nga ai lam yawng hpaw tsun dan mai ai. Shi anhte hpe galoi mung jahpoi asawng na n re. Anhte hpe tsawra nna lanu lahku ai.​—1 Pe 5:7.

⁶ Yesu gaw masha ni hpe matsan dum ai. Kasa Mahte ndai hku ka ai: “Dai shawa hpawng ni hpe mu jang, shi shanhte hpe matsan dum da mu ai: . . . shanhte gaw, sagu rem ai wa n nga ai majaw, ru tsang hkrum ai hte bra mat wa ai sagu hte bung nga ma ai.” (Mat 9:36) Yehowa gara hku hkamsha na kun? Yesu ndai hku tsun ai: “Ndai ma kaji langai mi hpe pyi jahten kau ai hkrum na gaw, sumsing lamu hta nga ai nye Wa gaw, n hkraw nga ai.” (Mat 18:14) Grai myit pyaw hpa re. Yesu a lam grau chye wa yang, Yehowa hpe tsawra ai myit mung grau law htam wa na re.

7. Kunghpan ai Hkristan ni hte kanawn mazum ai gaw nang hpe gara hku karum ya lu ai kun?

⁷ Nawku hpung kaw nga ai kunghpan ai hpunau nauna ni hte aten jaw kanawn mazum yang, grau kunghpan wa nna Yehowa hpe mung grau tsawra wa na re. Shanhte gara hku nna ngwi pyaw nga ai hpe sadi yu u. Yehowa a magam gun na matu dawdan wa ai majaw myit  malai n lu ai. Yehowa a magam hta lu la ai mahkrum madup nkau hpe san yu u. Ahkyak ai dawdan lam ni hpe nang jahkrat ra yang, shanhte kaw na hpaji hpyi u. “Hpaji daw chye ai law nga yang, awng dang lam lu ai.”​—Gsh 11:14, NWT.

8. Chyum Laika sharin ya ai lam ni hte seng nna ntsen ai myit nga yang hpa galaw mai ai kun?

⁸ Ntsen ai myit hpe tawt lai u.  Laika pang 2 hta tsun wa sai hte maren, Satan gaw, wenyi lam rawt jat hkra galaw ai lam kaw na hkring mat hkra shakut nga ai. Lam langai gaw, Chyum Laika sharin ya ai lam nkau hpe ntsen ai myit ni grau law hkra galaw ai hku nna re. Ga shadawn, anhte gaw Karai hpan da ai majaw n re ai sha, sinda masa hku nna byin wa ai ngu kam hkra sharin hkrum wa chye ai. Nang asak kaji ai shaloi, dai lam hte seng nna myit na n re. Raitim, jawng lung ai shaloi, dai lam hte seng nna sharin hkrum na re. Sinda masa hte seng nna, sara ni tsun ai gaw, kam na zawn, tatut rai na zawn re. Raitim, shanhte gaw, Hpan Madu nga ai madi madun lam ni hpe atsawm sawk sagawn ai lam ni galoi mung n galaw ga ai rai chye ai. Ga Shagawp 18:17 (JCLB) hta lawm ai npawt tara hpe dum u: “Tara rung e, shawng sa tsun ai wa gaw shi hpe ninghkap shingdang ai wa shi hpe san sagawn yu ai aten du hkra, tut nawng teng man ai zawn rai nga ai.” Jawng hta sharin ya ai lam yawng hpe myi di chyip kam na malai, Chyum Laika hta gara hku tsun da ai hpe atsawm hkaja ging ai. Lai wa sai aten hta sinda masa hpe kam wa ai hpunau nauna ni hte ga shaga yu u. Anhte hpe tsawra ai Hpan Madu nga ai hpe hpa majaw kam wa ai lam san yu u. Dai zawn n-gun lu hpa tsun shaga ai lam ni gaw, Hpan Madu nga ai hpe tam sawk sagawn na matu karum ya lu ai.

9. Malisa a mahkrum madup kaw na hpa sharin la lu ai kun?

⁹ Nauna Malisa gaw, hpan da ai lam hte seng nna sawk sagawn wa ai majaw, ntsen ai myit ni hpe tawt lai lu wa ai. * Shi ndai hku tsun ai: “Jawng hta, sinda masa hpe kam mat na zawn rai hkra sanglang dan ai. Nnan hta, ngai sawk sagawn ai lam pyi n galaw mayu ai. Sinda masa jaw ai ngu ai hpe tam mu mat na tsang nna re. Raitim, Yehowa gaw, Shi hpe myi di chyip kam ai hpe n ra ai. Dai majaw, ngai sawk sagawn lam galaw ai. Nang Hpe Lanu Lahku  Nga Ai Hpan Madu Langai Nga Ai Kun? Hkrung Mahkrung Gaw Hpan Da Hkrum Ai Kun? Asak A Npawt​—San Ging Ai Ga San Manga ngu ai laika buk ni hpe ngai hti ai. Dai gaw, ngai ra nga ai hte hkrak sha re. Nnan kaw na hkaja wa yang kaja na wa.”

10-11. Akyang lailen matut san seng na matu hpa gaw karum ya na kun? (1 Htesaloni 4:3, 4)

¹⁰ N kaja ai akyang lailen hpe koi u. Ram prat aten hta, hkum shan ra marin ai myit ni grai nga wa chye nna, hpye ai amu galaw na matu shadut hkrum ai shaloi lawm mat chye ai. Satan dai zawn byin shangun mayu ai. Akyang lailen matut san seng na matu hpa gaw karum ya lu ai kun? (1 Htesaloni 4:3, 4 hpe hti u.) Akyu hpyi ai shaloi, na a hkamsha lam ni Yehowa hpe tsun dan u. Hkam jan lu na matu karum hpyi u. (Mat 6:13) Yehowa gaw nang hpe karum ya mayu nna, jahpoi asawng ai lam n galaw ai. (Shk 103:13, 14) Chyum Laika mung nang hpe karum ya lu ai. Shawng hta tsun wa ai Malisa mung n san seng ai myit mang lam ni hpe ninghkap ra wa ai. Shi ndai hku tsun ai: “Chyum Laika shani shagu hti ai gaw, n kaja ai ra marin ai myit ni hpe matut gasat na matu ngai hpe karum ya ai. Ngai hpe Yehowa madu ai lam, prat hta Karai lawm yang she mai ai lam chye wa shangun ai.”​—Shk 119:9.

¹¹ Manghkang ni hpe tinang hkrai hparan na matu hkum shakut. Nang ninghkap ra ai lam hte seng nna kanu kawa hpe tsun dan u. Tinang na lam hpe dai zawn tsun dan na matu n loi ai. Raitim, grai ahkyak ai. Malisa ndai hku tsun ai: “Tsun gwi na matu ngai akyu hpyi nna, nye a manghkang hpe awa hpe tsun dan kau ai. Myit grai hkyam sa mat ai. Yehowa ngai hpe arawng la nga na re.”

12. Kaja ai dawdan lam ni hpe gara hku jahkrat lu na kun?

¹² Chyum Laika npawt tara ni hpe hkan sa u. Nang asak kaba wa ai hte maren, na nu yan wa gaw, nang hkrai dawdan na matu ahkang grau jaw na re. Raitim, nang hta mahkrum madup nau n nga shi ai. Yehowa hte hku hkau lam htenza shangun ai mara ni n galaw hkrup hkra gara hku koi yen lu na kun? (Gsh 22:3) Grau kaja ai dawdan lam ni jahtrat lu hkra, hpa gaw karum ya ai hpe nauna Kari tsun dan ai. Kunghpan ai Hkristan ni gaw, masa shagu a matu rit kawp tara n jahkrat ya ra ai hpe shi chye wa ai. Shi ndai hku tsun ai: “Rit kawp tara ni hta na Chyum Laika npawt tara ni hpe chye na hkra shakut ai.” Chyum Laika hti ai shaloi, tinang hkum tinang ndai hku san u: ‘Ndai Chyum daw gaw, Yehowa a myit mang ai hte seng nna ngai hpe hpa tsun dan ai kun? Dai hta lawm ai npawt tara ni gaw, jaw ai hpe galaw na matu ngai hpe karum ya ai kun? Rai yang, tatut hkan sa ai shaloi hpa akyu lu na kun?’ (Shk 19:7; Esa 48:17, 18) Chyum Laika hti ai shaloi, dai hta lawm ai npawt tara ni hpe myit sawn sumru na nga yang, Yehowa ra sharawng ai dawdan lam ni jahkrat na matu loi wa na re. Nang grau nna rawt jat wa yang, masa lam ni hte seng ai Yehowa a myit mang ai lam ni hpe grau chye na wa na re. Rai yang, lam shagu a matu, tara ni n jahkrat ya ra ai hpe mung chye wa na re.

13. Kaja ai manang ni gaw gara hku karum ya lu ai kun? (Ga Shagawp 13:20)

¹³ Yehowa hpe tsawra ai manang ni hpe lata u. Tsun wa sai hte maren, manang lata ai lam gaw, kunghpan ai Hkristan byin na matu karum ya lu ai. (Ga Shagawp 13:20 hpe hti u.) Nauna Sara gaw, ngwi pyaw lam mat mat ai shaloi, bai pyaw wa hkra hpa gaw karum ya ai kun? Shi ndai hku tsun ai: “Aten hkrak kaja ai manang ni hpe tam mu wa ai. Ramma nauna hte ngai gaw Sin Langchyi hpe bat shagu rau hkaja ai. Zuphpawng ni hta mahtai jaw na matu manang nkau gaw karum ya ai. Shanhte karum ya ai majaw, tinang hkrai hkaja ai lam hte akyu hpyi ai lam ni hpe grau ahkyak shatai galaw wa ai. Yehowa hte hku hkau lam grau ngang kang wa ai majaw, kabu gara lam bai lu la wa ai.”

14. Juliyan gaw manang kaja hpe gara hku tam ai kun?

¹⁴ Nang hpe kaja ai hku shingkang ka-up lu ai ni hte gara hku manang galaw lu na kun? Ya, myitsu salang hku nna magam gun nga ai hpunau  Juliyan ndai hku tsun ai: “Ngai asak kaji ai shaloi, hkaw tsun bungli rau sa ai hku nna manang kaja tam ai. Dai manang ni gaw grai myit rawt ai. Hkaw tsun magam hta ngwi pyaw lam lu la hkra karum ya ai. Aten hpring magam gun na matu ngai hta bandung nga wa ai. Ngai hte asak bung ai ni hte sha kanawn ai majaw, kaja ai manang law law n nga ai hpe mung chye wa ai. Hpang hta, Behtela kaw manang kaja ni lu wa ai. Shanhte a kasi gaw, shangwi shapyaw lam hte seng nna atsawm chye lata hkra karum ya ai. Dai gaw, Yehowa hte grau hku hkau wa shangun ai.”

15. Kanawn mazum ai lam hte seng nna Timohti hpe Pawlu hpa sadi jaw wa ai kun? (2 Timohti 2:20-22)

¹⁵ Nawku hpung kaw na tinang kanawn nga ai marai langai ngai gaw, kaja ai manang n re ai hpe chye wa yang hpa galaw ging ai kun? Tsa ban 1 na Hkristan nawku hpung na masha nkau gaw, wenyi lam n kaja ai hpe Pawlu chye ai majaw, shanhte hpe koi na matu Timohti hpe sadi jaw ai. (2 Timohti 2:20-22 hpe hti u.) Yehowa hte anhte a hku hkau lam gaw grai manu dan ai. Dai hku hkau lam grau ngang kang hkra galaw na matu grai shakut ra ai. Dai majaw, dai hpe htenza shangun ai manang ni hpe n kanawn ging ai.​—Shk 26:4.

16. Gara bandung ni hpe jahkrat ging ai kun?

¹⁶ Akyu nga ai bandung ni hpe jahkrat u. Makam masham hpe shangang ya ai, kunghpan ai Hkristan byin shangun ai bandung ni hpe jahkrat u. (Ehp 3:16) Ga shadawn, tinang hkrai hkaja ai lam hte Chyum Laika hti ai hpe ayan galaw na matu dawdan mai ai. (Shk 1:2, 3) Shing nrai, myit masin mahkra hte chyahkring hkring akyu hpyi na matu shakut ra ai. Shangwi shapyaw lam lata ai hta, aten hpe akyu jashawn ai hta, tinang hkum tinang grau hkang ra ai. (Ehp 5:15, 16) Rawt jat hkra nang shakut shaja nga ai hpe Yehowa mu yang, grai kabu na re.

17. Kaga ni hpe karum ya yang hpa akyu lu na kun?

¹⁷ Kaga ni hpe karum ya ai hku nna kunghpan ai Hkrsitan byin wa lu ai. Yesu ndai hku tsun ai: “Hkam sha ai hta jaw ya ai mahtang grau a nga ai.” (Kas 20:35)  Na a ramma n-gun atsam, aten ni hpe lang nna kaga ni hpe karum ya ai nga yang, akyu law law lu na re. Ga shadawn, na a nawku hpung kaw na asak kaba ai ni hte n kung n kang ai ni hpe karum ya na matu bandung tawn mai na kun? Shanhte ra kadawn nga ai rai ni hpe mari ya mai ai, electronic jak rai ni lang ai hta karum ya mai ai. Nang gaw, hpunau rai yang, magam tau byin na matu bandung tawn mai ai. Rai yang, hpunau nauna ni hpe grau nna karum ya lu na re. (Hpl 2:4) Nawku hpung shinggan kaw na ni hpe mung, Mungdan kabu gara shiga hkaw tsun ai hku nna tsawra myit madun mai ai. (Mat 9:36, 37) Mai byin yang, aten hpring magam langai ngai hta shang lawm na matu bandung tawn mai ai.

18. Aten hpring magam gun ai gaw, wenyi lam hta grau rawt jat hkra gara hku karum ya ai kun?

¹⁸ Aten hpring magam gaw, wenyi lam rawt jat na matu ahkaw ahkang law law lu shangun ai. Ningshawng rai yang, Kabu Gara Shiga Hkaw Tsun Ai Ni A Matu Jawng lu lung na re. Behtela hta (sh) gawgap lamang ni hta magam gun lu na re. Ramma ningshawng nauna Katlin ndai hku tsun ai: “Mahkrum madup nga ai hpunau nauna ni hte hkaw tsun magam hta aten jaw kanawn ai majaw, ngai hkalup hkam ngut ai hpang, wenyi lam hta grau rawt jat wa ai. Shanhte a kasi ningli gaw, Chyum Laika machye machyang grau nga wa hkra, sharin achyin ai atsam grau rawt jat hkra karum ya ai.”

19. Wenyi lam rawt jat hkra matut galaw yang, hpa shaman chyeju ni lu la na kun?

¹⁹ Wenyi lam matut rawt jat hkra galaw yang, shaman chyeju law law lu na re. Akyu n nga ai lam ni hta ramma n-gun atsam hpe majoi shama kau ai baw n byin hkra karum ya na re. (1 Yh 2:17) N kaja ai dawdan lam ni jahkrat ai majaw, hkra machyi ai lam ni kaw na mung koi lu na re. Jet ai ngwi pyaw lam hte awng dang lam lu la na re. (Gsh 16:3) Na a kaja ai kasi ningli gaw, hpunau nauna yawng hpe n-gun jaw lu na re. (1 Tm 4:12) Ahkyak htum gaw, Yehowa ra sharawng ai hpe galaw ai majaw, ngwi pyaw lam hte myit dik lam lu la nna, Shi hte hku hkau lam mung lu la na re.​—Gsh 23:15, 16.