1. Yesu shamai shatsai ya ai Samari masha langai gaw chyeju dum ai lam gara hku madun wa ai kun?

MASHA marai shi gaw grai sawng ai masa hte hkrum nga ai. Manggang kap nna, myit mada lam n nga taw ai. Raitim, lani mi hta Grau Htum Ai Sara Yesu hpe tsan tsan kaw nna mu dat ai. Yesu gaw machyi makaw ai lam amyu myu hpe shamai shatsai ya ai hpe shanhte na ma ai. Shanhte hpe mung shamai shatsai ya lu na hpe kam nga ma ai. Dai majaw, “Madu, Yesu e, anhte hpe matsan dum la mi law” nga nna shanhte marawn jahtau ma ai. Shanhte yawng san pra mat wa ai. Yesu a matsan dum ai myit hpe shanhte yawng grai chyeju dum na re. Raitim, marai langai sha Yesu hpe grau nna chyeju dum ai lam hpaw tsun dan wa ai. San pra hkrum ai Samari masha gaw, “nsen kaba hte Karai Kasang hpe shagrau sha-a” wa ai.​—⁠Luk 17:12-19.

2-3. (a) Chyeju dum ai myit madun na matu hpa majaw malap mat chye ai kun? (b) Ndai sumhpa hta hpa lam hpe hkaja mat na kun?

² Samari masha zawn, anhte mung matsan dum myit madun ai ni hpe chyeju dum mayu ga ai. Raitim, kalang lang kaga ni madun ai tsawra myit hte seng nna chyeju dum ai lam hpe tsun na matu, tatut madun na matu malap mat chye ai.

³ Ndai sumhpa hta, chyeju dum ai lam hpe anhte tsun ai, galaw ai lam hte madun na matu hpa majaw ahkyak ai hpe hkaja mat na re. Chyum Laika hta lawm ai chyeju dum ai myit nga ai ni hte n nga ai ni a kasi ningli nkau hpe hkaja lu na re. Chyeju dum ai lam madun mai ai masa lam ni hte seng nna mung bawngban mat na re.

4-5. Hpa majaw chyeju dum ai lam madun ging ai kun?

⁴ Yehowa gaw, chyeju dum ai lam madun ai hte seng nna kasi ningli madun wa ai. Shi a myit shapyaw ya ai ni hpe shaman chyeju jaw ai hku nna chyeju dum ai lam hpe madun ai.  (2 Sa 22:21; Shk 13:6; Mat 10:40, 41) “Tsawra nga ai kashu kasha ni re ai majaw, Karai Kasang hpe kasi la u” ngu nna Chyum Laika hta n-gun jaw da ai. (Ehp 5:1, NW) Yehowa a kasi ningli hpe hkan sa mayu ai majaw, chyeju dum ai lam hpe anhte madun mayu ai re.

⁵ Kaga ni hpe chyeju dum ai lam hpa majaw madun mayu ai hte seng nna, kaga lam langai hpe bawngban yu ga. Chyeju dum ai gaw kaja ai malu masha hte bung nna, garan sha yang grau nna sha mu ai. Chyeju dum ai myit anhte hta nga yang anhte kabu na re. Raitim, chyeju dum ai lam hpe anhte madun na nga yang, kaga ni hpe kabu shangun na re. Karum ya ai wa hpe chyeju dum ai lam madun na nga yang, shi karum ya ai gaw anhte a matu gaja wa akyu nga ai hpe shi chye na mat na re. Rai yang, shi hte anhte a hku hkau lam mung grau nna ngang kang wa na re.

6. Ja hte galaw da ai aja makawk si hte chyeju dum ai lam a bung ai lam nkau gaw hpa ni rai kun?

⁶ Chyeju dum ai lam madun ai gaw grai manu dan ai. Chyum Laika hta ndai hku tsun da ai: “Htap htuk ai ga gaw, gumhpraw ban hta bang da ai aja makawk si hte bung nga ai.” (Gsh 25:11, NW) Aja makawk si langai gaw, ja hte galaw da nna, gumhpraw ban hta bang da yang kade daram tsawm na hpe shingran yu u. Grai manu dan na re. Dai zawn kumhpa hpe nang lu la yang gara hku hkamsha na kun? Chyeju dum ai lam nang tsun ai gaw, kaga ni a matu grai manu dan na re. Ndai lam hpe mung myit yu u. Ja hte galaw da ai aja makawk si gaw aten na na hkam ai. Dai hte maren, nang madun ai chyeju dum ai lam hpe lu la ai wa gaw, prat tup manu shadan nna myit dum nga na re.

7. Shakawn Kungdawn 27:4 hta Dawi gaw chyeju dum ai lam gara hku madun wa ai kun? Kaga shakawn kungdawn sara ni mung chyeju dum ai lam gara hku madun wa ai kun?

⁷ Lai wa sai aten na Karai a mayam ni gaw, chyeju dum ai lam hpe madun wa ai. Shanhte  kaw nna langai gaw Dawi re. (Shakawn 27:4 hpe hti u.) * Chyoi pra ai nawku dawjau lam hpe shi grai chyeju dum nna, shi a hkamsha lam hpe mung tatut madun wa ai. Nawku htingnu gawgap na matu, manu dan ai arai law law hpe alu jaw wa ai. Asa a aru arat ni gaw, shakawn kungdawn laika ka ai hku nna, shakawn mahkawn hkawn ai hku nna, chyeju dum ai lam hpe madun wa ai. Mahkawn langai hta, Yehowa hpe chyeju dum nna shi a “mauhpa amu” a matu shakawn shagrau wa ai. (Shk 75:1) Dawi hte Asa a aru arat ni gaw, Yehowa kaw nna shanhte lu la ai shaman chyeju yawng hte seng nna Yehowa hpe chyeju dum ai lam madun wa ai. Dai shakawn kungdawn sara ni kaw nna gara lam hpe nang kasi la mai na kun?

8-9. Hpunau nauna ni hpe chyeju dum ai lam kasa Pawlu gara hku madun wa ai kun? Hpa akyu ni lu wa na rai kun?

⁸ Kasa Pawlu gaw hpunau nauna ni a lam hpe tsun ai hku nna, shanhte hpe chyeju dum ai lam madun wa ai. Shanhte hte seng nna shi a akyu hpyi ga ni hta Karai Kasang hpe ayan chyeju dum wa ai. Shanhte hpang laika ka ai hku nna chyeju dum ai lam hpe madun wa ai. Roma 16, daw kaji 1 kaw nna 15 hta, Hkristan 27 a amying hpe tsun wa ai. Priska yan Akula hte seng nna, “nye a asak a matu tinang a du baw shatawng kau” ai ngu tsun wa ai. Nauna Hpobe hte seng nna gaw, “masha law law hpe mung ngai hpe mung karum madi shadaw lai wa sai” ngu nna tsun wa ai. Bungli shakut shaja nna tsawra ai hpunau nauna ni hpe shi shakawn ya wa ai.​—⁠Rom 16:1-15, JCLB.

⁹ Hpunau nauna ni a n hkum tsup ai lam hpe Pawlu sadi hkrup tim, Roma de ka ai laika jahtum hta gaw, shanhte a kaja ai atsam ningja ni hpe sha myit maju jung wa ai. Pawlu a laika hpe nawku hpung hta nsen ja ja hte hti dan ai hpe na ai shaloi, dai hpunau nauna ni gaw grai n-gun lu la na re. Pawlu hte shanhte a hku hkau lam gaw grau nna ngang kang wa na re. Nawku hpung kaw na hpunau nauna ni a tsun ai lam ni, galaw ai lam ni a matu chyeju dum ai lam nang madun ai kun?

10. Yesu gaw shi a hpang hkan ai ni hpe chyeju dum ai lam madun ai kaw nna hpa sharin la lu ai kun?

¹⁰ Asia mung kaw nga ai nawku hpung ni hpang de Yesu shiga shagun ai shaloi, shanhte galaw ai amu ni a matu chyeju dum ai lam tsun dan wa ai. Ga shadawn, Htuatira nawku hpung de shana ya ai shiga hpe ndai hku nnan hpang nna tsun da ai: “Na a arawn alai, tsaw ra ai myit, makam masham, amu gun hpai ai hte shakut sharang ai hpe mung, na a hpang jahtum na amu bungli gaw shawng na hta grau law nga ai hpe mung, ngai chye nga nngai.” (Shr 2:19) Shanhte a rawt jat ai lam hpe sha n-ga, kaja ai lam law htam wa hkra shadut ya ai atsam ningja ni hpe mung shakawn ya wa ai. Yesu gaw Htuatira nawku hpung hta nga ai masha nkau hpe hpaji jaw ga ni jaw ra tim, nnan hpang ai shaloi hte hpungdim dat ai shaloi hta gaw n-gun jaw ga tsun da ai. (Shr 2:25-28) Nawku hpung yawng a baw hku nna Yesu ahkang aya hpe myit yu u. Shi a matu anhte galaw ya ai lam ni hpe chyeju dum ai lam shi n tsun ra ai. Raitim, chyeju dum ai lam hpe madun wa ai. Myitsu salang ni a matu grai kaja ai kasi ningli rai nga ai.

11. Hebre 12:16 hta tsun da ai hte maren, Esaw gaw chyoi pra ai lam hte seng nna hpa myit jasat madun wa ai kun?

¹¹ Chyum Laika kaw nna masha nkau gaw chyeju dum ai lam n madun wa ai gaw yawn hpa re. Ga shadawn, Yehowa hpe tsawra nna hkungga ai kanu yan kawa a bau maka ai npu hta Esaw kaba wa ai. Raitim, shi gaw chyoi pra ai lam hte seng nna chyeju dum ai lam n madun  wa ai. (Hebre 12:16, NW hpe hti u.) * Shi a chyeju n chye dum ai myit jasat gaw gara hku nna dan dawng wa ai kun? Esaw gaw shi a hpu lat aya hpe n gawn n sawn di nna kanau Yaku hpe shapre shat mai wan mi hte dut kau ai. (Nin 25:30-34) Hpang e, Esaw gaw shi galaw wa ai lam hpe grai yawn ai. Raitim, shi a hpu lat aya re ai shaman chyeju hpe chyeju n dum ai majaw, dai hpe n lu la ai shaloi, mara shagun na lam n nga ai.

12-13. Israela ni gaw chyeju n dum ai lam hpe gara hku madun wa ai kun? Hpa akyu lu la wa ai kun?

¹² Israela ni kaw mung chyeju dum ai lam madun na lam law law nga ai. Egutu mung hta Ari Zinli Shi byin ngut ai hpang, mayam prat kaw nna shanhte hpe Yehowa shalawt ya wa ai. Nawng Hkyeng Hka hta Egutu hpyen hpung ni yawng hpe jahten kau ai hku nna shanhte hkrum na tsin-yam kaw nna Karai Kasang hkye la wa ai. Shanhte gaw grai chyeju dum ai majaw, Yehowa hpe awng padang mahkawn hte chyeju shakawn wa ai. Raitim, shanhte matut nna chyeju dum ai kun?

¹³ Israela ni gaw mayak mahkak nnan ni hkrum wa ai shaloi, shanhte a matu Yehowa galaw ya ai kaja ai lam yawng hpe aten kadun laman hta malap kau ai. Shanhte chyeju dum ai lam n madun wa ai. (Shk 106:7) Gara hku nna kun? “Israela kashu kasha shawa hpung nlang hte gaw Mawshe yan Arun hpe aput nga ma ai.” Gaja nga yang, shanhte gaw Yehowa hpe gumlau nna aput angun tsun nga ai re. (Pru 16:2, 8) Yehowa gaw, shi a amyu masha ni chyeju n dum ai myit jasat madun wa tim, shi myit n daw ai. Dai hpang, shi gaw Yawshu yan Hkaleb hta lai nna, Israela amyu yawng gaw, nam maling hta jahten hkrum na lam tau hkrau tsun wa ai. (Bhk 14:22-24; 26:65) Dai zawn n kaja ai kasi ni hpe koi nna, kaja ai kasi ningli ni hpe gara hku hkan sa mai na lam hkaja yu ga.

14-15. (a) Madu jan hte madu wa shada da chyeju dum ai lam gara hku madun mai ai kun? (b) Ma ni chyeju dum ga tsun chye hkra kanu kawa ni gara hku sharin ya mai ai kun?

¹⁴ Dinghku hta. Dinghku hta shada da chyeju dum ai lam madun yang, nta masha yawng akyu nga ai. Grau nna, madu jan hte madu wa shada da chyeju dum ai lam madun yang, grau nna ni htep wa na re. Shada da galaw shut ai mara ni hpe mung aloi sha raw ya lu na re. Madu wa gaw, madu jan a kaja ai hku tsun shaga nna galaw ai lam ni hpe sadi hkrup nna chyeju dum ai lam madun ai sha n-ga, shi hpe rawt nna shakawn na re. (Gsh 31:10, 28, 29) Hpaji rawng ai madu jan gaw, madu wa  galaw ya ai lam ni a matu chyeju dum ai lam tsun na re.

¹⁵ Kanu kawa ni e, na a ma ni chyeju dum chye ai ni byin hkra gara hku sharin ya mai na kun? Ma ni gaw, nang tsun ai galaw ai hpe kasi la nga ai lam myit dum u. Dai majaw, na a matu shanhte lama ma galaw ya ai shaloi, chyeju dum ga tsun ai hku nna kaja ai kasi ningli madun u. Shanhte hpe kaga ni karum ya ai shaloi, chyeju kaba sai ngu tsun na matu mung sharin ya u. Myit masin kaw nna chyeju dum ga tsun ai gaw, grai kaja ai hpe ma ni chye na hkra karum ya u. Ga shadawn, nauna Kaladi ndai hku tsun ai: “Anu gaw asak 32 ning hta, n myit mada ai sha ma masum hpe shi hkrai bau ra mat ai. Ngai asak 32 ning du wa ai shaloi, anu dai asak daram hta kade daram yakhkak hkrum wa na hpe myit hkrup ai. Dai majaw, nye kahpu yan hte ngai hpe bau maka na matu sak jaw wa ai lam yawng hpe grai chyeju dum ai lam anu hpe tsun ai. Ngai tsun ai chyeju dum ga hpe shi bai dum shagu, grai myit pyaw ai ngu, anu ngai hpe ya hte sha bai tsun ai.”

16. Chyeju dum ai ga tsun ai gaw kaga ni hpe kade daram n-gun lu shangun ai hpe ga shadawn langai tsun dan u. 

¹⁶ Nawku hpung hta. Hpunau nauna ni hpe anhte chyeju dum ga tsun ai gaw, shanhte hpe n-gun jaw ai hte bung ai. Ga shadawn, asak 28 ning re ai myitsu salang Hawhe gaw, grai machyi sawng wa ai. Shata mi daram zuphpawng n lu lung mat ai. Dai hpang, zuphpawng ni bai lu lung wa tim, zuphpawng lamang ni hpe gaw n lu woi awn shi ai. Hawhe ndai hku tsun ai: “Nawku zuphpawng a lit ni hpe n lu gun hpai ai majaw, manu n dan ai ngu ngai hkamsha ai. Raitim, zuphpawng ngut ai shaloi, ngai hpe hpunau langai ndai hku tsun ai: ‘Nye dinghku a matu nang kaja ai kasi ningli madun wa ai majaw, ngai grai chyeju dum ai. Lai wa sai shaning ni hta, nang htawn ai mungga ni hpe anhte grai ra sharawng ai. Anhte a makam masham hpe grai shangang shakang ya ai.’ Ngai grai hkamsha nna myi prwi si ni hkrat wa ai. Shi tsun ai ga gaw, ngai teng sha ra nga ai ga re.”

17. Kolose 3:15 hta tsun da ai hte maren Yehowa a gam jaw gam ya ai lam hpe chyeju dum ai lam anhte gara hku madun na kun?

¹⁷ Gam jaw gam ya chye ai anhte a Karai Kasang hpe. Yehowa gaw anhte a matu wenyi malu masha hpe nhpaw n-ya jaw da ai. Ga shadawn, anhte hpe karum ya lu ai lam matsun ni hpe zuphpawng ni, magazine ni, website ni kaw nna anhte lu la ga ai. Mungga hpe na ai shaloi, sumhpa langai hti ai shaloi, JW TV lamang hpe yu ai shaloi, ‘dai gaw ngai ra nga ai lam re’ nga nna myit ga ai kun? Yehowa hpe chyeju dum ai lam anhte gara hku madun na kun? (Kolose 3:15 hpe hti u.) Madun lu ai lam langai gaw, dai kaja ai kumhpa ni a matu,  anhte a akyu hpyi ga hta chyeju dum ai lam ayan tsun shalawm ai hku nna re.​—⁠Yak 1:17.

18. Nawku Htingnu a matu chyeju dum ai lam gara lam ni hku nna madun mai na kun?

¹⁸ Anhte nawku ai shara ni hpe san san seng seng da ai hku nna mung, Yehowa hpe chyeju dum ai lam madun mai ai. Nawku Htingnu hpe ayan gram lajang nna san seng lam anhte galaw ga ai. Nsen jak lang na matu lit ang ai ni mung, arung arai ni n hten mat hkra atsawm sadi ai. Nawku Htingnu hpe atsawm gram lajang da yang, gumhpraw grai ma nna gram ra ai lam ni hkyemsa mat na re. Dai lam hku nna, mungkan ting hta Nawku Htingnu ni hpe gawgap na matu hte bai gram lajang ai lam ni a matu gumhpraw hpe grau nna jailang lu na re.

19. Hpung kawan hpunau hte shi madu jan a mahkrum madup kaw nna hpa sharin la lu ai kun?

¹⁹ Anhte a matu bungli shakut shaja nga ai ni hpe. Marai langai ngai hpe chyeju dum ai lam tsun na nga yang, anhte a ga ni gaw marai langai hkrum nga ai manghkang ni hte seng nna hkamsha lam hpe galai shai ya lu ai. Hpung kawan yan la langai a lam hpe myit yu ga. Lani mi na nshung ta hta, hkaw tsun magam ngut ai hpang, grai pu ba let shanhte a nga shara de bai wa ai. Madu jan gaw grai kashung ai majaw, ntsa palawng hpe kahtap hpun dat ai. Jahpawt rawt ai shaloi, hpung kawan magam hta matut nna n lu shang lawm sai lam madu wa hpe tsun dan ai. Dai jahpawt hta sha, nauna a amying hte ginjaw garan rung kaw nna laika lu la ai. Laika hta, shi galaw nga ai hkaw tsun magam hte hkam sharang ai lam ni a matu chyeju dum ai lam tsun da ai. Bat shagu, shara langai hpang langai htawt ra ai gaw kade daram yak ai hpe chye na ya ai ngu ka da ai. Madu wa ndai hku tsun ai: “Chyeju dum ai laika gaw shi hpe grai kabu shangun ai. Hpung kawan magam hpe n galaw sai ngu nna galoi mung n tsun mat sai. Hpung kawan magam kaw nna hkring na ngu ngai myit yang pyi, matut nna galaw na matu shi n-gun jaw wa ai.” Shan gaw, hpung kawan magam hpe shaning 40 daram gun hpai wa ai.

20. Shani shagu hpa galaw na matu shakut ging ai kun? Hpa majaw kun?

²⁰ Tsun shaga galaw hkawm sa ai lam hku nna chyeju dum ai lam hpe, shani shagu madun mat wa ga. Tsawra myit lawm ai ga ni hte galaw ai lam ni gaw, chyeju n chye dum ai mungkan hta matut nna manghkang ni hpe hparan lu hkra, kaga ni hpe karum ya lu ai. Anhte madun ai chyeju dum ai lam gaw, hku hkau lam hpe htani htana ngang kang hkra gawgap ya lu ai. Grau nna ahkyak ai gaw, chyeju dum ai lam madun nna gam jaw gam ya kam ai anhte a Kawa Yehowa hpe kasi la nga ai re.