1. Baw hte seng ai la langai a ningmu hpe gara lam gaw shingkang ka-up chye ai kun?

“BAW” ngu ai ga si hpe nang gara hku chye na ai kun? La nkau gaw, htung hking lailen, shingdu labau hku hkan nna madu jan ni hpe kanawn mazum ma ai. Uyawpa hta nga ai nauna Yanita ndai hku tsun ai: “Ngai nga ai ginra hta, num ni gaw la ni hta na grit nem ai. Num ni hpe mayam ni zawn mu mada ging ai ngu ai ningmu jung taw nga ai.” Amerikan hta nga ai hpunau Luk mung ndai hku tsun ai: “Num ngu ai gaw yu chyai na matu sha re. Shanhte a ga n madat ra ai. Shanhte a ningmu gaw, n ahkyak ai ngu nna kasha lasha ni hpe kawa nkau sharin ya ma ai.” Raitim, Yehowa gaw, num ni hpe dai hku n kanawn mazum shangun mayu ai. (Marku 7:13 hte shingdaw u.) Rai yang, la langai gaw, kaja ai dinghku a baw gara hku byin wa lu na kun?

2. Dinghku a baw gaw hpa ni hpe chye da ra na kun? Hpa majaw kun?

² La langai gaw, kaja ai dinghku baw byin na matu, Yehowa hpyi shawn da ai lam ni hpe shawng chye na da ra ai. Baw ngu ai lamang hpe Yehowa hpa majaw nnan hpang wa ai lam, Yehowa hte Yesu a kasi ningli hpe gara hku kasi la lu na lam ni hpe chye na ra ai. Dai lam ni hpe chye na na matu hpa majaw ahkyak ai kun? Hpa majaw nga yang, Yehowa gaw, dinghku a baw ni hpe ahkang aya ram daw jaw da nna, hpaji rawng ai hku akyu jashawn na matu myit mada ai majaw re.​—Luk 12:48b.

3. 1 Korinhtu 11:3 hku nga yang, baw ngu ai hte seng nna hpa chye lu ai kun?

³ 1 Korinhtu 11:3 hpe hti u. Sumsing lamu hte ginding aga hta nga ai dinghku hpe Yehowa gara hku hpawng de da ai lam, dai Chyum daw hta tsun da ai. Yehowa gaw, baw re ai majaw, awmdawm ahkang madu re. Raitim, kaga ni hpe mung ahkang aya nkau jaw da ai. Dai ahkang aya hte seng nna shanhte ni Karai  hte jahpan dan ra na re. (Rom 14:10; Ehp 3:14, 15) Yesu hpe nawku hpung a baw hku nna Yehowa ahkang aya jaw da ai. Yesu gaw anhte hpe gara hku kanawn mazum ai hte seng nna Yehowa hte jahpan dan ra na re. (1 Ko 15:27) Madu wa hpe dinghku a baw hku nna Yehowa ahkang aya jaw da ai. Madu wa gaw, madu jan hte kasha ni a ntsa gara hku kanawn mazum ai hte seng nna, Yehowa hte mung, Yesu hte mung jahpan dan ra na re.​—1 Pe 3:7.

4. Yehowa hte Yesu hta hpa ahkang aya nga ai kun?

⁴ Yehowa gaw, sumsing lamu hte ginding aga dinghku a Baw hku nna, kashu kasha ni a matu tara jahkrat na ahkang, dai tara hte maren hkan sa na matu tsun na ahkang nga ai. (Esa 33:22) Yesu mung nawku hpung a baw hku nna tara jahkrat na ahkang, dai tara hte maren hkan sa na matu tsun na ahkang nga ai.​—Gal 6:2; Kol 1:18-20.

5. Hkristan dinghku a baw hta gara ahkang aya ni nga ai kun? Gara shadawn sharam ai lam ni nga ai kun?

⁵ Yehowa hte Yesu zawn, Hkristan dinghku a baw ni hta mung, kun dinghku a matu, dawdan lam ni jahkrat na ahkang nga ai. (Rom 7:2; Ehp 6:4) Raitim, dinghku baw ni a ahkang aya gaw shadawn sharam sha nga ai. Ga shadawn, shi jahkrat ai tara ni gaw, Chyum Laika npawt tara hta madung tawn ging ai. (Gsh 3:5, 6) Nta masha n re ai ni a matu tara jahkrat na ahkang n nga ai. (Rom 14:4) Kashu kasha ni kaba wa nna, nta garan nga mat ai shaloi, kanu kawa ni hpe matut hkungga na raitim, dinghku baw a woi awn ai npu hta n nga sai.​—Mat 19:5.

6. Baw ngu ai lamang hpe Yehowa hpa majaw nnan hpang wa ai kun?

⁶ Yehowa gaw dinghku hpe tsawra ai majaw, baw ngu ai lamang hpe nnan hpang wa ai. Dai gaw Karai jaw ai kumhpa re. Dai lamang a majaw, Yehowa a dinghku gaw, kashuk kashak n byin ai sha, simsa nga ai. (1 Ko 14:33, 40) Dai lamang she n nga yang, kam ai hku byin taw nna, ngwi pyaw lam mung nga sana n re. Ga shadawn, dawdan lam hpe hpang jahtum kadai jahkrat na, dai dawdan lam hte maren kadai woi awn na ngu ai hpe kadai mung chye sana n re.

7. Ehpesu 5:25, 28 hku nga yang, num ni hpe la ni gara hku kanawn mazum na matu Yehowa ra sharawng ai kun?

⁷ Karai lajang da ya ai ndai lamang gaw grai kaja ai raitim, dai ni aten na num law law gaw, madu wa adip arip galaw ai, shara shagu hkang ai ngu hpa majaw hkamsha nga ai kun? Hpa majaw nga yang, la law malawng gaw, dinghku a matu Yehowa jahkrat da ya ai tsang madang ni hpe n gawn n sawn galaw nna, htung hking lailen ni hpe sha hkan sa nga ai majaw re. Madu jan hte kanawn mazum ai shaloi, tinang a myit ra ai lam hpe sha, shawng tawn ma ai. Ga shadawn, tinang hkungga hkrum na matu, kaga ni a man hta, “la jet ai” lam madun na matu, madu jan hpe shara shagu hkang ma ai. Tsawra wa hkra atik anang n lu galaw tim, hkrit mat hkra jahkrit mai ai ngu myit ma ai. * Dai zawn myit jasat ni hte lailen ni gaw shut ai. Num ni hpe n hkungga ai hku byin mat ai. Yehowa byin shangun mayu ai hte tsep kawp n htan shai ai.​—Ehpesu 5:25, 28 hpe hti u.

8. La langai gaw, gara hku nna kaja ai dinghku baw byin wa lu na kun?

⁸ La langai gaw, Yehowa hte Yesu hpe kasi la ai hku nna kaja ai dinghku baw byin wa lu ai. Yehowa hte Yesu madun ai atsam ningja ni kaw na lahkawng hpe sha maram yu u. Tinang a madu jan hte kashu kasha ni hpe kanawn mazum ai  shaloi, dai atsam ningja ni hpe gara hku madun mai ai lam hpe mung sadi yu u.

9. Shagrit shanem ai lam hpe Yehowa gara hku madun ai kun?

⁹ Shagrit shanem ai lam. Yehowa gaw ninggawn tawa hta hpaji rawng dik htum raitim, shi a mayam ni a ningmu hpe madat ya ai. (Nin 18:23, 24, 32) Hpaji jaw na ahkang mung jaw ai. (1 Hk 22:19-22) Shi nan hkum tsup ai raitim, anhte hkum tsup na hpe n myit mada ai. Shi hpe nawku nga ai n hkum tsup ai ni hpe awng dang hkra karum ya ai. (Shk 113:6-8) Chyum Laika hta Yehowa hpe “karum ai wa” ngu nna tsun da ai. (Shk 27:9; Heb 13:6) Yehowa a shagrit shanem ai lam a majaw sha, grau htum ai bungli hpe galaw lu wa ai re ai hpe Hkawhkam Dawi yin la wa ai.​—2 Sa 22:36.

10. Shagrit shanem ai lam hpe Yesu gara hku madun wa ai kun?

¹⁰ Yesu a kasi ningli hpe myit yu u. Sape ni a Madu raitim, lagaw kashin ya ai. Dai labau hpe Chyum Laika hta Yehowa hpa majaw ka shangun ai kun? Dinghku a baw ni sha n-ga, kaga ni mung hkan sa ra na kasi ningli byin na matu re. Yesu ndai hku tsun da ai: “Nanhte hpe ngai galaw ai zawn, nanhte mung hkan galaw myit ga, ngu nna ngai nanhte a matu kasi kamang tawn da ni ai.” (Yhn 13:12-17) Yesu gaw, ahkang aya law law nga ai raitim, kaga ni hpe shangun na malai tinang nan galaw ya wa ai.​—Mat 20:28.

11. Shagrit shanem ai hte seng nna Yehowa hte Yesu a kasi ningli kaw na dinghku a baw ni hpa sharin la lu ai kun?

¹¹ Sharin la lu ai lam. Dinghku a baw ni gaw, lam amyu myu hku nna shagrit shanem ai lam hpe madun mai ai. Ga shadawn, madu jan hte kasha ni kaw na hkum tsup ai lam hpe n myit mada ai. Myit n hkrum ai lam ni nga ai shaloi hta pyi, shanhte tsun ai hpe madat ya ai. Amerikan hta nga ai Ma Li ndai hku tsun ai: “Kalang marang, an yan hta myit n hkrum ai lam ni nga ai. Raitim, nye madu wa gaw dawdan lam ni garai n jahkrat shi yang, nye a ningmu hpe shawng san nna myit ya ai majaw, ngai hpe manu shadan ai, hkungga ai ngu ngai hkamsha ai.” Dai hta n-ga, nta bungli galaw ai gaw, num ni a bungli re ngu mu mada ai grup-yin ni hta pyi, shagrit shanem myit nga ai madu wa ni gaw, madu jan ni hpe karum ya ai. Raitim, kalang lang yak chye ai. Hpa majaw kun? Nauna Reche ndai hku tsun ai: “Anhte a buga hta, la  langai shat ban kashin ai, nta jasan jaseng galaw ai nga yang, htingbu ni hte jinghku ni gaw ‘la ajet gaw re ai kun?’ ngu nna tsun ma ai. Num n dang ai la ngu nna tsun ma ai.” Na a buga hta dai zawn myit jasat nga ai rai yang, Yesu hpe myit dum u. Lagaw kashin ya ai gaw, mayam langai a bungli re ngu masha ni sawn la tim pyi, sape ni hpe Yesu lagaw kashin ya wa ai. Kaja ai dinghku baw ni gaw, tinang hta kade daram ahkang aya nga ai ngu ai hpe madun na matu sha n myit ai. Tinang a madu jan hte kasha ni pyaw na matu madung tawn ai. Shagrit shanem ai sha n-ga, gara atsam ningja ni naw ra ai kun?

12. Tsawra myit gaw Yehowa hte Yesu hpe hpa galaw na matu shadut ya ai kun?

¹² Tsawra myit. Yehowa galaw ai lam yawng gaw tsawra myit hta madung tawn ai. (1 Yh 4:7, 8) Chyum Laika hte uhpung hku nna, anhte a wenyi lam hpe tsawra myit hte lajang ya ai. Anhte hpe tsawra ai ngu ai hpe kam ai myit nga hkra mung galaw ya ai. Kaga ra kadawn ai lam ni hpe gaw gara hku kun? Yehowa gaw, anhte ‘ngamu ngamai nga na matu, arai yawng mayawng hpe n daw n hta jaw ya ai.’ (1 Tm 6:17) Mara galaw hkrup ai shaloi, shading sharai ya ai. Tsawra myit n kawp mat ai. Tsawra myit a majaw gawng malai hkungga hpe mung lajang ya ai. Yesu gaw gara hku kun? Anhte hpe grai tsawra ai majaw, asak hpe pyi jaw wa ai. (Yhn 3:16; 15:13) Sadi dung ai ni a ntsa tawn ai Yehowa hte Yesu a tsawra myit hpe hpa mung n lu pat shingdang ai.​—Yhn 13:1; Rom 8:35, 38, 39.

13. Dinghku a baw ni gaw, dinghku hpe tsawra myit madun na matu hpa majaw ahkyak ai kun? (“ Dinghku Nnan De Ai La Langai Gaw Madu Jan A Hkungga Ai Hpe Lu La Mai Ai Lam” ngu ai lawk hpe yu u.)

¹³ Sharin la lu ai lam. Dinghku a baw ni galaw ai lam mahkra gaw, tsawra myit hta madung ging ai. Dai gaw hpa majaw ahkyak ai kun? “Tinang mu lu ai kahpu kanau wa [nta masha] hpe n tsaw ra a yang gaw, tinang n mu lu ai Karai Kasang hpe tsaw ra lu na n rai” ngu nna kasa Yawhan tsun da ai. (1 Yh 4:11, 20) Dinghku hpe tsawra ai, Yehowa hte Yesu hpe kasi la mayu ai la ni gaw, dinghku a wenyi lam, hkamsha lam, ra kadawn ai lam ni hpe madi shadaw ya na re. (1 Tm 5:8) Kashu kasha ni hpe shaman shakyang ya ai, sharin shaga ya ai. Yehowa  hpe shagrau ai, dinghku hpe akyu lu shangun ai dawdan lam ni jahkrat na matu shakut ai. Dai lam ni hta dinghku a baw ni gaw, Yehowa hte Yesu hpe gara hku kasi la mai ai lam hpe bawngban mat wa ga.

14. Dinghku a wenyi lam hpe dinghku a baw ni gara hku madi shadaw ya ai kun?

¹⁴ Dinghku a wenyi lam hpe madi shadaw ya u. Yesu gaw kawa hpe kasi la ai majaw, shi hpang hkan ai ni a makam masham ngang kang nga hkra karum ya ai. (Mat 5:3, 6; Mrk 6:34) Dinghku a baw ni mung, dinghku a wenyi lam hpe madi shadaw ya na matu shawng tawn ging ai. (Trj 6:6-9) Dinghku hte rau Chyum Laika hkaja ai, zuphpawng lung ai, kabu gara shiga hkaw tsun ai, Yehowa hte hku hkau lam matut kaja hkra galaw ai hku nna madi shadaw ya ai.

15. Dinghku a hkamsha lam hpe dinghku a baw gaw gara hku madi shadaw ya ai kun?

¹⁵ Dinghku a hkamsha lam hpe madi shadaw ya u. Yehowa gaw Yesu hpe tsawra ai lam tsun shapraw wa ai. (Mat 3:17) Yesu mung shi a hpang hkan ai ni hpe tsawra ai lam, tsun ai hku nna mung, tatut galaw ai hku nna mung madun wa ai. Dai majaw, shanhte mung Yesu hpe tsawra ai lam tsun shapraw ma ai. (Yhn 15:9, 12, 13; 21:16) Dinghku a baw ni gaw, madu jan, kasha ni hpe tsawra ai lam, shanhte hte rau Chyum Laika hkaja ai zawn re ai lam ni hte mung madun mai ai. Tsawra ai lam, manu shadan ai lam ni hpe mung tsun dan ging ai. Htap htuk ai nga yang, kaga ni a man hta mung shakawn ya ging ai.​—Gsh 31:28, 29.

16. Dinghku a baw gaw hpa galaw ra ai kun? Rap ra lam nga hkra gara hku galaw lu ai kun?

¹⁶ Dinghku a ra kadawn ai lam hpe madi shadaw ya u. Madat mara lam n nga ai majaw, Israela ni ari jaw hkrum ai shaloi hta pyi, shanhte a ra kadawn ai lam ni hpe Yehowa madi shadaw ya ai. (Trj 2:7; 29:4) Dai ni aten mung anhte a ra kadawn ai lam ni hpe shi madi shadaw ya nga ai. (Mat 6:31-33; 7:11) Yesu gaw shi hpang hkan ai ni hpe malu masha jaw ya ai. (Mat 14:17-20) Hkam n kaja ai ni hpe mung shamai ya ai. (Mat 4:24) Dinghku a baw mung, Yehowa a myi man lu na matu, dinghku a ra kadawn ai lam ni hpe madi shadaw ya ra ai. Raitim, rap ra ra ai. Dinghku a wenyi lam hte hkamsha lam hpe malap kau ai du hkra bungli hta lup taw ai baw n byin ging ai.

17. Anhte hpe shaman shakyang ya ai, sharin shaga ai shaloi Yehowa hte Yesu gara kasi ningli madun wa ai kun?

¹⁷ Shaman shakyang ya u. Yehowa gaw, anhte a kaja htum akyu a matu, shaman shakyang ya ai, sharin shaga ai. (Heb 12:7-9) Kawa zawn sha, Yesu mung shi a hpang hkan ai ni hpe tsawra myit hte shaman shakyang ya ai. (Yhn 15:14, 15) Shi gaw, sharin shaga ra ai shara hta sharin shaga ai raitim, tsawra myit nga ai. (Mat 20:24-28) Anhte ni n hkum tsup ai, shut chye ai ni re ai hpe chye na ya ai.​—Mat 26:41.

18. Kaja ai dinghku baw ni gaw hpa ni hpe dum ra ai kun?

¹⁸ Yehowa hte Yesu hpe kasi la ai dinghku a baw gaw, nta masha ni n hkum tsup ai hpe galoi  mung dum ai. Ladu lai n pawt ai. (Kol 3:19) Galati 6:1 hta lawm ai Chyum Laika npawt tara hpe tatut hkan sa ai. Tinang nan n hkum tsup ai hpe dum nna, ‘sumnung shingdi ai myit’ hte shading sharai ya ai. Yesu zawn kasi ningli hte sharin ya ai gaw kaja htum re ai hpe chye na ai.​—1 Pe 2:21.

19-20. Dawdan lam ni jahkrat ai shaloi, dinghku a baw gaw Yehowa hte Yesu hpe gara hku kasi la mai ai kun?

¹⁹ Tingkyeng akyu n tam ai dawdan lam ni jahkrat u. Yehowa gaw, kaga ni a kaja htum akyu a matu dawdan lam ni jahkrat ai. Ga shadawn, asak hpe hpan na matu dawdan ai gaw, shi akyu a matu n re. Asak hkrung ai a ngwi pyaw lam, anhte hpe hkamsha shangun mayu ai majaw re. Anhte a mara a matu kasha hpe dat ya na matu Karai hpe kadai mung n mai shadut ai. Anhte akyu a matu, shagu hkungga hpe sharawng awng let lajang ya na matu dawdan wa ai. Yesu mung kaga ni a akyu hpe madung tawn nna dawdan lam ni jahkrat ai. (Rom 15:3) Ga shadawn, tinang a hkring sa ai aten hpe jaw nna pyi, masha wunawng wuwa hpe sharin ya na matu dawdan ai.​—Mrk 6:31-34.

²⁰ Dinghku a matu hpaji rawng ai dawdan lam ni jahkrat ai gaw, grai yak ai bungli re ai hpe dinghku a baw ni chye ai. Raitim, dai lit hpe grai ahkyak shatai ai. Tinang ra ai hku dawdan ai, tinang a hkamsha lam hpe madung tawn nna dawdan ai baw n galaw ai. Yehowa shaman shakyang ya ai hpe hkam la ai. * (Gsh 2:6, 8) Dai lam hku nna tinang a akyu hta na kaga ni a akyu hpe myit ya ai.​—Hpl 2:4.

21. Hpang na sumhpa hta gara lam hkaja mat na kun?

²¹ Yehowa gaw dinghku a baw ni hpe grai yak ai lit jaw da ai. Dai lit gun hpai ai hte seng nna dinghku a baw ni gaw, Karai a man hta jahpan dan ra na re. Raitim, Yehowa hte Yesu madun wa ai kasi ningli hpe hkan sa na matu shakut na nga yang, kaja ai dinghku baw byin lu na re. Madu jan mung tinang a lit hpe atsawm gun hpai na nga yang, ngwi pyaw ai dinghku byin wa lu na re. Baw ngu ai lamang hpe madu jan gara hku mu mada ging ai kun? Gara mayak mahkak ni hkrum chye ai kun? Dai ga san ni a mahtai hpe hpang na sumhpa hta chye lu na re.