1. Dinghku de na matu myit nga ai nauna ni gara ga san ni hpe myit ging ai kun?

HKRISTAN yawng gaw, Yesu Hkristu a hkum tsup ai woi awn ai npu hta nga ai. Raitim, Hkristan numsha langai dinghku shang ai shaloi, n hkum tsup ai lasha a woi awn ai npu de du mat ai. Dai majaw, yakhkak ai lam ni nga chye ai. Dinghku de na matu myit ai shaloi, nauna ni gaw ndai ga san ni hpe myit ging ai: ‘Ndai hpunau gaw kaja ai dinghku baw byin na ngu gara lam ni gaw madun nga ai kun? Prat hta Yehowa hpe madung tawn ai kun? N tawn ai nga yang, dinghku de ngut ai hpang, ngai hpe wenyi lam hta atsawm woi awn lu na ngu hpa majaw shadu nga ai kun?’ Tinang hkum tinang mung ndai hku san ging ai: ‘Dinghku hpe akyu jaw lu ai gara atsam ningja ni ngai hta nga ai kun? Myit galu ai kun? Gam jaw gam ya kam ai kun? Yehowa hte hku hkau lam kaja ai kun?’ (Hpj 4:9, 12) Dinghku de ngut ai hpang, madu jan langai kade daram ngwi pyaw ai ngu ai gaw, dinghku garai n shang shi ai shaloi, jahkrat ai dawdan lam ni a ntsa loi mi gaw madung ai.

2. Ndai sumhpa hta hpa lam hkaja na kun?

² Hkristan nauna law law gaw, madu wa hpe npu taw ai lam hta kaja htum kasi ningli madun nga ai. Teng sha shakawn ging ai. Dai zawn sadi dung ai numsha ni hte rau Yehowa hpe nawku lu ai gaw kabu hpa re. Ndai sumhpa hta, ga san 3 hpe bawngban na re: (1) Madu jan ni hkrum chye ai mayak mahkak nkau gaw hpa rai kun? (2) Madu wa hpe hpa majaw npu taw ra ai kun? (3) Yesu, Abigela, Yosep a madu jan Mari kaw nna npu taw ai lam Hkristan madu wa hte madu jan ni hpa sharin la lu ai kun?

3. Hkum tsup ai kun dinghku hpa majaw n mai byin ai kun?

³ Kun dinghku gaw Karai Kasang kaw na hkum tsup ai kumhpa re. Raitim, shinggyim masha ni gaw n hkum tsup ai. (1 Yh 1:8) Dai majaw, dinghku num, la ni gaw “hkum shan hta e nni nkri hkrum na” ngu Chyum Laika hta tsun da ai. (1 Ko 7:28) Madu jan langai hkrum chye ai mayak mahkak nkau hpe yu yu ga.

4. Madu wa hpe npu taw ai gaw grit nem ai ngu madu jan langai hpa majaw hkamsha chye ai kun?

⁴ Madu jan langai gaw, nga kaba wa ai shingdu labau a majaw, madu wa hpe npu taw ai hpe grit nem ai ngu hkamsha nga ai rai chye ai. Amerikan hta nga ai Mariso ndai hku tsun ai: “Ngai kaba wa ai buga hta, num ni gaw la ni hte shara shagu hta maren byin ra ai ngu tsun ma ai. Madu wa ni hpe Yehowa ahkang aya jaw da ai lam, madu wa ni a npu taw shangun mayu ai lam, lu ging ai hkungga ai lam hpe mung lu la shangun mayu ai lam ngai chye ai. Raitim, dinghku a baw lamang hpe rap rap ra ra mu na matu grai yak ai.”

5. La nkau hta num ni hte seng nna Chyum Laika hte n htan shai ai gara ningmu ni nga ai kun?

⁵ Madu jan langai gaw, num ni gaw ahkyak n re ai ngu sawn la ai la langai hte dinghku de da ai mung rai chye ai. Dingda Amerika hta nga ai Ibun ndai hku tsun ai: “Anhte a buga hta, la ni sha ngut ai hpang she, num ni sha ra ai. Kasha numsha ni nga yang, shat shadu ra ai, jasan jaseng lam ni galaw ra ai. Kasha lasha ni hpe rai yang, kanu hte kanau kana ni gaw ‘du ni zawn’ lanu lahku ra ai.” Asha kaw nga ai Yin Lin mung ndai hku tsun ai: “Numsha ni gaw hpaji n chye ra ai, atsam ningja n nga ra ai ngu ai ga lachyum ni anhte amyu ga hta nga ai. Num ni a lit gaw nta bungli galaw na matu sha re. Tinang a ningmu hpe hpa mung tsun na ahkang n nga ai.” Dai zawn, tsawra myit n nga ai, Chyum Laika hte n htan shai ai ningmu ni shingkang ka-up nga ai madu wa gaw, madu jan a prat hpe yak shangun ai. Dai gaw Yesu hpe kasi la nga ai n re. Yehowa a myi man mung lu na n re.​—Ehp 5:28, 29; 1 Pe 3:7.

6. Yehowa hte hku hkau lam ngang kang na matu madu jan ni hpa galaw ra ai kun?

⁶ Shawng na sumhpa hta tsun wa ai hte maren, wenyi lam, hkamsha lam hte dinghku a ra kadawn ai lam ni hpe madu wa ni madi shadaw ya na matu Yehowa myit mada ai. (1 Tm 5:8) Raitim, dinghku num ni gaw shani shagu Chyum Laika hti na matu, myit sawn sumru na matu, Yehowa kaw myit rawt let akyu hpyi na matu, aten san da ra ai. Dai hku galaw na matu yak chye ai. Bungli law ai majaw, aten hte n-gun atsam n nga ai ngu hkamsha chye ai. Raitim, aten la na matu ahkyak ai. Hpa majaw nga yang, Yehowa gaw anhte langai hpra hpe shi hte hku hkau lam kaja shangun mayu ai majaw re.​—Kas 17:26, 27.

7. Karai jaw ai lit hpe atsawm gun hpai lu na matu, gara lam gaw madu jan hpe grau loi shangun na kun?

⁷ N hkum tsup ai madu wa hpe npu taw na matu shakut ra ai. Raitim, npu taw ging ai Chyum Laika lam ni hpe chye na na, hkap la na nga yang Yehowa jaw ai lit hpe atsawm sha gun hpai na matu grau loi wa na re.

8. Ehpesu 5:22-24 hta lawm ai hte maren, madu wa hpe Hkristan madu jan hpa majaw npu taw ging ai kun?

⁸ Hkristan madu jan gaw, Yehowa hpyi shawn da ai majaw, madu wa hpe npu taw ai. (Ehpesu 5:22-24 hpe hti u.) Yehowa gaw galoi mung tsawra myit nga ai lam, Karai Kasang hpyi shawn ai lam shagu gaw tinang a  matu kaja htum akyu re ai hpe chye ai majaw, sumsing Kawa hpe kam ai.​—Trj 6:24; 1 Yh 5:3.

9. Madu wa a ahkang aya hpe Hkristan madu jan ni hkungga yang hpa akyu lu na kun?

⁹ Yehowa a tsang madang ni hpe ahkyak n shatai na matu, npu taw ai gaw grit nem ai ngu sawn la na matu, mungkan gaw num ni hpe n-gun jaw nga ai. Dai zawn myit jasat nga na matu n-gun jaw ai ni gaw, tsawra myit nga ai Karai Kasang hpe n chye ma ai. Grit nem ai lam langai ngai hpe galaw na matu, numsha ni hpe Yehowa galoi mung hpyi shawn na n re. Yehowa jaw ai lit hpe kangka hkra galaw na matu shakut nga ai nauna gaw, dinghku hpe ngwi pyaw simsa shangun ai. (Shk 119:165) Tinang mung, madu wa mung, kashu kasha ni mung akyu lu la ai.

10. Kero tsun ai kaw na hpa sharin la mai ai kun?

¹⁰ N hkum tsup ai madu wa hpe npu taw ai madu jan gaw, dinghku a baw lamang hpe nnan hpang ya ai Yehowa hpe tsawra ai lam, hkungga ai lam madun nga ai re. Dingda Amerika kaw nga ai Kero ndai hku tsun ai: “Tinang a madu wa shut chye ai hpe ngai chye ai. Dai hpe ngai bai htang ai lam gaw, Yehowa hte nye a hku hkau lam hpe kade daram manu shadan ai lam madun ai hpe mung ngai chye ai. Sumsing kawa a myiman lu mayu ai majaw, matut npu taw nga na re.”

11. Mara raw ya na matu Annits hpe hpa gaw karum ya ai kun?

¹¹ Tinang a hkamsha lam hte myit tsang ai lam ni hpe madu wa ahkyak n shatai ai ngu hkamsha nga yang, hkungga na matu, npu taw na matu yak chye ai. Raitim, dinghku num nauna Annits gara hku bai htang ai hpe yu yu ga. Shi ndai hku tsun ai: “Myit n machyi na matu ngai shakut ai. Yawng gaw shut chye ai hpe dum ya ai. Yehowa zawn, tsep kawp mara raw ya na matu ngai bandung tawn ai. Dai zawn mara raw ya ai shaloi, myit simsa lam bai lu la ai.” (Shk 86:5) Mara raw ya chye ai madu jan gaw, npu taw na matu grau loi chye ai.

12. Chyum Laika hta gara kasi ningli ni lawm ai kun?

¹² Npu taw ai gaw myit nya ai re ngu nkau sawn la chye ai. Raitim, dai gaw grai shut ai. Nden marai nga ai ni raitim, npu taw wa ai Chyum Laika kasi ningli ni nga ai. Yesu, Abigela,  Mari ni kaw na sharin la mai ai lam hpe yu yu ga.

13. Yehowa hpe Yesu hpa majaw npu taw ai kun? Sanglang dan u.

¹³ Yehowa hpe Yesu npu taw ai gaw hpa mung n chye ai majaw, atsam n nga ai majaw n re. Yesu a grai sanglang ai sharin achyin ai lam hpe yu yang, hpaji grai rawng ai wa re ai hpe chye lu ai. (Yhn 7:45, 46) Yesu a atsam ningja hpe Yehowa chye ai majaw, ninggawn tawa hpe hpan ai aten hta, tinang hte rau bungli galaw na matu ahkang jaw ai. (Gsh 8:30; Heb 1:2-4) Yesu hkrung rawt mat ai aten kaw nna, “sumsing lamu hta e mung, ginding aga hta e mung, uphkang na ahkang nlang hte” hpe Yehowa jaw da ai. (Mat 28:18) Yesu hta atsam ningja ni nga tim, Kawa Yehowa hpe tsawra ai majaw, lam matsun lu na matu galoi mung kamhpa ai.​—Yhn 14:31.

14. (a) Num ni hpe Yehowa mu mada ai lam kaw nna madu wa ni hpa sharin la lu ai kun? (b) Ga Shagawp 31 hta lawm ai lam kaw nna madu wa ni hpa sharin la lu ai kun?

¹⁴ Madu wa ni sharin la lu ai lam. Num ni gaw la ni hta na grit nem ai ngu Yehowa sawn la ai majaw, npu taw shangun ai n re. Yesu hte rau uphkang na matu, la ni hpe mung, num ni hpe mung lata da ai hpe yu yang chye lu ai. (Gal 3:26-29) Yehowa gaw, kasha hpe ahkang aya ap ya ai hku nna, kam ai lam madun dan ai. Hpaji rawng ai madu wa mung, madu jan hpe ahkang aya ram daw jaw na re. Marai rawng ai madu jan gaw, nta ting hpe hparan lajang ai, lamu ga dut mari ai, hpaga lam ni galaw ai ngu Chyum Laika hta tsun da ai. (Ga Shagawp 31:15, 16, 18 hpe hti u.) Shi gaw hpa mung tsun na ahkang n nga ai mayam langai n re. Madu wa gaw shi hpe kam nna, shi a ningmu hpe madat ya ai. (Ga Shagawp 31:11, 26, 27 hpe hti u.) Madu wa gaw, madu jan hpe dai zawn hkungga ai hku kanawn mazum na nga yang, madu jan hku nna mung kabu gara ai myit hte npu taw lu na re.

15. Yesu a kasi ningli kaw nna madu jan ni hpa sharin la lu ai kun?

¹⁵ Madu jan ni sharin la lu ai lam. Yesu hta ngut kre awng dang wa ai lam law law nga tim, Yehowa hpe npu taw ai hpe grit nem ai ngu n hkamsha ai. (1 Ko 15:28; Hpl 2:5, 6) Dai zawn sha, Yesu a kasi ningli hpe hkan sa ai marai rawng ai madu jan mung, madu wa hpe npu taw ra ai hpe grit nem ai ngu hkamsha na n re. Madu wa hpe tsawra ai majaw, madung hku nna Yehowa hpe tsawra hkungga ai majaw, madu wa hpe madi shadaw ya na re.

16. 1 Samuela 25:3, 23-28 hku nga yang, Abigela gara mayak mahkak ni hkrum wa ai kun? (Makawp sumla hpe yu u.)

¹⁶ Abigela hta Nabala ngu ai madu wa nga ai. Grai gumrawng nna, chyeju n chye dum ai, tingkyeng akyu tam ai wa re. Dai pyi, Abigela gaw dinghku hpe aloi hte sha jahtum kau na matu n shakut ai. Dawi hte shi a masha ni Nabala hpe sat na matu sa ai shaloi, asim sha nga mat tim mai ai. Raitim, Nabala hte nta na lasha ni hpe makawp maga na matu, tatut re ai lam ni hpe galaw wa ai. Laknak lang da ai la marai 400 hpang de sa nna, Dawi hpe hkungga let mabyin ni hpe sanglang dan na matu, Abigela gaw nden marai ram ram ra wa na re. Madu wa a lailen a matu, tinang hpe sha mara shangun na matu pyi naw tsun ai. (1 Samuela 25:3, 23-28 hpe hti u.) Mara kaba n galaw hkrup hkra, hpaji jaw na matu, marai rawng ai ndai num hpe Yehowa akyu jashawn nga ai lam Dawi chye mat ai.

17. Dawi hte Abigela labau kaw nna madu wa ni hpa sharin la lu ai kun?

¹⁷ Madu wa ni sharin la lu ai lam. Abigela gaw hpaji rawng ai num re. Shi a hpaji jaw ga hpe Dawi madat ai mung hpaji rawng ai. Dai majaw, mara n nga ai ni hpe sat hkrup ai mara  n galaw hkrup hkra, koi lu wa ai. Dai zawn sha, hpaji rawng ai madu wa ni gaw, grai ahkayk ai dawdan lam ni jahkrat ai shaloi, madu jan a ningmu hpe atsawm sha myit shalawm ya na re. Madu jan a hpaji jaw ga gaw hpaji n rawng ai dawdan lam ni n jahkrat hkrup hkra pyi karum ya lu ai.

18. Abigela a kasi ningli kaw nna madu jan ni hpa sharin la lu ai kun?

¹⁸ Madu jan ni sharin la lu ai lam. Yehowa hpe tsawra nna hkungga ai madu jan gaw, Yehowa hpe n nawku ai, Karai a tsang madang ni hpe n hkan sa ai madu wa nga yang pyi, dinghku hpe akyu jaw lu ai. Dinghku hpe aloi hte sha, jahtum kau na matu shakut na n re. Madu jan a hkungga ai lam, npu taw ai lam a majaw, Yehowa a lam sharin la na matu pyi, madu wa a myit shadut hkrum chye ai. (1 Pe 3:1, 2) Dai zawn n byin wa yang pyi, npu taw chye ai madu jan hpe, Yehowa gaw shi a ntsa sadi dung ai majaw manu shadan na re.

19. Madu wa a ga hpe n madat ra na masa lam ni gaw hpa ni kun?

¹⁹ Npu taw chye ai madu jan gaw, Chyum Laika npawt tara ni hpe tawt lai na matu, madu wa hpyi shawn wa yang madat na n re. Ga shadawn, nauna langai a n kamsham ai madu wa gaw, masu na matu, lagu na matu, Chyum Laika hte n htan shai ai lama ma galaw na matu, tsun wa ai ngu saga. Dinghku num ni hte hpawn, Hkristan yawng gaw Yehowa Karai Kasang hte hku hkau lam hpe madung da ra ai. Chyum Laika npawt tara ni hpe tawt lai na matu, nauna hpe tsun wa yang, hpa majaw n lu galaw ai lam hpe tsawra myit hte asan sha tsun dan nna, nyet kau ging ai.​—Kas 5:29.

20. Mari gaw Yehowa hte kaja ai hku hkau lam nga ai hpe gara hku chye lu ai kun?

²⁰ Mari gaw Yehowa hte hku hkau lam kaja ai. Chyum Laika hpe atsawm chye ai. Hkalup Sara Yawhan a kanu Elisabet hte ga shaga ai shaloi, Hebre Chyum Laika hpe 20 lang jan lakap wa ai. (Luk 1:46-55) Ndai lam hpe myit yu u: Mari gaw Yosep hte mahtan da ngut sai raitim, lamu kasa gaw Yosep kaw shawng n sa ai sha, Mari hpe dingtawk ga shaga ai. Karai Kasang a Kasha hpe shangai na lam tsun dan ai. (Luk 1:26-33) Mari hpe Yehowa atsawm chye ai. Shi a Kasha hpe tsawra nna, lanu lahku na hpe kam ai. Yesu si nna, hkrung rawt mat ai hpang hta pyi, Mari gaw Yehowa hte  kaja ai hku hkau lam matut nga na gaw teng sha re.​—Kas 1:14.

21. Chyum Laika hta lawm ai Mari a lam kaw nna, madu wa ni hpa sharin la lu ai kun?

²¹ Madu wa ni sharin la lu ai lam. Hpaji rawng ai madu wa gaw, tinang a madu jan Chyum Laika atsawm chye ai hpe kabu ya ai. Myit dingbai dingna n byin ai. Tinang a shara la kau ya sana re ngu nna n hkamsha ai. Chyum Laika hte, Chyum Laika npawt tara ni hpe atsawm chye na ai nauna gaw, dinghku hpe akyu jaw lu ai lam chye na ai. Madu wa hta na, madu jan gaw hpaji grau chye yang pyi, dinghku nawku hte wenyi lam ni hte seng nna, woi awn ra na gaw madu wa a lit sha re.​—Ehp 6:4.

22. Mari kaw nna madu jan ni hpa sharin la lu ai kun?

²² Madu jan ni sharin la lu ai lam. Madu jan gaw madu wa hpe npu taw ra ai raitim, tinang hte Karai Kasang a lapran kaja ai hku hkau lam nga na matu gaw, tinang kaw sha lit nga ai. (Gal 6:5) Dai majaw, tinang hkrai hkaja na matu, myit sawn sumru na matu, aten hpe san da ra ai. Dai lam hku nna, Yehowa hpe matut tsawra hkungga nga nna, madu wa hpe mung kabu gara ai myit hte npu taw lu na re.

23. Npu taw chye ai madu jan gaw tinang nan hpe mung, dinghku hpe mung, nawku hpung hpe mung gara hku akyu lu shangun ai kun?

²³ Yehowa hpe tsawra nna, madu wa hpe npu taw nga ai madu jan gaw, Yehowa a baw lamang hpe n hkap la ai ni hta na, grau ngwi pyaw myit dik nga na re. Ramma hpunau nauna ni a matu mung, kasi kaja re. Dinghku hta sha n-ga, nawku hpung hta mung, tsawra myit nga nna, simsa ai grup-yin byin shangun lu na re. (Tit 2:3-5) Dai ni aten hta, Yehowa hpe sadi dung let, magam gun nga ai law malawng gaw num ni re. (Shk 68:11) La raitim, num raitim, anhte yawng gaw nawku hpung hta ahkyak ai daw lu da ai. Tinang lu da ai daw hpe kangka hkra gara hku galaw na ngu ai hpe hpang na sumhpa hta hkaja mat na re.