1. Hpaji 7:20 hta, gara tengman lam hpe Hkawhkam Shawlumon tsun da ai kun?

 HKAWHKAM Shawlumon ndai hku ka wa ai: “Gaja wa, ga ningtsa e, ding hpring ai hte kaja ai amu galaw ti mung, n chye shut ai wa langai mi n nga ai.” (Hpj 7:20) Grai teng ai. Anhte yawng yubak masha ni re. (1 Yh 1:8) Dai majaw, Karai Kasang kaw na mung, shada da kaw na mung mara raw hkrum na matu ra ai.

2. Mara raw hkrum ai shaloi gara hku hkamsha ai kun?

² Manang langai hpe masin pawt hkra galaw hkrup ai aten hpe nang naw dum na re. Manghkang n nga na matu, shi hte bai htuk na matu, myit majing hte hpyi nem ai. Manang wa mung sharawng awng let mara raw ya ai shaloi, nang gara hku hkamsha ai kun? Grai myit simsa mat nna kabu mat na re.

3. Ndai sumhpa hta hpa lam bawngban na kun?

³ Yehowa hte anhte manang byin mayu tim, Karai Kasang myit n pyaw hkra kalang lang tsun hkrup, galaw hkrup chye ai. Raitim, Yehowa gaw mara raw ya na matu, jin jin re ai lam hpa majaw kam mai ai kun? Yehowa mara raw ya ai lam hte anhte mara raw ya ai lam gara hku shai ai kun? Karai a mara raw ya ai lam hpe kadai ni lu la mai ai kun?

4. Yehowa gaw mara raw ya na matu jin jin rai nga ai hpe hpa majaw kam mai ai kun?

⁴ Yehowa gaw mara raw ya na matu jin jin rai nga ai ngu Chyum Laika hta tsun da ai. Sina Bum hta, Yehowa gaw lamu kasa hku nna Mawshe hpe ndai hku tsun ai:  ‘Yehowa gaw shi a man e lai wa let, Yehowa, Yehowa sumnung ai myit hte chyeju hpring ai, myit galu ai hte n-gaw nwai re ai, matsan dum ai hte sadi sahka hpring ai: masha hkying hkying mun mun hpe matsan dum ai myit madun nna, shut hpyit ai, tara tawt lai ai, yubak mara raw dat kau ya ai.’ (Pru 34:6, 7) Yehowa gaw tsawra myit, matsan dum myit nga nna, mara galaw ai ni myit malai lu ai shaloi, mara raw ya na matu jin jin rai nga ai.​—Neh 9:17; Shk 86:15.

5. Shakawn 103:13, 14 hku nga yang, shinggyim masha ni a lam atsawm chye da ai gaw hpa galaw na matu Karai Kasang hpe shadut ya ai kun?

⁵ Hpan Madu Yehowa gaw anhte a lam yawng chye ai. Langai hpra a lam hpe atsawm chye ai. (Shk 139:15-17) Kanu kawa ni kaw na lu la ai n hkum tsup ai lam ni anhte hta nga ai hpe shi chye na ai. Prat hta hkrum wa ai masa ni a majaw, anhte ya na zawn byin nga ai hpe mung atsawm chye ai. Dai zawn, chye da ai gaw hpa galaw na matu, Yehowa hpe shadut ya ai kun? Anhte hpe tsawra matsan dum myit hte kanawn mazum na matu shadut ya ai.​—Shk 78:39; Shakawn 103:13, 14 hpe hti u.

6. Mara raw ya na matu jin jin re ai hpe Yehowa gara hku sakse madun ai kun?

⁶ Mara raw ya na matu jin jin re ai hpe Yehowa madun dan ai. Adam a majaw, yubak hte si hkrung si htan kaw, anhte lup mat wa ai hpe shi chye ai. (Rom 5:12) Anhte gaw tinang a matu, kaga wa a matu, dai lam kaw na lawt hkra gara hku mung n lu galaw ya ai. (Shk 49:7-9) Raitim, tsawra myit nga ai Karai Kasang gaw, matsan dum myit nga ai majaw, lawt lu lam hpe lajang ya ai. Gara hku nna kun? Kasha shingtai hpe, anhte a matu si hkam ya na matu, dat ya ai ngu Yawhan 3:16 hta tsun da ai. (Mat 20:28; Rom 5:19) Yesu gaw shi hpe kamsham ai ni yawng, lawt lu na matu si hkam wa ai. (Heb 2:9) Kasha gaw nni nkri hkum let, kaya hkrum let, si ra ai hpe Yehowa mu ai shaloi, kade daram yawn na hpe myit yu u. Anhte hpe Yehowa mara n raw ya mayu yang, Kasha hpe si na ahkang jaw na kun?

7. Yehowa mara raw ya wa ai Chyum Laika hta lawm ai lam nkau hpe tsun dan u. 

⁷ Chyum Laika hta, Yehowa mara raw ya wa ai ni a lam grai law hkra lawm ai. (Ehp 4:32) Marai langai gaw Hkawhkam Manashe re. Shi gaw  Yehowa hpe grai nan shut hpyit wa ai. Shut shai ai nawku dawjau lam hpe woi awn ai. Tinang a kasha ni hpe pyi, shut shai ai hpara ni hta hkungga nawng ai. Yehowa a chyoi pra ai nawku htingnu hta gawngngu sumla tawn da ai du hkra, shut hpyit wa ai. “Yehowa hpe pawt sindawng shangun na nga, shi a man e n hkru ai amu law law galaw” ai ngu Chyum Laika hta tsun da ai. (2 Hl 33:2-8) Raitim, jet ai myit malai lu ai shaloi, shi hpe Yehowa mara raw ya ai. Hkawhkam aya pyi bai jaw ai. (2 Hl 33:12, 13) Hkawhkam Dawi a lam hpe mung myit yu ga. Num shaw ai, masha sat ai mara hte hpawn, mara kaba ni galaw wa ai. Raitim, mara hpe yin la nna, jet ai myit malai lu ai shaloi, Yehowa mara raw ya ai. (2 Sa 12:9, 10, 13, 14) Dai majaw Yehowa gaw, mara raw ya na matu jin jin re ai hpe anhte kam mai ai. Karai a mara raw ya lu ai atsam hte shinggyim masha ni a mara raw ya lu ai atsam gaw grai shai ai hpe chye lu na re.

8. Tara Agyi hku nna Yehowa a ahkang aya gaw mara raw ya na matu gara hku karum ya ai kun?

⁸ Yehowa gaw, “ga ningtsa ting a Tara agyi” re. (Nin 18:25) Kaja ai tara agyi langai gaw, upadi hpe atsawm chye da ra ai. Yehowa gaw Tara Agyi re ai sha n-ga, Tara Jaw Ai Wa mung re ai majaw, upadi hpe atsawm chye ai. (Esa 33:22) Gara gaw shut ai, jaw ai hpe kadai mung Shi daram n chye ai. Kaja ai tara agyi byin na matu hpa naw ra ai kun? Garai n dawdan shi yang, manghkang hte seng ai lam yawng hpe chye da ra ai. Dai majaw, Yehowa gaw atsam nga dik htum Tara Agyi re.

9. Marai langai hpe mara raw ya na, n raw ya na hte seng nna dawdan ai shaloi, gara lam ni hpe Karai Kasang chye da ai kun?

⁹ Shinggyim tara agyi ni hte n bung ai sha, Yehowa gaw gara lam hpe raitim, ahkri ahkrai chye ai. (Nin 18:20, 21; Shk 90:8) Masha ni zawn, na ai, mu ai daram hte sha, dawdan ai n re. Masha langai a rusai, shingdu labau, makau grup-yin hte myit jasat ni gaw shi a galaw ai lam a ntsa shingkang ka-up ya ai hpe Karai Kasang atsawm chye ai. Myit hta hpa nga ai hpe mung chye ai. Masha langai hpra a myit jasat, yaw shada lam, ra marin ai lam ni hpe atsawm chye ai. Karai Kasang n chye hkra, hpa mung n mai makoi magap da ai. (Heb 4:13) Dai majaw, masha langai hpe Yehowa mara raw ya ai gaw, shi a masa hpe atsawm chye ai majaw re.

10. Yehowa a tara dawdan ai lam ni gaw galoi mung tara rap ra ai ngu hpa majaw lu tsun ai kun? (Tara Jahprang 32:4)

¹⁰ Yehowa a tara dawdan ai lam ni gaw, galoi mung tara rap ra ai. Myiman n lata ai. Karai a mara raw ya ai lam gaw, masha langai a nsam, sut masa, mying gumhkawng ai, atsam ningja ni hta n madung ai. (1 Sa 16:7; Yak 2:1-4) Kadai mung Yehowa hpe n mai shadut ai. Mayun kumhpa mung n mai jaw ai. (2 Hl 19:7) Karai a dawdan lam ni gaw hkamsha lam a ntsa n madung ai. (Pru 34:7) Anhte a lam, anhte a masa lam hpe ahkri ahkrai chye ai majaw, kaja htum tara agyi byin ai re.​—Tara Jahprang 32:4 hpe hti u.

11. Yehowa mara raw ya ai lam gaw, shinggyim masha ni a mara raw ya ai lam hte gara hku shai ai kun?

¹¹ Hebre Chyum Laika (Ga Shaka Dingsa) hpe ka ai ni gaw, Yehowa mara raw ya ai lam gaw laklai ai hpe hkap la ai. Shanhte lang ai Hebre ga si langai hte seng nna, laika buk langai hta ndai hku ka ai: “Yehowa mara raw ya ai lam hpe, tsun dan na matu, dai ga si hpe Chyum Laika ka ai ni lang ma ai. Shinggyim masha ni a mara raw ya ai lam hte seng nna tsun ai shaloi hta gaw dai ga si hpe galoi n  lang ai.” Yehowa chyu sha mara galaw ai ni myit malai lu ai shaloi, tsep kawp mara raw ya lu ai. Yehowa mara raw ya ai lam a majaw, hpa akyu ni lu la ai kun?

12-13. (a) Yehowa mara raw ya ai shaloi anhte hpa ni hkamsha lu ai kun? (b) Yehowa mara raw ya ai shaloi, gara hku raw ya ai kun?

¹² Anhte hpe Yehowa mara raw ya ai ngu ai hpe, hkap la na nga yang, myit simsa lam, san seng ai myit nsam hte hpawn, “ngwi pyaw ai aten ladaw” hpe hkamsha lu na re. Dai zawn mara raw ya ai lam gaw, masha ni kaw na n re ai sha, “Madu” Yehowa kaw na sa ai re. (Kas 3:19, 20) Yehowa mara raw ya ai shaloi, kalang mi mung mara n galaw ga ai zawn, sawn la hkrum na re. Karai hte kaja ai hku hkau lam mung bai nga wa na re.

¹³ Anhte hpe Yehowa mara raw ya ai hte kalang ta, dai mara hpe galoi mung bai n tsun sai. Ari n jaw sai. (Esa 43:25; Yer 31:34) “Sinpraw maga gaw, sinna maga hte tsan nga ai hte maren” mara ni hpe anhte hte tsan shangun ai. b (Shk 103:12) Yehowa mara raw ya ai lam kade daram kaba ai hpe myit dat shagu, chyeju dum myit ni paw pru wa ai. (Shk 130:4) Raitim, dai zawn mara raw ya ai lam hpe kadai ni lu mai ai kun?

14. Mara raw ya na ngu ai Yehowa a dawdan lam hte seng nna hpa chye lu ai kun?

¹⁴ Mara raw ya na ngu ai Yehowa a dawdan lam gaw, mara kade daram kaba ai, kaji ai hta n madung ai. Hpan Madu, Tara Jaw Ai Wa, Tara Agyi hku nna shi a machye machyang hpe akyu jashawn nna, mara raw ya na, n raw ya na ngu ai hpe dawdan ai. Gara lam ni hpe Yehowa myit shalawm ai kun?

15. Luka 12:47, 48 hku nga yang, Yehowa myit shalawm ya ai lam langai gaw hpa rai kun?

¹⁵ Yehowa myit shalawm ai lam langai gaw tinang galaw ai mara shut ai ngu ai hpe, mara galaw ai wa chye n chye ngu ai lam re. Luka 12:47, 48 hta dai lam hpe Yesu asan sha tsun da ai. (Hti u.) Yehowa n ra ai hpe chye nga ninglen, dingsang n kaja ai hpe galaw ai wa gaw, mara kaba galaw ai re. Shi hpe mara n raw ya na matu Yehowa dawdan chye ai. (Mrk 3:29; Yhn 9:41) Raitim kalang  lang, galaw ngut ai hpang hta she shut ai hpe anhte sadi hkrup chye ai. Dai zawn masa hta, mara raw hkrum na kun? Raw hkrum na re. Yehowa myit shalawm ya ai kaga lam naw nga ai majaw re.

16. Myit malai lu ai ngu ai gaw hpa rai kun? Yehowa kaw na mara raw hkrum mayu yang, myit malai lu na matu hpa majaw ra ai kun?

¹⁶ Yehowa myit shalawm ya ai kaga lam langai gaw, mara galaw ai wa, jet ai myit malai lu n lu ngu ai hpe re. Myit malai lu ai ngu ai gaw hpa hpe tsun ai kun? “Myit masin, myit jasat, yaw shada lam galai shai ai” ngu ai lachyum re. Galaw hkrup ai n kaja ai lam a matu, grai myit malai lu nna, myit n pyaw byin ai (sh) jaw ai hpe chye nga ninglen n galaw hkrup ai majaw grai yawn ai re. Myit malai lu ai wa gaw, galaw hkrup ai mara a matu yawn ai sha n-ga, dai mara ni galaw hkrup ai du hkra wenyi lam n kaja mat ai majaw mung grai yawn ai. Hkawhkam Manashe hte Dawi gaw mara kaba ni galaw wa tim, jet ai myit malai lu ai majaw, Yehowa mara raw ya ai. (1 Hk 14:8) Anhte mung jet ai myit malai lu ai nga yang, Yehowa mara raw ya na re. Raitim, galaw hkrup ai mara a matu, myit n pyaw ai daram hte sha n mai shi ai. Tatut galaw ai lam lawm ra ai. c Dai gaw Yehowa myit shalawm ya ai kaga lam langai re.

17. Galai shai ai ngu ai gaw hpa lachyum rai kun? Moi galaw wa ai mara ni hpe bai n galaw na matu, galai shai na matu hpa majaw ra ai kun? (Esaia 55:7)

¹⁷ Yehowa myit shalawm ya ai kaga ahkyak ai lam gaw, galai shai ai lam re. Galai shai ai ngu ai gaw, “gayin kau ai” re. Maga mi hku tsun ga nga yang, n kaja ai prat hkrun lam hpe kau da nna, Yehowa a lam matsun hku hkan sa ai re. (Esaia 55:7 hpe hti u.) Yehowa myit ai hku myit chye hkra, myit jasat hpe galai shai ra ai. (Rom 12:2; Ehp 4:23) N kaja ai myit mang ai lam, galaw ai lam ni hpe kau da na matu dawdan ra ai. (Kol 3:7-10) Raitim, mara raw hkrum na matu, jasan jaseng hkrum na matu, Yehowa dawdan ai madung lam gaw, Hkristu a shagu hkungga hpe anhte kamsham ai lam re. Prat hkrun lam galai shai na matu, myit majing hte shakut  nga ai hpe Yehowa mu ai shaloi, shagu hkungga hpe madung tawn nna mara raw dat ya ai.​—1 Yh 1:7.

18. Yehowa mara raw ya ai hte seng nna hpa chye wa sai kun?

¹⁸ Hkaja wa ai lam nkau hpe kadun dawk bai maram yu ga. Yehowa gaw ninggawn tawa hta Mara Raw Ya lu ai hta kaba htum ai wa re. Hpa majaw dai hku lu tsun ai kun? Langai, mara raw ya na matu galoi mung jin jin rai nga ai. Lahkawng, anhte hte seng nna shi yawng chye ai. Jet ai myit malai lu, n lu ngu ai hpe Shi dawdan lu ai. Masum, Yehowa mara raw ya ai shaloi, tsep kawp mara raw ya ai. Kalang mung mara n galaw ga ai wa zawn Shi masat kau ai. Dai majaw, san seng ai myit nsam hte Karai a myiman anhte bai lu ai.

19. Anhte n hkum tsup tim, mara ni matut galaw na raitim, hpa majaw ngwi pyaw lu ai kun?

¹⁹ Anhte n hkum tsup dingsa, mara ni matut galaw hkrup na re. Raitim, Chyum Laika Hpe Dinghkren Mu laika buk (Inglik), Masat 2, laika man 771 hta lawm ai ga ni kaw na shalan shabran lam lu ai: “Yehowa gaw matsan dum chye ai. Mayam ni a gawng kya ai lam hpe chye ai. Dai majaw, n hkum tsup nna, mara ni galaw hkrup ai majaw, aten tup n yawn nga ra ai. (Shk 103:8-14; 130:3) Karai lam matsun hku asak hkrung na matu, dang lu ai daram shakut na nga yang, ngwi pyaw lu ai. (Hpl 4:4-6; 1 Yh 3:19-22).” Grai n-gun lu hpa re.

20. Hpang na sumhpa hta hpa lam bawngban na kun?

²⁰ Galaw hkrup ai mara ni a matu, jet ai myit malai lu ai nga yang, Yehowa mara raw ya na matu, jin jin rai nga ai hpe chye lu ai gaw chyeju dum hpa re. Raitim, Yehowa mara raw ya ai lam hpe anhte gara hku kasi la mai ai kun? Kaga ni hpe anhte mara raw ya ai lam gaw, Yehowa mara raw ya ai lam hte gara lam hta bung nna, gara lam hta shai ai kun? Dai hpe chye na na matu hpa majaw ahkyak ai kun? Dai ga san ni hpe hpang na sumhpa hta bawngban na re.