1. Yesu gaw shi a sape ni hpe tup hkrak re ai gara lam matsun jaw wa ai kun? (Makawp sumla hpe yu u.)

YESU garai n si shi ai shana hta, shi a sape ni hpe tup hkrak re ai lam matsun jaw wa ai. Shanhte hpe ndai hku tsun ai: “Nanhte shada da tsaw ra nga mu, ngu nna tara ningnan ngai nanhte hpe jaw da ma de ai: ngai nanhte hpe tsaw ra ma de ai zawn, nanhte mung shada da tsaw ra nga na rai myit dai. Shing rai nanhte shada tsaw ra ai myit rawng nga myit yang gaw, nanhte nye a sape ni rai nga myit dai gaw, masha yawng mayawng chye lu na ma ra ai, ngu mu ai.”​—Yhn 13:34, 35.

2. Shada da tsawra myit madun na matu hpa majaw ahkyak ai kun?

² Lama na Yesu a sape ni gaw shi madun wa ai tsawra myit hpe madun na nga yang, shi a jet ai sape ni re ai hpe dan dan leng leng chye lu na re. Dai lam gaw tsa ban langai hta mung, ya aten hta mung jaw ai. Mayak mahkak ni nga tim, shada da tsawra myit madun na matu grai ahkyak ai.

3. Ndai sumhpa hta hpa lam hkaja na kun?

³ Anhte gaw n hkum tsup ai majaw, shada da myit masin mahkra hte tsawra na matu yak chye ai. Raitim, Hkristu hpe kasi la na matu shakut ra ai. Ndai sumhpa hta, simsa hkra galaw ai ni, myiman n lata ai ni, manam daw kam ai ni byin na matu tsawra myit gaw gara hku karum ya lu ai lam hkaja lu na re. Ndai sumhpa hpe hkaja ai shaloi tinang hkum tinang ndai hku san u: ‘Mayak mahkak ni nga tim, shada da matut nna tsawra myit madun nga ai hpunau nauna ni kaw nna ngai hpa sharin la lu na kun?’

4. Mahte 5:23, 24 hku nga yang anhte hte n htuk hkat ai hpunau langai hte simsa hkra hpa majaw galaw ging ai kun?

⁴ Tinang hte n htuk hkat ai hpunau langai hte simsa hkra galaw  na matu ahkyak ai lam Yesu sharin ya ai. (Mahte 5:23, 24 hpe hti u.) Karai Kasang hpe myit pyaw shangun mayu yang, kaga ni hte kaja ai hku hkau lam nga ra ai hpe ahkyak shatai nna shi tsun wa ai. Hpunau nauna ni hte simsa hkra kaja htum anhte galaw nga ai hpe mu yang, Yehowa myit pyaw ai. Marai langai ngai hte n htuk hkat ai, simsa hkra galaw na matu n shakut ai nga yang, anhte a nawku daw jau ai lam hpe shi hkap la na n re.​—1 Yh 4:20.

5. Simsa hkra galaw na matu hpunau langai hpe hpa gaw yak shangun ai kun?

⁵ Simsa hkra galaw na matu yak chye ai. Hpa majaw kun? Hpunau Mak a mabyin hpe yu yu ga. * Hpunau langai gaw shi hpe mara tam nna, shi a lam n kaja ai hku nawku hpung kaw na ni hpe tsun dan ai shaloi, shi grai hkamsha ai. Mak gara hku bai htang wa ai kun? “Ngai n lu hkang ai majaw grai masin pawt kau ai” ngu shi tsun ai. Mak gaw shi galaw wa ai lam ni hpe myit malai lu ai majaw, hpunau hpe hpyi nem na matu shakut wa nna, simsa hkra galaw ai. Raitim, dai hpunau gaw Mak shakut ai hpe n hkap la ai. Shawng nnan hta Mak gaw ndai hku myit ai: ‘Shi gaw simsa lam n kam galaw yang, ngai gaw hpa majaw shakut ra na?’ Raitim, asum n jaw na matu Mak hpe hpung kawan hpunau n-gun jaw ai. Mak hpa galaw wa ai kun?

6. (a) Mak gaw simsa lam lu hkra gara hku galaw wa ai kun? (b) Mak gaw Kolose 3:13, 14 hpe gara hku hkan sa wa ai kun?

⁶ Mak gaw shi atsawm bai myit yu ai shaloi, shagrit shanem ai myit n nga nna, tinang hkum tinang dinghpring na matu sha shakut nga ai hpe chye mat ai. Shi a myit jasat galai shai ra ai hpe mung chye mat ai. (Kol 3:8, 9, 12) Dai hpunau hpang de shagrit shanem let sa nna shi galaw wa ai ni a matu bai hpyi nem ai. Mak gaw dai hpunau hpang de laika mung ka nna, shi kade daram yawn ai lam, bai hku hkau mayu ai lam tsun ai. Dai hpunau ra sharawng ai kumhpa kaji kajaw ni hpe mung Mak jaw wa ai. Raitim, dai hpunau matut nna masin pawt nga ai gaw yawn hpa re. Hpa mi raitim, Mak gaw hpunau ni hpe tsawra na matu hte mara raw ya na matu, Yesu a lam  matsun hpe matut hkan sa ai. (Kolose 3:13, 14 hpe hti u.) Simsa lam lu na matu anhte shakut ai hpe kaga ni bai n htang tim pyi, jet ai Hkristan ni a tsawra myit gaw, matut mara raw ya na matu karum ya nna, simsa lam bai lu na matu akyu hpyi na re.​—Mat 18:21, 22; Gal 6:9.

7. (a) Hpa galaw na matu anhte hpe Yesu n-gun jaw da ai kun? (b) Nauna langai gara masa hte hkrum wa ai kun?

⁷ Anhte hpe kaga ni kanawn mazum shangun mayu ai zawn, kaga ni hpe kanawn mazum na matu Yesu n-gun jaw da ai. Anhte hpe bai tsawra ai ni hpe sha tsawra ai baw n galaw na matu mung Yesu tsun da ai. (Luk 6:31-33) Lama na, nawku hpung kaw na marai langai ngai gaw nang hpe koi ai, n shakram ai nga yang gara hku kun? Dai zawn mabyin hpe nauna Lara hkrum wa ai. Shi ndai hku tsun ai: “Nauna langai gaw ngai hpe n gawn n sawn di ai. Hpa majaw re ai hpe ngai n chye ai. Ngai grai myit ru nna, zuphpawng sa yang pyi n pyaw ai.” Shawng nnan hta Lara gaw ndai hku myit ai: ‘Ngai hpa mung n galaw shut ai. Nawku hpung kaw nna kaga ni mung dai nauna a majaw ngai zawn hkamsha nga ai.’

8. Simsa lam lu na matu Lara hpa galaw wa ai kun? Shi a mabyin kaw nna hpa sharin la lu ai kun?

⁸ Lara gaw simsa lam lu hkra shakut wa ai. Yehowa kaw shi akyu hpyi nna nauna hte ga sa shaga na matu dawdan ai. Shan gaw manghkang hte seng nna tsun shaga ai, shada da ahpum nna, simsa hkra galaw ai. Masa gaw kaja na zawn rai nga ai. Lara ndai hku bai tsun dan ai: “Hpang hta, dai nauna gaw shawoi ngai hpe galaw ai zawn sha, bai galaw ai. Ngai grai myit ru ai.” Dai nauna a myit jasat galai shai yang she pyaw na ngu nauna Lara hkamsha ai. Raitim, kaja htum lam gaw dai nauna hpe tsawra myit hte matut kanawn mazum nna, tsep kawp “mara raw dat kau ya” na matu re ai hpe Lara chye na mat ai. (Ehp 4:32–5:2) Jet ai Hkristan ni a tsawra myit gaw “mara n tam nga ai, yawng mayawng hpe hkam mana nga ai, yawng mayawng hpe kam sham nga ai, yawng mayawng hpe myit mada nga ai hte yawng mayawng hpe shakut sharang nga ai” ngu ai lam hpe Lara bai myit dum ai. (1 Ko 13:5, 7) Lara gaw myit simsa lam bai lu la ai. Hpang hta, dai nauna hte shi bai hku hkau mat ai. Nang gaw hpunau nauna ni hte simsa hkra  shakut nna, shanhte hpe matut tsawra na nga yang, “ngwi pyaw shangun ai Karai Kasang gaw nanhte hte rau a nga nga na” re.​—2 Ko 13:11.

9. Kasa 10:34, 35 hku nga yang anhte hpa majaw myiman n mai lata ai kun?

⁹ Yehowa gaw myiman n lata ai. (Kasa 10:34, 35 hpe hti u.) Anhte myiman n lata na nga yang, shi a kasha ni re ai hpe sakse madun ai re. Htingbu ni hpe tinang hkum hte maren tsawra u ngu ai lam matsun hpe hkan sa yang, hpunau nauna ni hte simsa lam nga na re.​—Rom 12:9, 10; Yak 2:8, 9.

10-11. N kaja ai hkamsha lam ni hpe nauna langai gara hku tawt lai wa ai kun?

¹⁰ Masha nkau mi gaw myiman n lata na matu yak nga ai. Nauna Rut a mabyin hpe yu yu ga. Shi ramma aten hta, kaga mungdan kaw nna htawt wa ai marai langai a majaw, n kaja ai mabyin hkrum wa ai. Shi hpe gara hku hkra machyi shangun ai kun? Rut ndai hku tsun ai: “Dai mungdan hte seng ai lam yawng mayawng hpe ngai n ra ai. Dai mungdan kaw nna hpunau nauna ni hte hpawn masha yawng gaw maren sha re ngu ngai myit ai.” N kaja ai myit jasat hpe Rut gara hku tawt lai lu wa ai kun?

¹¹ N kaja ai myit jasat hpe gasat ra ai lam Rut chye dat ai. Dai mungdan hte seng ai lam lawm ai Shaning Ginchyum Laika Buk kaw nna mahkrum madup ni hte kaga lam ni hpe shi hti ai. Shi ndai hku tsun ai: “Dai mungdan na masha ni hte seng ai kaja ai lam ni hpe shakut nna ngai myit ai. Dai hpunau nauna ni gaw Yehowa a matu myit rawt let galaw nga ai hpe ngai sadi hkrup ai. Mungkan ting na hpunau nauna ni hta shanhte mung lawm ai hpe ngai asan sha chye wa ai.” Hpang hta, Rut gaw shi tsawra myit grau madun ra ai hpe chye dat ai. Shi ndai hku tsun ai: “Dai mungdan kaw nna hpunau nauna ni hte ngai hkrum shagu, shanhte hte hku hkau na matu laksan hku nna ngai shakut ai. Shanhte hte ga shaga ai majaw, shanhte hpe grau chye wa ai.” Hpa akyu lu wa ai kun? “N kaja ai hkamsha lam ni hkoi mat sai” ngu Rut tsun ai.

12. Nauna Sara hta hpa manghkang nga wa ai kun?

¹² Nkau mi gaw tinang pyi n chye dat ai sha, myiman lata ai baw byin mat chye ai. Nauna Sara a mabyin hpe yu yu ga. Shi gaw masha ni hpe amyu ru sai, ja gumhpraw lu su ai, nawku hpung hta shanhte lu da ai lit hpe yu nna tara n jeyang ai majaw, myiman n lata ai ngu shadu da ai. Raitim, shi ndai hku tsun ai: “Teng sha nga yang, ngai myiman lata taw ai hpe chye dat ai.” Gara hku nna kun? Sara gaw hpaji chye ai dinghku kaw nna re ai majaw, shi hte shingdu labau bung ai masha ni hte kanawn mazum ai hpe grau sharawng ai. Manang hpe shi ndai hku pyi tsun hkrup ai: “Hpaji chye ai hpunau nauna ni hte sha ngai kanawn mazum ai. Hpaji n chye ai ni hpe gaw ngai koi ai.” Sara gaw shi a myit jasat hpe galai shai ra ai. Gara hku nna kun?

13. Myit jasat galai shai wa ai Sara kaw nna anhte hpa sharin la lu ai kun?

¹³ Hpung kawan hpunau gaw, Sara a myit jasat hpe atsawm bai myit yu na matu karum ya ai. Sara ndai hku tsun ai: “Ngai sadi dung let magam gun nga ai lam, kaja ai mahtai jaw ai lam, Chyum Laika machye machyang hte seng nna ngai hpe shi shakawn ya ai. Anhte a machye machyang rawt jat wa ai hte maren, shagrit shanem lam, npu taw ai lam hte matsan dum chye ai zawn re ai Hkristan atsam ningja ni hpe shalat ra ai lam shi n-gun jaw ai.” Sara gaw hpung kawan hpunau tsun ai hpe tatut hkan sa ai. Shi ndai hku tsun ai: “Ahkyak htum gaw tsawra matsan dum myit madun na matu re ai hpe ngai chye dat ai.” Akyu hku nna, hpunau nauna ni hpe mu mada ai lam galai shai wa ai. Shi ndai hku tsun ai: “Yehowa a matu manu dan ai shanhte a atsam ningja ni hpe mu hkra  ngai shakut ai.” Anhte gaw gara hku kun? Hpaji chye ai majaw, kaga ni hta grau ai ngu galoi mung n myit ging ai. Myit masin mahkra hte ‘kahpu kanau yawng hpe tsaw ra’ na nga yang, myiman lata sana n re.​—1 Pe 2:17.

14. Hebre 13:16 hku nga yang kaga ni hpe manam daw kam ai lam madun yang Yehowa gara hku hkamsha ai kun?

¹⁴ Yehowa gaw manam daw ai hpe grai manu shadan ai. (Hebre 13:16 hpe hti u.) Shi gaw dai lam hpe nawku daw jau ai lam a daw langai hku nna mu mada ai. Laksan hku nna ra kadawn nga ai ni hpe karum ai shaloi hta re. (Yak 1:27; 2:14-17) Dai majaw, Chyum Laika hta “manam daw ai lam hta sharau” na matu anhte hpe n-gun jaw da ai. (Rom 12:13) Anhte gaw manam daw kam ai lam madun yang, jet ai tsawra myit, matsan dum myit hte hku hkau ai lam madun ai re. Kaga ni hte shahpa arau garan sha na (sh) aten jaw nna kanawn mazum na nga yang Yehowa myit pyaw ai. (1 Pe 4:8-10) Raitim, manam daw na matu yak chye ai lam nkau nga na re.

15-16. (a) Nkau mi gaw manam daw na matu hpa majaw htingnut chye ai kun? (b) Edit gaw manam daw na matu htingnut ai hpe gara hku tawt lai wa ai kun?

¹⁵ Anhte a masa lam ni a majaw manam daw na matu htingnut chye ai. Gaida jan Edit a mabyin hpe yu yu ga. Manam daw na matu kaga ni gaw grau nna masa kaja ai ngu shi hkamsha ai. Shi Sakse Hkam garai n byin shi yang, kaga ni hte nau n kam kanawn mazum ai.

¹⁶ Sakse Hkam byin wa ai shaloi, Edit gaw myit jasat hpe galai shai wa ai. Manam daw na matu shakut ai. Shi ndai hku tsun ai: “Anhte a Nawku Htingnu nnan gawgap ai shaloi, sa karum ya na yan la langai du wa na lam myitsu salang ngai hpe tsun ai. Bat lahkawng daram nga shara lajang ya mai na kun? ngu nna ngai hpe san ai. Zarephta mare na gaida jan hpe Yehowa shaman chyeju jaw wa ai lam ngai bai dum ai.” (1 Hk 17:12-16) Edit gaw dai yan la hpe hkap la na matu myit hkrum ai. Shaman chyeju lu wa ai kun? Shi ndai hku tsun ai: “Bat lahkawng kaw nna shata lahkawng byin mat ai. Dai aten laman, anhte grai hku hkau wa ai.” Edit gaw shaman chyeju hku nna, nawku  hpung hta hku hkau ai manang ni lu wa ai. Ya gaw shi ningshawng langai rai nna, hkaw tsun bungli hta arau shang lawm ai ni hpe nta de saw shaga lu ai majaw grai pyaw nga ai. Shi ndai hku tsun ai: “Ngai grai myit pyaw ai. Shaman chyeju law law lu la ai gaw teng sha re.”​—Heb 13:1, 2.

17. Luk yan la gaw hpa hpe chye mat ai kun?

¹⁷ Anhte gaw manam daw kam ai ni raitim, matut nna naw shakut lu na kun? Ga shadawn, Luk yan la gaw manam daw kam ai ni re. Shan gaw kanu kawa ni, jinghku ni hte hpung kawan yan la ni hpe ayan na saw shaga chye ai. Raitim, Luk ndai hku tsun ai: “Anhte hte hku hkau ai ni hpe sha, saw shaga byin ai lam an chye dat ai.” Luk yan la gaw manam daw ai lam madun ai hta gara hku grau nna shakut wa ai kun?

18. Luk yan la gaw manam daw ai lam hta gara hku rawt jat wa ai kun?

¹⁸ Luk yan la gaw Yesu a ndai ga ni hpe myit dum nna shanhte a ningmu hpe galai shai wa ai: “Nanhte hpe tsaw ra ai ni hpe sha tsaw ra myit yang gaw, nanhte hpa shabrai lu la na myit ta?” (Mat 5:45-47) Yawng hpe nhpaw n ya jaw ai Yehowa hpe kasi la ra ai lam shan chye mat ai. Dai majaw, shan gaw moi n saw shaga ga ai hpunau nauna ni hpe saw shaga na matu dawdan ai. Luk ndai hku tsun ai: “Anhte yawng gaw ya na zawn arau kanawn mazum lu ai hpe grai pyaw ai. Yawng mayawng n-gun lu la nna shada da grau hku hkau wa ai.”

19. Anhte gaw Yesu a sape ni re ai hpe gara hku sakse madun na kun? Hpa galaw na matu nang dawdan da ai kun?

¹⁹ Anhte hta, kaga ni hpe myit masin mahkra hte kade daram tsawra lu ai hpe myit sawn sumru na nga yang, simsa hkra galaw ai ni, myiman n lata ai ni, manam daw kam ai ni byin wa na re. N kaja ai hkamsha lam yawng hpe tawt lai nna, hpunau nauna ni hpe myit masin mahkra hte tsawra ra ai. Dai hku galaw yang, ngwi pyaw lam lu la nna, Yesu a sape ajet re ai hpe sakse madun lu na re.​— Yhn 13:17, 35.