1-2. Chyum ga sharin hkalup hkam lu hkra kadai ni gaw karum ya lu ai kun?

“CHYUM Laika hkaja nna chye wa ai lam ni hpe ngai grai ra ai. Ndai gaw teng man lam re ai hpe ngai chye ai. Raitim, galai shai lam ni galaw nna rawt jat wa ai gaw, hpunau nauna ni hte kanawn mazum ai majaw re” ngu nna Hpiji hta nga ai Emi tsun ai. Dai mahkrum madup gaw ahkyak ai ndai teng man lam hpe madun dan ai: Nawku hpung kaw na karum madi shadaw ya ai hpe lu la ai shaloi she, Chyum ga sharin ni gaw hkalup hkam ai kaw du hkra rawt jat lu wa ai.

² Nawku hpung rawt jat wa na matu, hkaw tsun masha langai hpra gaw karum madi shadaw ya lu ai. (Ehp 4:16) Banwatu mungdan hta nga ai ningshawng nauna Lalane ndai hku tsun ai: “‘Ma langai rawt jat kung hpan na matu mare na masha ni karum ya ra ai’ ngu tsun ma ai. Sape shatai ai magam hta mung dai zawn sha re ngu ngai shadu ai. Marai langai teng man lam de du wa na matu nawku hpung gaw karum ya ra ai.” Nta masha ni, manang ni, sara, saranum ni gaw karum ya ra ai. Ma hpe ahkyak ai lam ni sharin ya ai, n-gun jaw ai hku nna shanhte karum ya ai. Dai hte maren hkaw tsun masha ni gaw, Chyum ga sharin hpe hpaji jaw ai, n-gun jaw ai, kasi ningli madun ai hku nna hkalup hkam lu hkra karum ya mai ai.​—Gsh 15:22.

3. Ana, Dorin, Lalane ni tsun ai ga kaw na hpa sharin la lu ai kun?

³ Chyum ga sharin galaw nga ai ni gaw, nawku hpung kaw na kaga ni, tinang a Chyum ga sharin hpe karum madi shadaw ya ai hpe hpa majaw hkap la ging ai kun? Modoba hta nga ai laksan ningshawng nauna Ana ndai hku tsun ai: “Chyum ga sharin rawt jat na matu, ra nga ai lam yawng hpe marai langai sha karum ya  ai gaw grai yak ai.” Dai mungdan hta sha magam gun nga ai laksan ningshawng Dorin mung ndai hku tsun ai: “Hkaw tsun masha ni tsun dat ai lama ma gaw, Chyum ga sharin a masin salum hpe shadut ya ai. Ngai kalang pyi n myit ga ai lam ni lawm ai.” Nauna Lalane ya na hku mung tsun dan ai: “Chyum ga sharin ni hpe tsawra myit madun ai gaw, Yehowa a masha ni gaw kadai ni re ai hpe chye hkra karum ya ai.”​—Yhn 13:35.

4. Ndai sumhpa hta hpa lam ni hkaja mat na kun?

⁴ Chyum Laika sharin ya ai wa gaw ngai n re me, Chyum ga sharin rawt jat wa hkra gara hku karum ya na? ngu nang myit na re. Chyum ga sharin lamang hta arau hkan dung na matu saw shaga hkrum yang gara hku galaw mai na hte Chyum ga sharin gaw zuphpawng ni lung hpang wa ai shaloi hpa ni karum ya lu ai lam hpe hkaja yu ga. Chyum ga sharin ni hkalup hkam lu wa hkra, myitsu salang ni gara hku karum ya lu ai lam hpe mung hkaja mat na re.

5. Chyum ga sharin lamang hta shang lawm na matu saw shaga hkrum ai shaloi nang hpa galaw ging ai kun?

⁵ Karai mungga hpe Chyum ga sharin grau nna chye na wa hkra, madung hku nna karum ya na wa gaw Chyum Laika sharin ya ai wa re. Lama na, Chyum ga sharin lamang hta arau shang lawm na matu saw shaga hkrum yang, nang gaw karum ya ai wa re. (Hpj 4:9, 10) Chyum ga sharin lamang galaw nga ai aten hta nang gara hku madi shadaw ya lu na kun?

6. Chyum ga sharin lamang hta hkan dung ai shaloi, Ga Shagawp 20:18 hta lawm ai npawt tara hpe gara hku hkan sa mai na kun?

⁶ Chyum ga sharin lamang a matu hkyen lajang u. Chyum ga sharin a lam hte seng nna, sharin ya ai wa kaw loi mi san da u. (Ga Shagawp 20:18 hpe hti u.) Ndai hku san mai ai: “Chyum ga sharin a masa gaw gara hku kun? Gara lam hpe nanhte hkaja na kun? Ndai daw hta hpa lam hpe nang sharin la shangun mayu ai? Ngai n tsun ging ai lam ni, n galaw ging ai lam ni nga ai kun? Chyum ga sharin hpe ngai gara hku n-gun jaw lu na?” Chyum ga sharin n chye shangun mayu ai lam ni hpe gaw nang hpe tsun dan na n re. Raitim, shi tsun dan ai lam ni a majaw, Chyum ga sharin hpe nang karum ya lu na re. Sasana nauna Joi gaw shi hte arau Chyum ga sharin hkan ai ni hte dai lam ni hpe bawngban ai. Nauna ndai hku tsun ai: “Ndai zawn bawngban ai majaw, ngai hte arau hkan na wa gaw, Chyum ga sharin hpe karum ya mayu wa ai. Hpa ni tsun na ngu ai hpe shi myit da lu ai.”

7. Chyum ga sharin lamang hta hkan dung na wa mung, hpa majaw hkyen lajang da ging ai kun?

⁷ Chyum ga sharin lamang hta shang lawm na matu saw shaga hkrum yang, bawngban na lam hpe tau hkrau hti da ai gaw kaja ai. (Ezr 7:10) Hpunau Dorin ndai hku tsun dan ai: “Ngai hte arau hkan na wa gaw, Chyum ga sharin lamang a matu hkyen lajang wa ai hpe mu ai shaloi, ngai grai kabu ai. Shi hkyen lajang wa ai majaw, akyu nga ai lam ni hpe tsun dan lu ai.” Chyum ga  sharin gaw nan lahkawng hkyen lajang wa ai hpe mu nna, kasi la mayu wa na re. Hkaja na lam yawng hpe n hkyen lajang da lu yang hpyi, madung lam hpe aten loi jaw na yu da u.

8. Chyum ga sharin lamang hta akyu hpyi ai shaloi lachyum nga hkra gara hku galaw mai ai kun?

⁸ Akyu hpyi ai gaw, Chyum ga sharin lamang hta ahkyak ai daw langai re. Dai majaw, akyu hpyi na matu nang hpe tsun yang, hpa ni hpyi shalawm na hpe myit da u. Rai yang, na a akyu hpyi ga ni gaw grau nna lachyum nga na re. (Shk 141:2) Japan hta nga ai Hanae gaw, shi hpe Chyum Laika sharin ya ai wa hte arau hkan wa ai nauna a akyu hpyi ga hpe ya du hkra naw dum nga ai. Shi ndai hku tsun ai: “Yehowa hte shi a hku hkau lam grai ngang kang ai hpe sadi hkrup ai. Ngai mung shi zawn byin mayu wa ai. Akyu hpyi ai shaloi, nye a amying hpe shalawm ya ai majaw tsawra hkrum ai ngu hkamsha ai.”

9. Yaku 1:19 hku nga yang, Chyum ga sharin lamang hta atsawm karum madi shadaw ai wa byin lu hkra gara hku galaw mai ai kun?

⁹ Chyum ga sharin nga ai laman sharin ya ai wa hpe karum ya u. Naijiriya kaw na laksan ningshawng nauna Omamuyobi ndai hku tsun ai: “Karum madi shadaw chye ai manang gaw, Chyum ga sharin galaw nga ai shaloi atsawm madat ai. Akyu lu shangun ai ga ni hpe tsun ai raitim, grai law hkra n tsun ai. Hkaja lamang hpe woi awn ai wa gaw, sharin ya ai wa re ai hpe chye ai.” Chyum ga sharin akyu lu la na ga ni hpe, gara aten hta gara hku tsun na kun? (Gsh 25:11) Chyum ga sharin hte sharin ya ai wa ga shaga nga ai shaloi atsawm madat u. (Yaku 1:19 hpe hti u.) Rai yang, htap htuk ai aten hta karum ya lu na re. Nang garai n shaga shi yang, shawng myit ra ai. Ga shadawn, nang chyu sha law law tsun ai, sharin ya ai wa shaga nga ai shaloi shang tsun ai, kaga lam hpe galai tsun ai baw nang galaw mayu na n re. Raitim, nang tsun ai ga loi mi, ga shadawn ni (sh) ga san ni gaw, bawngban nga ai lam hpe grau nna chye na wa hkra karum ya lu ai. Nang hku na chyawm gaw, tsun mayu ai lam ni hpe grai law n tsun lu ai ngu hkamsha na re. Rai ti mung, na a shakawn ya ai ga ni hte myit lawm ai lam madun ai lam ni gaw Chyum ga sharin rawt jat wa hkra karum ya lu na re.

10. Na a mahkrum madup gaw Chyum ga sharin ni hpe gara hku karum ya lu ai kun?

¹⁰ Na a mahkrum madup hpe tsun dan u. Teng man lam hpe nang gara hku chye wa ai, chyam dinglik lam ni hpe gara hku tawt lai wa ai, Yehowa gaw nang hpe gara hku karum ya wa ai lam ni hpe kadun dawk tsun dan mai ai. Dai gaw Chyum ga sharin hpe karum ya lu ai. (Shk 78:4, 7) Na a mahkrum madup gaw Chyum ga sharin a matu ra ai lam ni rai chye ai. Dai gaw shi hkalup hkam lu wa hkra n-gun jaw ya lu ai (sh) makam masham hpe shangang shakang ya lu ai. Shi hkrum nga ai mayak manghkang ni hpe gara hku tawt lai na hpe mung chye shangun ai rai chye ai. (1 Pe 5:9) Ningshawng hku na magam gun nga ai Brazi kaw na Gabare gaw, Chyum Laika hkaja ai shaloi hpa lam gaw shi hpe karum ya wa ai hpe naw dum ai. Shi ndai hku tsun dan  ai: “Hpunau nauna ni a mahkrum madup hpe na lu ai shaloi, Yehowa gaw anhte a mayak manghkang ni hpe mu ai lam ngai chye wa ai. Hpunau ni hpyi tawt lai lu ai nga yang, ngai mung tawt lai lu ai.”

11-12. Zuphpawng sa lung ai Chyum ga sharin ni hpe hpa majaw alum ala hte hkap tau la ging ai kun?

¹¹ Chyum ga sharin langai hkalup hkam ai du hkra rawt jat wa na matu, zuphpawng ni hpe ayan lung nna akyu hkam la ra ai. (Heb 10:24, 25) Chyum Laika sharin ya ai wa gaw, shawng nnan lang hku na zuphpawng sa lung yu na matu saw shaga ai rai na re. Shi sa ai shaloi, nawku htingnu hta zuphpawng ni matut sa lung na matu, anhte yawng n-gun jaw mai ai. Dai hpe gara hku galaw mai na?

¹² Chyum ga sharin hpe alum ala hte hkap tau la u. (Rom 15:7) Chyum ga sharin gaw zuphpawng sa lung ai shaloi pyaw ai nga yang, matut na zuphpawng ni hpe lung mayu wa na re. Shi myit tsang lam n nga na matu, mani sumsai hte hkalum la u. Kaga ni hte shachyen ya u. Chyum Laika sharin ya ai wa gaw hpang hkrat nga ai (sh) kaga bungli ni galaw nga ai nga yang, shi hpe ga sa shaga u. Chyum ga sharin tsun ai lam hpe atsawm madat ya nna, shi hpe myit lawm ai lam madun u. Kabu gara hte hkap tau la ai gaw, Chyum ga sharin ni hpe gara hku karum ya lu ai kun? Laiwa sai shaning ni hta sha hkalup hkam nna, ya magam tau langai byin nga sai hpunau Dametri a mahkrum madup hpe myit yu ga. Shawng nnan lang zuphpawng sa lung ai hte seng nna shi ndai hku tsun dan ai: “Nawku htingnu a shinggan hta ngai grai myit tsang let tsap nga ai hpe hpunau langai mu ai. Shi gaw ngai hpe nawku htingnu kata de arau woi sa ai. Masha law law ngai hpe sa hkalum la ma ai. Ngai grai mau mat ai. Shani shagu pyi zuphpawng nga shangun mayu ai. Gara shara kaw mung ngai dai zawn n hkrum wa ga ai.”

13. Na a kasi ningli gaw Chyum ga sharin ni hpe gara hku karum ya lu ai kun?

¹³ Kasi kaja madun u. Chyum ga sharin gaw teng man lam hpe mu sai ngu kam wa hkra, na a lailen gaw karum ya lu ai. (Mat 5:16) Ya, Modoba hta ningshawng hku na magam gun nga ai Bi-tali gaw ya na hku tsun dan ai: “Nawku hpung hta nga ai ni gara hku galaw ai, tsun ai, myit ai hpe ngai sadi hkrup wa ai. De a majaw, Yehowa Sakse ni gaw Karai hte arau hkawm ai ni re ai hpe ngai kam wa ai.”

14. Marai langai matut rawt jat wa hkra na a kasi gaw gara hku karum ya lu ai kun?

¹⁴ Chyum ga sharin langai hkalup hkam lu wa hkra, shi sharin la wa ai lam ni hpe tatut hkan sa ra ai. Dai hku galaw na matu ayan na gaw n loi ai. Raitim, Chyum Laika npawt tara ni hpe nang hkan sa nga ai majaw akyu lu la nga ai hpe mu yang, shi mung nang hpe kasi la mayu na re. (1 Ko 11:1) Hanae a mahkrum madup hpe mung bai myit yu ga. Shi ya na zawn tsun ai: “Hpunau nauna ni gaw ngai sharin la wa ai hte maren asak hkrung hkawm sa nga ai. Gara hku n-gun jaw na, gara hku mara raw ya na, gara hku tsawra  myit madun ra na hpe ngai chye wa ai. Shanhte gaw kaga ni a lam hpe galoi mung kaja ai hku sha tsun ai. Ngai mung shanhte hpe kasi la mayu ai.”

15. Ga Shagawp 27:17 hku nga yang, Chyum ga sharin gaw zuphpawng ni hpe lung wa sai hte maren, shi hte grau nna hkau hkra hpa majaw galaw ging ai kun?

¹⁵ Chyum ga sharin hte manang galaw u. Chyum ga sharin gaw zuphpawng ayan lung nga sai raitim, matut myit lawm ai lam madun u. (Hpl 2:4) Shi hte grau nna hkau hkra galaw mai ai. Shi hte seng nna ahkri ahkrai lam ni hpe n san ai sha, shi galai shai wa ai lam ni hte seng nna shakawn ya mai ai. Chyum ga sharin lamang, shi a nta masha, shi a bungli hte seng nna san mai ai. Dai hku tsun shaga ai gaw, nan lahkawng hpe grau nna hku hkau wa shangun na re. Chyum ga sharin hte manang galaw ai nga yang, shi hkalup hkam lu hkra nang karum ya nga ai re. (Ga Shagawp 27:17 hpe hti u.) Nauna Hanae gaw, ya aten galu ningshawng langai rai nga sai. Shawng nnan lang zuphpawng lung wa ai shaloi na lam hpe shi ndai hku bai tsun dan ai: “Nawku hpung hta manang ni nga wa ai hte maren, zuphpawng ni hpe mung ngai matut lung mayu wa ai. Pu ba nga ai aten hta pyi ngai zuphpawng lung ai. Manang nnan ni hte kanawn mazum ai hpe ngai ra sharawng ai. Dai gaw makam masham n bung ai manang ni hte kanawn mazum ai hpe jahkring lu hkra karum ya ai. Yehowa hte mung, hpunau nauna ni hte mung grau hku hkau mayu wa ai. Dai majaw, hkalup hkam na matu ngai dawdan kau ai.”

16. Chyum ga sharin gaw nawku hpung hta pyaw wa na matu, hpa lam ni hte naw karum ya lu ai kun?

¹⁶ Chyum ga sharin gaw galai shai lam ni galaw nna rawt jat wa ai hte maren, nawku hpung masha langai hku na hkamsha hkra galaw ya u. Dai hpe manam daw ai hku na galaw mai ai. (Heb 13:2) Modoba hta nga ai hpunau Denit gaw, shi Chyum Laika sharin wa ai shaloi na aten hpe ndai hku bai tsun dan ai: “An la hpe hpunau nauna ni gaw chyahkring hkring manam daw ai. Shanhte hpe Yehowa gara hku karum madi shadaw ai hpe an yan na wa ai. Grai n-gun lu la ai. An lahkawng gaw Yehowa hpe nawku mayu wa nna, grai kaja ai htawm hpang myit mada lam nga ai hpe mung kam wa ai.” Chyum ga sharin gaw, hkaw tsun masha byin wa sai nga yang, hkaw tsun magam hta nang hte arau shang lawm na matu saw shaga mai ai. Brazi kaw na hkaw tsun masha Diago ndai hku tsun ai: “Hkaw tsun magam arau sa na matu hpunau law law ngai hpe saw shaga ai. Dai gaw shanhte hte grau hku hkau shangun ai. Dai hku galaw ai majaw ngai law law sharin la lu nna, Yehowa hte mung, Yesu hte mung grau hku hkau wa ai.”

17. Chyum ga sharin hpe myitsu salang ni gara hku karum ya lu ai kun?

¹⁷ Chyum ga sharin ni hpe aten jaw na tsun shaga u. Myitsu salang ni, nanhte a tsawra myit gaw, Chyum ga sharin langai hkalup hkam wa lu hkra karum ya lu ai. Zuphpawng ni hta Chyum ga sharin ni hpe ayan na ga sa shaga ya lu na kun? Chyum ga sharin ni gaw, zuphpawng hta  mahtai ni jaw wa ai shaloi, shanhte a amying hpe shaga ya yang, shanhte hpe matsing ai ngu na hkamsha ai. Chyum ga sharin lamang hta hkaw tsun masha hte hkan na matu aten jaw ya lu na kun? Nang shadu da ai hta grau na pyi Chyum ga sharin a ntsa akyu shabyin ya lu ai. Naijiriya hta nga ai ningshawng nauna Jekki ndai hku tsun ai: “Ngai hte rau Chyum ga sharin lamang de myitsu salang hpunau hkan ai hpe Chyum ga sharin ni grai mau ma ai. Chyum ga sharin langai ndai hku tsun ai: ‘Anhte a hpung sara ni dai hku galoi n galaw ai. Lu su ai, gumhpraw jaw ai ni kaw sha shanhte sa ai.’” Dai Chyum ga sharin gaw ya zuphpawng ni lung nga sai.

18. Kasa 20:28 hta tsun da ai ga hpe myitsu salang ni gara hku hkan sa mai na kun?

¹⁸ Chyum Laika sharin ya ai wa hpe shaman shakyang ya nna, n-gun jaw u. Myitsu salang ni, hpunau nauna ni hkaw tsun magam hta tang du hkra, Chyum ga sharin atsawm galaw lu hkra, karum ya na lit nanhte hta nga ai. (Kasa 20:28 hpe hti u.) Marai langai gaw na a man hta Chyum Laika sharin ai hpe kaya ai nga yang, shi a malai nang sharin ya mai ai. Jekki ndai hku tsun dan ai: “Myitsu salang ni gaw, nye a Chyum ga sharin ni hte seng nna ayan na san ai. Chyum ga sharin lamang a matu yak ai lam ni nga ai shaloi, akyu lu shangun ai lam ni hpe shanhte tsun dan ai.” Myitsu salang ni gaw Chyum Laika sharin ya ai ni hpe n-gun law law jaw lu ai. (1 Ht 5:11) Jekki ndai hku mung tsun ai: “Myitsu salang ni gaw ngai hpe n-gun jaw nna, ngai galaw nga ai lam ni a matu chyeju dum ai lam tsun ai shaloi, ngai grai kabu ai. Dai n-gun jaw ga ni gaw, grai kahtet ai shani hta lu lu ai hka katsi gawm mi hte bung ai. N-gun grai lu wa ai. Shanhte a shakawn ai ga ni gaw, tinang hkum tinang kam ai myit nga wa hkra shadut ya ai. Chyum ga sharin lamang galaw ai hta grau pyaw wa shangun ai.”​—Gsh 25:25.

19. Gara lam a majaw anhte kabu gara lu ai kun?

¹⁹ Nang gaw ndai laman Chyum ga sharin n galaw lu shi yang pyi, marai langai ngai hpe wenyi lam hta rawt jat wa hkra karum ya lu ai. Ga law law n tsun ai sha, atsawm hkyen lajang da ai ga ni hte Chyum Laika sharin ya ai wa hpe karum ya mai ai. Chyum ga sharin ni nawku htingnu de sa wa ai shaloi, shanhte a manang tai ya mai ai. Shanhte hpe kasi kaja madun mai ai. Myitsu salang ni gaw Chyum ga sharin hpe aten jaw na ga shaga ya ai hku nna n-gun jaw mai ai. Chyum Laika sharin ya ai wa hpe mung, shaman shakyang ya ai, shakawn ya ai hku nna n-gun jaw mai ai. Marai langai ngai Yehowa hpe tsawra wa hkra, nawku wa hkra, kaji kajaw lam hte raitim anhte karum ya lu ai shaloi grai pyaw ai.